پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 37 |
| تعداد شماره‌ها | 1,001 |
| تعداد مقالات | 8,542 |
| تعداد مشاهده مقاله | 15,320,428 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 10,720,238 |
اشغال قطور و اقدامات میرزا جعفرخان مشیرالدوله (1265-1268ق) (براساس اسناد منتشر نشده) | ||
| پژوهشنامه تاریخ های محلی ایران | ||
| مقاله 2، دوره 8، شماره اول -پیاپی 15-پاییز و زمستان 98، اسفند 1398، صفحه 37-56 اصل مقاله (1.23 M) | ||
| نوع مقاله: pajoheshi | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/lhst.2020.47632.2265 | ||
| نویسنده | ||
| نصرالله صالحی* | ||
| استادیار گروه مطالعات اجتماعی، دانشگاه فرهنگیان | ||
| چکیده | ||
| روابط دیرپای ایران و عثمانی توام با جنگ و صلح بود. بنا به ماده سوم عهدنامة دوم ارزنه الروم (16جمادیالثانی1263) باید کمیسیون مشترکی با حضور نمایندگان چهار دولت تشکیل میشد. درویشپاشا، نماینده عثمانی، پیش از رسیدن به محل تشکیل کمیسیون در بغداد، درّه قطور را تصرف کرد. این اقدام تجاوزکارانه، تبدیل به مناقشهای مهم بین دو کشور شد. ایران با محکومیت این اقدام از نمایندگان واسطه خواست تا نسبت به رفع تجاوز عثمانی عمل کنند. اشغال قطور سی سال(1295-1265ق.) به طول انجامید و سرانجام کنگره برلین بر حقانیّت ایران صحه گذاشت و دولت عثمانی مجبور به بازپسدادن قطور به ایران شد. دربارة اشغال قطور و اقدامات میرزا جعفرخان مشیرالدوله در طول مأموریت تحدید حدود، هنوز بررسی مستقلی صورت نگرفته است. پژوهش حاضر با روش تاریخی و رویکرد توصیفی- تحلیلی، با اتکا به اسناد منتشر نشدة وزارت امور خارجه، به این پرسشها پاسخ میدهد: قطور دارای چه موقعیت و اهمیت راهبردی بود؟ چرا این منطقه از سوی عثمانی اشغال شد؟ دولتمردان ایران به‌ویژه میرزا جعفرخان به عنوان نماینده ایران در کمیسیون تحدید حدود در قِبال اشغال قطور دست به چه اقداماتی زدند؟ یافتههای پژوهش نشان میدهد که اقدامات سه سالة مشیرالدوله (1268-1265ق) موجب شد نمایندگان دولتهای واسطه بارها اشغال قطور را محکوم کرده و بر حقانیّت ایران صحه بگذارند. در واقع، اقدامات مشیرالدوله پایه و اساسی شد برای دولتمردان دستگاه دیپلماسی ایران در دهههای بعد که بتوانند موضوع اشغال قطور را در مجامع بینالمللی طرح و برای بازپسگیری آن اقدام کنند. اقداماتی که سرانجام بعد از سی سال با استرداد قطور به ثمر نشست. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قطور؛ تحدید حدود ایران و عثمانی؛ میرزا جعفرخان مشیرالدوله؛ درویش-پاشا | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Occupation Of Qotur and Mirza Ja'far Khan Moshir al-Dawlah’s Actions | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Nasrollah Salehi | ||
| Assistant Professor of Department of Sicial Studies, Farhangian University | ||
| چکیده [English] | ||
| The long history of Iran-Ottoman relations witnesses various conflicts and the conclusion of numerous treaties. The second Erzrum agreement was concluded on 1 June 1847 between the two countries. Based on third article of the treaty, a common commission of four countries should be formed and set up delimitation between two countries with field investigation. The Ottoman delegation, headed by Darwish Pasha, on the way to the mission to join the commission, before reaching Baghdad, raided the Iranian realm and occupied Qotur. This aggressively action so near formation of delimitation commission has become an important controversy between Iran and the Ottoman. Firstly Iran condemned Darwish Pasha's action and wanted mediators to take responsibility for the elimination of aggression. Occupation of Qotur lasted exactly thirty years, and eventually the Berlin Congress confirmed Iran's legitimacy, and the Ottoman government was forced to return Qotur to Iran. About the the occupation of Qotur and especially the actions of Mirza Ja'far Khan Moshir al-Dawlah during the three years of delimitation mission, no independent research has been carried out yet. The present study, with the historical method and descriptive-analytical approach, relying on the documents, in particular Iran’s Foreign Affairs’ documents answers these questions: What was the Qotur's position and strategical significance? Why was this area occupied by the Ottoman Empire on the eve of the formation of delimitation commission? What was the