پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 45 |
| تعداد شماره‌ها | 1,219 |
| تعداد مقالات | 10,473 |
| تعداد مشاهده مقاله | 20,217,831 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 13,905,732 |
فعال سازی ابزارهای شناختی انسان: «سمع» و «رؤیت» و نقش «سؤال» در سوق انسان به وضعیت مطلوب (مطالعه موردی سوره مبارکه فصّلت) | ||
| پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن | ||
| دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 21، دی 1401، صفحه 125-144 اصل مقاله (263.29 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/quran.2023.62057.3081 | ||
| نویسندگان | ||
| حبیبه قیصری* 1؛ عبدالهادی فقهی زاده2 | ||
| 1دانش آموخته دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه تهران | ||
| 2استاد گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| خداوند در آیات ابتدایی سوره فصّلت، از نزول کتاب و تفصیل آیات و بشارت و انذار آن‌ها سخن می‌گوید و به دنبال آن، رویگردانی عده کثیری از کفار را با عبارت: «فَأَعْرَضَ أَکْثرَهُمْ فَهُمْ لَا یَسْمَعُون» (فصّلت، 4) مطرح می‌کند. در آیات دیگری به سرگذشت قوم «عاد» و «ثمود» اشاره دارد که قوم عاد، به دلیل عدم «رؤیت» قدرت خداوند، گرفتار «استکبار» و خود بزرگ بینی شده و قوم ثمود نیز علی‌رغم هدایت از سوی خداوند، گمراهی را بر هدایت ترجیح داده (فَاسْتَحَبُّوا الْعَمَى عَلَى الْهُدَى) و گرفتار عذاب شده‌اند. این در حالی است که خداوند قبل از بیان سرگذشت قوم عاد و ثمود، از تقدیر روزی در زمین و یکسان بودن آن برای سؤال کنندگان (سَوَاءً لِّلسَّائلِین) و اهمیت سؤال در بهره‌مندی از روزی، سخن می‌گوید. این نوشتار بر آن است تا با دسته‌بندی و تحلیل آیات سوره مبارکه فصّلت بر مبنای وضعیت مطلوب (جریان حق) و وضعیت غیر مطلوب (شبه جریان باطل) چگونگی فعال‌سازی ابزارهای شناختی انسان از جمله «سمع» و «رؤیت» را کشف کند و بدین واسطه انسان، «سؤال» و «میل» درونی خود را، در جهت رسیدن به وضعیت مطلوب بکار گیرد تا انسان بتواند از آیات قرآن و کارکردهای آن، از جمله: «هدایت»، «شفاء» و «ذکر» بهره‌مند شود و با جهت دادن سؤال در «استقامت» و «استغفار»، بهره خود را از فهم حقایق، افزایش دهد. در غیر این صورت (گرایش سوال به استکبار و استحباب عمی)، از چرخه شناخت و علم خارج خواهد شد و حجابی میان او و حقایق حائل می‌گردد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| «قرآن»؛ «سمع»؛ «رؤیت»؛ «سؤال»؛ «تبیین حق» | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Activation of human cognitive tools: "hearing" and "seeing" And the role of "question" in leading man to the desired situation Case study of Surah Fussilat | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Habibeh Gheysari1؛ Abdolhadi Feghhi Zadeh2 | ||
| 1PhD student in Quran and Hadith, University of Tehran | ||
| 2Professor, Department of Quranic and Hadith Sciences, University of Tehran | ||
| چکیده [English] | ||
| In the first verses of Surah Faslat, God speaks of the revelation of the Book and the details of the verses and the glad tidings and warnings of them, and after that, He turned away a large number of infidels with the phrase: In other verses, he refers to the history of the people of 'Aad and Thamud. They prefer guidance and are afflicted with torment. However, before telling the story of the people of Aad and Thamud, God speaks of the destiny of a day on earth and its equality for the questioners and the importance of the question in enjoying a day. This article intends to classify and analyze the verses of Surah Fussilat based on the favorable situation (the flow of truth) and the unfavorable situation (pseudo-false current) to discover how to activate human cognitive tools such as "hearing" and "seeing" and thus Man's mediator uses his inner "question" and "desire" in order to reach the desired situation so that man can benefit from the verses of the Qur'an and its functions, including: "guidance", "healing" and "remembrance" and with Increase your interest in understanding the facts by asking questions in "perseverance" and "forgiveness". Otherwise (the tendency of the question to arrogance and general favoritism), he will leave the cycle of cognition and science and a veil will be drawn between him and the facts. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| "Quran", "hearing", "seeing", "question", "explaining the truth" | ||
| مراجع | ||
|
ابن‌فارس، احمد‌بن فارس، (1404)، معجم مقاییس اللغه، قم، چاپ: اول.
