اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات41
تعداد شماره‌ها1,112
تعداد مقالات9,508
تعداد مشاهده مقاله17,143,338
تعداد دریافت فایل اصل مقاله12,008,577
عشقی چهاربرج, علی, نظم فر, حسین, غفاری, عطا. (1396). ارزیابی تاب‌آوری کالبدی شهر در برابر زلزله‌های احتمالی؛ نمونه موردی: منطقه یک شهرداری تهران. فصلنامه علمی زیست فناوری گیاهان زراعی, 4(4), 11-26.
علی عشقی چهاربرج; حسین نظم فر; عطا غفاری. "ارزیابی تاب‌آوری کالبدی شهر در برابر زلزله‌های احتمالی؛ نمونه موردی: منطقه یک شهرداری تهران". فصلنامه علمی زیست فناوری گیاهان زراعی, 4, 4, 1396, 11-26.
عشقی چهاربرج, علی, نظم فر, حسین, غفاری, عطا. (1396). 'ارزیابی تاب‌آوری کالبدی شهر در برابر زلزله‌های احتمالی؛ نمونه موردی: منطقه یک شهرداری تهران', فصلنامه علمی زیست فناوری گیاهان زراعی, 4(4), pp. 11-26.
عشقی چهاربرج, علی, نظم فر, حسین, غفاری, عطا. ارزیابی تاب‌آوری کالبدی شهر در برابر زلزله‌های احتمالی؛ نمونه موردی: منطقه یک شهرداری تهران. فصلنامه علمی زیست فناوری گیاهان زراعی, 1396; 4(4): 11-26.

ارزیابی تاب‌آوری کالبدی شهر در برابر زلزله‌های احتمالی؛ نمونه موردی: منطقه یک شهرداری تهران

برنامه ریزی توسعه کالبدی
مقاله 1، دوره 4، شماره 4 - شماره پیاپی 8، اسفند 1396، صفحه 11-26    اصل مقاله (2 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسندگان
علی عشقی چهاربرج1؛ حسین نظم فر* 2؛ عطا غفاری2
1دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه محقق اردبیلی
2دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری،دانشگاه محقق اردبیلی
چکیده
در دهه­های اخیر خسارت­های فراوان ناشی از زلزله به محیط و کالبد شهرها موجب شده است تا مفهوم تاب­آوری برای کاهش آثار زیانبار زلزله بیشتر مورد توجه قرار گیرد. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی تاب­آوری کالبدی منطقه یک شهر تهران در برابر زلزله­های احتمالی صورت گرفته است. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی از نوع کاربردی است. جهت تحلیل داده­ها؛ ابتدا در محیطGIS اقدام به مدل‌سازی براساس نتایج حاصل از فرایند تحلیل شبکه­ی(ANP) شد با تلفیق لایه­های مؤثر در تاب­آوری محدوده موردمطالعه، نقشه تاب­آوری کلی منطقه استخراج شد. در مرحله بعد با فازی­سازی نقشه تاب­آوری کلی، سناریوهای زلزله در شدت‌های مختلف طراحی و بر روی نقشه تاب­آوری کلی منطقه اعمال شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می­دهد که در زلزله­ای با شدت 6 ریشتر، 13/11 درصد از سازه­های منطقه یک در دامنه تاب­آوری کم و خیلی­کم قرار می­گیرند که به جزء محلات کامرانیه و دزاشیب بقیه قسمت‌های منطقه با آسیب­پذیری جدی مواجه نمی­شود. در زلزله­ای با شدت 7 ریشتر، 39 درصد سازه­های در دامنه تاب­آوری کم و خیلی­کم قرار می­گیرند که بیشتر این سازه­ها در محلات دربند، کامرانیه، کاشانک، دزاشیب و سوهانک می­باشند. در زلزله­ای با شدت 8 ریشتر، 29/52 درصد سازه­ها با خطر جدی مواجه می­شوند در این شدت از زلزله تقریباً تمامی بافت‌های روستایی از جمله ده دربند، ده امامزاده قاسم، ده درآباد، ده جماران، ده دزاشیب، ده سوهانک، ده چیذر، ده ازگل، ده اوین و ده تجریش در دامنه تاب‌آوری خیلی کم قرار می­گیرد. در زلزله­ای با شدت 9 ریشتر، دو دامنه تاب­آوری کم و خیلی­کم 45/67 درصد سازه منطقه را به خود اختصاص می­دهند که بیشترین این سازه­ها در نواحی 1، 3، 4، 5 و 8 منطقه قرار دارند.
کلیدواژه‌ها
تاب‌آوری؛ شهر؛ زلزله؛ FuzzyANP؛ منطقه یک شهرداری تهران
عنوان مقاله [English]
Assessing the physical resilience of a city against possible earthquakes (Case Study: region one of Tehran)
نویسندگان [English]
Ali Eshgi1؛ Hossein Nazmfar2؛ Ata Gafari2
چکیده [English]
The vast environmental damages of earthquakes have recently attracted more attentions to the concept of resilience to minimize the pernicious effects of such disaster. The present study evaluates the physical resilience in municipality region one of Tehran against the possible earthquakes. Using a descriptive-analytic method and GIS modeling, data were analyzed based on results obtained by network analysis process. The general resilience map of the region was drawn. Then a fuzzy technique was applied to the map to create different scenarios of earthquake magnitudes. The results indicated that in a probable earthquake of 6 Richter’s magnitude scale, 11.13 percent of constructions would locate at the low and very low resilience range. In such a scenario except two, other neighborhoods of the region would not be facing a serious vulnerability. With a probable 7 Richter’s scenario, the previous percentage would increase to 39. In a probable 8 Richter’s scenario, 52.29 percent of constructions would be faced with serious danger by which almost all rural textures fall in the very low range of resilience scale. Finally, in a probable 9 Richter’s scenario, 67.45 percent of constructions would fall at low and very low range of resilience scale. Most of them locate at areas of 1, 3, 4, 5 and 8 of the region.
کلیدواژه‌ها [English]
Resilience, City, earthquake, Fuzzy ANP, region one of Tehran
مراجع

