تعداد نشریات | 41 |
تعداد شمارهها | 1,121 |
تعداد مقالات | 9,577 |
تعداد مشاهده مقاله | 17,381,633 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,128,290 |
شناسایی و تدقیق نواحی فرهنگی آرامستانها در راستای گردشگری مذهبی (مورد مطالعه: آرامستانهای ناحیه شهری مشهد) | ||
برنامه ریزی توسعه کالبدی | ||
دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 29، خرداد 1402، صفحه 59-71 اصل مقاله (1.97 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/psp.2023.65482.2632 | ||
نویسندگان | ||
مصطفی طالشی* 1؛ حسین امجد یزدی2؛ حسین رحیمی3 | ||
1استاد گروه جغرافیا، دانشگاه پیامنور، تهران، ایران. | ||
2دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه پیامنور، تهران، ایران. | ||
3دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه پیامنور، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
آرامستانها یکی از عناصر اثربخش در چیدمان ساختار فضایی سکونتگاه انسانی و بهویژه شهرهای ایرانی است. رویکرد توسعه فرهنگی- اجتماعی آرامستانها با افزایش میزان تعاملات اجتماعی و حضورپذیری شهروندی موجب سرزندگی شهری فضاهای شهری میشود. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و با توجه به ماهیت کارکردی آن از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. در پژوهش حاضر، شیوه جمعآوری اطلاعات اسنادی و نیز پیمایشی بوده و برای تجزیه و تحلیل دادههای کمی از نرمافزار ArcGIS و مدلهایی نظیر تحلیل خوشهای (Group Analysis) و درونیابی (IDW) استفاده شده است. به منظور شناخت و تدقیق نواحی فرهنگی آرامستانها در کلان شهر مشهد از شاخصهایی دسترسی همچون حرم مطهر امام رضا، جاذبهها ومناطق نمونه گردشگری، آثار تاریخی، مراکز اقامتی و سایر امکانات و خدمات شهروندی استفاد شد. نتایج تحقیق نشان میدهد که مجموعههای حرم مطهر رضوی، گنبد خشتی، گنبد سبز و خواجهربیع به عنوان ناحیه فرهنگی یک، یاسر و ناصر به عنوان ناحیه فرهنگی دو، خواجه مراد و خواجه اباصلت به عنوان ناحیه فرهنگی سه و میامی به عنوان ناحیه فرهنگی چهار قابل شناسایی است. به منظور افزایش نقشآفرینی نواحی فرهنگی آرامستانها در سرزندگی شهری کلانشهر مشهد، الگوی بومی باغمزار برای ارتقای هویت ایرانی در آرامستانهای تاریخی و طرحریزی تأسیسات و تجهیزات گردشگری از طریق پیوند فضایی-عملکردی نواحی آرامستانهای تاریخی ناحیه شهری مشهد با حرم مطهر رضوی در توسعه اجتماعی-فرهنگی آرامستانهای شهری مؤثر است. | ||
کلیدواژهها | ||
آرامستانهای شهری؛ نواحی فرهنگی؛ تحلیل خوشه ای؛ کلانشهر مشهد | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Identification and Verification of Cultural Areas of Cemeteries for Religious Tourism (Case Study: Cemeteries of Mashhad Urban District) | ||
نویسندگان [English] | ||
Mostafa Taleshi1؛ Hossein Amjad Yazdi2؛ Hossein Rahimi3 | ||
1Professor, Department of Geography, Payame Noor University, Tehran, Iran. | ||
2Ph.D. student in Geography and Rural Planning, Payame Noor University, Tehran, Iran. | ||
3Associate Professor, Department of Geography, Payame Noor University, Tehran, Iran. | ||
چکیده [English] | ||
Cemetery is one of the effective elements in arranging the spatial structure of human settlement and especially Iranian cities. The social-cultural development of cemeteries along with the increase of social interactions and presence of citizens will bring vitality to urban spaces. The current research is applied in terms of purpose and descriptive-analytical in terms of method. The method of data collection is documentary and survey, and ArcGIS software and models such as cluster analysis (Group Analysis) and interpolation (IDW) were used for quantitative data analysis. In order to identify and verify the cultural areas of cemeteries, accessibility indicators such as Imam Reza shrine, typical tourist attractions, historical monuments, residential centers and other citizen facilities and services were used. The results showed that the shrine complexes of Imam Reza, Gonbad Kheshti, Gonbad Sabz and Khwaja Rabi as the first cultural area, Yasir and Nasser as the second cultural area, Khwaja Murad and Khwaja Abbasalt as the third cultural area and Miami as the fourth culture area can be identified. In order to increase the role of the cultural areas of cemeteries in the urban vitality of Mashhad metropolis, the indigenous model of the garden-cemetery to promote the Iranian identity in historical cemeteries and the planning of tourism facilities and equipment through the spatial-functional connection of cemeteries with the shrine of Imam Reza in socio-cultural development of urban cemeteries is effective. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Urban Cemeteries, Cultural Areas, Cluster Analysis, Mashhad Metropolis | ||
مراجع | ||
احمدی، فرشته و نیکبخت، بهناز (1394). طراحی فضاهای عمومی شهری براساس تحلیل رابطۀ بین فرم شهر و سرزندگی، مطالعه موردی: محله همتآباد، سومین کنگره بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری، تهران، دبیرخانه دائمی کنگره بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری، دانشگاه شهید بهشتی.
