پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 41 |
| تعداد شمارهها | 1,105 |
| تعداد مقالات | 9,457 |
| تعداد مشاهده مقاله | 17,069,006 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,962,166 |
بررسی تأثیرات عوامل سیاسی در تغییرات سرزمینی ایل شاهسون در دوره قاجاریه (1218ق/1803م – 1304ق/1887م) | ||
| پژوهشنامه تاریخ های محلی ایران | ||
| مقاله 12، دوره 6، شماره اول -پیاپی 11-پاییز و زمستان 96، اسفند 1396، صفحه 189-212 اصل مقاله (1.1 M) | ||
| نوع مقاله: pajoheshi | ||
| نویسندگان | ||
| محمد مهدی مرادی خلج1؛ محمد کشاورز* 2؛ شهرام یوسفی فر3 | ||
| 1دانشیارگروه تاریخ-دانشگاه شیراز | ||
| 2دانشجوی دکتری ایرانشناسی، بنیاد ایرانشناسی-دانشگاه شهید بهشتی | ||
| 3؛ استادپژوهشکده تاریخ، | ||
| چکیده | ||
| ایل شاهسون یکی از بزرگترین ایلهای ایران است که پس از شکلگیری در دوره صفویه، دشت مغان و دامنههای سبلان را برای قشلاق و ییلاق خود برگزیدند. در دوره قاجاریه، سرزمین اصلی شاهسونها در دشت مغان یک بار به دلیل اشغال مراتع قشلاقی آنها در جنگهای ایران و روس و بار دیگر به دلیل فشارهای متعدد سیاسی دولت روسیه دچار تغییر گردید. این مقاله بر آن است تا بر اساس گردآوری دادههای مرتبط با ایل شاهسون از منابع و اسناد آرشیوی و با استفاده از روش تحقیق تاریخی، تغییرات سرزمینی و کوچهای اجباری ایل شاهسون را بر اساس تاثیرات عوامل سیاسی مورد بررسی قرار دهد. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر آن است که از دست رفتن مراتع قشلاقی(در بخش شمالی دشت مغان)، رقابت حکام محلی در سلطه بر ایلات، از دست رفتن بازارهای فروش تولیدات دامی در شهرهای مستقر در دشت مغان، اخذ مالیات اضافی، ضعف دولت مرکزی و تشویق دولت روسیه به غارتگری طوایف قدرتمند مرزی برای تحت فشار قرار دادن دولت ایران، درگیریهای مرزی طوایف قدرتمند شاهسون و سپس بسته شدن مرزها، از عمدهترین دلایل جابجاییهای سرزمینی طوایف گوناگون ایل شاهسون در دوره مورد نظر و ظهور وضعیتهای بعدی استقرار آن طوایف در قشلاقهای اختصاص یافته از سوی دولت ایران بود. | ||
| کلیدواژهها | ||
| ایل شاهسون؛ دشت مغان؛ مراتع قشلاقی؛ مرزهای ایران و روس؛ کوچهای اجباری؛ تغییرات سرزمینی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A study about the Effects of Political Factors on the Landlord's Change of Shahsevan tribe in the Qajar Period (1803-1887) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| . .1؛ . .2؛ . .3 | ||
| چکیده [English] | ||
| Shahsevan tribe is one of the Iranianlargest tribes That chose Moqan plain and Sabalanhillsides as their own country side and winter quarters(qeshlaq) in Safavid era. During the Qajar period, the Shahsevans mainland in Moqan plain, once by occupation of their grasslands in the wars between Iran and Russia and again due to the numerous political pressures by Russian government changed. This article, by gathering data to do with Shahsevan tribe from historical references and archives and by using historical method, is going to study territorial transposition and compulsory wandering and migration of some of its clans according to political effects. The results show that losing of their rangelands, competition between local governors for domination on tribes, losing of their animal production sale market, taking additional tax, weakness of central government and conspiracy of Russia in order to motivate powerful frontier tribes for plundering for the sake of putting Iranian government under pressure in order to accommodate tribes, border disputes between Shahsevan clans and then closing the borders were the most important reasons of transpositions of Shahsevan tribe and led to the emerging of subsequent circumstances that this tribe encountered by their establishment on grasslands that Iranian government assigned them. | ||
