| تعداد نشریات | 46 |
| تعداد شمارهها | 1,226 |
| تعداد مقالات | 10,524 |
| تعداد مشاهده مقاله | 20,822,579 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 14,189,012 |
ارزیابی تاب آوری روستاهای دهستان باروق، میاندوآب، در زمان مسدود شدن جادههای ارتباطی بر اثر بارش برف | ||
| برنامه ریزی توسعه کالبدی | ||
| دوره 8، شماره 2 - شماره پیاپی 22، شهریور 1400، صفحه 73-89 اصل مقاله (697.58 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/psp.2021.52055.2282 | ||
| نویسندگان | ||
| قدیر فیروزنیا* 1؛ نسرین نصرت2؛ رضا قادری3 | ||
| 1عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور | ||
| 2دانشگاه پیام نور | ||
| 3عضو هیات علمی | ||
| چکیده | ||
| مخاطرات طبیعی مانند برف، سیل و نظایر آن به عنوان پدیدههای اجتنابناپذیر بهشمار میآیند که همیشه خطری جدی برای جوامع انسانی بهخصوص جوامع روستایی به شمار میروند و اگر این جوامع از تابآوری لازم برخوردار نباشند، آثار زیانبار این مخاطرهها افزایش مییابد. لذا، سنجش تابآوری روستاییان در برابر مخاطرات طبیعی اهمیت بسیاری دارد. هدف از این پژوهش، سنجش تابآوری سکونتگاههای روستایی در صورت مسدود شدن قطع جادههای ارتباطی است. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی، ماهیت توصیفی ـتحلیلی و برای جمعآوری دادهها و اطلاعات از مطالعات اسنادی و میدانی استفاده شده است. قلمرو مکانی تحقیق، یازده روستای دهستان باروق در شهرستان میاندوآب است. براساس فرمول کوکران تعداد 281 خانوار روستایی بهعنوان نمونه تحقیق انتخاب و دادههای تحقیق با کمک آنها به دست آمد. نتایج تحقیق نشان داد، میزان تابآوری سکونتگاههای روستایی دهستان باروق در صورت قطع جادههای ارتباطی توسط برف در سطح مطلوبی قرار دارد و تنها در بعد کالبدی کمتر از میانگین است. همچنین مهمترین عامل مؤثر در افزایش تابآوری روستاییان در مواقع مسدود شدن جادههای ارتباطی در اثر بارش برف، «افزایش مشارکت اجتماعی و توان اقتصادی» است. | ||
| کلیدواژهها | ||
| تاب آوری روستایی؛ بارش برف؛ جاده های ارتباطی؛ دهستان باروق | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Evaluation of Resilience of Villages in Barough rural District, Miandoab, in Case of Blocked Roads Due to Snowfall | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Nasrin Nosart2؛ reza GHaderi3؛ | ||
| 2student payame no or | ||
| 3Faculty member payame nour | ||
| چکیده [English] | ||
| Natural hazards such as snow, floods and the like are considered as inevitable phenomena that are always a serious threat to human communities, especially rural communities. If these communities do not have the necessary resilience, the harmful effects of these risks will increase. If these communities do not have a secure level of resilience, the harmful effects of these risks will increase. Therefore, it is important to measure the resilience of the villagers against the natural hazards. The purpose of this study is to measure the resilience of rural settlements in case of blockage of communication roads. The present research is applied in terms of purpose and descriptive-analytical in nature. Documentary and field studies have been used to collect data and information. The research area includes eleven villages in Barough rural district in Miandoab Township. According to Cochran's formula, 281 rural households were selected as the research sample and the research data were obtained with their help. The results showed that the resilience of rural settlements in Barough rural district in the event of snow cut-off of communication roads, with the exception of the physical dimension which is less than average, is at a desirable level. Also, the most important factor in increasing the resilience of the villagers when the roads are blocked due to snowfall is "increasing social participation and economic power."a | ||
| کلیدواژهها [English] | ||
| Rural Resilience, Snowfall, Communication Roads, Barogh Rural District | ||
| مراجع | ||
|
استوار ایزدخواه، یاسمین (1392). مفاهیم و مدلهاى تابآورى در سوانح طبیعى. فصلنامه دانش پیشگیرى و مدیریت بحران. 2 (2). 145 ـ15.
رکنالدینافتخاری، عبدالرضا، موسوی، سیدمحمد، پورطاهری، مهدی و فرجزادهاصل، منوچهر (1393). تحلیل نقش تنوع معیشتی در تابآوری خانوارهای روستایی در شرایط خشکسالی مطالعة موردی: مناطق در معرض خشکسالی استان اصفهان. پژوهشهای روستایی. 5 (13)، 639 ـ662.
بدری، علی، رمضانزاده لسبوئی، مهدی، عسگری، علی، قدیریمعصوم، مجتبی و سلمانی، محمد (1392). نقش مدیریت محلی در ارتقای تابآوری مکانی در برابر بلایای طبیعی با تأکید بر سیلاب، مطالعه موردی: دو حوضه چشمه کیله شهرستان تنکابن و سردآبرود کلاردشت. فصلنامه مدیریت بحران. 2 (3)، 37 ـ48.