ایرانیبهبهانی، هما و وحیدزادگان، فریبا (1391). طراحی محیط و منظر در بافت تاریخی بر اساس الگوی باغ ایرانی، دانشگاه تهران.
بهزادفر، مصطفی و طهماسبی، ارسلان (1392). شناسایی و ارزیابی مؤلفههای تأثیرگذار بر تعاملات اجتماعی. باغ نظر، 10(25)، 1-28.
پاکزاد، جهانشاه (1382). معیارهای سنجش کیفیت فضا، فصلنامه آبادی، 91(3)، 103-94.
پاکزاد، جهانشاه (1389). مبانی نظری و فرایند طراحی شهری، تهران: انتشارات شهیدی.
حقیر، سعید و شوهانیزاد، یلدا (1390). چگونگی ارتقای جایگاه گورستانها در جوانب فرهنگی و اجتماعی توسعه پایدار شهری در ایران. باغ نظر، 17(8)، 81-94.
خراسانیزاده، فرنوش، صابری، حمید، مومنی، مهدی و موسوی، میرنجف (1399). تبیین ساختاری عوامل موثر بر سرزندگی در فضاهای عمومی شهری اصفهان از دیدگاه شهروندان و گردشگران. جغرافیا و برنامه ریزی، 24(72)، 151-181.
خستو، مریم و سیدیرضوانی، نوید (1389). عوامل موثر بر سرزندگی فضاهای شهری، خلق یک فضای شهری سرزنده با تکیه بر مفهوم " مرکز خرید پیاده، نشریه هویت شهر، 4(6)، 63-74.
رهنما، محمدرحیم و بازرگان، مهدی (1399). مدلسازی الگوی پخش فضایی ویروس کووید-19 در مناطق روستایی و شهری ایران. اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 9(3)، 48-25.
شفیعی، زاهد و زارعیمزرعچه، طاهره (1393). آرامستانهای تاریخی؛ مقاصدی پیش روی گردشگران فرهنگی، ششمین کنفرانس ملی برنامهریزی و مدیریت شهری با تاکید بر مولفههای شهر اسلامی، مشهد مقدس.
فیضی، محسن و رزاقیاصل، سینا (1388). گورستانها به مثابه مناظر فرهنگی. فصلنامه اندیشه ایرانشهر، 4(13)، 20-24.
لقایی، حسنعلی، پاکزاد، مریم و فروزانپور، علی (1392). ارتقای کیفیت محیطی و سرزندگی عرصههای عمومی شهر جدید پردیس از طریق طراحی شهری پایدار. یازدهمین همایش ملی ارزیابی اثرات محیط زیستی، تهران: انجمن ارزیابی محیط زیست ایران، سازمان حفاظت محیط زیست.
لنارد، سوزانکروهرست و لنارد، هنری (1377). طراحی فضای شهری و زندگی اجتماعی، ترجمه رسول مجتبی پور. نشریه معماری و شهرسازی، 44، 82-87.
مسعودیاصل، بهزاد (1395). مناظر فرهنگی و اجتماعی آرامستان میلان با رویکرد فضای باز جمعی شهری. هنر و تمدن شرق، 4(14)، 55-62.
ممتازپور، ارغوان (1390). شناخت و تحلیل نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای بافت تاریخی، فرهنگی، مذهبی آرامستان تخت فولاد اصفهان و تدوین استراتژیهای چهارگانه با روش SWOT، دانشگاه پیامنور اصفهان. نهاوندی، الهام (1399). بازخوانی فرهنگی مفهوم سرزندگی در شهرهای ایرانی. هنر و تمدن شرق، 8(28)، 41-52.
