پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 41 |
| تعداد شماره‌ها | 1,164 |
| تعداد مقالات | 10,046 |
| تعداد مشاهده مقاله | 18,778,811 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 13,034,312 |
دلالتهای روانشناختی حکمت متعالیه ملاصدرا | ||
| دوفصلنامه علمی حکمت صدرایی | ||
| مقاله 6، دوره 10، شماره 2 - شماره پیاپی 20، شهریور 1401، صفحه 85-98 اصل مقاله (788.24 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/pms.2020.51154.1763 | ||
| نویسندگان | ||
| سمانه شیخ نظامی1؛ محمد سعید عبدخدایی* 2؛ زهره سپهری شاملو2؛ عباس جوارشکیان3 | ||
| 1دکتری روانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
| 2دانشیار روانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
| 3دانشیار فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
| چکیده | ||
| هدف از این پژوهش استخراج مفاهیمی از بطن حکمت متعالیه برای شکلدهی به یک نظریه روانشناسی است. فرضیه اساسی این است که آرای صدرالمتألهین حاوی دلالتهای مورد نیاز برای شکلدهی به یک نظریه روانشناسی است. فرضهای دوم و سوم این است که میتوان برای بخشهای مختلف یک نظریه روانشناسی، دلالتهای متناسب را از حکمت متعالیه ملاصدرا استخراج کرد. همچنین نظرات ملاصدرا در قیاس با نظریات موجود در روانشناسی، صاحب مفاهیم راهگشا و تبیینکننده است. نتایج حاصل از پژوهش، این فرضها را تأیید کرده و نشان میدهد که آرای ملاصدرا حاوی مفاهیم مهمی برای علم روانشناسی است و با بررسی انسانشناسی صدرایی، پیشفرضهای اساسی در یک رویکرد روانشناسی را میتوان استخراج کرد. در این مقاله پیشفرضهایی در زمینۀ هستیشناسی استخراج و به تناسب در زمینه «جایگاه انسان در عالم» با رویکرد اگزیستانسیالیسم و در زمینۀ «تعریف انسان» با رویکرد رفتارگرایی در قیاس قرار گرفته است. همچنین برخی پیشفرضهای مربوط به «تحول و رشد انسان» استخراج شده است و در زمینه «غرایز انسان» با رویکرد روان تحلیلی و «ویژگیهای تحول» با نظریه «ساخت و سازگرایی» پیاژه مورد قیاس قرار گرفته است. در زمینه مراتب بینهایت تحول در آرای صدرایی، مابهازایی در روانشناسی برای قیاس یافت نشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| واژگان کلیدی: حکمت متعالیه؛ نظریه تحول؛ هستیشناسی؛ مکتب وجودگرایی؛ مکتب رفتارگرایی؛ ساخت و سازگرایی؛ رویکرد روان تحلیلی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Psychological Implications of Mulla Sadra's Transcendent Philosophy | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Samane Sheikhnezami1؛ Mohammad Saeid AbdeKhodaei2؛ Zohre Sepehri Shamloo2؛ Abbas Javareshkian3 | ||
| 1Ph.D. in Psychology, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran | ||
| 2Associate Professor of Psychology, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran | ||
| 3Associate Professor of Islamic philosophy & Theosophy, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The aim of this study is to extract concepts from the heart of transcendent philosophy to form a psychological theory. The basic premise is that Sadr al-Muta'allehin's views include the implications needed to formulate a theory of psychology. The second and third assumptions are that various aspects of a psychological theory can be deduced from the transcendent philosophy of Mulla Sadra. Moreover, Mulla Sadra's opinions have explanatory and helpful concepts in comparison with the existing theories in psychology.The results of the research confirm thiese assumptions and show that Mulla Sadra's views carry significant notions in the science of psychology, and by examining Sadra's anthropology, the basic assumptions in a psychological approach can be extracted.In this paper, presuppositions in the field of ontology are extracted and compared with the field of "human position in the world" with the approach of existentialism and in the field of "human definition" with the approach of behaviorism. Furthermore, some assumptions concerning "human evolution and development" have been extracted and compared in the fields of "human instincts" using a psychoanalytic approach, and "evolutionary features" based on Piaget's theory of "constructivism".Regarding the stages of infinite evolution in Sadra's views, we have not found any equivalent in psychology for comparison. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Keywords: Transcendent Philosophy, Development Theory, Ontology, Existentialism, Constructivism, Behaviourism, Psychoanalytic Approach | ||
| مراجع | ||
|
آذربایجانی مسعود (تابستان 1395). «چیستی فلسفه روانشناسی». فصلنامه علمی پژوهشی حکمت اسلامی، سال سوم، شماره دوم، صص 39-61.
