پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 45 |
| تعداد شماره‌ها | 1,219 |
| تعداد مقالات | 10,473 |
| تعداد مشاهده مقاله | 20,217,888 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 13,905,827 |
باز بینی و نقد ادله فقهی حق حبس در نکاح مطابق ماده 1085 قانون مدنی | ||
| دوفصلنامه علمی دانش حقوق مدنی | ||
| مقاله 4، دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 17، فروردین 1399، صفحه 45-56 اصل مقاله (579 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/clk.2020.7394 | ||
| نویسندگان | ||
| اکرم عبداله پور* 1؛ الهه عبدالعلی‌نژاد2؛ زهره خالقی2 | ||
| 1استادیار فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
| 2دانش‌پژوه سطح چهار مرکز تخصصی رکن‌الهدی کرمان، ایران | ||
| چکیده | ||
| حق حبس به معنی حقّ خودداری یک طرف عقد معاوضی، از اجرای تعهّد خود، تا اقدام طرف دیگر به اجرای تعهّدش است. قریب به اتفاق فقها موافق اجرای حق حبس در عقود معاوضی هستند، ولی در رابطه با جریان حق حبس در نکاح بدین معنی که زوجه حق داشته باشد تا زمانی که مهر به طور کامل به او تسلیم نشده از ایفای وظایفی که در مقابل شوهرش دارد، امتناع کند مشروط به اینکه مهر او حال باشد و تمکین خاص صورت نگرفته باشد؛ آرای متفاوتی در میان فقها به چشم میخورد. مشهور فقها، با استناد به ادلۀ مختلف مانند معاوضی بودن ماهیت عقد نکاح، روایات، اجماع، قاعدۀ نفی ضرر و حرج و شرط عرفی ضمن عقد، بر مشروعیت این حق تأکید نمودهاند. در این میان تعداد معدودی از فقها به مخالفت با جریان حق حبس در نکاح برخاسته و با مخدوش دانستن ادله و مبانی حق حبس در نکاح، منکر این مطلب شدهاند. تنها ابن ادریس قایئ به تفصیل در این رابطه است. ایشان جریان حق حبس را در صورت ایسار زوج صحیح دانسته و در صورت اعسار زوج، آن را نمیپذیرد. جستار حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و با هدف تبیین و نقد دلایل قائلین به حق حبس در نکاح ضمن معرفی دیدگاههای مختلف فقهای امامیه و مبانی ایشان در خصوص حق حبس در نکاح، به این مسئله پرداخته و از این رهگذر حق حبس در نکاح را نفی میکند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کلیدواژه‌ها:حق حبس؛ حق امتناع؛ نکاح؛ تمکین؛ مهر | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Criticism of the Jurisprudential Principles of Imprisonment in Marriage with Imamite Jurists | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Akram Abdolahpur1؛ Elaheh Abdolalinejad2؛ Zohreh Khaleghi2 | ||
| 1Assistant Professor of Jurisprudence and Fundamentals Islamic Law, Payame Noor University, Tehran, Iran | ||
| 2The Graduate of Level 4 of the Seminary, Kerman, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The right to lien means the right of one party of an exchanging agreement to abstain from the performance of his obligation until the other party takes action to perform his obligation. Most Muslim jurists agree with the enforcing the lien in exchanging agreements; there are however different opinions among Muslim jurists with regards to the subject of the right to lien in marriage (meaning that the wife has the right to abstain from performing her duties against her husband until the marriage portion is fully submitted to her, provided that her marriage portion is accelerated and no canonically obligatory sexual resignation of woman to her husband is provided). Citing various arguments such as the exchanging nature of the marriage contract, the traditions, the consensus, the rule of negating loss and fault and the customary condition of the marriage contract, famous Muslim jurists have emphasized the legitimacy of this right. In the meantime, a few Muslim jurists have opposed the subject of lien in marriage and have denied this by counting false the evidence and bases of the right to lien in marriage. Only Ibn Idris considers this in detail: he considers the right to lien to be valid if the husband is found affording and does not accept it if the husband is found insolvent. Presenting different views of Imamite jurisprudents and their foundations on the right to lien in marriage, this descriptive-analytical study is aimed to elaborate and criticize the reasons by those who accept the right to lien in marriage and thereby negates this right. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Keywords: Right to Imprisonment, Right to Refuse, Obedience, Marriage | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم، (ترجمه فولادوند).
