تعداد نشریات | 41 |
تعداد شمارهها | 1,105 |
تعداد مقالات | 9,457 |
تعداد مشاهده مقاله | 17,063,317 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,959,563 |
پایش و پیشبینی تغییرات فضایی کاربری و پوشش زمین شهری(مطالعه موردی: محدودة شهری بابل و امیرکلا) | ||
برنامه ریزی توسعه کالبدی | ||
دوره 8، شماره 3 - شماره پیاپی 23، آذر 1400، صفحه 57-73 اصل مقاله (1.02 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/psp.2021.57296.2423 | ||
نویسندگان | ||
محسن احدنژاد روشتی* 1؛ میلاد حسنعلی زاده* 2 | ||
1دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران | ||
2دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران | ||
چکیده | ||
داشـتن اطلاعـات روزآمد از کاربری و پوشـش زمین بـه ویـژه در محدودههای شـهری و آگاهی از تغییر و تحـولات آن در طـول یـک دورة زمانی برای برنامـهریـزان و مـدیران بسـیار حـائز اهمیت است. این پژوهش، با هدف پایش تغییرات فضایی کاربری و پوشش زمین در محدودة شهری بابل و امیرکلا در دوره 1986 تا 2020 و پیشبینی آن در سال 2030 تهیه شده است. پژوهش حاضر بر اساس هدف، کاربردی و بر اساس ماهیت و روش، توصیفی-تحلیلی است. جهت گردآوری اطلاعات از تصاویر ماهواره لندست 5 و 8 استفاده شده است. برای آشکارسازی و طبقهبندی تصاویر از مدل Fuzzy ARTMAP و جهت تحلیل تغییرات کاربری و پوشش زمین از مدل کراستب وLCM و برای پیشبینی کاربری و پوشش زمین در سال 2030 از مدل CA-Markov در محیط نرمافزار IDRISI TerrSet استفاده شده است. همچنین از نرمافزارARC GIS برای ترسیم نقشههای نهایی استفاده شده است. نتایج نشان میدهد که تبدیل کاربری باغ و کشاورزی آبی به اراضی ساخته شده روند رو به رشدی داشته، به طوری که این اراضی از 3/11 درصد در سال 1986 به 7/19 درصد در سال 2020 افزایش یافته است و مطابق پیشبینی انجام شده در سال 2030، اراضی ساخته شده به 2/22 درصد از کل مساحت میرسد. هچنین نسبت اراضی ساخته شده به اراضی ساخته نشده از 8/12 درصد در سال 1986 به 5/24 درصد در سال 2020 افزایش یافته است و پیشبینی میشود به 6/28 درصد در سال 2030 برسد که این امر میزان تخریب باغ و اراضی کشاورزی را نشان میدهد. | ||
کلیدواژهها | ||
تغییرات فضایی؛ کاربری و پوشش زمین شهری؛ تصاویر ماهواره لندست؛ بابل؛ امیرکلا | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Monitoring and Forecasting Spatial Changes in Urban Land Use and Land Cover (Case Study: Urban Area of Babol and Amirkola) | ||
نویسندگان [English] | ||
Mohsen Ahadnejad Reveshty1؛ Milad Hasanalizadeh2 | ||
1Associate Professor, Department of Geography and Urban Planning, University of Zanjan, Zanjan, Iran | ||
2PhD Student of Geography and Urban Planning, University of Zanjan, Zanjan,Iran | ||
چکیده [English] | ||
Up-to-date information on land use and land cover, especially in urban areas, and awareness of its changes and developments over a period of time is very important for planners and managers. The present study aims to monitor spatial changes in land use and land cover in the urban area of Babol and Amirkola in the period 1986 to 2020 and forecasting it for 2030. The present research is applied based on the purpose and descriptive-analytical based on the nature and method. Data are taken from Landsat 5 and 8 satellite images. The Fuzzy ARTMAP model was used to detect and classify images, the cross-tab and LCM models were used to analyze land use and land cover changes, and the CA-Markov model was used to predict land use and land cover in 2030 in the IDRISI TerrSet software environment. ArcGIS software was also used to draw the final maps. The results showed that the conversion of garden-use and irrigated agriculture into the built environment has a growing trend, so that these lands have increased from 11.3% in 1986 to 19.7% in 2020 and according to the forecast by 2030, built-up land will reach 22.2% of the total area. Also, the ratio of built-up to non-built land has increased from 12.8 percent in 1986 to 24.5 percent in 2020, and is projected to reach 28.6 percent in 2030, which shows the high rate of garden and agricultural lands destruction. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Spatial Changes, Urban Land Use and Land Cover, Landsat Satellite Images, Babol, Amirkola | ||
مراجع | ||
حسینزاده، رباب (1399). بررسی رشد شهری و تبدیل اراضی زراعی و بایر به توده شهری، مطالعه موردی: شهر ارومیه. فصلنامه علمی مطالعات برنامهریزی سکونتگاههای انسانی، 15(2)، 184-169.
درویشی، شادمان، سلیمانی، کریم و شعبانی، مرتضی (1399). تحلیل و پیش بینی روند رشد شهری و تأثیر آن بر کاربری اراضی با استفاده از سنجش از دور و مدل CA-Markov، مطالعه موردی: شهرهای مریوان، بانه و سقز. فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی «سپهر»، 29(114)، 147-163.