| کلیدواژهها [English] | ||
| Shahsevan tribe, Mogan plain, Grassland pastures, The boundaries of Iran and Russia, Forced migrations, Territorial changes | ||
| مراجع | ||
|
آبادیان، حسین (1380). روایت ایرانی جنگهای ایران و روس. تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه. آندری یوا، النا (1388). روسیه و ایران در بازی بزرگ، سفرنامهها و شرقگرایی. ترجمة الهه کولایی و محمدکاظم شجاعی. تهران: دانشگاه تهران. استرآبادی، میرزا مهدیخان (1377). جهانگشای نادری. به تصحیح سید عبدالله انوار. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگى. اسماعیلپور، جمشید (1377). عشایر آذربایجان و ایلات مغان. تبریز: مؤسسه هنری فاخته. اصفهانیان، کریم، بهرام غفارى؛ علىاصغر عمران (1385). اسناد تاریخى خاندان غفارى. 2 جلد. تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار. اعتصامالملک، میرزا خانلرخان (1351). سفرنامه میرزا خانلرخان اعتصامالملک. به کوشش ناصر محمودی، تهران: بیجا. اعتمادالسلطنه، محمدحسنخان (1367). تاریخ منتظم ناصری. تصحیح محمداسماعیل رضوانى. 3 ج. تهران: دنیای کتاب. بایبوردی، سرهنگ حسین (1341). تاریخ ارسباران. تهران: ابن سینا. بنجامین، س. ج. و (1363). ایران و ایرانیان. ترجمه محمدحسین کردبچه. تهران: سازمان انتشارات جاویدان. بهشتیسرشت، محسن؛ پروین کارگر (1391). «فرقة دموکرات آذربایجان و عشایر شاهسون مغان»، مطالعات تاریخ ایران اسلامی. سال اول، شماره دوم، صص 1-17 . بیگدلی، علی؛ رسول پیروتی (1393). نقش سردار عزیزخان مکری در سیاست داخلی و خارجی قاجار (1287-1253ق/1871-1838م).پژوهشهای علوم تاریخی. دورة 1،شمارة 3، بهار و تابستان 1393، صص 15-32. تاپر، ریچارد (1347). «ایل شاهسون (قرهقویونلو ـ آق قویونلو)»، ترجمة مجید ورهرام، بررسیهای تاریخی. شماره 18، بهمن و اسفند، صص 207-224. تاپر، ریچارد (1378). «تاریخ و هویت شاهسونها»، ترجمة مهناز اخوان زنجانی، فصلنامة عشایری ذخایر انقلاب. شماره 23، پاییز، 7-24. تاپر، ریچارد (1384). تاریخ سیاسی اجتماعی شاهسونهای مغان. ترجمة حسن اسدی. تهران: اختران. جوانشیر قرهباغی، میرزا جمال (1382). تاریخ قرهباغ. تصحیح حسین احمدی. تهران: مرکز اسناد و خدمات پژوهشی وزارت خارجه. جهانگیر میرزا (1384). تاریخ نو. به اهتمام عباس اقبال. تهران: نشر علم. دروویل، گاسپار (1370). سفر در ایران. ترجمه منوچهر اعتماد مقدم. تهران: شباویز. چاپ چهارم. دنبلی، عبدالرزاق (1383). مآثر السلطانیه (از روی نسخه موزه بریتانیا). به کوشش فیروز منصوری. تهران: اطلاعات. ریاحی، محمد امین (1357). گزارش نامههای امیرخان سردار، بررسیهای تاریخی. سال سیزدهم، شماره 1، 13-58 . سازمان اسناد و کتابخانة ملی ایران: 103/296، 1396/293، 189/360، 4518/296. ساعدی، غلامحسین (1354). خیاو یا مشکینشهر، کعبه ییلاقات شاهسون. تهران: امیرکبیر. سپهر، عبدالحسینخان (1386). مرآت الوقایع مظفرى. تصحیح عبدالحسین نوایی، 2 ج، تهران: میراث مکتوب. شاهسوند بغدادی، پریچهره (1370). بررسی مسایل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی ایل شاهسون. تهران: انتشارات عشایری. شاهسوند بغدادی، پریچهره (1391). «اهمیت نقش عشایر مرزنشین در مناطق استراتژیک»، نگرشهای نو در جغرافیای انسانی. سال 5، شماره 1. زمستان، صص 79-96. شمیم، علیاصغر (1387). ایران در دورة سلطنت قاجار. تهران: بهزاد. شهبازی، عبدالله (1369). مقدمهای بر شناخت ایلات و عشایر. تهران: نشر نی. صفایی، ابراهیم (1355). برگهای تاریخ دوران قاجاریه. تهران: بابک. صفری، بابا (1371). اردبیل در گذرگاه تاریخ. 