
تعداد نشریات | 45 |
تعداد شمارهها | 1,219 |
تعداد مقالات | 10,473 |
تعداد مشاهده مقاله | 20,217,913 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 13,905,902 |
ضرورت بازاندیشی فکری در تهیه طرح هادی روستایی | ||
برنامه ریزی توسعه کالبدی | ||
مقاله 6، دوره 1، شماره 2، اردیبهشت 1392، صفحه 81-90 اصل مقاله (198.37 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسنده | ||
فرهاد عزیزپور* | ||
عضو علمی دانشگاه خوارزمی | ||
چکیده | ||
طرح هادی، اگرچه زمینه ساز نظمی مکانیکی (از جمله جلوگیری نسبی از ساخت و سازهای غیرقانونی، تعریف نیاز و تأمین کاربریها و خدمات عمومی و نظم و نسق بخشی به گسترش فیزیکی) در روستا شده ولی پیامدهای منفی را نیز برای روستا و روستاییان بدنبال داشته است. تضعیف انسجام بافت کالبدی، توجه ضعیف به مشارکت روستاییان و ... از جمله این مسایل است. در ارتباط با ناکامی طرح هادی در سامان بخشی به نظام روستایی عوامل مختلفی اثرگذار هستند که در این میان تاثیر رویکرد نظری حاکم بر طرح (رهیافت برنامهریزی جامع مبتنی بر نظریه کارکردگرایی) از اهمیت بیشتری برخوردار است. مقاله حاضر که ماهیتی نظری ـ بنیادی دارد با روشی توصیفی ـ تحلیلی تدوین شده است. روش جمع آوری اطلاعات مبتنی بر روش کتابخانهای است. که با هدف تبیین علت بنیانی اثر بخشی ضعیف طرح هادی روستایی تهیه شده است. پژوهش حاضر نشان داده است که تحول و بازاندیشی در تفکر حاکم بر طرح هادی امری محتوم و گریز ناپذیر است. چرا که، بسیاری از نظریهها و رهیافتهای فکری بعلت تحولات گوناگون و همه جانبه در جامعه بشری، پاسخگو و راهگشا برای تبیین و حل مشکلات و نیازهای آنها نیستند. در این مقاله محقق تاکید دارد، رویکرد راهبردی پویش ساختاری ـ کارکردی که در تبیین برخی از مسایل جامعه روستایی کشور مورد آزمون قرار گرفته است، میتواند زمینه ساز کاربرد برنامهریزی فضایی در سطوح و مقیاسهای مختلف نظام سکونتگاهی بویژه نقاط روستایی قرار گیرد. | ||
کلیدواژهها | ||
طرح هادی روستایی؛ رهیافت برنامهریزی جامع (خردگرا)؛ نظریه کارکردگرایی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
The necessary of conceptual rethinking in Rural Conducting plan | ||
نویسندگان [English] | ||
Farhad Azizpour | ||
چکیده [English] | ||
The Rural Conducting Plan (RCP) has provided an arena for physical order in villages including prohibiting illegal constructions, defining needs, designating land-use for public services, and planning for the future physical expansions, however it has ca used some negative consequences for villages and villagers such as weakening the physical texture integration and weak attention to rural resident’s participation. There exist several factors relating to the failure of Rural Conducting Plans to organize the rural systems among them the impact of theoretical approach towards the plan is more important. The said approach is a comprehensive planning strategy based on function-oriented theory. The present paper has a theoretical-fundamental character that applies a descriptive-analytical method. Required data are collected using a documentary method to find and to explain the basic reason (s) of the weak effectiveness of the RCPs. Findings of the present study show that revising and rethinking of the dominant conceptual system of the RCP is a necessity. It is evident that some conceptual theories and strategies are not matched with resolving complicated and ongoing needs of human societies. The paper concludes that a structural-functional strategy that has already been adopted to explain the problems of rural societies can provide an actual spatial planning base for different scales of settlement systems especially rural settlements. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Rural guide plan, rational comprehensive planning approach, function- nalism theory | ||
مراجع | ||
