
تعداد نشریات | 41 |
تعداد شمارهها | 1,143 |
تعداد مقالات | 9,836 |
تعداد مشاهده مقاله | 18,112,918 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,657,868 |
معرفی طریقت شمسیه، در گرمسیرات ایالت فارس، از قرن هشتم تا اواخر قرن نهم هجری قمری، با تأکید بر تذکرههای نویافته | ||
پژوهشنامه تاریخ های محلی ایران | ||
دوره 9، شماره اول - پیاپی17- پاییز و زمستان 99، اسفند 1399، صفحه 95-114 اصل مقاله (1.35 M) | ||
نوع مقاله: pajoheshi | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/lhst.2021.7570 | ||
نویسندگان | ||
محمد باقر وثوقی* 1؛ یونس صادقی2 | ||
1استاد دانشگاه تهران | ||
2بنیاد ایرانشناسی دانشگاه شهید بهشتی | ||
چکیده | ||
«شمسیه» از جملة طریقتهای گرمسیری فارس بین سدة هشتم تا دهم هجری است. مؤسس این طریقت، شیخ محمدابونجم (786-704ق.) است. گسترشطریقت شمسیه در مسیرهای تجاری خُنج به سمت لار و هرمز، با حمایت حاکم لار «امیر سیفالدین نصرت لاری» و «شاه زینالعابدین» حاکم شیراز عصر آل مظفر موجب رونق آن در بخشهای مهمی از گرمسیرات فارس شد. با همۀ اهمیتی که این طریقت در سدههای هشتم و نهم هجری در گرمسیرات فارس داشته، امّا تاکنون تحقیقی مستقل دربارة شخصیت بنیانگذار و مراجع مطالعاتی پیرامون این طریقت انجام نپذیرفته است. میراث فکری و فرهنگی این طریقت، بهصورت تذکرههای منثور و منظوم، در جنوب فارس موجود است. این مقاله بر آن است تا با روش توصیفی - تحلیلی، موضوع زندگانی و آثار پایهگذار طریقت شمسیه و کارکردهای سیاسی– فرهنگی این طریقت را، با تأکید بر نسخههای خطی نویافته، بهعنوان یک مسئله تاریخی، مورد پرسش قرار دهد. یافتههای پژوهش، نشان میدهد که رهبر طریقت، از طریق رابطه با حاکمان آل مظفر و لار، در کنشهای سیاسی گرمسیرات فارس، نقش مستقیم داشته و با ایجاد خانقاه و مساجد، باعث تفوق فرهنگی - اجتماعی شده بود. | ||
کلیدواژهها | ||
فارس؛ گرمسیرات؛ طریقت شمسیه؛ شیخ حاجی محمدابونجم؛ خُنج؛ لار | ||
عنوان مقاله [English] | ||
An Introduction to the Shamsiyyah Sect in the Garmsirat of Fars Province from the Eighth Century to the Late Ninth Century AH, with an Emphasis on Prominent Manuscripts | ||
نویسندگان [English] | ||
mohmmad vosoghi1؛ younes sadeghi2 | ||
2Iranology Foundation at shahid beheshti University | ||
چکیده [English] | ||
"Shamsiah" is one of the sects of Garmsirat of Fars during eighth to tenth centuries. The founder of this sect is "Sheikh Mohammed Abi Najm (704-786 H). The expansion of the Shamsiah sect on commercial routes khonj to Lar and Hermes with the support of the ruler of Larestan, Amir sif al-Din Nusrat Lari and Shah Zein al-Abidine,the ruler of Shiraz during Al-Muzaffar period, led to its prosperity in important areas of Garmsirat of Fars. Notwithstanding the importance of this sect in the eighth and ninth centuries AH in Garmsirat of Fars, however, no independent research has been conducted on the founder of this sect and his teachings. The intellectual and cultural heritage of this sect is available in the form of prose and poems in the south of Fars. this articl Using dissociative-analytic method seeks to examine and analyze the life and works of the founder of the Shamsiyyat sect and the socio-cultural effects of this sect in Garmsirat of Fars, with an emphasis on manuscripts as a historical issue.The finding of research shows that the leader of the sect, had a direct role in the political action of Garmsirat of fars by making relations with the rulers of Al-Muzaffar and Lar, and achieved sociocultural supremacy, by making several khanghahs and mosques. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Fars, Garmsirat, Tarighat Shamssia, Sheikh Haji Mohammad Abounjam, Khonj, Lar | ||
مراجع | ||
