تعداد نشریات | 41 |
تعداد شمارهها | 1,131 |
تعداد مقالات | 9,681 |
تعداد مشاهده مقاله | 17,632,951 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,306,677 |
سازوکارهای حقوقی حمایت از طرف ضعیف در عقود تحمیلی | ||
دوفصلنامه علمی دانش حقوق مدنی | ||
مقاله 1، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 19، شهریور 1400، صفحه 11-23 اصل مقاله (432.9 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/clk.2022.62959.3046 | ||
نویسندگان | ||
آزاده نجفی1؛ ابراهیم تقی زاده* 2؛ علی چهکندی نژاد3 | ||
1دانشجوی دکتری گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران | ||
2استاد گروه حقوق خصوصی، ,واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران | ||
3استادیار گروه فقه و مبانی حقوق، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران | ||
چکیده | ||
عقد تحمیلی، از عقود جدیدی است، که در خصوص صحت یا بطلان آن، اختلاف نظر وجود دارد. مشهور فقهای امامیه، قائل به بطلان عقود جدید هستند، ولی فقهای متأخر و معاصر، اعتقاد بر صحت آن دارند. در حقوق ایران، اصل صحت عقود، بر آن حاکمیت دارد. عقد تحمیلی واجد شرایط عمومی مندرج در ماده 190 قانون مدنی، و شرایط اختصاصی است. برخی از این ویژگیها، مربوط به موضوع و متعلق قرارداد، برخی مربوط به خصوصیات طرف پیشنهاد کننده، برخی در رابطة با مفاد عمومی این قراردادها و بعضی نیز مربوط به نحوه ایجاب و قبول و شکل ظاهری قرارداد است. برای حمایت از طرف ضعیف قرارداد در عقود تحمیلی، پیشنهادات متعددی ارائه شده است. تعدیل قرارداد، تفسیر قرارداد، حذف شروط قراردادی، فسخ قرارداد، از جمله این پیشنهادات است. در قانون حمایت از مصرف کنندگان مصوب 1388 ، قانون اجرای سیاستهای کلی اصل 44 قانون اساسی 1387، قانون بیمه مصوب 1316، قانون دریایی سال 1343، قانون تجارت الکترونیکی مصوب 1382، قانون پیش فروش ساختمان مصوب 12/10/89، حمایت از طرف زیان دیده در عقود تحمیلی را مشاهده می کنیم. البته آنچه منافع طرف ضعیف را در عقود تحمیلی تأمین میکند، تعدیل یا حذف شروط ناعادلانه و غیرمنصفانه با حفظ اصل عقد است و ضمانت اجراهای بطلان و فسخ و عدم نفوذ نمیتواند منافع طرف ضعیفی را که نیازمند به انعقاد قرارداد است، تأمین کند. | ||
کلیدواژهها | ||
عقد تحمیلی؛ طرف ضعیف قرارداد؛ تعدیل قرارداد؛ حذف شروط غیر منصفانه؛ حسن نیت | ||
عنوان مقاله [English] | ||
How to Protect the Injured Party in the Imposed Contracts | ||
نویسندگان [English] | ||
Azadeh najafi1؛ Ebrahim Taghizadeh2؛ Ali Chahkandinejad3 | ||
1Depertment of Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Islamic Azad University, Birjand, Iran | ||
2Department of Private Law, Birjand Branch, Islamic Azad University, Birjand, Iran | ||
3Department of Jurisprudence and Fundamentals of Law, Islamic Azad University, Birjand, Iran | ||
چکیده [English] | ||
An imposed contract is a new contract, the validity or invalidity of which is disputed. Well-known Imami jurists believe in the invalidity of new contracts, but later and contemporary jurists believe in its validity. In Iranian law, the principle of validity of contracts governs it. An imposed contract has the general conditions set forth in Article 190 of the Civil Code, and the specific conditions. Some of these characteristics are related to the subject and property of the contract, some are related to the characteristics of the proposing party, some are related to the general provisions of these contracts, and some are related to how the contract is required and accepted. Numerous proposals have been made to support the weak side of the