قانون مدنی.
ابن ادریس حلی، محمد بن منصور بن احمد (1429 ه. ق.). أجوبة مسائل و رسائل فی مختلف فنون المعرفه. در یک جلد. قم: دلیل ما. چاپ اول.
ابن فارس، ابو الحسین، احمد بن فارس بن زکریا (1404 ه. ق.). معجم مقائیس اللغه. 6 جلد. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم. چاپ اول.
ابن منظور، ابو الفضل، جمالالدین، محمد بن مکرم (1414 هـ. ق.). لسان العرب. 15 جلد. بیروت: دار الفکر للطباعه و النشر و التوزیع - دار صادر. چاپ سوم.
اراکى، محمدعلى (1419 ه. ق.). کتاب النکاح (للأراکی). در یک جلد. قم: نور نگار. چاپ اول.
امامى، سیدحسن (بیتا). حقوق مدنى. 6 جلد. تهران: انتشارات اسلامیه.
شیخ انصاری دزفولى، مرتضى بن محمد امین ( 1415 ه. ق.). کتاب النکاح (للشیخ الأنصاری). در یک جلد. قم: کنگره جهانى بزرگداشت شیخ اعظم انصارى. چاپ اول.
ــــــــــــــــــ (1378). کتاب المکاسب و البیع و الخیارات. جلد ۶. قم: کنگره جهانى بزرگداشت شیخ اعظم انصارى. چاپ اول.
آراد، علی (1341). مهر تاریخچه ماهیت و احکام آن. تهران: چاپ مصطفوی تهران. چاپ اول.
بجنوردى، سیدمحمد بن حسن موسوى (1401ه. ق.). قواعد فقهیه. 2 جلد. تهران: مؤسسه عروج. چاپ سوم.
بحرانى، آل عصفور، یوسف بن احمد بن ابراهیم (1405 ه. ق.). الحدائق الناضره فی أحکام العتره الطاهره. 25 جلد. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. چاپ اول.
جوهرى، اسماعیل بن حماد (1410 هـ. ق.). الصحاح - تاج اللغه و صحاح العربیه. 6 جلد. بیروت: دار العلم للملایین. چاپ اول.
حرّعاملى، محمد بن حسن (1409 ه. ق.). وسائل الشیعه. 30 جلد. قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام. چاپ اول.
حسینی مراغی، عبدالفتاح بن علی (1417-1418). العناوین. جلد ۲. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به حوزه علمیه قم. چاپ اول.
حمیرى، نشوان بن سعید (1420 هـ. ق.). شمس العلوم و دواء کلام العرب من الکلوم. 12 جلد. بیروت: دار الفکر المعاصر. چاپ اول.
خوانسارى، سید احمد بن یوسف (1405 ه. ق.). جامع المدارک فی شرح مختصر النافع. 7 جلد. قم: مؤسسه اسماعیلیان. چاپ دوم.
راغب اصفهانى، حسین بن محمد (1412 هـ. ق.). مفردات ألفاظ القرآن. 1 جلدی. بیروت: دار الشامیه.
سبزوارى، سید عبدالأعلی (1413 ه. ق.). مهذّب الأحکام (للسبزواری). 30 جلد. قم: مؤسسه المنار - دفتر حضرت آیتالله. چاپ چهارم.
شعبانی، قاسم (1385ش). تعیین خسارت در قراردادها و تعهدات: تحقیقی تطبیقی در حقوق کشورهای ایران، آمریکا و انگلیس درخصوص تعیین قراردادی خسارت تخلف از اجرای تعهد. تهران: اطلاعات. چاپ اول.
طاهرى، حبیبالله (1418 ه. ق.). حقوق مدنى. 5 جلد. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. چاپ دوم.
طباطبایى، محمدحسین (1374 هـ.ش.). ترجمه تفسیر المیزان. 20 جلد. قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامى. چاپ پنجم.
طریحى، فخرالدین بن محمد (1375 هـ. ش.). مجمع البحرین. 6 جلد. تهران: مرتضوى. چاپ سوم.
طوسى، ابوجعفر، محمد بن حسن (1407 ه. ق.). تهذیب الأحکام. 10 جلد. تهران: دار الکتب الإسلامیه. چاپ چهارم.
