تعداد نشریات | 41 |
تعداد شمارهها | 1,101 |
تعداد مقالات | 9,444 |
تعداد مشاهده مقاله | 17,020,270 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,936,910 |
شناخت تحولات کاربری اراضی ناحیه روستایی زبرخان، با بهره گیری از تجزیه و تحلیل تصاویر ماهواره ای در محیط ENVI | ||
برنامه ریزی توسعه کالبدی | ||
دوره 9، شماره 3 - شماره پیاپی 27، آذر 1401، صفحه 15-32 اصل مقاله (1.74 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/psp.2022.57325.2424 | ||
نویسندگان | ||
نسیبه حسینی1؛ حسن افراخته* 2؛ فرهاد عزیزپور3 | ||
1دانشجو دکتری | ||
2استاد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه خوارزمی. | ||
3دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه خوارزمی | ||
چکیده | ||
با توجه به تغییرات گسترده کاربری اراضی و ضرورت آگاهی مدیران و برنامهریزان از چگونگی تحولات حادث شده برای سیاستگذاری و چارهاندیشی جهت رفع معضلات موجود، آشکارسازی تغییرات کاربری زمین، ضروری به نظر میرسد. بنابرای، نقشه کاربری اراضی یکی از الزامات هرگونه برنامهریزی توسعه ملی و منطقهای است که مدیران، برنامهریزان و کارشناسان را قادر میسازد با شناسایی وضع موجود و مقایسه قابلیتها و پتانسیلها، در زمینه حل معضلات و رفع نیازهای حال و آینده اقدامات لازم را طراحی و اجرا نمایند. امروزه به دلیل هزینه بسیار زیاد تهیه نقشههای کاربری ارضی با روشهای سنتی و دستی، سنجش از دور میتواند با دقت و سرعت بیشتری به مهندسان در تهیه نقشه کاربری ارضی و در مرحلۀ بعد، ارزیابی تغییرات در منطقه کمک کند. هدف از این پژوهش تهیه نقشههای کاربری اراضی دهستان زبرخان و همچنین پایش تغییرات کاربری اراضی این ناحیه در دوره زمانی 1996 تا 2019 میلادی با استفاده از تصاویر ماهوارهای لندست 5 و 8 مربوط به سنجندههای TM و OLI است. بر اساس بررسیهای به عمل آمده مشخص شد که کاربریهای اراضی زراعی، اراضی ساختهشده و مرتع طی این دوره روند افزایشی داشته است، در حالی که اراضی بایر و باغ روند کاهشی داشتهاند. همچنین نتایج گویای آن است که اراضی ساختهشده شامل کاربریهای شهری، روستایی، گردشگری (پارک حیات وحش، اقامتگاه بومگردی)، صنعتی، کارگاهی، تأسیسات، ارتباطی (راههای منطقهای و محلی)، نظامی، معدن و منابع ذخیره آب برای کشاورزی بوده است که بیشترین افزایش را کاربریهای شهری و روستایی با 43/461 هکتار، معادل 01/54 درصد از کل کاربریها را در سطح محدوده به خود اختصاص داده است. | ||
کلیدواژهها | ||
تغییرات کاربری اراضی؛ تصاویر ماهوارهای؛ نرمافزار ENVI؛ دهستان زبرخان | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Understanding Land Use Changes in Zebarkhan Rural Area Using Analysis of Satellite Images in ENVI Environment | ||
نویسندگان [English] | ||
Nasibeh Hosseini1؛ Hasan Afrakhteh2؛ farhad azizpour3 | ||
1phd student | ||
2Full Prof. in Geography and Rural Planning, Kharazmi University, | ||
3Associate Professor, Department of Geography, Kharazmi University | ||
چکیده [English] | ||
Detecting land use changes is essential for managers and planners because land use has changed widely. Being aware of these changes can help the policy-making process and solving existing problems. Therefore, preparing a land use map is one of the requirements of any development planning at the national and regional level. Such maps enable managers, planners and experts to design and implement the necessary measures in the field of solving problems and meeting present and future needs by identifying the current situation and comparing capabilities and potentials. Nowadays, due to the high cost of preparing land use maps with traditional and manual methods, remote sensing can help engineers with more accuracy and speed in preparing land use maps and evaluating changes in the region. The aim of the current research is to prepare land use maps of Zabarkhan district and monitoring land use changes in this area from 1996 to 2019 using Landsat 5 and 8 satellite images related to TM and OLI sensors. According to the findings, the uses of agricultural lands, built lands and pastures have increased during this period, while barren lands and gardens have decreased. Built-up lands include urban, rural, tourism (wildlife park, ecotourism residence), industrial, workshop, facilities, communication (regional and local roads), military, mining and water storage resources for agriculture. The highest rate of increase is related to urban and rural uses with 461.43 hectares, equivalent to 54.01% of all uses. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Land Use Changes, Satellite Images, ENVI Software, Zebarkhan Rural District | ||
مراجع | ||
افسری، احمد و زرآبادی، زهراسادات(1393). تحلیل و سنجش تناسب کاربری زمین با استفاده از سیستم پشتیبان برنامهریزی، مطالعه موردی شهر فیضآباد استان خراسان رضوی. مجله معماری و شهرسازی آرمانشهر، 21، 279-267.