contract in the imposed contracts. Modification of the contract, interpretation of the contract, removal of the contract terms, termination of the contract, are among these proposals. In the Consumer Protection Law approved in 2009, the General Policies Implementation Law in Article 44 of the 2008 Constitution, the Insurance Law approved in 1316, the Maritime Law in 1343, the Electronic Commerce Law approved in 1382, the building pre-sale law approved on 89/10/12, protection We see the injured party in the imposed contracts. Of course, what ensures the interests of the weak party in the imposed contracts is the adjustment or elimination of unjust and unfair conditions while maintaining the principle of the contract, and the guarantee of invalidity, termination and non-influence can not ensure the interests of the weak party that needs to conclude the contract. Slowly It seems that in order to protect the weak side of the contract, and due to the lack of explicitness and the provision of a specific performance guarantee, such an article should be approved: If a contract is entered into by imposition and entails unfair, unfair or oppressive terms, the judge must, as far as justice is concerned, modify those terms or exempt the weak party from enforcing them, and in interpreting the contract, the expediency of the party. Consider the weak. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Key words: Imposed Contract, Weak Party to the contract, Modification of the contract, Elimination of unfair terms, Good faith | ||
مراجع | ||
ابن ادریس حلی، محمد بن منصور (1410)، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، قم: دفتر انتشارات اسلامی
ابن منظور، محمدبنمکرم (1414)، لسانالعرب، بیروت: دارالصادر
اصفهانی، محمدحسین (1427)، حاشیةالکتاب المکاسب، قم: انتشارات ذوی القربی
امینی، منصور؛ عابدیان، میرحسین؛ کرمی، سکینه (1391)، نحوهی مقابلهی نظامهای حقوقی با شروط ناعادلانهی قراردادی و سکوت قانون حمایت از مصرف کنندگان در ایران، فصلنامهی تحقیقات حقوقی، دورهی 15، شماره 59، صص 171-212 انصاری، علی؛ عسکری دهنوی، جواد(1394)، مطالعهی تطبیقی حسن نیت بیمهگر در انعقاد عقد بیمه، پژوهشنامه بیمه، سال سیام، شماره سوم، صص 119- 138
انصاری، مرتضی(1395)، المکاسب(ترجمه عباس زنجانی)، قم: انتشارات دارالعلم
بنداری، ابراهیم(1998)، حماِیة المستهلک فی عقد الاذعان، امارات متحده عربی
بوکماش، محمد(2012)، سلطه القاضی فی تعدیل العقد فی القانون المدنی الجزائری و فقه الاسلامی، الجزائر: رساله دکتری، دانشگاه حاج الخضر
تقیزاده، ابراهیم؛ احمدی، افشین(1394)، جایگاه شروط غیرمنصفانه در حقوق ایران با نگاهی به مادهی 46 قانون تجارت الکترونیکی، فصلنامهی پژوهشنامهی حقوق خصوصی، دورهی سوم، شماره 10، صص 9-42
جعفریلنگرودی، محمد جعفر(1386)، المبسوط در ترمینولوژی حقوق، تهران: گنج دانش
جعفریلنگرودی، محمد جعفر(1387)، مجموعه محشای قانون مدنی، تهران: گنج دانش
جعفریلنگرودی، محمد جعفر(1388)، دایرة المعارف حقوق مدنی و تجارت، تهران: گنج دانش
جعفریلنگرودی، محمد جعفر(1399)، ترمینولوژی حقوق، تهران: گنج دانش
جعفریلنگرودی، محمدجعفر(1390)، وسیط در ترمینولوژی حقوق، تهران، گنج دانش
جعفریلنگرودی، محمدجعفر(1398)، دایرة المعارف علوم اسلامی، قضایی، تهران: گنج دانش
جمعی از پژوهشگران(1426)، فرهنگ فقه- مطابق مذهب اهل بیت(زیر نظر آیت الله سید محمود هاشمی شاهرودی)، قم: موسسهی دایرة المعارف اسلامی
حاجیپور، مرتضی(1390)، نقش حسن نیت در قراردادها، فصل نامه حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دوره 41، شماره4، صص 83-100
