
تعداد نشریات | 41 |
تعداد شمارهها | 1,143 |
تعداد مقالات | 9,829 |
تعداد مشاهده مقاله | 18,073,905 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,636,424 |
نامعنوانی، راهی از نامگان به واژگان؛ پژوهشی از منظر نامشناسی شناختی | ||
فصلنامه علمی - پژوهشی زبانشناسی اجتماعی | ||
مقاله 2، دوره 7، شماره 4 - شماره پیاپی 28، دی 1403، صفحه 25-37 اصل مقاله (552.76 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/il.2025.72251.1658 | ||
نویسنده | ||
مرتضی دستلان* | ||
استادیار زبان شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
هدف از این مطالعه تبیین رابطۀ نامگان -بعنوان ذخیرهگاه نامهای خاص- با واژگان ذهنی و همچنین پدیدۀ نامعنوانی بعنوان سازوکاری برای تبدیل نامهای خاص به واژههای عام، از منظر نامشناسی شناختی است. این مطالعه از نوع تحقیقات توصیفی مبنایی است که به روش کتابخانهای به گردآوری دادهها پرداخته است و به دنبال یافتن پاسخی برای این سئوالات است که آیا پدیدۀ نامعنوانی در زبان فارسی فعال است و در صورت مثبت بودن جواب، در قالب چه فرایندهایی به تولید واژههای عام میپردازد. چارچوب نظری این مطالعه مبتنی بر نظریات بارسلونا (2003) در تبیین نقش مجاز مفهومی در شکلگیری نامهای خاص و بازطبقهبندی آنها بعنوان اسم عام و همچنین الگوی پیشنهادی گلوکسبرگ و کیسر (1990) تحت عنوان الگوی طبقه-شمولِ درک استعارههای مفهومی است. بررسی دادهها نشان داد که نامعنوانی در زبان فارسی در قالب فرایندهای واژهسازی نظیر اشتقاق، تبدیل و ترکیب، بستری را برای تبدیل نامهای خاص به واژههای عام فراهم میسازد و به تولید واژههای عامی نظیر رستمینه، لیوان و دارچین میپردازد. این پدیده از منظر شناختی و بر اساس مفاهیم مجاز و استعاره مفهومی قابل توجیه است. کنش متوالی استعاره و مجازهای مفهومی و نقشآفرینی هر یک در فراهم آوردن شرایط بروز دیگری، یادآور پدیده شناختی «استعارۀ مجازبنیاد» است. | ||
کلیدواژهها | ||
نامعنوانی؛ نامگان؛ واژگان؛ مجاز؛ استعاره؛ استعارۀ مجازبنیاد | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Eponymy, A Way from Onomasticon to Lexicon; A study from Cognitive Onomastics Perspective | ||
نویسندگان [English] | ||
Morteza Dastlan | ||
Assistant Professor of General Linguistics, Department of Linguistics, Payame Noor University, Tehran, Iran. | ||
چکیده [English] | ||
The aim of this study is investigating the relationship between onomasticon, -as depository of proper names- and mental lexicon and also eponymy –as a mechanism for transforming proper names into common words- from cognitive onomastics perspective. It is a basic descriptive research that collected a corpus of data in library method and seeks to find out whether eponymy is active in Farsi and if yes, which word formation processes create common words. The theoretical framework is adapted from Barcelona's (2003) ideas in demonstrating the role of metonymy in emergence of proper names and their frequent reclassification as common nouns, and class-inclusion model of conceptual metaphors comprehension of Glucksberg and Keysar (1990). The analysis of data revealed that in Farsi, eponymy in the form of word-formation processes like derivation, conversion and combination transforms the proper names into common words. This is justifiable on the basis of cognitive concepts like conceptual metaphor and metonymies. The metonyms "PROPER NAME FOR ITS RELATED OBJECT/ ACTION/ CONCEPT", "AGENT FOR ACTION" and "PROTOTYPICAL MEMBER FOR THE CLASS" and class-inclusion model of conceptual metaphor are involved in introducing eponymy. The successive application and interaction of conceptual metaphor and metonyms, indicates the metaphtonymy at work in this process. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Eponymy, Onomasticon, Lexicon, Metonymy, Metaphor, Metaphtonymy | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 17 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 26 |