تعداد نشریات | 41 |
تعداد شمارهها | 1,100 |
تعداد مقالات | 9,434 |
تعداد مشاهده مقاله | 17,002,376 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,926,953 |
بررسی ابعاد معنایی کاربردهای «گوشت» در ضربالمثلها و اصطلاحات زبان فارسی | ||
فصلنامه علمی - پژوهشی زبانشناسی اجتماعی | ||
مقاله 2، دوره 2، شماره 3 - شماره پیاپی 7، شهریور 1398، صفحه 25-35 اصل مقاله (468.63 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/il.2019.42754.1201 | ||
نویسندگان | ||
علی عبداللهی نژاد1؛ علی ایزانلو* 2؛ اعظم استاجی3 | ||
1دانشجوی دکتری زبانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد | ||
2استادیار زبانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد | ||
3دانشیار زبانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد | ||
چکیده | ||
پژوهش زبانشناسیاجتماعی حاضر بر مبنای این فرض که کاربردهای گوناگون واژهها برانگیخته هستند، به گردآوری و تحلیل عبارات حاوی واژۀ گوشت در پیکرۀ بیجنخان و 18 فرهنگ لغت و کتب اصطلاحات و ضربالمثلهای فارسی پرداخته است و با تجزیه و تحلیل معانی مختلف گوشت، تلاش کرده است انگیزشهای معناساز کاربردهای گوناگون این واژه را استخراج و دستهبندی نماید. بر این اساس، ابتدا 28 کاربرد مختلف واژۀ گوشت از جمله ماهیچه، چیز باارزش، اخلاق، حجم توپُر، اعصاب، حلال، زخم، و جز این شناسایی شد. سپس، انگیزشهای مجموع این کاربردها در هفت دستۀ مقدار، کیفیت، تعامل، شکل، مکان، مالکیت و ارزش مورد تحلیل قرار گرفت. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که دایرۀ انگیزشهای معناساز این مفهوم، محدود به امکانات محیطی، اجتماعی، تاریخی و فرهنگی جامعۀ زبانی است. این یافته در راستای نتایج تحقیقات قبلی قرار میگیرد و به همراه آنها سرنخی است برای یافتن الگوی کلی مفهومسازی نظام زبانی. | ||
کلیدواژهها | ||
زبانشناسیاجتماعی؛ انگیزشهای معناساز؛ بدنمندی؛ فرهنگ؛ مفهومسازی؛ گوشت | ||
عنوان مقاله [English] | ||
The Study of Semantic Usage of Flesh in Persian Proverbs and Idioms | ||
نویسندگان [English] | ||
ali abdolahinejad1؛ Ali Izanloo2؛ Azam Estaji3 | ||
1PhD Student of Linguistics, Ferdowsi University of Mashhad | ||
2Assistant Professor of Linguistics, Ferdowsi University of Mashhad | ||
3Associate Professor of Linguistics, Ferdowsi University of Mashhad | ||
چکیده [English] | ||
Based on the assumption that various usage of words are motivated, the present sociolinguistic research has compiled and analyzed expressions containing the word flesh in Bijan-khan corpus and 18 different dictionaries and books of Persian idioms and proverbs, and by analyzing different meanings of flesh, the study has attempted to elicit and categorize meaning-triggers of its different usages. Accordingly, at first 28 different usage of the word flesh were identified, including muscle, precious thing, volume, nerve, halal, wound, and so on. Then, the total semantic triggers of these applications were categorized in seven categories of quantity, quality, interaction, form, place, ownership and value. The findings of this study show that the span of meaning-triggers of this concept is limited to the environmental, social, historical, and cultural constraints of the language community. This finding is in line with the results of previous research, and altogether is a clue to the general pattern of conceptualization of the linguistic system. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
sociolinguistics, Semantic triggers, Embodiment, culture, conceptualization, Flesh | ||
مراجع | ||
افراشی، آزیتا و صامت جوکندان، سید سجاد (1393). چندمعنایی نظاممند با رویکردی شناختی تحلیل چندمعنایی فعلِ حسی شنیدن در زبان فارسی. ادب پژوهی، 8 (30)، 59-29.
افراشی، آزیتا؛ حسامی، تورج و سالاس، بئاتریس (1391). بررسی تطبیقی استعارههای مفهومیِ جهتی در زبانهای اسپانیایی و فارسی. جستارهای زبانی، 3 (4)، 23-1.
افراشی، آزیتا؛ عاصی، سید مصطفی و جولایی، کامیار (1394). استعارههای مفهومی در زبان فارسی؛ تحلیل شناختی و پیکرهمدار. زبانشناخت، 6 (2)، 61-39.
امینی، امیرقلی (1369). فرهنگ عوام. چاپ دوم. اصفهان: دانشگاه اصفهان.
انوری، حسن (1381). فرهنگ بزرگ سخن. تهران: انتشارات سخن.