اکبری، الهه، زنگنه اسدی، محمدعلی و تقویمقدم، ابراهیم(1395). پایش تغییرات کاربری اراضی با استفاده از روشهای مختلف تئوری آموزش آماری منطقه نیشابور. مجله آمایش جغرافیایی فضا، 6(20)، 50-35.
پرنون، زیبا(1389). بررسی اثرات مهاجرت بر تغییر کاربری اراضی شهر اسلامشهر از سال 1345 تا 1385. پایاننامه کارشناسیارشد، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران.
جوانشیری، مهدی، عنابستانی، علیاکبر و سجاسی قیداری، حمدالله(1399). تحلیل و آیندهنگری تحولات کالبدی سکونتگاههای روستایی پیراشهری واقع در حریم کلان شهر مشهد. فصلنامه علمی- پژوهشی برنامهریزی فضایی، 10(2)، 148-119.
حسینزادهدلیر، کریم، سرور، رحیم، بجانی، حسین و احمدی، توحید(1389). تحلیلی بر تحولات کاربریهای اراضی شهر تبریز از دیدگاه توسعه پایدار. فصلنامه جغرافیایی سرزمین، 28(7)، 50-41.
حقیقیزیدهی، بهاره، جباریان امیری، بهمن و ابراهیمپور، رضا(1392). بررسی تغییرات کاربری/ پوشش سرزمین شهرستان لاهیجان با به کارگیری تکنیک سنجش از دور و نرم افزارIDRISI. سومین کنفرانس بینالمللی برنامهریزی و مدیریت محیط زیست، دانشگاه تهران.
حیدری سورشجانی، رسول و بیگی، احمدعلی(1397). بررسی رابطه الگوهای فضایی کاربری زمین شهری بر رشد و گسترش شاخکهای خزنده شهری (مطالعه موردی: شهر رشت). نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی51(18)، 85-65.
خاکپور، براتعلی، ولایتی، سعداله و کیاننژاد، قاسم (1386). الگوی تغییر استفاده از زمین در شهر بابل طی سالهای1387-1362. مجلۀ جغرافیا و توسعۀ منطقهای، 9، 64-45.
زاهدی، صالح الدین(1392). بررسی تغییرات کاربری اراضی حوضۀ آبخیز سد قشلاق با استفاده از دادههای سنجش از دور. سومین کنفرانس بینالمللی برنامهریزی و مدیریت محیط زیست، دانشگاه تهران.
شاطریان، محسن، موسوی، حجت و مومنبیک، زهرا(1397). کاربرد دادههای سنجش از دور در آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی شهری (شهر کرد). فصلنامه علمی - پژوهشی اطلاعات جغرافیایی، 111(28)، 250-235.
شنانیهویزه، مائده و زارعی، حیدر(1395). بررسی تغییرات کاربری اراضی طی دو دهه دوره زمانی مطالعه موردی: حوزه آبخیز ابوالعباس. پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز،14(7)،244 -237.
صدیقی، صابر، دربانآستانه، علیرضا و رضوانی، محمدرضا (1396). بررسی عوامل کالبدی و سیاسی- حقوقی تغییرات کاربری اراضی در شهرستان محمودآباد. فصلنامه علمی - پژوهشی برنامهریزی فضایی، 2(7)،58-39.
ضیاء توانا، محمدحسن و امیرانتخابی، شهرام(1386). روند تبدیل روستا به شهر و پیامدهای آن در شهرستان تالش. مجله جغرافیا و توسعه، 10، 128-107.
