
تعداد نشریات | 41 |
تعداد شمارهها | 1,184 |
تعداد مقالات | 10,192 |
تعداد مشاهده مقاله | 19,148,755 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 13,259,901 |
ارزیابی حقوق رهنی ایران و جایگاه رهن در حقوق بانکی با رویکردی تطبیقی | ||
دوفصلنامه علمی دانش حقوق مدنی | ||
مقاله 9، دوره 11، شماره 2 - شماره پیاپی 22، اسفند 1401، صفحه 109-122 اصل مقاله (674.35 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/clk.2023.67395.3163 | ||
نویسندگان | ||
سید محمد آیتی نجف آبادی* 1؛ محمود باقری2 | ||
1دانشجوی کارشناسی ارشد گرایش حقوق مالی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
2دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، ایران و دکتری حقوق تجارت بینالملل از دانشگاه لندن | ||
چکیده | ||
ماده ۷۷۴ قانون مدنی ایران با تصریح به لزوم عین بودن مال مورد رهن، رهن دین و منفعت را باطل اعلام کرده است. ماده ۷۷۲ قانون مدنی نیز قبض را شرط صحت عقد رهن دانسته است. با توجه به مراتب فوق رهن دیون و اموال غیرمادی، مورد مناقشۀ بسیاری است. از طرف دیگر گسترش روزافزون نیازها اقتضای آن را دارد که قوانین مرتبط با حقوق رهنی ایران نیز کارآمد گردند. باید توجه داشته باشیم که ظاهر جایگزین باطن نگردد و غایت حقوق با اعتباریات جعلشده مخلوط نشود. باید ضمن همسو شدن با مقررات موجود کشورهای توسعهیافته نظیر انگلیس و فرانسه به توقعات حوزۀ اقتصاد و واقعیات نیز پاسخ مناسبی داده شود. همچنین قوانین مرتبط نیز باید قابلیت انعطاف مناسبی داشته باشند تا حجم قابل توجهی از داراییها بتوانند موضوع رهن قرار گیرند. بنابراین، در این مقاله سعی شده است ابتدا وضعیت فعلی حقوق رهنی ایران با تکیه بر رهن دین و قبض و نیز دلایل ایجاد محدودیتها مورد بررسی قرار گیرند؛ آنگاه به تحول موضوع رهن در عالم خارج با تکیه بر زمینۀ حقوق بانکی پرداخته شده است و نیز گفته شده است که مفاهیم حقوق با روی کار آمدن ناپلئون بناپارت و ظهور دولت مدرن دستخوش تحولاتی شد که در اثر آن مفاهیمی همچون تصرف و عینیتگرایی اهمیت کمتری پیدا کردند. همچنین به مقایسهای تطبیقی با کشورهایی نظیر فرانسه، انگلیس، آمریکا و مصر جهت رسیدن به رویکرد متناسب اقتصادی پرداخته شده است و در نهایت راهحلی جهت حل معضل فوق گفته شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
دولت مدرن؛ رهن دین؛ اعتباریات؛ تحولات اقتصادی؛ حقوق بانکی؛ قبض | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Evaluating the Mortgage Rights in Iran and Changes in the Concepts of Law in the Modern Government with a Comparative Perspective | ||
نویسندگان [English] | ||
Sayyed Mohammad Ayati Najaf Abadi1؛ Mahmood Bagheri2 | ||
1Master's Student in Financial Law, Faculty of Law and Political Sciences, University of Tehran, Iran | ||
2Associate professor, Faculty of Law and Political Sciences, University of Tehran, Iran and Ph.D. in International Business Law from the University of London | ||
چکیده [English] | ||
The article774 of the Civil law of Iran has annulled the pledge of debt and interest by specifying the necessity of the property subject to mortgage to be the same. The article 772 of the Civil law also considers the deliverance as a condition for the validity of the mortgage contract. Accordingly, the mortgage of debt and intangible property is the matter of disputation. From another angle, the ever-increasing expansion of needs requires the Iran’s mortgage-rights related laws to change to be more efficient. We