تعداد نشریات | 41 |
تعداد شمارهها | 1,121 |
تعداد مقالات | 9,573 |
تعداد مشاهده مقاله | 17,366,914 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,117,843 |
تصنیف انعكاس آيات القرآن الكريم في نهجالبلاغة «دراسة حالة التقوی» | ||
دراسات حدیثة فی نهج البلاغة | ||
مقاله 3، دوره 4، شماره 2 - شماره پیاپی 8، بهمن 2021، صفحه 41-54 اصل مقاله (1.12 M) | ||
نوع مقاله: المجلة العلمية البحوثية | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/anb.2022.61198.1293 | ||
نویسندگان | ||
حسین براتی* 1؛ محمدحسن رستمی2 | ||
1طالب دکتوراه في علوم القرآن و الحدیث، جامعة فردوسي، مشهد، إيران. | ||
2استاذ مشارک في قسم علوم القرآن والحدیث، جامعة فردوسی، مشهد، إيران | ||
چکیده | ||
ن التقوی هي من المواضیع المهمة التي أكد عليها القرآن الكريم والسنة النبویة بشكل خاص. حيث في كتاب نهج البلاغة قام الإمام علي عليه السلام بصفته مولى المتقين بالتفسير والشرح كثيرًا حول هذا الموضوع وصلته بالمسائل الأخرى. في كثير من الأحيان، فإن الإمام علي۷ في موضوع التقوى له نظرة للآيات القرآنية، وهذه الآيات تنعكس بأشكال مختلفة في كلامه، مما يشير إلى الارتباط العميق بينه وبين القرآن الكريم، وفي الواقع، يشير هذا الأمر إلى العلاقة الوثيقة بين الثقلين. ينقسم هذا الانعكاس إلى ثلاثة أقسام وهي الإستشهاد، الإقتباس والتلميح. هذه الدراسة ذات الطريقة الوصفية التحليلية هي محاولة لدراسة هذه الأنواع وإظهار الارتباط بين القرآن الكريم ونهج البلاغة في موضوع ومسألة التقوى؛ كما أن التقوى في القرآن الكريم قد جاءت بتفاسير وأمثلة مختلفة؛ فإن الإمام عليه السلام دأيضًا من حيث اللفظ والمعنى ومن خلال الإستفادة من القرآن الكريم قام بتفسيره وتوضيحه؛ وكذلك قام بتبيين المؤشرات، الأرضية، العوامل، الأدوات، الآثار والعقبات في موضوع التقوى وصفات المتقين، وربط مواضيع متعددة من خلال الأقسام المذكورة مع هذا البحث بحيث يكون مصدر ومنبع جميع ذلك الكلام هو الوحي. | ||
کلیدواژهها | ||
القرآن؛ نهج البلاغة؛ بين المتون؛ التقوى؛ الاستشهاد؛ الاقتباس؛ التلمیح | ||
عنوان مقاله [English] | ||
گونهشناسی بازتاب آیات قرآن در نهجالبلاغه «مطالعه موردی تقوا» | ||
نویسندگان [English] | ||
حسین براتي1؛ محمدحسن رستمی2 | ||
1دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران. | ||
2دانشیار علوم قرآن و حدیث، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران. | ||
چکیده [English] | ||
تقوا از موضوعات مهمی است که قرآن و سنّت بر آن تأکید ویژه دارند. امام علی (ع) نیز که خود پیشوای متّقین هستند، در نهجالبلاغه، پیرامون این موضوع، تبیین آن و ارتباط آن با مسائل دیگر، فراوان سخن گفتهاند. امام (ع) در بحث تقوا در موارد زیادی به آیات قرآن نظر دارند و این آیات به گونههای مختلف در کلامشان بازتاب داشته است که نشان از پیوند ناگسستنی و عمیق بین ایشان و قرآن و در حقیقت، نشان از ارتباط جدانشدنی ثقلین دارد. این بازتاب به سه گونة استشهاد، اقتباس و تلمیح تقسیم میشود. پژوهة حاضر با روشی توصیفی-تحلیلی، کوششی است در جهت بررسی این گونهها و نمایانساختن ارتباط بینامتنی میان قرآن و نهجالبلاغه در ساحت موضوع تقوا؛ همانطور که تقوا در قرآن از جهات مختلف مطرح شده؛ امام علی (ع) نیز -در جهت لفظ و معنا- با الهام از قرآنکریم، به تعریف آن پرداختهاند؛ شاخصهها، زمینهها و اسباب، لوازم، آثار، موانع تقوا و صفات متقین را بیان نمودهاند و موضوعات متعددی را از طریق گونههای مذکور با این بحث پیوند دادهاند که سرچشمة تمام آن کلام وحی است. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
قرآن, نهجالبلاغه, بینامتنیت, تقوا, استشهاد, اقتباس, تلمیح | ||
مراجع | ||
القرآن الکریم
ابن أابيالحدید، عزالدین ابوحامد (۱۳۷۷). شرح نهجالبلاغه. تصحیح محمد ابوالفضل ابراهیم. قم: کتابخانة عمومی آیتالله مرعشی نجفی.