بهتاش، محمدرضا، وکینژاد، محمدعلی، پیربابایی، محمدتقی و عسگری، علی (1392). ارزیابی و تحلیل ابعاد و مؤلفههای تاب آوری کلان شهر تبریز. نشریه هنرهای زیبایی، معماری و شهر سازی، 18 (3)، 33 ـ42.
پورطاهری، مهدی، سجاسیقیداری، حمداله و صادقلو، طاهره (1390). ارزیابی تطبیقی روشهای رتبهبندی تکنیک مخاطرات محیطی در مناطق روستایی (مطالعه موردی: زنجان). پژوهشهای روستایی، 2،(7)، 54 ـ31.
توانکار، فرزام و بنیاد، امیراسلام (1394). بررسی میزان خسارت برف ناشی از خصوصیات فیزیوگرافی در جنگلهای ناو اسالم، استان گیلان، علوم و فناوری چوب و جنگل (علوم کشاورزی و منابع طبیعی)، 22، (2)،95 ـ117.
خالدی، شهریار، کمالی، سمیه و محمدی، فهیمه (1396). بررسی همدیدی برف سنگین جلگه گیلان در بهمن 1392 و تاثیر آن بر سنجش مدیریت بحران. نشریه مخاطرات محیط طبیعی، 6، (14)، 46 ـ35.
دوستان، رضا، اسکندری، مریم و صادقی، سلیمان (1395). تحلیل همدید بارش برف سنگین جاده های کوهستانی زاگرس مرکزی مطالعه موردی: جاده چلگرد ـ شهرکرد ـ لردگان. فصلنامه فضای جغرافیایی، 16،(56)، 239 ـ221.
رحمانی، بیژن، ایمانی، بهرام و نصرتی، فردین (1390). ارزیابی دیدگاه ساکنان دهستان جوکندان تالش نسبت به چالشهای مدیریت ریسک سیلاب (مطالعه موردی: حوضه خشکهرود). فضای جغرافیایی، 11(34)، 155 ـ132.
رضایی، پرویز، جانبازیقبادی، غلامرضا و جعفرزاده، علیرضا (1389). روند بارش برف در جلگه مرکزی گیلان و پیامدهای ناشی از آن. مجله چشم چشمانداز جغرافیایی، 5(12)، 57 ـ72.
رضایی، محمدرضا، سرائی، محمدحسین و بسطامینیا، امیر (1395). تبیین و تحلیل مفهوم «تابآوری» وشاخصها و چارچوبهای آن در سوانح طبیعی. فصلنامه دانش پیشگیری و مدیریت بحران، 6(1)، 32 ـ46.
رضایی، محمدرضا (1392). ارزیابی تابآوری اقتصادی و نهادی جوامع شهری در برابر سوانح طبیعی، مطالعه موردی: زلزله محلههای شهر تهران. نشریه مدیریت بحران، 2(3)، 25 ـ36.
رضائی، پرویز، جانبازی، غلامرضا و جعفرزاده، علیرضا (1389). روند بارش برف در جلگه مرکزی گیلان و پیامدهای ناشی از آن. مجله چشم انداز جغرافیایی، 5 (12)، 61 ـ47.
رمضانزاده لسبوئی، مهدی، عسگری، علی و بدری، سیدعلی (1393). زیرساختها و تابآوری در برابر بلایای طبیعی با تأکید بر سیلاب منطقه، مورد مطالعه: مناطق نمونه گردشگری چشمهکیله تنکابن و سردآبرود کلاردشت. نشریه تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، 1(1)، 52 ـ35.
شکری فیروزجاه، پری (1396). تحلیل فضایی میزان تابآوری مناطق شهر بابل در برابر مخاطرات محیطی. نشریه برنامهریزی توسعه کالبدی، 2(2)، 44 ـ27.
صادقلو، طاهره و سجاسیقیداری، حمدالله (1393). اولویتبندی عوامل موثر بر افزایش تابآوری کشاورزان در برابر مخاطرات طبیعی با تاکید بر خشکسالی، موردی، کشاورزان روستاهای ایجرود. جغرافیا و مخاطرات محیطی، 10، 159 ـ125.
صالحی، اسماعیل، آقابابایی، محمدتقی و سرمدی، هاجر (1390). بررسی میزان تابآوری محیطی با استفاده از مدل شبکهی علیت. محیطشناسی، 37 (59)، 112 ـ99.
عنابستانی، علیاکبر، جوانشیر، مهدی، محمودی، حمیده و دربانآستانه، محمدرضا (1396). تحلیل فضایی سطح تابآوری سکونتگاههای روستایی در برابر مخاطرات محیطی (مورد مطالعه: بخش مرکزی شهرستان فاروج). نشریه تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، 4(4)، 38 ـ17.