should be conscious to the main theme and core of issues and be cognizant toward the purpose of rights so as not to be mixed and confused with established subjectivities. While aligning with the existing regulations of developed countries such as England and France, the expectations related to the economy and to the facts should also be answered appropriately. Also, the abovementioned laws should have the flexibility to set the stage for a significant amount of assets to be subjected to mortgage. In this regard, in this study, the authors aim at addressing the following issues: the current situation of Iran’s mortgage rights by relying on debt mortgages and deliverance and the reasons for restrictions. Then, the development of the issue of mortgage in the outside world has been discussed by relying on the field of banking law, and it has also been pointed out that the concepts of law underwent changes with the rise of Napoléon Bonaparte and the emergence of the modern government, as a result of which concepts such as possession and objectivity became less important. Also, a comparative comparison with countries such as France, England, America and Egypt has been made in order to reach a proportionate economic approach, and finally a solution to solve the above problem has been suggested. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Modern Government, Debt Mortgage, Subjectivities, Economic, Developments, Banking Rights, Deliverance | ||
مراجع | ||
ابوعطاء، محمد (پاییز ۱۳۷۸). «شرطیت قبض در رهن در حقوق ایران و فرانسه». نشریه دانشکده علوم انسانی دانشگاه سمنان، شماره ۲۳، صص 26-7.
اخلاقی، بهروز (پاییز ۱۳۶۸). «بحثی پیرامون توثیق اسناد تجاری». نشریه دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، شماره ۲۴، صص 23-1.
امامی، سیدحسن (۱۳۷۵). حقوق مدنی. تهران: چاپ اسلامیه. ج ۱.
ایلخانیپور، فرشته؛ بهمنپور، عبدالله (1395). جایگاه بیع شرط و معاملات با حق استرداد با رویکرد به قانون مدنی و قانون ثبت. سومین کنفرانس جهانی روانشناسی و علوم تربیتی، حقوق و علوم اجتماعی در آغاز هزاره سوم.
باقری اصل، حیدر؛ علوی، سیدمحمد تقوی؛ باقری اصل، سعیده (پاییز و زمستان ۱۳۸۸). «نقش جواز و لزوم عقد رهن در توثیق اسناد تجاری». فصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی، شماره ۱، صص 68-49.
تقیزاده، ابراهیم؛ پهلوانی، فریبا (بهار ۱۳۹۴). «توثیق اسناد تجاری در حقوق ایران با رویکردی بر نظر امام خمینی (س)». پژوهشنامه متین، شماره ۶۶، صص 92-71.
جعفرپور، جمشید؛ سیاهبیدی کرمانشاهی، سعید (بهار و تابستان ۱۴۰۰). «تأملی بر رابطه عقد رهن و قرارداد وثیقه؛ جستاری نقادانه در باب تحول مفهوم توثیق اموال از رهن سنتی». نشریۀ آموزههای فقه مدنی، شماره ۲۳، صص 90-69.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر (۱۳۷۰). حقوق مدنی-رهن و صلح. تهران.
حبیبا، سعید؛ شعبانی کندسری، هادی (پاییز و زمستان ۱۳۹۵). «بازپژوهشی نقش قبض در وضعیت رهن؛ مطالعۀ تطبیقی در حقوق اسلام، ایران و فرانسه». نشریه آموزههای فقه مدنی، شماره ۱۴، صص 122-99.
حرعاملی، محمدبن حسن (بیتا). وسائل الشیعه. ج ۱۳. ابوابالرهن. باب ۳. ج۱.
حلی، ابن ادریس (۱۴۱۱ق). السرائر. قم: مؤسسۀ النشر الاسلامی. چاپ ۳. ج۲.
حلی، حسن بن یوسف (علامه حلی) (۱۴۱۰ق). ارشاد الاذهان. قم: جامعه المدرسین. ج۱.
حلی، حسن بن یوسف مطهر، معروف به علامه حلی (۱۴۱۴ق). تذکره الفقهاء. قم: مؤسسه آل البیت(ع).