ابن‌منظور، محمد‌بن مکرم، (1414)، لسان العرب، بیروت، چاپ: سوم.
ایازى، سید محمد على، (1380). چهره پیوسته قرآن، تهران، نشر هستى نما.
ایچیسون، جین، (1371)، مبانی زبان شناسی، ترجمه محمد فائض، تهران، موسسه انتشارات نگاه.
بازرگان، عبدالعلى، (1372). نظم قرآن، بی‌جا، پژمان.
باقری، مهری، (1378)، مقدمات زبان شناسی، تهران، نشر قطره.
بی‌یرویش، مانفرد، (1374)، زبان شناسی جدید، ترجمه محمد رضا باطنی، تهران، آگاه.
پالمر، فرانک، (1374)، نگاهی تازه به معناشناسی، ترجمه کورش صفوی، تهران، کتاب ماد.
حجازى، محمدمحمود، (1390). الوحدة الموضوعیه فى القرآن‌الکریم، قاهره، دارالکتب الحدیثه.
حوى، سعید، (1991). الاساس فى التفسیر، قاهره، دارالسلام.
خامه‌گر، محمد، (1382). ساختار هندسى سوره‌هاى قرآن، بی‌جا، شرکت چاپ و نشر بین الملل.
درّاز، محمد عبدالله، (1390). النباء العظیم، کویت، دارالقلم.
درویش، محیى‌الدین، (1415)، اعراب القرآن و بیانه، سوریه، دارالارشاد.
راغب اصفهانى، حسین‌بن محمد، (1412)، مفردات ألفاظ القرآن، بیروت، چاپ: اول.
روبینز. آر . آچ، (1385)، تاریخ مختصر زبان شناسی، ترجمه علی محمد حق شناس، تهران، نشر مرکز. چاپ هفتم.
صافى، محمود‌بن عبد‌الرحیم، 1418ق، الجدول فى اعراب‌القرآن، بیروت، دار‌الرشید مؤسسة الإیمان.
صالح، صبحى، (بی‌تا). مباحث فى علوم‌القرآن، قم، انتشارات رضى.
صفایى، غلامعلى، 1387ش، ترجمه و شرح مغنی‌الأدیب، قم، قدس.
صفوی، کورش، 1387ش، درآمدی بر معناشناسی، تهران، سوره مهر.
صفوی، کورش، 1384ش، فرهنگ توصیفی معناشناسی، تهران، فرهنگ معاصر.
صفوی، کوروش، 1392ش، «کدام معنا ؟»، علم زبان، سال اول، شماره اول.
طباطبایى، سید محمد‌حسین، 1417ق، المیزان فى تفسیر‌القرآن، قم،جامعهى مدرسین حوزه علمیه قم.
طبرسى، فضل بن‌حسن، 1372ش، مجمع‌البیان فى تفسیر‌القرآن، تهران، انتشارات ناصر خسرو.
عدالت نژاد، سعید، 1382ش، «روش سمانتیکی در مطالعات اسلامی»، تهران، تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
عسکرى، حسن بن عبدالله، 1400ق، الفروق فی اللغة، بیروت، چاپ: اول.
غزالى، محمد، (1413). نحو تفسیر موضوعى سور‌القرآن الکریم، قاهره، دار‌الشروق.
فقهى زاده، عبدالهادى، (1393). پژوهشى در نظم قرآن، تهران، نشر سخن.
قطان، مناع، 1403ق، مباحث فى علوم‌القرآن، بیروت، مؤسسة الرساله.
مختار عمر، احمد، 1386ش، معناشناسی، مترجم :حسین سیدی، مشهد، دانشگاه فردوسی.
مصطفوى، حسن، 1430ق، التحقیق فى کلمات‌القرآن الکریم، بیروت، چاپ: سوم.
معرفت، محمد‌هادى، 1415ق، التمهید فى علوم‌القرآن، قم، انتشارات جامعه مدرسین. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 645 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 306 |
||