Ahmadi, Fereshte and Nikbakht, Behnaz (2014). The design of public urban spaces based on the analysis of the relationship between city form and vitality, a case study: Hamlet Abad neighborhood, the 3rd International Congress on Civil Engineering, Architecture and Urban Development, Tehran, Permanent Secretariat of the International Congress on Civil Engineering, Architecture and Urban Development, Shahid Beheshti University. (in Persian). Behzadfar, Mustafa, Tahmasabi, Arslan (2012). Identifying and evaluating the influencing factors on social interactions. Bagh Nazar, 10(25), 1-28. (in Persian). Faizi, Mohsen and Razzaghi Asl, Sina (2008). Cemeteries as cultural landscapes. Iranshahr Thought Quarterly, 4(13), 20-24. (in Persian). Haghir, Saeed and Shohanizad (2010). How to improve the status of cemeteries in cultural and social aspects of sustainable urban development in Iran. Bagh Nazar, 17(8), 81-94. (in Persian). Irani Behbahani, Homa and Vahidzadegan, Fariba (2011). Environment and landscape design in historical context based on Iranian garden model, University of Tehran. (in Persian). karras, J. (2015). The 10 Traits of VIBRANT Cities. eBook, access in https://urbanscale.com/ebook/26/10/2019 Khasto, Maryam, Sidi Razwani, Navid (2009). Factors affecting the vibrancy of urban spaces, creating a lively urban space based on the concept of "pedestrian shopping center", Hoyt Shahr Magazine, 4(6), 63-74. (in Persian). Khorasanizadeh, Farnoosh, Sabri, Hamid, Momeni, Mahdi and Mousavi, Miranjaf (2019). Structural explanation of factors affecting vitality in Isfahan urban public spaces from the perspective of citizens and tourists. Geography and Planning, 24(72), 151-181(in Persian).. Lagaei, Hassan Ali, Pakzad, Maryam and Forozanpour, Ali (2012). Improving the environmental quality and vitality of the public areas of the new city of Fardis through sustainable urban design. 11th National Environmental Impact Assessment Conference, Tehran: Iran Environmental Assessment Association, Environmental Protection Organization. (in Persian). Landry, Charles, (2000). Urban Vitality: A New Source of Urban Competitiveness, Prince Claus Fund Journal, ARCHIS issue 'Urban Vitality / Urban Heroes'. Lennard, Susan Crowhurst; Henry Leonard (1998). Designing urban space and social life, translated by Rasul Mojtabipour. Journal of Architecture and Urbanism, 44, 82-87. (in Persian). Masoudi Asl, Behzad (2015). Cultural and social landscapes of the Milan cemetery with the approach of urban public open space. Eastern Art and Civilization, 4(14), 55-62. (in Persian). Miller, D., Jason, D., (2006). Hallowed Ground, Place and Culture, The cemetery and the creation pfplace. space and culture, 9(4), 334-350. Mumtazpur, Arghwan (2011). Identifying and analyzing the strengths, weaknesses, opportunities, and threats of the historical, cultural, and religious context of Isfahan's Takht-Foulad cemetery and developing four strategies with the SWOT method, Payam Noor University of Isfahan. (in Persian). Nahavandi, Elham (2019). Cultural reinterpretation of the concept of vitality in Iranian cities. Eastern Art and Civilization, 8(28), 41-52. (in Persian). Pakzad, Jahanshah (2003). Space Quality Measurement Criteria, Abadi Quarterly, 91, 103-94. (in Persian). Pakzad, Jahanshah (2010). Theoretical foundations and process of urban design, Tehran: Shahidi Publications. (in Persian).
Rahnama, Mohammad Rahim, Bazargan, Mehdi (2019). Modeling the spatial spread pattern of the covid-19 virus in rural and urban areas of Iran. Spatial Economics and Rural Development, 9(3), 25-48. (in Persian). Riahi Madvar, H., Seifi, A., (2016). Spatial Grouping Analysis and Fuzzy Spatial Analysis of Shahr-e-Babak Plain Groundwater Quality for Drinking and Irrigation, Iran-Water Resources Research, 12(2), 152-157. Shafiei, Zahid and Zarei Mazraeche, Tahereh (2013). historical cemeteries; Destinations facing cultural tourists, the 6th National Conference on Urban Planning and Management with an emphasis on the components of the Islamic city, holy Mashhad. (in Persian). | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 181 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 253 |