پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 41 |
| تعداد شمارهها | 1,101 |
| تعداد مقالات | 9,444 |
| تعداد مشاهده مقاله | 17,016,390 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,935,151 |
چالش وجود ماده و راه برونرفت از آن (تبیینی نو از نظریه ماده و صورت) | ||
| دوفصلنامه علمی حکمت صدرایی | ||
| مقاله 3، دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 21، اسفند 1401، صفحه 33-48 اصل مقاله (735.57 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/pms.2020.48170.1728 | ||
| نویسنده | ||
| محمد مهدی کمالی* | ||
| استادیار و عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم اسلامی، بنیاد پژوهشهای اسلامی | ||
| چکیده | ||
| فیلسوفان اسلامی به تبع ارسطو جسم را حقیقتی مرکب از دو جوهر مجزا به نام ماده اولی و صورت جسمیه دانستهاند. آنچه فیلسوفان را واداشته بساطت جسم را کنار بگذارند، توضیح پدیدههایی در طبیعت است که تنها از رهگذر ترکیب جسم از ماده و صورت، قابل توضیح است. ثنویت بین ماده و صورت همانطور که فیلسوفان را در تحلیل طبیعت و احکام آن یاری نموده، موجب پیدایش چالشهایی شده و آنهـا را به دردسرهای فراوانی گرفتار کرده است. یکی از مهمترین چالشها، چگونگی موجودیت امری فاقد هر گونه فعلیت و همینطور تبیین چگونگی تلازم و ترکیبی است که بین این دو جوهر برقرار است. در این مقاله ضمن اشاره به بعضی از این چالشها، در نهایت با استفاده از ظرفیت فلسفه صدرایی، تبیینی نو از ماده و صورت بر مبنای کنار نهادن ثنویت خارجی بین آن دو ارائه شده است. در این تبیین، ماده نه به عنوان جوهری مجزا از صورت که فاقد هرگونه فعلیت است، بلکه به عنوان وجهی از وجوه وجود سیال که لابشرط از هرگونه فعلیت و تعین است، معرفی شده است. این تبیین علاوه بر رفع چالشهای نظریه ماده و صورت، مقاصد فیلسـوفان از طرح این نظریه را بدون کم و کاست تأمین میکند. | ||
| کلیدواژهها | ||
| واژگان کلیدی: هیولی اولی؛ ماده و صورت؛ ثنویت؛ ترکیب؛ وجود سیال | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Challenge of the Existence of Matter and the Way Out of it (New explanation of the theory of matter and face) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad mahdi Kamali | ||
| Assistant Professor of Islamic Studies Research Institute, Islamic Research Foundation | ||
| چکیده [English] | ||
| According to Aristotle, Islamic philosophers conceive that the body compose of two distinct essences called "Prime Matter" and "Corporal Form". What drives philosophers to relinquish simplicity of body is to explain phenomena in nature that can only be explained through the combination of "Prime Matter" and "Corporal Form". The duality between matter and face, as have helped philosophers in analysis of nature laws, has created challenges and brought them into many troubles. One of the most important challenges is the existence of something without any actuality, as well as the explanation of the combination that exists between the two. In this paper, while pointing out some of these challenges, ultimately is presented a new explanation of matter and form based on the elimination of external dichotomy between them, by using the capacity of Mulla Sadra philosophy. In this explanation, matter is not introduced as a separate entity of a form that lacks any actuality, but as an aspect of the means of “fluid existence”, which is unconditioned of any actuality. This interpretation, in addition to solving the challenges of the theory of matter and form, provides the aim of philosophers of providing this theory without any diminution. | ||
| کلیدواژهها [English] | ||
| Key words: Prime Matter, Form, Duality, Combination, Fluid Existence | ||
| مراجع | ||
|
آشتیانى، سیدجلالالدین (1381). شرح بر زاد المسافر. قم: دفتر تبلیغات اسلامى. چاپ سوم.
ابنرشد (1994م). رساله السماء و العالم و رساله الکون و الفساد. بیروت: دارالفکر. چاپ اول.
ابنسینا (1375). الاشارات و التنبیهات. قم: نشر البلاغه. چاپ اول.
ـــــــــــ (1404ق الف). الهیات شفاء. قم: مکتبه آیتالله المرعشى.
ـــــــــــ (1404ق ب). التعلیقات. بیروت: مکتبه الاعلام الاسلامى.
ـــــــــــ (1980م). عیون الحکمه. بیروت: دارالقلم. چاپ دوم.
ـــــــــــ (1404ق ج). منطق شفاء. قم: مکتبه آیتالله المرعشى.
ـــــــــــ (1379). النجاه من الغرق فى بحر الضلالات. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. چاپ دوم.
ابنالغیلان (1377). حدوث العالم. تهران: مؤسسه مطالعات اسلامى. چاپ اول.
ابنکمونه (1402ق). الجدید فى الحکمه. بغداد: جامعه بغداد.
ارسطو (1377). مابعدالطبیعه. ترجمه محمد حسن لطفی. تهران: انتشارات طرح نو. چاپ اول.
اکریل، جی. ال. (1380). ارسطوی فیلسوف. ترجمه علیرضا آزادی. تهران: حکمت.
بغدادی، ابوالبرکات (1373). المعتبر فى الحکمه. اصفهان: دانشگاه اصفهان. چاپ دوم.
بهمنیار بنالمرزبان (1375). التحصیل. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. چاپ دوم.
دشتکى شیرازى، غیاثالدین (1382). اشراق هیاکل النور. تهران: نشر میراث مکتوب.
رازی، فخرالدین محمد (1404ق). شرح اشارات و تنبیهات (شرحى الاشارات). قم: مکتبه آیتالله المرعشى.
ـــــــــــ (1411ق). المباحث المشرقیه فى علم الالهیات و الطبیعیات. قم: انتشارات بیدار. چاپ دوم.
سبزوارى، حاج ملاهادی (1383). اسرارالحکم. قم: مطبوعات دینى. چاپ اول.
ـــــــــــ (1369-1379). شرح منظومه. تصحیح و تعلیق از حسن حسنزاده آملی. تهران: نشر ناب. چاپ اول.
سهروردی (1375). مجموعه مصنفات شیخ اشراق. تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى. چاپ دوم.
شهرزورى، شمسالدین (1383). رسائل الشجره الالهیه فى علوم الحقایق الربانیه. تهران: مؤسسه حکمت و فلسفه ایران. چاپ اول.
شیرازی، قطبالدین (1369). درهالتاج. تهران: انتشارات حکمت. چاپ سوم.
صدرالمتالهین (1361). ایقاظ النائمین. تهران: انجمن اسلامى حکمت و فلسفه ایران.
ـــــــــــ (بیتا). الحاشیه على الهیات الشفاء. قم: انتشارات بیدار.
ـــــــــــ (1981م). الحکمه المتعالیه فى الاسفار العقلیه الاربعه. بیروت: داراحیاء التراث. چاپ سوم.
ـــــــــــ (1387). سه رسائل فلسفى. قم: دفتر تبلیغات اسلامی. چاپ سوم.
ـــــــــــ (1422ق). شرح هدایه اثیریه. بیروت: مؤسسه تاریخ عربی. چاپ اول.
ـــــــــــ (1360). الشواهد الربوبیه فى المناهج السلوکیه. تصحیح و تعلیق از سیدجلالالدین آشتیانى. مشهد: المرکز الجامعى للنشر. چاپ دوم.
ـــــــــــ (1354). المبدأ و المعاد. به تصحیح سیدجلالالدین آشتیانى. تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران.
ـــــــــــ (1302ق). مجموعه الرسائل التسعه. نرمافزار حکمت اسلامی.
ـــــــــــ (1363). مفاتیحالغیب. تهران: مؤسسه تحقیقات فرهنگى. چاپ اول.
طباطبایی، سیدمحمدحسین (1427ق). نهایه الحکمه. قم: مؤسسه نشر اسلامی. چاپ دوم.
طوسی، خواجه نصیرالدین (1383). اجوبه المسائل النصیریه (20رساله). تهران: پژوهشگاه علوم انسانى.
ـــــــــــ (1375). شرح الاشارات و التنبیهات للمحقق الطوسى. قم: نشر البلاغه. چاپ اول.
فارابى، ابونصر (1995م). آراء اهل المدینه الفاضله و مضاداتها. بیروت: مکتبه الهلال. چاپ اول.
ـــــــــــ (1996م). السیاسه المدنیه. بیروت: مکتبه الهلال. چاپ اول.
فیاض لاهیجی، عبدالرزاق (1388). شوارق الالهام فی شرح تجرید الکلام. قم: مؤسسه امام صادق علیهالسلام. چاپ دوم.
فیض کاشانى، ملامحسن (1375). اصول المعارف. قم: دفتر تبلیغات اسلامی. چاپ سوم.
قوام صفری، مهدی (1382). نظریه صورت در فلسفه ارسطو. تهران: انتشارات حکمت.
کاتبی، نجمالدین على-میرک البخارى (1353). حکمه العین و شرحه. مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسى.
کاپلستون، فردریک (1385). تاریخ فلسفه، یونان و روم. ترجمه سیدجلالالدین مجتبوی. تهران: انتشارات سروش. چاپ پنجم.
لوکری، ابوالعباس (1373). بیانالحق بضمان الصدق. تهران: مؤسسه بینالمللى اندیشه و تمدن اسلامى.
مصباح یزدی، محمدتقی (1378). آموزش فلسفه. تهران: شرکت چاپ و نشر بینالملل سازمان تبلیغات اسلامی. چاپ اول.
ـــــــــــ (1405ق). تعلیقه بر نهایه الحکمه. قم: نشر سلمان فارسی. چاپ اول.
میرداماد، محمدباقر (1367). قبسات. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. چاپ دوم.
ـــــــــــ (1381-1385). مصنفات میرداماد. به اهتمام عبدالله نورانى. تهران: انتشارات انجمن آثار و مفاخر فرهنگى. چاپ اول. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 409 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 256 |
||