ابنمنظور، محمدبنمكرم (۱٤۱٤). لسانالعرب. بيروت: دار صدر.
ابنمیثم، میثم بن علی (۱۳٦۲). شرح نهجالبلاغه. قم: دفتر نشر الکتاب.
انصاری، محمدعلی (۱۳۸۹). گلبانگ رهایی. مشهد: بیان هدایت نور.
تفتازانی، سعدالدین (۱٤۱۱). مختصرالمعانی. قم: دارالفکر.
جوهرى، اسماعيلبنحماد (۱۳۷٦). الصحاح. تحقیق عطار احمد عبد الغفور. بیروت: دارالعلم للملايين.
حافظ شیرازی، شمسالدین محمد (۱۳۸۱). دیوان غزلیات. بر اساس نسخه قربینی و خانلری. حسین علی یوسفی. تهران: نشر روزگار.
راغب اصفهانى، حسين بن محمد (۱٤۱۲). مفردات ألفاظ القرآن. بيروت: دارالقلم.
السید رضی (۱٤۰٤). نهجالبلاغه. تحقیق: صبحی صالح. قم: هجرت.
سيوطى، جلالالدين (۱٤۰٤). الدرالمنثور فى تفسير المأثور. قم: كتابخانه آيةالله مرعشى نجفى.
شوشتری، محمدتقی (۱۳۷٦). بهجالصباغة في شرح نهجالبلاغة. تهران: مؤسسة انتشارات امیرکبیر.
صدوق، محمدبنعلی (۱۳۷٦). الامالی. تهران: انتشارات کتابچی.
صدوق، محمدبنعلی (۱٤۱۳). منلايحضرهالفقيه. تصحیح علیاکبر غفاری. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعة مدرسين حوزه علميه قم.
الطباطبايى، سيدمحمدحسين (۱٤۱۷). المیزان فی تفسیر القرآن الکریم. قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعة مدرسين حوزه علميه قم.
الطبرسى، فضلبنحسن (۱۳۷۲). مجمعالبيان في تفسير القرآن. تهران: انتشارات ناصر خسرو.
الطوسی، محمدبنحسن (۱٤۱٤). الأمالي. موسسة البعثة. قم: دارالثقافة.
عبده، محمد (بیتا). شرح نهجالبلاغه. تصحیح محمد محییالدین عبدالحمید. قاهره: مطبعة الاستقامة.
فراهيدى، خليلبناحمد (۱٤۰۹). العین. قم: نشر هجرت.
فيض كاشانى، ملامحسن (۱٤۱٥). تفسیر الصافی. تحقیق حسین اعلمی. تهران: انتشاراتالصدر.
قرشی بنایی، سید علیاکبر (۱۳۷۷). تفسير أحسن الحديث. تهران: بنياد بعثت.
______________ (۱۳۷۷). مفردات نهجالبلاغه. تهران: مؤسسه فرهنگی نشر قبله.
كراجكى، محمدبنعلى (۱۳٥۳). معدنالجواهر و رياضةالخواطر. تحقیق احمد حسینی. تهران: المكتبة المرتضوية.
كلينى، محمدبنيعقوب (۱٤۰۷). الكافي. تهران: دارالكتب الإسلامية.
مدنی شیرازی، سید علی صدرالدین (۱۳۸۹). انوارالربیع فی انواع البدیع. تحقیق شاکر هادی شکر. نجف: مطبعة النعمان.
مصطفوی، حسن (۱٤۳۰). التحقيق فى كلمات القرآنالكريم. بيروت: دارالكتب العلمية مركز نشر آثار علامه مصطفوي.
معارف، مجید (۱۳۹٥). ارتباط نهجالبلاغه با قرآن. قم: انتشارات سمت.
مكارم شيرازى، ناصر (۱۳۷٤). تفسیر نمونه. تهران: دارالكتب الإسلامية.
___________ (۱۳۸۳). پیام امام۷. تهران: دارالکتب الاسلامیة.
ملاصدرا، محمد بن ابراهیم (۱۹۸۱). الحکمة المتعالیة فی الأسفار الأربعة العقلیة. بیروت: دار احیاء التراث العربی. ۱۹۸۱ م.
همایی، جلالالدین (۱۳۸۹). فنون بلاغت و صناعات ادبی. تهران: نشر اهورا.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 441 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 333 |