حر العاملی، محمد بن حسن(1414)، تفصیل وسائل الشیعه، جلد 17، قم: دارالاحیاء التراث
حر العاملی، محمد بن حسن(1414)، تفصیل وسائل الشیعه، جلد 23، قم: دارالاحیاء التراث
حسنی، عبدالدایم(2008)، العقودالاحتکاریه بین الفقه و القانونالمدنی، مصر: دارالفکر
حسینی سیستانی، سیدعلی(1414)، قاعدهی لاضرر و لاضرار، قم: مکتب آیت الله سیستانی
زحیلی، وهبة(1997)، الفقه الاسلامی و ادلته، جلد چهارم، دمشق: دارالفکر
سلیمانپور، محمد(1382)، قراردادهای مالی جدید در اسلام، فصل نامهی اقتصاد اسلامی، دورهی سوم، شماره 11، صص 79-96
سنهوری، عبدالرزاق(1954)، مصادر الحق فی فقه الاسلامی، بیروت: دارالفکر
سنهوری، عبدالرزاق(1998)، الوسیط فی شرح القانون المدنی الجدید- نظریة التزام به وجه عام-، بیروت: دارالفکر
سنهوری، عبدالرزاق(بیتا)، نظریة العقد، مصر: المجمع العلمی العربی الاسلامی
شوکانی، محمد بن علی(2005)، نیل الاوطار، بیروت: بیت الافکارالدولیه
صدر، سید محمد باقر(1350)، اقتصاد ما(ترجمه محمد کاظم موسوی)، تهران: انتشارات برهان اسلامی
طباطبائی یزدی، سید محمد کاظم(1340)، سوال و جواب، نجف: چاپ حیدری
طباطبائی یزدی، سید محمد کاظم(1378)، حاشیة المکاسب، قم: موسسهی اسماعیلیان
طباطبائی، سید محمد(بیتا)، المناهل، تهران، کتابخانهی مدرسهی عالی شهید مطهری
طباطبائی، سیدعلی(1407)، ریاض المسائل، قم: موسسهی نشر اسلامی
علامه حلی، حسن بن یوسف(1368)، تبصرةالمتعلمین، تهران: فقیه
علامه حلی، حسن بن یوسف(1410)، ارشادالاذهان، قم: انتشارات اسلامی
فرج الصده، عبدامعم(1974)، نظریة العقد فی قوانین بلاد العربیه، بیروت: درالهومه
کاتوزیان، ناصر(1371)، دورهی مقدماتی حقوق مدنی، تهران: شرکت سهامی انتشار
کاتوزیان، ناصر(1376)، جایگاه حقوق اسلام در نظم حقوقی، مجله کانون وکلا، شماره 165، صص 29-38
کاتوزیان، ناصر(1377)، فلسفه حقوق، تهران: شرکت سهامی انتشار
کاتوزیان، ناصر(1391)، قواعد عمومی قراردادها، جلد اول، تهران: شرکت سهامی انتشار
کاتوزیان، ناصر(1391)، قواعد عمومی قراردادها، جلد دوم، تهران: شرکت سهامی انتشار
کاتوزیان، ناصر(1391)، قواعد عمومی قراردادها، جلد سوم، تهران شرکت سهامی انتشار
کریمی، عباس(1382)، شروط تحمیلی از دیدگاه قواعد عمومی قراردادها، مجلهی پژوهشهای حقوقی، دوره اول، شماره اول، صص 75-82
لعشب، محفوظ بن حامد(1990)، عقد الاذعان فی قانون المدنی الجزائری و المقارن، الجزائر: الموسسه الوطنیه للکتاب
محقق داماد، سید مصطفی(1365)، قواعد فقه- بخش مدنی2، تهران: مرکز نشر علوم انسانی
محقق داماد، سید مصطفی(1373)، قواعد فقه، جلد اول، تهران: مرکز نشر علوم انسانی
محقق داماد، سیدمصطفی(1362)، تحلیل و بررسی احکام از نگاه فقه اسلامی، تهران: اندیشههای نو در علوم انسانی
محقق داماد، سیدمصطفی(1388)، نظریهی عمومی شروط و التزامات در حقوق اسلامی، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی
مطهری، مرتضی(1373)، بررسی اجمالی مبانی اقتصاد اسلامی، تهران: انتشارات صدرا
مغنیه، محمدجواد(1386)، الفقه علی مذاهب الاربعه و امام جعفر صادق، قم: دارالمنشورات الاسلامی
مفید، محمد جواد(1417)، فقه الامام الصادق، قم: دفتر انتشارات اسلامی
منتظری نجف آبادی، حسین علی(1409)، رسالهی استفتائات، جلد سوم، قم: اتشارات کتابخانهی آیت الله مرعشی
موسوی خمینی، روح الله(1421)، کتاب البیع، تهران: انتشارات تنظیم و نشر آثار امام خمینی
میرزای قمی، ابوالقاسم بن محد حسن(1396)، رساله در شروط ضمن عقد، تهران: خرسندی
میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن(1379)، جامع الشتات، تهران: انتشارات دانشگاه تهران
نراقی، محمد بن احمد(1380)، مشارق الاحکام، قم: کنگره نراقیین ملامحمد وملا مهدی
نراقی، ملا احمد (1408)، عوائدالایام، قم: انتشارات بصیرتی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 618 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 294 |