ــــــــــــــــ ( 1387 ه. ق.). المبسوط فی فقه الإمامیه. 8 جلد. تهران: المکتبه المرتضویه لإحیاء الآثار الجعفریه. چاپ سوم.
طیب، عبدالحسین (1369 هـ.ش.). اطیب البیان فی تفسیر القرآن. 14جلد. تهران: اسلام. چاپ دوم.
عاملى، محمد بن مکى (شهید اول) (1410 ه. ق.). اللمعه الدمشقیه فی فقه الإمامیه. در یک جلد. بیروت: دار التراث - الدار الإسلامیه. چاپ اول.
عاملى، زینالدین بن على (شهید ثانى) (1413 ه. ق.). مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام. 15 جلد. قم: مؤسسه المعارف الإسلامیه. چاپ اول.
ـــــــــــــــــ ( 1398هـ. ق.). الروضه البهیه فى شرح اللمعه الدمشقیه. نجف: چاپ محمد کلانتر (چاپ افست قم ۱۴۱۰).
علامه حلّى، حسن بن یوسف بن مطهر اسدى (1411 هـ. ق.). تبصرة المتعلمین فی أحکام الدین. در یک جلد. تهران: مؤسسه چاپ و نشر وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى. چاپ اول.
فاضل هندی اصفهانی، محمد بن حسن (1416 ه. ق.). کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام. 11 جلد. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. چاپ اول.
فراهیدى، خلیل بن احمد (1410 ه. ق.). کتاب العین. 8 جلد. قم: نشر هجرت. چاپ دوم.
فیومى، احمد بن محمد مقرى (بیتا). المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی. در یک جلد. قم: منشورات دار الرضی. چاپ اول.
قرائتى، محسن (1388 هـ.ش.). تفسیر نور. 10 جلد. تهران: مرکز فرهنگى درسهایى از قرآن. چاپ اول.
کاتوزیان، ناصر (1385). حقوق مدنی (خانواده). تهران: شرکت سهامی انتشارات. چاپ هفتم.
محقق حلّى، نجمالدین، جعفر بن حسن (1413 ه. ق.). الرسائل التسع (للمحقق الحلّی). در یک جلد. قم: انتشارات کتابخانه آیتالله مرعشى نجفى. چاپ اول.
محقق داماد یزدى، سیدمصطفى (1387هـ. ق.). بررسى فقهى حقوق خانواده - نکاح و انحلال آن. در یک جلد. قم: ایران. چاپ اول.
محقق کرکی، علی‌بن حسین (1414 هـ. ق.). جامع المقاصد فی شرح القواعد. جلد ۱۳. قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام. چاپ دوم.
مطهرى، شهید مرتضى (بیتا). فقه و حقوق (مجموعه آثار). 3 جلد. قم: ایران. چاپ اول.
مقدس اردبیلى، احمد بن محمد (1403 ه. ق.). مجمع الفائده و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان. 14 جلد. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. چاپ اول.
مکارم شیرازى، ناصر (1424 ه. ق.). کتاب النکاح (مکارم). 6 جلد. قم: انتشارات مدرسه امام على بن ابى طالب علیه السلام. چاپ اول.
ـــــــــــــــــ (1371 هـ.ش.). تفسیر نمونه. 28 جلد. تهران: دار الکتب الإسلامیه. چاپ دهم.
موسوی خمینى، سیدروحاللّه (بیتا). تحریر الوسیله. 2 جلد. قم: مؤسسه مطبوعات دارالعلم. چاپ اول.
موسوی عاملى، محمد بن على موسوى (1411 ه. ق.). نهایه المرام فی شرح مختصر شرائع الإسلام. 2 جلد. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. چاپ اول.
نجفى، محمدحسن (1404). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام. 43 جلد. بیروت: دار إحیاء التراث العربی. چاپ هفتم.
نورى، حسین بن محمد تقى (1408ق.). مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل. قم. چاپ اول.
واسطى زبیدى، حنفى؛ محبالدین، سید محمد مرتضى حسینى (1414 ه. ق.). تاج العروس من جواهر القاموس. 20 جلد. بیروت: دار الفکر للطباعه و النشر و التوزیع. چاپ اول.
مرتضی‌بن محمدامین انصاری (1378). المکاسب. جلد ۶. قم. ص ۲۶۳. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 671 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 896 |
||