پادشاه، محمد (1363). فرهنگ آنندراج. تهران: انتشارات کتابخانۀ خیام.
جمالزاده، محمدعلی (1341). فرهنگ لغت عامیانه. تهران: فرهنگ ایرانزمین.
جمشیدیپور، یوسف (1347). فرهنگ امثال فارسی: شامل امثال، ضربالمثلها، حکم، خرافات و فولکلورهای رایج و منسوخ. تهران: کتابفروشی فروغی.
حسابی، اکبر (1395). قالبهای معنایی «خوردن» از منظر معناشناسی قالبی. زبان و زبانشناسی، 6 (7)، 236-219.
حضرتی، یوسف؛ یوسفی راد؛ فاطمه؛ روشن، بلقیس و احمدخانی، محمدرضا (1394). بررسی چندمعنایی در زبان ترکی آذربایجانی در چارچوب معنیشناسی شناختی: فعل دیداری/gormek/ (دیدن). پژوهشهای زبانشناختی در زبانهای خارجی، 5 (2)، 267-243.
خدایار، امیرمسعود (1364). اندرزهای و مثالهای مصطلح در زبان فارسی. چاپ اول. تهران: انتشارات خورشید.
خدایار، امیرمسعود (1370). امثال و حکم در زبان فارسی. چاپ دوم. تهران: انتشارات خورشید.
داعیالاسلام، محمدعلی (1318). فرهنگ نظام. حیدرآباد: مشین پرس.
دبیرمقدم، محمد؛ یوسفیراد، فاطمه؛ شقاقی، ویدا و متشرعی، سیدمحمود (1397). زبانشناسی شناختی اجتماعی: رویکردی نوین به معنا و تنوعات زبانی. زبانشناسی اجتماعی، 2 (2)، 29-20.
دلارامیفر، منصوره؛ یوسفیان، پاکزاد؛ الهبخش، محمد و آهنگر، عباسعلی (1396). روابط معنایی فعل «گرفتن» در زبان فارسی: رویکرد معنیشناسی قالببنیاد فیلمور. پژوهشهای زبانی، 8 (1)، 98-79.
دهخدا، علیاکبر (1361). امثال و حکم. چاپ پنجم. تهران: نشر تیراژه.
دهخدا، علیاکبر (1361). لغتنامۀ دهخدا. چاپ اول. تهران: مؤسسۀ انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
دهخدا، علیاکبر (1397). لغتنامۀ دهخدا. برگرفته از https://www.vajehyab.com.
راسخمهند، محمد و رنجبر ضرابی، نفیسه (1392). بررسی شبکۀ معنایی حروف اضافۀ در و سر. پژوهشهای زبانشناسی تطبیقی، 3 (5)، 111-95.
رضایی، حدائق و رفیعی، عادل (1395). بررسی شبکۀ معنایی پسوند مکانساز «-گاه» با رویکرد شناختی. زبانپژوهی، 8 (18)، 123-107.
زاهدی، کیوان و محمدی زیارتی، عاطفه (1390). شبکۀ معنایی حرف اضافۀ فارسی از در چارچوب معنیشناسی شناختی. تازههای علوم شناختی، 3 (1)، 80-67.
زعفرانچی، مسعود و آموزگار، حبیبالله (1370). فرهنگ فارسی به فارسی دانش. چاپ اول. تهران: انتشارات صفار.
شکورزادۀ بلوری، ابراهیم (1372). ده هزار مثل فارسی و بیست و پنج هزار معادل آنها. چاپ اول. مشهد: مؤسسۀ چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی.
صدری افشار، غلامحسین (1369). فرهنگ زبان فارسی امروز. چاپ اول. تهران: چاپ کلمه.
صدری افشار، غلامحسین؛ حکمی، نسرین و حکمی، نسترن (1383). فرهنگ معاصر فارسی. تهران: فرهنگ معاصر.
صراحی، محمدامین (1393). رویکردی شناختی به استعارههای مربوط به رنگ در زبان فارسی. زبانپژوهی، 6 (11)، 118-97.
عباسی، بیستون؛ روشن، بلقیس؛ صبوری، نرجسبانو و سبزواری، مهدی (1397). بررسیِ تغییرات معناییِ واژۀ «دولت» در زبان فارسی براساس نظریۀ پیشنمونه. مطالعات زبان و گویشهای غرب ایران، 6 (21)، 97-77.
عبداللهینژاد، علی، ایزانلو، علی و استاجی، اعظم (1397). انگیزشهای معناسازِ معانیِ مختلف نان. زبانشناسی و گویشهای خراسان، 9 (17)، 174-153.
عچرش، خیریه و جهرمی کهندل، مرضیه (1394). رسم شبکۀ معنایی فتنه و مترادفات آن در قرآن. مطالعات قرآنی، 6 (24)، 52-29.
قریب، محمد (1367). واژهنامۀ نوین. چاپ چهارم. تهران: انتشارات بنیاد.