- آمار، تیمور و صمیمی شارمی، (1388)، ارزشیابی اثرات کالبدی اجرای طرح هادی روستایی، فصلنامه مسکن و محیط روستا، شماره 127، پاییز؛ - احمدیان، رضا (1382)، طرح های توسعة شهری ناکارآمد و تحقق ناپذیر، ماهنامه شهرداریها، شماره50 ؛ - افتخاری و همکاران (1390)، بنیانهای نظریهایی برنامهریزی کالبدی مناطق روستایی، انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، تهران؛ - براتی، ناصر (1383)، جهان بینی کل نگر در برابر رویکرد جزء نگر در شهرسازی، مجله باغ نظر، شماره 1، زمستان؛ - بنیاد مسکن انقلاب اسلامی (1382)، ارزیابی تهیه طرح هادی روستایی (طرح پژوهشی)، انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، تهران. - بنیاد مسکن انقلاب اسلامی (1388)، ارزشیابی اثرات اجرای طرح هادی روستایی، انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، تهران. - بنیاد مسکن انقلاب اسلامی (1391)، گامی دیگر (نگاهی به فعالیتهای عمران روستایی در برنامه چهارم توسعه)، انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، تهران. - ترکاشوند، عباس و همکاران (1387)، ارزیابی اثرات اجرای طرحهای هادی بر محیط زیست روستاهای ایران، مجله علوم محیطی، سال پنجم، شماره سوم، بهار؛ - تشکر، زهرا (1379)، طرحهای توسعه شهری ناکارایی در اجرا، ماهنامه شهرداریها، شماره 1؛ - توسلی، غلامعباس (1376)، نظریههای جامعه شناختی، سمت، تهران؛ - توسلی، محمود: (1374)، فضای معماری و شهر ایرانی در برابر غرب، فصلنامه هنرهای زیبا، شماره 1؛ - حبیبی، سید محسن (1375)، مکتب اصفهان، اعتلا و ارتقاء مفهوم دولت، فصلنامه دانشکدة معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی، شماره 23؛ - حبیبی، سید محسن (1379)، جامعه مدنی و حیات شهری، مجله هنرهای زیبا، شماره 7؛ - حبیبی، کیومرث و همکاران (1390)، ارزیابی اثرات طرحهای توسعة شهری بر ساختارشکنی و ارتقای کیفی فضای شهر کهن ایرانی، فصلنامه شهر ایرانی - اسلامی، شماره 4، تابستان؛ - زارعی، یاسر (1388)، نقدی بر طرح هادی روستایی، فصلنامه مسکن و محیط روستا، شماره 127، پاییز؛ - زرافشانی، کیومرث (1389)، ارزشیابی کیفی اجرای طرح هادی در روستای کرناچی شهرستان کرمانشاه ـ کاربرد نظریه بنیانی، فصلنامه پژوهشهای روستایی، شماره 3، پاییز. - سرتیپی پور، محسن (1382)، ارزیابی تهیه طرح هادی روستایی (طرح پژوهشی)، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، تهران. - سعیدی، عباس (1391)، پویش ساختاری - کارکردی: رویکردی دیل در برنامهریزی فضایی، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال اول، شماره 1، پاییز؛ - سعیدی، عباس (1390)، پویش ساختاری - کارکردی رویکردی نظاموار در مطالعات مکانی - فضایی، جغرافیا (فصلنامه علمی - پژوهشی انجمن جغرافیای ایران)، سال نهم، شماره 29، پاییز؛ - سعیدی، عباس (1383)، نگاهی به فراز و فرود طرحهای هادی روستایی، مجله دهیاریها، شماره 10، آبان. - سعیدی، عباس (1382)، شالودههای مکانیابی و استقرار روستاهای جدید، انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، تهران؛ - عبدی دانشپور، زهره (1387)، درآمدی بر نظریههای برنامهریزی با تاکید ویژه بر برنامهریزی با تاکید ویژه بر برنامهریزی شهری، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، تهران؛ - عبدینژاد، همت علی (1386)، طرح هادی روستایی؛ فرصتها و چالشها، مجله دهیاریها، شماره 22؛ - عزیزی، محمد مهدی و آراسته، مجتبی (1390)، ارزیابی تحققپذیری پیشبینیهای کاربری اراضی و پیشنهادهای جهات توسعه در طرح جامع شهر لار، مجله مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای، شماره 11، زمستان؛ - عظیمی، نورالدین و جمشیدیان مجاور، مجید (1384)، بررسی اثرات کالبدی اجرای طرحهای هادی روستایی: مطالعه موردی غرب گیلان، نشریه هنرهای زیبا، شماره22؛ - غلامرضایی، محمدعلی (1382)، ارزشیابی عملکرد طرح هادی در روستاهای استان لرستا ن، پایاننامه کارشناسی ارشد توسعه روستایی، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی کرمانشاه؛ - فصیحی، امانالله (1389)، بررسی کارآمدی نظریه کارکرد گرایی، مجله فرهنگی احتماعی، سال اول، شماره دوم، بهار؛ - قهاری، حسین (1386)، طرح هادی روستایی و دشواریهای مداخله برای توسعه، مجله دهیاریها، شماره 22؛ - محمدزاده، رحمت (1386)، بررسی اثرات زیست محیطی توسعه فیزیکی شهرها - با تأکید بر شهرهای تهران و تبریز، مجله جغرافیا و توسعه ناحیهای، شماره نهم؛
- Baier, M. 1993. Village Level Development and Land Use Planning, Part 2: Aberdare Workshop Report, Aberdare, Kenya, 15. 2. -17. 2. 1993. Eschborn: GTZ, OE 425.
- FAO. 1993. Guidelines for Land Use Planning. FAO Development Series, No. 1. Rome: FAO. 96 pages. - Kwakernaak, C. (Hrsg. ) 1995. Integrated Approach to Planning and Management of Land: perationalization of Chapter 10 of UNCED’s Agenda 21. SC-DLO Report 107. Wageningen: DLO Winand Staring Centre. 102 pages. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,572 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,230 |