عسگری، علی، رازانی، اسد و رخشانی، پدرام(1381). برنامهریزی کاربری اراضی شهری (سیستمها و مدلها).چاپ اول، تهران: انتشارات نور علم.
فیضیزاده، بختیار و میررحیمی، محمود(1387). آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی شهرک اندیشه با استفاده از روش طبقهبندی شئگرا، همایش ژئوماتیک. تهران: سازمان نقشهبرداری کشور.
قرائتیجهرمی، مجتبی، ولی، عباسعلی، موسوی، حجت، پناهی، فاطمه و خسروی، حسن(1393). پایش تغییرات کاربری اراضی دشت کاشان با استفاده از دادههای دورسنجی. مجله بینالمللی علمی – تحقیقاتی زمین پویا، 2(52)، 137-129.
مطیعیلنگرودی، حسن، رضوانی، محمدرضا و کاتب ازگمی، زهرا(1391). بررسی اثرات اقتصادی تغییر کاربری اراضی کشاورزی در نواحی روستایی؛ مطالعۀ موردی: دهستان لیچارکی حسنرود بندر انزلی. مجله پژوهش و برنامهریزی روستایی، 1(1)، 23-1.
نیکخو، نوا، ایلدرمی، علیرضا و نوری، حمید(1393). تحولات کاربری اراضی شهر ملایر با بهرهگیری از سنجش از دور. فصلنامه آمایش محیط، 30، 86-63.
Alavipanah, S.K., Ghazanfari, K., and Khakbaz B., 2010. Literature Contexts of Remote Sensing as Reflected by the Iranian Poems, FIG Congress 2010, Facing the Challenges–Building the Capacity, Sydney, Australia, 11-16. Arulbalaji, P., & Gurugnanam, B. (2014). Geospatial science for 16 years of variation in land use/land cover practice assessment around Salem District, South India. Journal of Geosciences and Geomatics, 2(1), 17-20. Ioannis, M., & Meliadis, M. (2011). Multi-temporal Landsat image classification and change analysis of land cover/use in the Prefecture of Thessaloiniki, Greece. Proceedings of the International Academy of Ecology and Environmental Sciences, 1(1), 15. Mohammad Muzammal Hossain Bhuiyan, Kamrul Islam, Kazi Nazrul Islam & Mohammed Jashimuddin (2019) Monitoring dynamic land-use change in rural–urban transition: a case study from Hathazari Upazila, Bangladesh, Geology, Ecology, and Landscapes, 3:4, 247-257. Nalina, P., Meenambal, T., & Sridhar, R. S. (2014). Land use land cover dynamics of Nilgiris district, India inferred from satellite imageries. American Journal of Applied Sciences, 11(3), 455. Nordborg, M., Sasu-Boakye, Y., Cederberg, C., & Berndes, G. (2017). Challenges in developing regionalized characterization factors in land use impact assessment: impacts on ecosystem services in case studies of animal protein production in Sweden. The International Journal of Life Cycle Assessment, 22(3), 328-345. Quesada, B., Devaraju, N., de Noblet‐Ducoudré, N., & Arneth, A. (2017). Reduction of monsoon rainfall in response to past and future land use and land cover changes. Geophysical Research Letters, 44(2), 1041-1050. Ramachandran, R. M., & Reddy, C. S. (2017). Monitoring of deforestation and land use changes (1925–2012) in Idukki district, Kerala, India using remote sensing and GIS. Journal of the Indian Society of Remote Sensing, 45(1), 163-170. Rasouli, A.A, 2009. Principles of Applied remote Sensing, Presses Universitaires de Tabriz, 777. Shao, J. A., Wei, C. F., & Xie, D. T. (2006). An insight on drivers of land use change at regional scale. Chinese Geographical Science, 16(2), 176-182. Wang SW, Gebru BM, Lamchin M, Kayastha RB, Lee W-K. (2020). Land Use and Land Cover Change Detection and Prediction in the Kathmandu District of Nepal Using Remote Sensing and GIS. Sustainability; 12(9):3925. www. Usgs.gov. Yang Zhou, Xunhuan Li, Yansui Liu,, .(2020)Land use change and driving factors in rural China during the period 1995-2015,Land Use Policy 99(2). | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 99 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 136 |