قوام، ابوالقاسم و اسپرغم، ثمین (1394). بررسی استعارههای «عشق» و «معشوق» در دوبیتیهای عامیانۀ منطقۀ خراسان بر بنیاد نظری استعارۀ شناختی. کهننامۀ ادب پارسی، 6 (3)، 26-1.
گلشائی، رامین؛ گلفام، ارسلان؛ عاصی، سیدمصطفی و آقاگلزاده، فردوس (1393). ارزیابی پیکرهبنیاد مفروضات نظریۀ استعارۀ مفهومی: بررسی موردی استعارۀ «بحث به مثابۀ جنگ» در زبان فارسی. جستارهای زبانی، 5 (1)، 247-223.
مجد، محمدقلی (1378). قحطی بزرگ. (محمد کریمی، مترجم). چاپ اول. تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهشهای سیاسی.
مختاری، شهره و رضایی، حدائق (1392). بررسی شناختی شبکۀ معنایی حرف اضافۀ با در زبان فارسی. زبانشناسی و گویشهای خراسان، 5 (9)، 94-73.
مشیری، مهشید (1388). فرهنگ زبان فارسی. چاپ پنجم. تهران: سروش (انتشارات صدا و سیما).
معین، محمد (1360). فرهنگ فارسی. چاپ چهارم. تهران: انتشارات امیرکبیر.
موسوی، سیدحمزه؛ عموزاده، محمد و رضایی، والی (1394). بررسی واژۀ «دیدن» براساس معناشناسی قالبی. جستارهای زبانی، 6 (7)، 236-219.
مؤذنی، علیمحمد و خنجری، شهروز (1393). تحلیل برخی استعارههای مفهومی فارسی با استفاده از الگوی شبکهای ادغام. ادب فارسی، 4 (1)، 16-1.
نصیب، فهیمه و ایزانلو، علی (1395). بررسی معناشناختی فعل خوردن براساس معنای پایۀ پذیرا. زبانپژوهی، 8 (20)، 142-125.
نفیسی، علیاکبر (1343). فرهنگ نفیسی. تهران: انتشارات خیام.
Anderson, M. L. (2003). Embodied cognition: A field guide. Artificial Intelligence, 149(1), 91–130. Bickhard, M. H. (2008). Is embodiment necessary? In P. Calvo & A. Gomila (Eds.), Handbook of cognitive science, (pp. 29-40). USA: Elsevier Ltd. Deignan, A., & Potter, L. (2004). A corpus study of metaphors and metonyms in English and Italian. Journal of Pragmatics, 36(7), 1231-1252. Evans, V. & Green, M. (2006). Cognitive linguistics: An introduction. Edinburgh: Edinburgh University Press Ltd. Evans, V. (2014). A unified account of polysemy within LCCM theory. Lingua, 157, 100-123. Fillmore, C. J. (1982). Frame semantics. In Linguistic Society of Korea (Ed.), Linguistics in the morning calm (pp. 111-138). Seoul: Hanshin Publishing Co. Gibbs, R. (2003). Embodied experience and linguistic meaning. Brain and Language, 84(1), 1-15. Gibbs, R., Beitel, D., Harrington, M., & Sanders, D. (1994). Taking a stand on the meanings of stand: Bodily experience as motivation for polysemy. Journal of Semantics, 11(4), 231–251. Graf, E. (2011). Adolescents' use of spatial time metaphors: A matter of cognition or socio-communicative practice? Journal of Pragmatics, 43(3), 723-734. Hirose, N. (2002). An ecological approach to embodiment and cognition. Cognitive Systems Research, 3(3), 289-299. Ibañez-Moreno, A. (2005). An analysis of the cognitive dimension of proverbs in English and Spanish: The conceptual power of language reflecting popular believes. SKASE Journal of Theoretical Linguistics, 2(1), 42-54. Johnson, M. (2007). The meaning of the body: Aesthetics of human understanding. Chicago: University of Chicago Press. Palmer, G. B. (1996). Toward a theory of cultural linguistics. Austin: University of Texas Press. Rabagliati, H., Marcus, G. F., & Pylkkanen, L. (2011). Rules, radical pragmatics and restrictions on regular polysemy. Journal of Semantic, 28(4), 485– 512. Seargeant, Ph. (2009). Metaphors of possession in the conceptualization of language. Language and Communication, 29(4), 383-393. Sharifian, F. (2017). Advances in cultural linguistics. Singapore: Springer. Talmy, L. (1983). How language structures space. In H. Pick & L. Acredolo (Eds.), Spatial orientation: theory, research, and application (pp. 225–282). New York: Plenum Press. Talmy, L. (2000). Toward a cognitive semantics: Typology and process in concept structuring (Vol. II). Cambridge, Massachusetts: The MIT Press. Windridge, D. & Thill, S. (2018). Representational fluidity in embodied cognition. Bio Systems, 172, 9-17. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 542 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 779 |