روستایی، شهریور، احدنژاد، محسن و فرخی صومعه، مینا (1391). سنجش فضایی گستردگی شهری با تاکید بر تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تصاویر ماهواره ای چندزمانه، مطالعه موردی: شهر ارومیه. نشریه جغرافیا و برنامه ریزی، 18(50)، 206-189.
سلیمانی، کریم (1399). آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی شهر ساری با استفاده از سنجش از دور. مطالعات ساختار و کارکرد شهری، 7(24)، 57-72.
شیعه، اسماعیل (1377). مقدمهای بر مبانی برنامه ریزی شهری. تهران: انتشارات دانشگاه علم و صنعت.
عبدالهی، علی اصغر، خبازی، مصطفی و درانی، زهرا (1398). مدلسازی و پیشبینی تغییرات کاربری اراضی شهر لاهیجان با رویکرد توسعه پایدار. فصلنامه شهر پایدار، 2(4)، 17-3.
فتحالهی روباری، معصومه، خانمحمدی، مهرداد و نصیراحمدی، کامران (1397). مدلسازی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از مدلساز تغییر سرزمین (LCM)، مطالعه موردی: شهرستان نکا. مجله اکوسیستمهای طبیعی ایران، 9(1)، 69-53.
فروغیفر، اکرم و دشتی، سولماز (1399). آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تصاویرماهوارهای، مطالعه موردی: شهرستان شوش. فصلنامه علمی ـ پژوهشی برنامه ریزی توسعه کالبدی، 7(3)، 101-114. قنبری، رعنا، غلامی، یونس و حسینی، سید احمد (1399). ارزیابی اثرات پراکندهرویی در تغییر کاربری اراضی شهرهای میانه اندام، مطالعه موردی: شهر قروه. مطالعات ساختار و کارکرد شهری، 7(25)، 29-7.
کاظم، امیرحسین، فرهاد، حسینعلی و آل شیخ، علیاصغر (1394). مدلسازی رشد شهری با استفاده از تصاویر ماهوارهای متوسط مقیاس و مبتنی بر روش خودکارههای سلولی، مطالعة موردی: شهر تهران. فصلنامه علمی-پژوهشی اطلاعات جغرافیایی «سپهر»، 24(94)، 58-45.
کریمیان، کیان، امینی، عباس، باقری بداغآبادی، محسن و قیومیمحمدی، حمید (1399). پایش تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تصاویر ماهوارهای لندست، مطالعه موردی: دشت خان میرزا). پژوهشهای جغرافیای انسانی، 52(2)، 419-436.
لحمیان، رضا (1397). ارزیابی اثرات بافت کالبدی در افزایش امنیت فضاهای شهری، مطالعه موردی: محلات شهر امیرکلا. فصلنامه علمی وپژوهشی نگرشهای نو در جغرافیای انسانی، 10(2)، 295-313.
میرعلیزادهفرد، سیدرضا و علیبخشی، سیده مریم (1395). پایش و پیشبینی روند تغییرات کاربری اراضی با استفاده از مدل زنجیره مارکوف و مدلساز تغییر کاربری اراضی، مطالعه موردی: دشت برتش دهلران ایلام. فصلنامه سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در منابع طبیعی، 7(2)، 45-33.
نیکپور، عامر و حسنعلیزاده، میلاد (1398). تحلیل الگوهای فضایی شاخصهای سالمندی جمعیت در شهر بابل. مطالعات توسعهی اجتماعی- فرهنگی، 8(1)، 9-31. دارابی، حسن، سیدی فر، لیدا، امیری، محمدجواد، کرباسی، عبدالرضا و آقامحمدی، حسین (1399). پیش بینی تغییر کاربری اراضی شهری تبریز، با استفاده از مدلSLEUTH. فصلنامه علمی - پژوهشی برنامهریزی توسعه کالبدی، 7(3)، 21-33. Abdelrahman, M., Tahoun, S., & Arafat, S. (2017). Effect of land-use changes on Agricultural Soil at Northern Part of Suez Canal Region. Acta Scienthfic Agricultur, 1(3), 1-6. Berling-Wolff, S., & Wu, J. (2004). Modeling urban landscape dynamics: A review. Ecological Research, 19(1), 119-129. Dadi, D., Azadi, H., Senbeta, F., Abebe, K., Taheri, F., & Stellmacher, T. (2016). Urban sprawl and its impacts on land use change in Central Ethiopia. Urban Forestry & Urban Greening, 16, 123-141. Erasu, d. (2017). Remote, Sensing-Based Urban Land Use/Land Cover Change Detection and Monitoring. Journal of Remote Sensing &GIS, 6(2), 1-5. Fan, C, & Myint, S. (2017). A comparison of spatial autocorrelation indices and landscape metrics in measuring urban landscape fragmentation. Landscape and Urban Planning, 121, 117–128. Hietel, E., Waldhardt, R., & Otte, A. Li, H., Wei, Y,D., & Korinek, K. (2018). Modeling Urban expansion in the transitional Greater Mekong Region. Urban Studies, 55(8), 1729-1748. Lu, D., Mausel, P., Brondi´zio, E., & Moran, E. (2004). Change detection techniques. International Journal of Remote Sensing, 25(12), 2365–2407. Shravya, S., & Sridhar, P. (2017). Land use and Land Cover Change Detection for Delhi Region through Remote Sensing Approach. International Journal for Scientific Research & Development, 4(11), 54-58. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 408 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 326 |