آیتی، عبدالمحمد (1383). تحریر تاریخ وصاف. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. ابن حوقل، محمد (1938م). صورة الارض. بیروت: دارصادر. ابنبطوطه (1361). سفرنامه. ترجمة محمدعلی موحد. چاپ سوم. تهران: علمی و فرهنگی. اسلامی، الله قلی (1352). «خنج»، هنر و مردم، ش 128. ص 84-77 . اصطخری، ابوزید احمد بن سهل (بیتا). المسالک و الممالک. تحقیق ابوزید احمد بن سهل. بیروت ـ لبنان: دارصادر. اعتمادالسلطنه، محمدحسنخان (1368) مرآة البلدان. تحقیق عبدالحسین نوایی ـ هاشم محدث. تهران: دانشگاه تهران. افشار، ایرج (1396). گلگشت در وطن. چاپ دوم. تهران: اختران. اقتداری، احمد (1334). لارستان کهن. تهران: [بینا]. بنیعباسیان بستکی، محمداعظم (1339). تاریخ جهانگیریه و بنی عباسیان بستک. به کوشش عباس انجمروز. [بینا]. تذکره شیخ محمد ابونجم، نسخه خطی. نثر الف. تحت تملک محمدشریف ابونجمی تذکره شیخ محمد ابونجم، نسخه خطی. نثر ب. تحت تملک آقای شیخ جعفر ابونجمی. تذکره شیخ محمد ابونجم، نسخه خطی. نظم ج. تحت تملک آقای شیخ جعفر ابونجمی. تذکره شیخ محمد ابونجم، نسخه خطی. نظم د. تحت تملک عبدالکریم ابونجمی جنید شیرازی، جنیدبن محمود (1328). شدالازار فی حط الاوزار عن زوار المزار. تصحیح محمد قزوینی ـ عباس اقبال آشتیانی. تهران: چاپخانه مجلس. حافظ ابرو، شهابالدین عبدالله خوافی (1378). جغرافیای حافظ ابرو. تصحیح محمدصادق سجادی. تهران: میراث مکتوب. حسینی فسایی، میرزا حسن (1382). فارسنامه ناصری. تصحیح دکتر رستگار. تهران: امیرکبیر. حموی، یاقوت بن عبدالله (1995م). معجم البلدان. بیروت: دارصادر. خفری شیرازی، خواجه محمد دهدار. شرح خطبه البیان. نسخه خطی. شماره 7488. دانشگاه تهران. خنجی، فضل الله بن روزبهان خنجی (1389). مهماننامه بخارا. تصحیح منوچهر ستوده. چاپ چهارم. تهران: علمی و فرهنگی. خنجی، محمدامین (1386). مشاهیرنامی خنج. تهران: فروزانروز. رزمآرا، حسینعلی (1330). فرهنگ جغرافیایی ایران. تهران: دایره جغرافیایی ستاد ارتش. ستوده، حسینقلی (1385): تاریخ آل مظفر. چاپ دوم. تهران: دانشگاه تهران. شبانکارهای، محمدبن علی بن محمد (1363). مجمع الانساب. تصحیح میرهاشم محدث. تهران: امیرکبیر. صادقی، ابونجمی (1395). «بازخوانی یک وقفنامه در خنج فارس». وقف میراث جاویدان. س24. تابستان. ش 94. ص141-164 صورالاقالیم (هفت کشور) (1353)، تصحیح منوچهر ستوده. تهران: [بینا]. عبدالله قطب بن محیی (1395). مکاتیب. مقدمه، تصحیحوتعلیقات مریم دانشگر، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی غفاری، قاضی احمد (1343)، تاریخ جهان آرا. تهران: کتابفروشی حافظ. فرصتالدوله شیرازی، محمد نصیر بن جعفر (1377). آثار عجم. تصحیح منصور رستگار فسایی. تهران: امیرکبیر. فیگویروا، دن گارسیا دسیلوا (1363). سفرنامه. ترجمة غلامرضا سمیعی. تهران: نشرنو. محمود بن عثمان (1333). فردوس المرشدیه فی اسرار الصمدیه. به کوشش ایرج افشار. تهران: چاپخانه مجلس. مدرسی طباطبایی، حسین (1352). فرمانهای ترکمانان قراقویونلو و آققویونلو. قم: چاپخانه حکمت. مستوفی، حمدالله (1381). نزهه القلوب. تحقیق محمد دبیرسیاقی. قزوین: حدیث امروز. مظلوم خنجی (1382). دیوان. تصحیح و تحشیه زهرا مستمندی و زهرا خوشابیزاده. تهران: همسایه. معصوم علیشاه، محمدمعصوم شیرازی (بیتا). طرائق الحقائق. تهران: کتابخانه سنایی. مقدسی، محمد بن احمد (بیتا). احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم. چاپ سوم. بیروت: دارصادر. منشی کرمانی، ناصرالدین (1362). سمط العلی للحضره العلیا. تصحیح عباس اقبال آشتیانی. زیر نظر محمد قزوینی. تهران: اساطیر. منهاج سراج جوزجانی، عثمان بن محمد (1363). طبقات ناصری. تصحیح عبدالحی حبیبی. تهران: دنیای کتاب. میرزا ابوالقاسمی، محمدصادق (1387). کتیبههای یادمانی فارس (بناهای قرن هفتم تا دهم هجری). تهران: فرهنگستان هنر. نحوی، اکبر؛ فتوت، رستم (1387). «در آستانه تحقیق: بوسعیدی از دیار جنوب، مقامهای نویافته از عارفی وارسته اما گمنام متعلق به قرن هشتم هجری». آینه میراث. ش 43. ص 265-288. نطنزی، معین الدین (1383). منتخب التواریخ معینی. تصحیح پروین استخری. تهران: اساطیر. نیمدهی، عبدالکریم (1394). کنزالمعانی (منشات نیمدهی). تصحیح محمدرضا نصیری و محمدباقر وثوقی. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی. وثوقی، محمدباقر (1374). خنج گذرگاه باستانی لارستان. قم: نشر خرم. وثوقی، محمدباقر (1380). «مکاتیب قطب بن محیی کوشکناری لاری». کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، ش 44، 45. ص138-130 وثوقی، محمدباقر (1389). علل و عوامل جابه جایی کانونهای تجاری در خلیج فارس. تهران: پژوهشکده تاریخ اسلام. یزدی، شرفالدین علی (بیتا). ظفرنامه. ناشر چاپی: مرکز اسناد مجلس. ناشر دیجیتالی: مرکز تحقیقات رایانهای قائمیه اصفهان. Aubin. jean, )1969(.”La survie de shilsu et la ruote du khunj -o- Fal”,Iran. No. 7,London.pp.21-37. Kauz.Ralph. Aspects of the Maritime Silk Road: From the Persian Gulf to the East china Sea. Harrassowitz Verlag. Wiesbaden. 2010 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 633 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 876 |