غلامحسینی، اسماعیل (1391). بررسی نقش و جایگاه ناجا در مدیریت بحرانهای طبیعی (مطالعه موردی: بحران سفید، برف 1383 گیلان). فصلنامه پژوهشهای مدیریت انتظامی. 7(4)، 549 ـ 568.
فتاحی، ابراهیم و شیراوند، هنگامه (1393). بررسی الگوهای گردش جوی روزهای همراه با بارش برف سنگین در غرب ایران. نشریه مخاطرات محیطی، 1(1)، 107 ـ97.
فخاری، محمدعلی، بابایی، محمد و سعیدیزند، مهیار (1389). خسارت برف در تودههای دست کاشت منطقه سوردار و واتاشان (چمستان– مازندران). تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 18(3)، 447 ـ457.
قدیری، محمود (1385). آسیبپذیری نسبت به بحران؛ مسئلهای از جامعه یا برای جامعه؟( مطالعة موردی: کلانشهر تهران). دومین همایش مدیریت بحران. تهران.
محمدی، سعدی، منوچهری، سوران و طلعتی، مرضیه (1396). نقش انجمنهای مردم نهاد در توسعه ظرفیتی جامعه محلی در راستای حفاظت محیطزیست روستایی (مورد مطالعه: انجمن زیستمحیط سبز چیا). فصلنامه آموزش محیطزیست و توسعهپایدار، 6(1)، 83 ـ99..
محمدییگانه، محمد، ولائی، بهروز و چراغی، مهدی (1392). اثرات کاهش سطح آب دریاچه اورمیه در اقتصادی کشاورزی روستاهای پیرامون، مطالعه موردی: دهستان مرحمتآباد شمالی میاندوآب. مخاطرات محیطی مشهد، 5، 67 ـ81.
ملازاده، بهرام، سلیقه، سمیه و علیجانی، بهلول (1393). تحلیل آماری و سینوپتیکی کولاک برف در استان آذربایجان غربی. نشریه مخاطرات محیطی، 1(4)، 900 ـ75.
مؤمنپور، فروغ، نگاه، سمانه، هادینژاد صبوری، شبنم، فریدمجتهدی، نیما و اسعدیاسکویی، ابراهیم (1393). واکاوی سازوکار رخداد مخاطره برفهای سنگین جلگه گیلان در نیم سده اخیر. نشریه جغرافیا و مخاطرات محیطی، 9، 36 ـ17.
ورمزیار، حجت و ایمانی، بابک (1396). تحلیل تابآوری کسبوکارهای روستایی در شهرستان ملکان. توسعه کارآفرینی، 10(1)، 200 ـ181.
وزین، نرگس (1386). نقش دانش بومی در کاهش آسیب آسیبهای محیطی در روستاها (مطالعه موردی: بخش خورش رستم). پایاننامه کارشناسیارشد رشته جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه تربیت مدرس.
Adger, W. N. (1999). Social vulnerability to climate change and extremes in coastal Vietnam. World Development 27, 249– 69. Amekudzi, A. A., Khisty, C.J., & Khayesi, M. (2009). Using the sustainability footprint model to assess development impacts of transportation systems. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 43 (4), 339 ـ 348. Carpenter, S., Walker, B., Anderies, J., Abel, M. (2001). From metaphor to measurement: Resilience of what to what? Ecosystems 4, 765 ـ781. Davis, I., Izadkhah, Y. (2006). Building resilient urban communities. Article from OHI ,31, 1, 11 ـ21. Haigh, R. and Amartunga, D. (2010). An integrative review of the built environment discipline’s role in the development of society’s resilience to disasters. International Journal of Disaster Resilience in the Built Environment, 1(1), 11 ـ24. Heijman, W.J.M., Hagelaar, J.L.F., & Van Der Hiede, M. (2007). Rural Resilience As A New Development Concept, Proceedings Of 100th Seminar Of EAEE, 283 ـ396. Holling, C. S. (1973). Resilience and stability of ecological systems. Annual Review of Ecology and Systematic 4, 1 ـ23. Maxwell, S. (2001), EMERGING ISSUES IN RURAL DEVELOPMENT (AN ISSUES PAPER), Overseas Development Institute, London Mayunga, J. S. (2007). Understanding and applying the concept of commu nity disaster resilience: a capital ـbased approach. A draft working paper prepared for the summer academy for social vulnerability and resilience building, 22 ـ 28 July, Munich, Germany. Nelson, V,. Lamboll, R. and Arendse, A. (2008). Climate Change Adaptation, Adaptive Capacity and Development, Discussion Paper, DSADFID Rose, A. (2004). Defining and measuring economic resilience to disasters. Disaster Prevention and Management , 13, 307 ـ314. Smith, K., Petley, N. D. (2009). Enviromental Hazards, assessing risk and reducing disaster. Routledge Press, 1 ـ383. Wisner, B., et al. (2004). AT RISK: Natural hazards, people’s vulnerability and disasters, Second edition, Routledge. Yoon, D. K. (2012). Assessment of social vulnerability to natural disasters: a comparative study. Natural Hazards, 63(2): 823 ـ843. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 531 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 532 |
||