3 ج. چاپ دوم. اردبیل:دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل. عزیززاده، میرنبی (1386). تاریخ دشت مغان. تهران: مؤسسة مطالعات تاریخ معاصر ایران. چاپ دوم. عزیزی، پروانه (1387). بررسی ساختار اجتماعی ـ اقتصادی ایل شاهسون. تهران: قومس. فراهانی، حسن (1385). روزشمار تاریخ معاصر ایران. 2ج، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهشهاى سیاسى. قاسمی، احد (1377). مغان، نگین آذربایجان. 2 ج. تهران: مؤلف. قاضیها، فاطمه (1380 الف). اسناد روابط ایران و روسیه در دوران فتحعلیشاه و محمد شاه قاجار. تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت خارجه. قاضیها، فاطمه (1380 ب). اسناد روابط ایران و روسیه از دورة ناصرالدین شاه تا سقوط قاجاریه. تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت خارجه. کریمزاده، محمد(1352). «شاهسونهای فارس (پیشینة تاریخی و شناخت شاهسونها)»، هنر و مردم. بهمن و اسفند، شماره 136 و 137 ، صص 75- 78. مشفقیفر، ابراهیم (1386). بررسی اهداف سیاسی ـ نظامی کوچ و اسکان اجباری برخی طوایف ایلات ایران (از اوایل قرن 11 تا اواخر قرن 13)، گنجینه اسناد. شماره 67، صص 25-44. میرزا سمیعا، محمدسمیع (1334). تذکرةالملوک. با تحقیقات و حواشی و تعلیقات مینورسکی. به کوشش محمد دبیرسیاقی. ترجمة مسعود رجب نیا. تهران: زوار. مینورسکی، ولادیمیر (1387). ایران در زمان نادر شاه. به تصحیح علیاصغر عبداللهی. ترجمه رشید یاسمی. تهران: دنیای کتاب. چاپ پنجم. نبئی، ابوالفضل (1366). «شاهسون (ایلسون)های آذربایجان»، تحقیقات جغرافیایی. سال 2، شماره 1، صص 181-198. نجمی، ناصر (1326). عباس میرزا و جنگهای ایران با روسیه تزاری. تهران: کانون معرفت. نفیسی، سعید (1383). تاریخ اجتماعی و سیاسی ایران در دورة معاصر. 2 ج. تهران: اهورا. هدایت، رضاقلیخان (1373). فهرس التواریخ. تصحیح عبدالحسین نوایی و میرهاشم محدث. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. هوشنگ مهدوی، عبدالرضا (1386). «تجاوزهای پیاپی روسیه به ایران پیش از جنگهای ایران و روس»، اطلاعات سیاسی و اقتصادی. ش 236-235، صص 62-73. یونیر، ژان (1368). دلاوران گمنام. ترجمة ذبیحالله منصوری. چاپ سوم. تهران: زرین. یونیر، ژان (1361). خاطرات و اسناد محمدعلی غفاری (تاریخ غفاری). به کوشش منصوره اتحادیه و سیروس سعدوندیان. تهران، نشر تاریخ ایران. Morier, James, 1818, » A Second Journey Through Persia, Armenia, and Asia minor, to Constantinople, between the years1810 and 1816«, Londan. Oberling, pierre, 1964, the tribe of Qaraca Dag. Oriens 17, pp 60-95.
pery,John R, 1975, »forced migration in iran during in the 17th and 18th centuries«, IS 8 (4). Pp 199-215.
Porter, sir Robert ker, 1821-22, »Travels in Georgia, Persia, Armenia, ancient Babylonia, &c. &c. during the years 1817, 1818, 1819, and 1820«, 2 vols, London.
Tapper, Richard, 1983, » trible and state in iran and afghanestan«, London.
Tapper, Richard, 2010, »shahsevan«,www.iranicaonline.org/articles/shahsevan, 15/11/2017
Tapper, Richard, 2012, »mogan«, www.iranicaonline.org/articles/mogan, 15/11/2017.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,223 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,068 |
||