آئین‌نامه 2800 (1384). "طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله- آئین کار". موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران.

داداش­پور، هاشم؛ عادلی، زینب (1394). "سنجش ظرفیت­های تاب­آوری در مجموعه­ی شهری قزوین". دو فصلنامه
علمی و پژوهشی مدیریت بحران، شماره هشتم، صص84-73.

رضایی، محمدرضا (1389). "تبیین تاب‌آوری اجتماعات شهری به‌منظور کاهش اثرات سوانح طبیعی(زلزله)؛ مطالعه موردی: کلانشهر تهران". رساله دکتری، اساتید راهنما دکتر مجتبی رفیعیان و دکتر علی عسگری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه مدرس.

رضایی، محمدرضا؛ رفیعیان، مجتبی؛ حسینی، سید مصطفی (1394). "سنجش و ارزیابی میزان تاب­آوری کالبدی اجتماع‌های شهری در برابر زلزله (مطالعۀ موردی: محله­های شهر تهران)". پژوهش­های جغرافیای انسانی، دوره47، شماره 4، صص609-623.

رضایی، محمدرضا؛ سرائی، محمدحسین؛ بسطامی نیا، امیر (1395). "تبیین و تحلیل مفهوم «تاب­آوری» و شاخص­ها و چارچوب­های آن در سوانح طبیعی". فصلنامه دانش پیشگیری و مدیریت بحران، دوره ششم، شماره اول، صص46-32.

رمضان زاده لسبویی، مهدی (1392). "ساختار اجتماعی- اقتصادی تاب‌آوری ساکنان نواحی روستایی در برابر بلایای طبیعی با تأکید بر سیلاب". پایان‌نامه، استاد راهنما دکتر سید علی بدری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران.

سادین، حسین؛ میرزاعلی، محمد؛ کوثری­صفا، معصومه (1396). "تحلیل خطر و خسارات زمین‌لرزه‌ی مناطق روستایی با استفاده از روش‌های AHP و GIS، مطالعه موردی: دهستان ابرشیوه ی دماوند". دو فصلنامه علمی و پژوهشی مدیریت بحران، شماره 11، صص 104- 93.

ساسان پور، فرزانه؛ موسی­وند، جعفر (1389). "تأثیر عوامل انسان‌ساخت در تشدید پیامدهای مخاطرات طبیعی در محیط‌های کلان‌شهری با کاربرد منطق فازی و سیستم اطلاعات جغرافیایی". نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، جلد 3، شماره 16، صص 50- 29.

سایت شهرداری تهران (1395).

 http://region1.tehran.ir

سلمانی مقدم، محمد؛ امیر احمدی، ابوالقاسم؛ کاویان، فرزانه (1393). "بررسی نقش برنامه­ریزی کاربری اراضی در بهبود تاب­آوری لرزه­ای جوامع شهری (نمونه­ی موردی شهر سبزوار)". مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، سال 5، شماره17، صص۱۷-۳۴.

سمائی، مقداد؛ برزگری، امیر؛ قویمی­پناه، محمدرضا؛ جعفری، فرهاد؛ شامی، ابوالفضل (1396). "شبیه‌سازی سناریوهای محتمل رخداد زمین‌لرزه در تهران". علوم زمین، سال 26، شماره 103، صص 156- 141.

شکری فیروزجاه، پری (1396). «تحلیل فضایی میزان تاب‌آوری مناطق شهر بابل در برابر مخاطرات محیطی»، نشریه علمی پژوهشی برنامه‌ریزی توسعه کالبدی، سال 2، شماره 2، صص 44- 27.