دهخدا، علی اکبر، ( ۱۳۷۷) ، فرهنگ لغت، تهران، دانشگاه تهران، ج۹، ص۴۱۰.
السنهوری، عبدالرزاق احمد (۱۹۵۸). الوسیط فی شرح قانون مدنی فی التامینات الشخصیه و العینیه. بیروت: دارالاحیاء التراث. ج۱۰.
سیاه بیدی کرمانشاهی، سعید (زمستان ۱۳۹۹). «نقدی بر انگاره مشهور فقیهان امامیه و قانون مدنی در باب شروط محدودکننده عقد رهن». نشریه فقه، شماره ۴، صص 199-172.
شهبازینیا، مرتضی؛ تقیزاده، ابراهیم؛ رضایی امین، مهدی (پاییز ۱۳۹۷). «مطالعه تطبیقی ماهیت قبض در عقد رهن». نشریه مطالعات حقوق خصوصی، شماره ۳، صص 548-529.
طباطبایی، سیدعلی (۱۴۲۰ق). ریاض المسائل. قم: مؤسسه نشر اسلامی. چاپ اول.
طبرسی، أبی علی الفضل بن الحسن (۱۳۷۴). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. تهران: انتشارات ناصر خسرو.
طوسی، ابوجعفرمحمدبن الحسن (۱۳۸۷). المبسوط فی فقه الامامیه. قم: مکتبة المرتضویه. ج ۲.
عاملی، محمد بن مکی (شهید اول) (۱۴۱۱ق). اللمعةالدمشقیه. قم: دارالکفر.
عیسائی تفرشی، محمد؛ نصیری، مرتضی؛ شهبازینیا، مرتضی؛ شکری، فریده (تابستان ۱۳۸۹). «وثیقه شناور در نظام حقوقی آمریکا و ایران». نشریه پژوهشهای حقوق تطبیقی، شماره ۲، صص 221-195.
قانون مدنی، جهانگیر منصور.
قنواتی، جلیل؛ قیومزاده، محمود؛ داود آبادی فراهانی، محمد ابراهیم (بهار ۱۴۰۱). «مبانی نظریه عمومی توثیق در حقوق قراردادها». نشریه پژوهشهای فقهی، شماره ۱، صص 118-97.
کاتوزیان، ناصر (۱۳۵۱). دوره حقوق مدنی- عقود معین. تهران. ج ۳ .
ــــــــــــ (۱۳۷۶). حقوق مدنی- عقود معین. شرکت انتشار. چاپ 2. ج ۴.
کریمی، عباس (پاییز ۱۳۷۶). «رهن دین». نشریه دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، شماره ۳۸، صص 42-19.
موسوی الخمینی، روحالله (بیتا). تحریر الوسیله. قم: دارالکتب العلمیه اسماعیلیان. ج۲.
میرزای قمی، ابوالقاسم (۱۳۷۵). جامع الشتات. تهران: انتشارات مؤسسه کیهان. ج ۲.
نجفی، محمدحسن (۱۳۹۴ق). جواهر الکلام. قم: دارالکتب الاسلامیه. چاپ ۶.
نیکفرجام، کمال (بهار۱۳۹۱). «رهن و وثیقه اسناد براتی در حقوق ایران و انگلیس». نشریه دیدگاههای حقوق قضایی، شماره ۵۷، صص 234-205.
نیکوند، شکراله (بهار و تابستان ۱۳۹۱). «رهن اموال غیر مادی در حقوق ایران». نشریه تحقیقات حقوق خصوصی و کیفری، شماره ۱۷، صص 124-105.
Code civil francais, Dolloz, 2002. Code de commerce francais, Dolloz, 2001. Vocabulaire Juridique, Public sous la direction de Grard Cornu, edition 1996, press universitaire de france. Vocabulaire, Juridique (1996). Public Sius La direction de Grand Gornu, Paris: Press Wniversitaire de france. Bradgate, R. & white, F. & Fennell, S. (2002). Commercial law. New York: Oxford. Kenneth, Smoth & Keenan, Denis (2001). English law. London: Longman. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 770 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 499 |