پروین، ال و جان، اُ. (1381). شخصیت نظریه و پژوهش. ترجمۀ م. جوادی و پ. کدیور. چاپ اول. تهران: انتشارات آییژ.
جورج، ر.؛ ال و کریستیانی، ت. (1381). روانشناسی مشاوره، نظریهها، اهداف و فرایندهای مشاوره و روان درمانگـری. ترجمه ر. فلاحی و م. حاجیلو. چاپ سوم. تهران: انتشارات رشد.
حسنزاده آملی، حسن (1371). عیون مسائلی النفس. تهران: انتشارات امیرکبیر.
زینتی، ع. (1391). «انسان کامل از دیدگاه روانشناسی و صدرالمتألهین». فصلنامه معرفت، 38، صص 89-78.
شولتز، اس. آ.؛ شولتز، د. پی. (1382). تاریخ روانشناسی نوین. (شریفی، حسن پاشا؛ سیف، علی اکبر؛ علیآبادی، خدیجه؛ نجفیزند، جعفر). تهران: نشر دوران. (تاریخ انتشار به زبان اصلی1996).
شمشیری، ب. (1386). «نقدی روششناسانه بر مقیاسهای سنجش دینداری در ایران». روششناسی علوم انسانی (حوزه و دانشگاه)، 51، صص 70-45.
شمشیری، ب. (1390). «نقش فلسفه در ساخت و تولید روانشناسی اسلامی». روشها و مدلهای روانشناختی، 5، صص 44-31.
صدرالدین شیرازى، محمدبن ابراهیم (1981م). الحکمه المتعالیه فی الأسفار العقلیه الأربعه. چاپ سوم. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
صدرالدین شیرازى، محمد بن ابراهیم (1360 ه.ش). الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه. 1جلد. تهران: مرکز نشر دانشگاهى. چاپ دوم.
صدرالدین شیرازی، ملّاصدرا (1380). المبدأ والمعاد (تصحیح جلالالدین آشتیانی). جلد 2. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
ـــــــــــــ (1371). عرفان و عارف نمایان. ترجمه کتاب کسر أصنام الجاهلیه توسط محسن بیدارفر. تهران: الزهرا.
غباری بناب، ب. (1389). «ضرورت و چالشهای اساسی در بومیسازی روانشناسی در کشور جمهوری اسلامی ایران». کنگره ملی علوم انسانی، صص 109- 103.
ماحوذی، ر. (1390). «رویکرد روانشناختی ملاصدرا و نقص روانشناسی معاصر». خردنامه صدرا، 3، صص 48-39. معلمی، حسن (1398). حکمت صدرایی: شرح و تعلیقه بر الشواهد الربوبیه. جلد اول. قم: حکمت اسلامی وابسته به مؤسسه مجمع عالی حکمت اسلامی.
میسون، ک.؛ اسریپادا، چ.؛ استیچ، االف. (2008/ 1392). «فلسفه روانشناسی در قرن بیستم». مترجم کاظمی یزدی، حسین. اطلاعات حکمت و معرفت، 8 (5)، صص 18 – 22.
نوروزی، ر. و بابازاده، ط. (1389). «پیامدهای تربیتی نفس از منظر ملاصدرا». فصلنامه اندیشه نوین دینی، 23، صص 112-91.
هرگنهان بی. آر. (2009/ 1389). تاریخ روانشناسی. مترجم یحیی سید محمدی. تهران: نشر ارسباران.
Fontana, D. (1986). "Education and Psychology: Plato, Piaget and scientific psychology". Educational Psychology, Vol. 6 (1), pp. 79-82. Mason, K.; Sripada, Ch. S.; Stich, S. (2008). The Philosophy of psychology. Mahoney, M. & Gabriel, T. (1987). "Psychotherapy and the cognitive sciences: An Evolving Alliance". Journal of Cognitive Psychotherapy, an International Quarterly, 1, pp. 39-59. Müller, A. (2017). Jean Piaget und die Erfindung von Radikalem Konstruktivismus und Kybernetik Zweiter Ordnung. Kanzian, C.; Kletzl, S.; Mitterer, J.; Neges, KatharinaRealism – Relativism- Constructivism, 73–82. De Gruyter. Nielsen, S. L.; Ellis, A. (1994). "A Discussion with Albert Ellis: Reason, Emotion and Religion". Journal of Psychology and Christianity, Vol. 13, No. 4, pp. 327-341. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,094 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 407 |
||