پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 48 |
| تعداد شمارهها | 1,236 |
| تعداد مقالات | 10,628 |
| تعداد مشاهده مقاله | 21,605,140 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 14,543,078 |
نزهةالأبصار للمامطیري، مصدراً لدراسات نهجالبلاغة | ||
| دراسات حدیثة فی نهج البلاغة | ||
| دوره 7، شماره 2 - شماره پیاپی 14، آذر 2024 | ||
| نوع مقاله: المجلة العلمية البحوثية | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/anb.2025.57695.1419 | ||
| نویسندگان | ||
| حنانه سادات زهرائی1؛ مهدی مجتهدی* 2 | ||
| 1کتابخانۀ تخصصی امیرالمؤمنین علی علیهالسلام، مشهد | ||
| 2عضو هیئت علمی گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| چکیده | ||
| يُعدّ نهجالبلاغة، أشهر مجموعة لخطب أمير المؤمنين علي (ع) وكلماته، وقد جمعه الشريف الرضي اعتماداً على المصادر المتاحة له. وقد حظیت الأعمال ألتی أُلّفت قبله باهتمام الباحثين في دراسات نهجالبلاغة ومما يجعلها مصادر محتملة لنهجالبلاغة. وكتاب "نزهة الأبصار ومحاسن الآثار" لعلي بن مهدي الطبري المامطيري هو أحد هذه الأعمال، وتُحفظ النسخة الخطية الوحيدة منه في مكتبة الفاتيكان. وقد أُلف هذا الكتاب بهدف جمع عبارات الأدب العربي، وقد اختار المؤلف لهذا الغرض أقوال أهل البيت علیهمالسلام وعلی رأسهم أمير المؤمنين علي (ع). غیر أنّ الكتاب الموجود حالياً، لا يذكر سوى أقوال الإمام علي (ع) وأخباره وسيرته. ومؤلف نزهة الأبصار توفي في منتصف القرن الرابع الهجري، ومؤلف نهجالبلاغة في أوائل القرن الخامس الهجري، فإذن جُمع الكتاب الأول قبل حوالي نصف قرن أو على الأقل جيل واحد قبل نهجالبلاغة. وعلى الرغم من أهمية هذا العمل وقدمه، إلّا أنه لم يحظ بالاهتمام الكافي من الباحثين، وعلى الرغم من مرور حوالي خمسة عشر عاماً على نشره، فإنه نادراً ما يُستخدم في الدراسات. وتهدف هذه الدراسة، بالإضافة إلى تقديم النسخة والنص المصحح، إلى إظهار موارد اختلاف النزهة مع النهج ومن خلال دراسة مقارنة تَبَیّن أن 63 مورداً من نهجالبلاغة يمكن تتبعها في نزهة الأبصار. ونظراً إلی أنّ السيد الرضي كان يقوم بتقطيع النصوص، فإن هذه المقالة تُعد خطوة لإكمال هذه الموارد. | ||
| کلیدواژهها | ||
| عليّ بن أبيطالب عليهالسلام؛ نهجالبلاغة؛ نزهةالأبصار ومحاسن الآثار؛ عليّ بن مهدي المامطیري؛ علم المخطوطات | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| نزهة الأبصار مامطیری منبعی برای مطالعات نهجالبلاغه | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hannane Sadat Zahraei1؛ Mahdi Mojtahedi2 | ||
| 1المکتبة المتخصصة بأمیرالمؤمنین علی علیهالسلام، مشهد المقدسة | ||
| 2Department of History and Civilization of Muslin Nations, Faculty of Theology, Ferdowsi University of Mashhad. | ||
| چکیده [English] | ||
| نهجالبلاغه به عنوان مشهورترین مجموعه سخنان امیرالمؤمنین علیهالسلام به دست شریف رضی و بر اساس منابعی که در اختیار داشته تدوین شده است. آنچه در مطالعات نهجالبلاغه همیشه مورد توجه محققان قرار دارد، آثاری است که پیش از نهجالبلاغه تألیف شدهاند و در نتیجه میتوانند به عنوان مصادر نهجالبلاغه شناخته شوند. نزهةالأبصار ومحاسن الآثار اثر علی بن مهدی طبری مامطیری یکی از این آثار است که تنها نسخه خطی آن در کتابخانه واتیکان نگهداری میشود. این کتاب با هدف گردآوری عبارات ادب عربی تدوین شده و مؤلف سخنان اهل بیت و در رأس آن امیرالمؤمنین علیهالسلام را برای این هدف انتخاب کرده است. در اثر موجود تنها سخنان حضرت علی علیهالسلام و سیره آن حضرت یاد شده است. از آنجا که مؤلف نزهةالابصار در میانهٔ قرن چهارم و مؤلف نهجالبلاغه در اوایل قرن پنجم هجری درگذشته است، کتاب نخست قریب به نیم قرن یا دست کم یک نسل پیش از نهج البلاغه گردآوری شده است. این اثر با تمام اهمیت و قدمتی که دارد آن چنان که شایسته است مورد توجه پژوهشگران قرار نگرفته و با این که قریب به پانزده سال از انتشارش گذشته، به ندرت شاهد به کارگیری آن در پژوهشها هستیم. در این پژوهش ضمن معرفی نسخه و متن تصحیح شده، با بررسی تطبیقی نشان داده میشود که ۶۳ مورد از نهجالبلاغه در نزهةالابصار قابل ردیابی است. از آنجا که سیدرضی به تقطیع متون میپرداخته، این مقاله گامی برای تکمیل این موارد محسوب میشود. | ||
| کلیدواژهها [English] | ||
| علی بن ابی طالب علیهالسلام, نهجالبلاغه, نزهةالابصار ومحاسن الآثار, علی بن مهدی مامطیری, نسخهشناسی | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 9 |
||