عشقی چهاربرج، علی (1390). "ارزیابی آسیب‌پذیری لرزه‌ای شهر با مدل Fuzzy AHP به کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS (نمونه موردی منطقه 3 شهرداری تهران)". پایان نامه کارشناسی ارشد، به راهنمایی دکتر علی شماعی و سید موسی پورموسوی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه خوارزمی تهران.

عیسی­لو، شهاب­الدین؛ لطیفی، غلامرضا؛ گودرزی، وحید (1395). "ارزیابی آسیب‌پذیری کالبدی بافت منطقه یک شهر تهران در برابر زلزله احتمالی با استفاده از روش IHWP و سیستم GIS". اطلاعات جغرافیایی (سپهر)، دوره 25، شماره 100، صص 87- 73.

فرزادبهتاش، محمدرضا؛ کی­نژاد، محمدعلی؛ پیربابایی، محمدتقی؛ عسگری، علی (1392). "ارزیابی و تحلیل ابعاد و مؤلفه‌های تاب‌آوری کلان‌شهر تبریز". نشریه هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی، دوره 18، شماره ۳، صص42-33.

قائدرحمتی، صفدر؛ قانعی بافقی، روح اله (1391). "تحلیل تأثیر گسترش فضایی شهر تهران در افزایش آسیب‌پذیری ناشی از زلزله (دوره زمانی: گسترش فیزیکی 200 سال اخیر)". تحقیقات جغرافیایی، سال 27، شماره 2، صص18240-18218.

محمدی سرین دیزج، مهدی؛ احدنژاد روشتی، محسن (1395). "ارزیابی میزان تاب­آوری کالبدی شهری در برابر مخاطره زلزله موردمطالعه: شهر زنجان". نشریه تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، سال سوم، شماره 1، صص 103 -114.

ملکی، سعید؛ امانپور، سعید؛ صفایی­­پور، مسعود؛ پورموسوی، سیددانا؛ مودت، الیاس (1396). "ارزیابی طیف تاب‌آوری کالبدی شهرها در برابر زلزله با استفاده از مدل‌های برنامه‌ریزی، نمونه موردی شهر ایلام". نشریه علمی پژوهشی برنامه‌ریزی توسعه کالبدی، سال 2، شماره 1، صص 20- 9.

مهندسین مشاور بافت شهر (1384). "تهیه الگوی توسعه و طرح تفصیلی منطقه و همکاری با شهرداری منطقه 1 (الگوی توسعه منطقه 1)". مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهری تهران.

 

Alexander, D.E. (2013). “Resilience and Disaster Risk Reduction: An Etymological Journey”. Natural Hazards and Earth System Sciences, nhess- 13, 2707–2716.

Alexander. D. (2011). “Resilience Against Earthquakes: Some Practical Suggestions for Planners and Managers”, Vol. 13, No. 2, PP109-115.

Bastaminia, A., Rezaie, MR., Tazesh, Y., Dastoorpoor, M. (2016). “Evaluation of Urban Resilience to Earthquake A Case Study: Dehdasht City”. International Journal of Ecology & Development, Volume 31, Issue Number4

Berke, P., Smith, G., and Lyles, W. (2012), “Planning for Resiliency: Evaluation of State Hazard Mitigation Plans under the Disaster Mitigation Act”. Nat. Hazards Rev. pp: 139-149.

Berkes, F. (2007). “Understanding Uncertainty and Reducing Vulnerability: Lessons from Esilience Thinking”. Natural Hazards 41: 283-295.

Buckle.P, Graham. M and Syd S. (2000). “New Approaches to Assessing Vulnerability and Resilience”, Australian Journal of Emergency Management 2000 (2000), pp. 8–14.

Campbell,K.W. (1981). “Near Source Attention of Peak HorizontalAcceleration”, Bulletin, Seismological Society of America, 1981.

Cutter, S.L. (2008). “A Place-Based Model for Understanding Community Resilience to Natural Disasters”. Global Environmental Change, pp. 1-9. doi:10.1016/j. gloenvcha. 2008.07.013.

Cutter, S.L. et al. (2007). “The US Hurricane Coasts: Increasingly Vulnerable?”, Environment 47 (7) (2007), pp. 8–20.

Cutter, Susan L., Burton, Christopher G., and Emrich, Christopher T, (2010). “Disaster Resilience Indicators for Benchmarking Baseline Conditions”. Journal of Homeland Security and Emergency Management: Vol. 7: Iss. 1, Article 51.

Dong, Laigen, Jie Shan. (2013). “A Comprehensive Review of Earthquake Induced Building Damage Detection with Remote Sensing Techniques”, ISPRS Journal of Photogrammetry and Remote Sensing, 84 (2013), PP 85–99,www.elsevier.com/locate/isprsjprs.