Iran's politicians actions, especially Mirza Ja'far Khan Moshir al-Dawlah, as Iranian delegate to the delimitation Commission against the occupation of Qotur? The findings of the study show that the three-yearly actions of Mushir al-Dawlah (1268-1265 AH) led mediators to repeatedly condemn the occupation of Qotur and endorse Iran's legitimacy. In fact, Mushir al-Dawlah’s actions became the cornerstone for Iranian diplomats in the decades to come and raise the issue of Qotur’s occupation in the international community. Measures that eventually resulted in the extradition of Qotur after thirty years. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Qotur, Ottoman, Iran, Delimitation, Mirza Ja'far Khan Moshir al-Dawlah, Darwish Pasha | ||
| مراجع | ||
|
آدمیت، فریدون (2535). امیرکبیر و ایران. تهران: خوارزمی. آرشیو وزارت امور خارجه. کتابچة سواد مکاتبات. ش 18. آل داود، سیدعلی (1395). امیرکبیر و ناصرالدین شاه. تهران: کتاب رایزن. اسکوفیلد، ریچارد (1389). «تدقیق مرزها: تلاش‌های نیمة قرن نوزدهم برای نقشه‌برداری و علامت‌گذاری مرزهای ایران و عثمانی». جنگ و صلح در ایران دورة قاجار و پیامدهای آن در گذشته و اکنون. زیر نظر رکسانة فرمانفرماییان. ترجمة حسن افشار. تهران: نشر مرکز. اعتمادالسلطنه، محمدحسن (1364). مرآتالبلدان. به کوشش پرتو نوری علاء و محمدعلی سپانلو. تهران: اسفار. افضلالملک. کراسهالمعی. نسخة خطی. ش 9452. کتابخانة مجلس شورای اسلامی. درویشپاشا (1397). لایحة تحدید حدود ایران و عثمانی (1268-1266هجری قمری). ترجمه از ترکی عثمانی: میرزا جهانگیرخان ناظم الملک مرندی یکانلو. تصحیح و پژوهش نصرالله صالحی. تهران: طهوری. ریاحی، محمدامین (1378). تاریخ خوی (سیر تحولات اجتماعی و فرهنگی شهرهای ایران در طی قرون). تهران: توس. صالحی، نصرالله (1396). «واکاوی اقدامات درویشپاشا در نخستین کمیسیون تحدید حدود ایران و عثمانی (1268-1266ق.)». پژوهش‌های علوم تاریخ. س 9. ش 2. پاییز و زمستان. صالحی، نصرالله (1397). «بررسی انتقادی چاپِ "رسالة تحقیقات سرحدیه"». آیینه میراث. س 16. ش 63. پاییز و زمستان. طاووسی، مسرور؛ ساسان‌پور، فرزانه (1390). "خوی"دانشنامة جهان اسلام. ج 16. ص 508. فرهاد معتمد، محمود (1326). سپهسالار اعظم. تاریخ روابط سیاسی ایران و عثمانی. تهران: کتابخانة ابن‌سینا. فهرست اسناد مکمل قاجاریه (1383). جلدهای 54-64. تهران: مرکز اسناد وزارت خارجه. گزیدة اسناد سیاسی ایران و عثمانی در دورة قاجار (1369). تهران: انتشارات وزارت امورخارجه. مرادی، مسعود (1381). «دفاع از منافع ایران در کنگرة برلن 1878»، نخستین همایش ایرانشناسی، مقالات تاریخی و جغرافیایی، بنیاد ایرانشناسی، تهران: 466- 449. مشیرالدوله، میرزا جعفرخان، رسالة تحقیقات سرحدیه. نسخة خطی. ش 2775. کتابخانة مجلس شورای اسلامی. منفرد، افسانه (1371). «کنگرة برلین و مسئلة بازپسگیری قطور». تحقیقات اسلامی. س 7. بهار. ش 1. ص46-39. ناظمالملک مرندی یکانلو، میرزا محبعلیخان (1395). مجموعة رسائل و لوایح تحدید حدود ایران و عثمانی. تصحیح و پژوهش نصرالله صالحی. تهران: طهوری. ناظمالملک مرندی یکانلو، میرزامحبعلیخان (1396). ملاحظات و محاکمات (دو لایحه در تحدید حدود ایران و عثمانی، 1292 قمری). تصحیح و پژوهش: نصرالله صالحی، تهران: طهوری. Ateş, Sabri (2013). The Ottoman-Iranian borderlands: making a boundary 1843-1914. Cambridge University Press.
Aykun, İbrahim (1995). Erzurum Konferansi (1843-1847) ve Osmanlı-İran Hudut Antlaşması. Atatürk Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı. Doktora Tezi. Erzurum.
Hadd-i Hudud-ı İraniyeye Me’mûr: Derviş Paşa’nın Lâyihası, Çevrimyazı: Fatih Gencer, Ankara, 2016.
Sarıkçıoğlu, Melike (2013). Osmanlı-İran Hudut Sorunları (1847-1913). Ankar, Türk Tarih Kurumu.
Schofield, Richard (ed.). The Iran-Iraq Border (1840-1958), Efforts of Delimitation Commission and Preparation of Maps of Frontier Zone (1848-1873), Archive Editions, 1989, Vol. 2.
Sıtkı Uluerler (2018), “Berlin Antlaşması’na Göre (1878) Osmanlı’nın İran’a Terk Ettiği Kotur’un Sınırları Meselesi”, Binğol Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, No. 8, Vol. 16 Autum, P. 171-145.
Sıtkı Uluerler (2015). “Osmanlı-İran Sınır Tespiti Tartışmalarında Kotur’un Yeri (1849-1852)”. Turkish Studies. Vol. 10/5 Spring. P.329-356.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 460 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,018 |
||