پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 41 |
| تعداد شماره‌ها | 1,183 |
| تعداد مقالات | 10,187 |
| تعداد مشاهده مقاله | 19,147,421 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 13,259,308 |
نگرشی تطبیقی بر مفاهیم انسان کامل و کیمیا در حوزۀ عرفان با تکیه بر دیدگاه‌های عرفانی حکمت متعالیه و جابر بن حیان | ||
| دوفصلنامه علمی حکمت صدرایی | ||
| مقاله 11، دوره 4، شماره 2 - شماره پیاپی 8، خرداد 1395، صفحه 155-168 اصل مقاله (315.14 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| احمد نصیری محلاتی* 1؛ سیدمرتضی حسینی شاهرودی2 | ||
| 1دانشگاه فردوسی مشهد. گروه فلسفه | ||
| 2گروه فلسفه و حکمت، دانشکده الهیات، دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| چکیده | ||
| در اندیشه‌های عرفانی مفهوم انسان کامل و کیمیا ارتباطی تنگاتنگ و همیشگی دارند. هرچند رسیدن به انسان کامل یکی از اهداف عرفان است، اما کیمیا در اغلب دیدگاه‌های عرفانی به‌مثابۀ مسیری برای دستیابی به رمز و راز خلقت تعریف می‌شود که بدون آگاهی از این حقایق حصول انسان کامل میسر نیست. پس کیمیا و کیمیاگر، همچون عارف، هدفی جز تکوین انسان کامل ندارد. البته به‌رغم این ارتباط تنگاتنگ، در مکاتب مختلف عرفانی، شباهت‌ها و تفاوت‌هایی میان، مفاهیم، جایگاه، نحوۀ ارتباط و طریق وصول به کیمیا و انسان کامل مشهود است. بررسی این باورها و توجه به شباهت‌ها و تفاوت‌هایشان ضمن آنکه می‌تواند روشنگر مفاهیم پیچیده و عمیق انسان کامل و کیمیا باشد خود وسیله‌ای برای بررسی چگونگی پیدایش آن‌هاست. در این نوشتار با بررسی اجمالی و تطبیقی دیدگاه‌های عرفانی مختلف در خصوص انسان کامل و کیمیا، به‌ویژه با تکیه بر دیدگاه‌های عرفانی حکمت متعالیه و جابر بن حیان سعی، در آشکارسازی برخی شباهت‌ها و تفاوت‌های موجود در این باورها میکوشیم. البته در بررسی عرفان صدرایی، به آرای ابن عربی (به‌منزلۀ منبع تفکرات عرفانی در حکمت متعالیه) توجه ویژه شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| انسان کامل؛ کیمیا؛ حکمت متعالیه؛ ابن عربی؛ جابر بن حیان؛ عرفان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Comparative Study of The Concepts “Perfect Man” and “Alchemy” in Mysticism, by Stressing to Mystical Aspect of Transcendent Philosophy and Jaber ibn Hayyan | ||
| چکیده [English] | ||
| In mystic thoughts the concepts of Perfect Man and Alchemy have closed relations. Achieving to the perfect man is a major goal in mysticism, but in the most of mystic thoughts, alchemy have been defined as a way towards the secrets of creation, so that perfect man cannot be achieved without deep understanding of such truths. Therefore, the main objective of alchemy and alchemist, similar to Gnostic, is the development of perfect man. However, despite to such a closed relation, there are differences and similarities in concepts, place and type of connection and the way to achieve perfect man between mystic schools. Not only evaluating of these beliefs, considering the similarities and differences, clear the complex concepts of perfect man and alchemy, but also serves as an approach to survey their origins. In this paper, various mystic opinions concerning the perfect man and alchemy are briefly reviewed and compared, especially relied in mystical reflections of transcendent philosophy and jabber-ibn-Hayyan, in order to manifest their similarities and differences. Of course, in explaining the Sadraian mysticism, we considered Ebn-e-Arabi as the source of mystic reflection in transcendent philosophy. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| perfect man, alchemy, transcendent philosophy, Ebn-e-Arabi, Jaber ibn Hayyan, mysticism | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم. آنترمن، الن (1385 ش). باورها و آیین‌های یهودی. ترجمۀ رضا فرزین. قم: مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب. ابن‌عربی، محی‌الدین (1383 ش). فتوحات مکیه. ترجمۀ محمد خواجوی. چاپ دوم. تهران: مولی. الدفاع، علی عبدالله (1389 ش). نقش دانشمندان مسلمان در علم شیمی. ترجمۀ محمود کریمی. چاپ اول. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. حلاج، حسین بن منصور (1384 ش). طواسین. تصحیح لویی ماسینیون. ترجمه و متن محمود بهفروزی. تهران: علم. دامپی، یر (1371 ش). تاریخ علم. ترجمۀ عبدالحسین آذرنگ. چاپ اول. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت). رنان، کالین ا. (1366 ش). تاریخ علم کمبریج. ترجمۀ حسن افشار. چاپ اول. تهران: نشر مرکز. رضوی، سیّد اطهرعباس (1380 ش). تاریخ تصوف در هند. ترجمۀ منصور معتمدی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. سزگین، فؤاد (1380 ش). تاریخ نگارش‌های عربی. ترجمه و تدوین و آماده‌سازی نشر فهرستگان به اهتمام خانۀ کتاب. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. سازمان چاپ و انتشارات تهران. شولتس، دوآن (1380 ش). روان‌شناسی کمال الگوهای شخصیت سالم. ترجمۀ گیتی خوشدل. چاپ نهم. تهران: پیکان. غراب، محمود (1389 ش). انسان کامل، محی‌الدین ابن‌عربی. ترجمۀ گل‌بابا سعیدی. چاپ سوم. تهران: جامی. فرانکل، ویکتور (1377 ش). انسان در جست‌وجوی معنی. ترجمۀ نهضت صالحیان و مهین میلانی. چاپ نهم. بی‌جا: درسا. فنتن، پال ب. (1377 ش). «دین یهود و تصوف». نامۀ فرهنگ. ش 29. ص 127-118. قرطبی، عریب بن سعد (1373 ش). دنبالۀ تاریخ طبری. ترجمۀ ابوالقاسم پاینده. چاپ چهارم. تهران: اساطیر. کتاب مقدس (1987). عهد عتیق و عهد جدید. ترجمۀ انجمن کتاب مقدس. چاپ دوم در ایران. لاندا، رام (1388 ش). حکمت محی‌الدین. ترجمۀ علی‌اشرف امامی. تهران: بصیرت. لوری، پیر (1388 ش). کیمیا و عرفان در سرزمین اسلام. ترجمة زینب پودینه آقایی و رضا کوهکن. چاپ اول. تهران: انتشارات طهوری، انجمن ایران‌شناسی فرانسه در ایران. لین، تونی (1390 ش). تاریخ تفکر مسیحی. ترجمۀ روبرت آسریان. چاپ چهارم. تهران: فرزان روز. مایل هروی، نجیب (1380). «انسان کامل». دایرۀ‌المعارف بزرگ اسلامی. تهران. صص 380-373. معتمدی، منصور و ولی عبدی (1389 ش). «مقایسۀ لوگوس ـ مسیحیت با انسان کامل در نزد ابن‌عربی». مطالعات عرفانی. ش 11. ص 246-227. نجیب محمود، زکی (1368ش). تحلیلی از آرای جابر بن حیان. ترجمۀ حمیدرضا شیخی. مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی. نسفی، عزیزالدین (1389 ش). کتاب الانسان الکامل. ترجمه و مقدمۀ سیدضیاءالدین دهشیری. طهوری. چاپ دهم. تهران: انجمن ایران‌شناسی فرانسه در تهران. نصر، سیدحسین (1388 ش). گلشن حقیقت. مقدمه، ترجمه و توضیح انشاءالله رحمتی. تهران: سوفیا. ــــــــــ (1341ش). هرمس و نوشته‌های هرمسی در جهان اسلامی. چاپخانۀ دانشگاه تهران. نصری، عبدالله (1371 ش). انسان کامل از دیدگاه مکاتب. چاپ سوم. تهران: انتشارات دانشگاه علّامه طباطبایی. یافه، آنیلا (1388 ش). کارل گوستاو یونگ (واژه‌ها و نگاره‌ها). ترجمۀ رضا رضایی و مهناز خزائیلی. تهران: شرکت نشر نقد افکار. یزدان‌پناه، سید یدالله (1391 ش). مبانی و اصول عرفان نظری. چاپ سوم. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره). یونگ، کارل گوستاو (1371 ش). خاطرات، رؤیاها، اندیشه‌ها. ترجمۀ پروین فرامرزی. چاپ دوم. مشهد: مؤسسۀ چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی. ـــــــــ (1380 ش). انسان در جست‌وجوی هویت خویش. ترجمة محمود بهفروزی. تهران: گلبان. Suler, Bernard (1971). ‘Alchemy’. Encyclopedia of Judaica. second edition. Vol. 1. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,803 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,139 |
||