Dutta‚ V. (2012). “War on the Dream‚ How Land use Dynamics and Peri-urban Growth Characteristics of a Sprawling City Devour the Master Plan and Urban Suitability”. A Fuzzy Multi-criteria Decision Making Approach‚ proceeded In 13th Global Development Conference “Urbanisation and Development: Delving Deeper into the Nexus”‚Budapest‚hungary.

Godschalk, D. (2003). “Urban Hazard Mitigation: Creating Resilient Cities”. Natural Hazards Review, 4, 136–143.

International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies (IFRC). (2010). World Disaster Report (WDR). available on: http://www.ifrc.org/en/publications-and-reports/world-disasters-report/wdr2010.

Jha, K.‚ Miner‚ W. Geddes‚ S. (2012). “Building Urban Resilience: Principles, Tools, and Practice". The world Bank ‚ pp. 155.

Kärrholm‚ M.‚ Nylund‚ K.‚ Fuente‚ P. (2014), “Spatial Resilience and Urban Planning: Addressing the Interdependence of Urban Retail Areas”‚ Cities‚ Volume 36‚ 121–130.

Klein, R.J. N and Thomalla, F. (2003). “Resilience to Natural Hazards: How Useful is this Concept”?, Environmental Hazards 5 (1–2), pp. 35–45.

León‚ J., March‚ A. (2014). “Urban Morphology as a Tool for Supporting Tsunami Rapid Resilience: A Case Study of Talcahuano”, Chile‚ Habitat International‚ Volume 43, July 2014, Pages 250–262.

Manyena, S.B. (2006). “The Concept of Resilience Revisited”, Disasters 30 (4) (2006), pp. 433–450.

Mayunga, J. S. (2007), "Understanding and Applying the Concept of Community Disaster Resilience: A Capital-Based Approach". A Draft Working Paper Prepared for the Summer Academy for Social Vulnerability and Resilience Building, 22- 28 July 2007, Munich, 2007.

Meerow, Sara, Joshua P. Newell, Melissa Stults. (2016). “Defining Urban Resilience: A Review”, Landscape and Urban Planning 147 (2016), PP 38–49

Mileti, D.S. (1999). “Disasters by Design: A Reassessment of Natural Hazards in the United States”, Natural hazards and Disasters, Joseph Henry Press, Washington, DC (1999).

Milutinoric Zoran. V, Trenda filoski Goran. S. (2003). “An Advanced Approach to Earthguake Risk-Scenarios With Applications to Diffevent European Tows”. RISK- UE- Evk4-CT-2000- 00014.

Min Xu, C., Hao Zhang, J., Kaneyuki N., Qisheng He, J., Chaoyi Chang, Y., and Mengxu, Gao, X. (2010). “Change Detection of an Earthquake Induced Barrier Lake Based onRemote Sensing Image Classification”. International Journal of Remote Sensing.31(13), pp3521-3534.

Mohajer Ashjai, A., & Nowroozi, A.A. (1978). “Observed and Probable Intensity Zoning of Iran Tectonophysics”, Vol.49, pp.249-260. 1978.

Pelling, M. (2003). "The Vulnerability of Cities: Natural Disasters and Social Resilience". Earthscan, London (2003).

Rose, A. (2004). “Defining and Measuring Economic Resilience to Disasters”. Disaster Prevention and Management, 13, pp.307–314.

Sharifi‚ A.‚ Yamagata Y. (2014). “Resilient Urban Planning”: Major Principles and Criteria‚

Timmerman, P., (1981). “Vulnerability, Resilience and the Collapse of Society: A Review of Models and Possible Climatic Applications”., Institute for Environmental Studies,University of Toronto, Canada.

Tompkins EL, Adger WN. (2004). “Does Adaptive Management of Natural Resources Enhance Resilience to Climate Change?". Ecology and Society 9, 2, pp.10. [online] URL: http://www. Ecologyandsociety. org/vol9/iss2/art10.

United Nation Habitat Program. (2014). “A New STRATEGY OF SUSTainable Neighborhood Planning: Five Principles”. Urban Planning Discussion Note Available on:www.http://unhabitat.org/a-new-strategy-of-sustainable neighborhood-planning-five-principles/

United Nations Climate Change Conference (COP21). (2015). “Climate Change and Natural Disasters Displace Millions”. Affect Migration Flows. December 10, Paris. available on: http://www.migrationpolicy.org/article

Usamah‚ M., Handmer‚ J., Mitchell‚ D., Ahmed‚ I. (2014). “Can the Vulnerable be Resilient? Co-Existence of Vulnerability and Disaster Resilience: INFORMAL Settlements in the Philippines”. International Journal of Disaster Risk Reduction‚ Volume 10, Part A, Pages 178–189.

    

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 2,111
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,303


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب