حسینی, اعظم السادات, پیروزفر, سهیلا, طباطبایی پور, سید کاظم. (1399). سیر مفهوم ذهن وعلم در ریشه«شاکله»وکارکرد آن در رفتار. فصلنامه علمی زیست فناوری گیاهان زراعی, 9(1), 181-200. doi: 10.30473/quran.2021.55642.2854
اعظم السادات حسینی; سهیلا پیروزفر; سید کاظم طباطبایی پور. "سیر مفهوم ذهن وعلم در ریشه«شاکله»وکارکرد آن در رفتار". فصلنامه علمی زیست فناوری گیاهان زراعی, 9, 1, 1399, 181-200. doi: 10.30473/quran.2021.55642.2854
حسینی, اعظم السادات, پیروزفر, سهیلا, طباطبایی پور, سید کاظم. (1399). 'سیر مفهوم ذهن وعلم در ریشه«شاکله»وکارکرد آن در رفتار', فصلنامه علمی زیست فناوری گیاهان زراعی, 9(1), pp. 181-200. doi: 10.30473/quran.2021.55642.2854
حسینی, اعظم السادات, پیروزفر, سهیلا, طباطبایی پور, سید کاظم. سیر مفهوم ذهن وعلم در ریشه«شاکله»وکارکرد آن در رفتار. فصلنامه علمی زیست فناوری گیاهان زراعی, 1399; 9(1): 181-200. doi: 10.30473/quran.2021.55642.2854
درمنابع دینی اعم از آیات وروایات، طیف گسترده ای از آموزه ها بیانگر تأثیرعقل،علم و تفکر بر کنش های انسانی است چنان که آیه «لو کنّا نسمع أونعقل ما کنّا فی اصحاب السعیر»به روشنی منشأ اعمال دوزخیان را اجتناب از به کارگیری تفکر وتعقل می داند وآیه«هل یستوی الذین یعلمون والذین لا یعلمون» (زمر/9)تنها معیار ارزش گذاری انسان ها را علم ایشان می داند. از سویی دیگر آیه 84 سوره اسراء اساس همه رفتارها را «شاکله» دانسته است. گرچه لغت شناسان مفهوم «شباهت» را به عنوان معنای محوری ریشه«شکل» برگزیده اند، اما پژوهش حاضر با جستار جایگاه ذهن وعلم در این ریشه بر اساس روش معنا شناسی تاریخی ومطالعات ریشه شناختی ، ذهن و مفاهیم مربوط به آن همچون تفکر وتعقل را از محوری ترین مفاهیم ریشه «شکل» یافته است. همچنین با تبیین برخی معادل های پر تکرارتفسیری برای "شاکله "همچون نیت، ناحیه ، ملکه و... به چگونگی ارتباط آنها با علم وتفکر دست یافته است و ازین رهگذربر پیوند مفهوم «شاکله» با علم وتفکرتأکید دارد.
Religious sources, including the Holy Quran verses and traditions, contain a wide spectrum of teachings on the effects of mentality, knowledge and pondering on human acts. As such, the Quranic verse “And they shall say: Had we but listened or pondered, we should not have been among the inmates of the burning fire” (Surah Mulk: 10), clearly says inmates of the burning fire are those who avoided listening and pondering. Similarly, the verse “Are those who know equal to those who do not know?” (Surah Zumar: 9) says knowledge is sole criterion for valuation of human beings. On the other hand, verse 84 of Surah Isra (“Everyone acts in their own way”) attributes all behaviors to “Shakilah”. It comes from the root word of “Shikl” and etymologists say “similarity” is its central meaning. This work, researching into the status of mentality and knowledge in the etymology of “Shakilah” based on a historical semantic method as well as etymological studies, has found out that mentality and its related concepts such as pondering and contemplation are among the key concepts in the root word of “Shikl”. Also through clarification of frequently used equivalents for the word “Shakilah”, such as “intention”, “manner”, “habit”, etc., we have explored the quality of their relations with knowledge and contemplation, emphasizing the semantical link between the concept of “Shakilah” and knowledge and contemplation.
حسینی،اعظم السادات(1399)،«پایان نامه دکتری:روند شکل گیری برداشت های مختلف از آیه شاکله».دانشگاه فردوسی مشهد.
الحلبی، السمین(1994م). الدر المصون فی علم الکتاب المکنون. تحقیق احمد محمد الخراط.دمشق: دارالقلم.
درزی، قاسم. سلمان نژاد، مرتضی(1398ش). «فرآیندشناسی مطالعات میان رشتهای در پژوهشهای قرآنی، نمونه موردی: شاکله». نشریه رهیافتهایی در علوم قرآن وحدیث، دانشگاه فردوسیمشهد.(4)پیاپی40 .صص157-185.
رازی، ابوالفتوح حسینبنعلى(1408ق). روض الجنان و روح الجنان فى تفسیرالقرآن.تحقیق: دکتر محمد جعفر یاحقى- دکتر محمد مهدى ناصح. مشهد: بنیاد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى.
راغب اصفهانى، حسینبنمحمد(1374ش). مفردات الفاظ قرآن. تهران : بی نا.
زبیدی، محمد بن محمد(1414ق).تاج العروس. بیروت:دارالفکر.
زمخشرى، محمود بن عمر (1979م). أساس البلاغة. بیروت: دارصادر.
زید بن علی(1376). تفسیر غریب القرآن .قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
سجستانی، محمد بن عزیز (1995م). غریبالقرآن. تحقیق: محمد ادیب عبدالواحد جمران .بی جا: دار القتیبه.
سمرقندى، نصر بن محمد بن احمد(بی تا). بحرالعلوم.بی جا:بی نا.
. سمنون، مرتضی(1396ش). «شااکله نظریه محوری اسلام در خصوص شخصیت».فصلنامه فلسفهوکلام اسلامی آینه معرفت.تهران: دانشگاه شهید بهشتی.(سال 17)پیاپی:51.صص123-98.
سید رضی،ابوالحسن محمد بن حسین(بی تا).تلخیص البیان عن مجازات القرآن.بی جا.
سید رضی،ابوالحسن محمد بن حسین(1393).نهج البلاغة.تهران:انتشارات پیام عدالت.
سیوطی، جلال الدین(بی تا). الاتقان فی علوم القرآن. عربستان: مجمع ملک فهد.
قبادی، فرشته، درزی، قاسم(1397ش). «سیرتحول معنایی انگاره «شاکله»؛ در گستره تفاسیر، دوره پیدایش وکلاسیک». فصلنامه علمی-پژوهشی «تحقیقات علوم قرآن وحدیث» دانشگاه الزهرا (علیها السلام). ( شماره 4)40.صص157-185.
قراملکی، احدفرامرز(1393ش)« نقش مواجهه مسأله محوربا آیه شاکله؛ رویکرد روش شناختی»، مجلهمطالعات روش شناسی دینی. سال اول.
قراملکی، احدفرامرز، سکینه سلمان ماهینی(1394ش). «دلالتهای تربیتی مفهوم قرآنی شاکله براساس رهیافت علامه طباطبایی در تفسیر المیزان».دو فصلنامه پژوهشی علوم تربیتی از دیدگاهاسلام، سال سوم،،( شماره 4).صص57-35.
قرطبى محمدبناحمد(1364ش). الجامع لأحکام القرآن. تهران: انتشارات ناصر خسرو.