پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 41 |
| تعداد شماره‌ها | 1,150 |
| تعداد مقالات | 9,913 |
| تعداد مشاهده مقاله | 18,450,321 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,830,104 |
واکاوی انتقادی گزارش‌های رسمی از اوضاع جغرافیایی، اقتصادی و فرهنگی مکران | ||
| پژوهشنامه تاریخ های محلی ایران | ||
| دوره 11، شماره اول- پیاپی 21- پاییز و زمستان 1401، مهر 1401، صفحه 145-156 اصل مقاله (635.07 K) | ||
| نوع مقاله: pajoheshi | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/lhst.2023.63420.2735 | ||
| نویسندگان | ||
| عبداله صفرزائی* 1؛ عظیم شه بخش2 | ||
| 1استادیار گروه تاریخ دانشگاه ولایت، ایرانشهر، ایران. | ||
| 2استادیار گروه تاریخ دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| ددر زمان‌های گذشته، به منطقه وسیعی از جنوب شرق فلات ایران مکران گفته می‌شد. نخستین گزارش‌های موجود درباره مکران که از آن تحت عنوان مکا یاد شده، به دوره هخامنشیان بازمی‌گردد. در اسناد برجای مانده از دوره ساسانیان، از این منطقه تحت عنوان مکوران یاد شده است. در دوره اسلامی در منابع متعدد تاریخی، جغرافیایی و غیره از مکران یاد شده است. علی‌رغم اینکه در ارتباط با اوضاع جغرافیایی، اقتصادی و فرهنگی مکران در طول تاریخ گزارش‌های کمی باقی مانده، اختلاف فاحش و آشکاری در گزارش‌های موجود قابل مشاهده است. با ارزیابی دقیق گزارش‌های موجود درخصوص مکران، چنین استنباط می‌شود که این گزارش‌ها به دو دسته گزارش‌های رسمی و غیر رسمی قابل تقسیم است. منظور از گزارش‌های رسمی، گزارش فاتحان نظامی و کارگزاران حکومتی بوده که با اهداف خاصی اوضاع این منطقه را گزارش داده و گزارش‌های آنان در منابع مکتوب تاریخی و جغرافیایی ثبت شده است. منظور از گزارش‌های غیر رسمی، گزارش‌های سایر جغرافی‌نویسان، مورخان، سفرنامه‌نویسان و غیره است. هدف از این نوشتار واکاوی گزارش‌های رسمی موجود در ارتباط با اوضاع جغرافیایی، اقتصادی و فرهنگی مکران در سده‌های گذشته است. یافته‌های این پژوهش نشانگر آن است که گزارش‌های رسمی به علت دنبال‌کردن اهداف خاص خودشان، در نامساعد جلوه‌دادن اوضاع جغرافیایی، اقتصادی و فرهنگی مکران دچار اغراق‌گویی شده‌اند. نوشته حاضر با استفاده از منابع کتابخانه‌ای به روش مقایسه‌ای با توصیف و تحلیل داده‌ها نگاشته شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مکران؛ بلوچ ها؛ جغرافیا؛ اقتصاد؛ فرهنگ | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Critical analysis of official reports on the geographical, economic and cultural situation of Makoran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| abdolah safarzaie1؛ azim shahbakhsh2 | ||
| 1Assistant Professor of History Department, University of Velayat, Iranshahr, Iran. | ||
| 2Assistant Professor of History Department, University of sistan and Balouchestan, Zahedan, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| In ancient times, a large area southeast of the Iranian plateau was called Makran. The first available accounts of Makran, known as Mecca, date back to the Achaemenid period. In the surviving documents from the Sassanid period, this area is mentioned as Makuran. In the Islamic period, Makran has been mentioned in various historical, geographical, and other sources. Although there are few reports left about the geographical, economic, and cultural situation of Makran throughout history, there is a clear difference in the existing reports. By carefully evaluating the existing reports on Makran, it is inferred that these reports can be divided into formal and informal reports. Official reports refer to the reports of military conquerors and government agents who reported on the situation in the region for specific purposes, and their reports were recorded in written historical and geographical sources. Informal reports refer to the reports of other geographers, historians, travel writers, and so on. The purpose of this article is to analyze the existing official reports related to the geographical, economic, and cultural situation of Makran in the past centuries. The present article is written using library resources in a comparative way with a description and analysis of data.. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Makoran, Baluchis, geography, economy, culture | ||
| مراجع | ||
|
و مآخذ
ابن ابی‌البرکات، عبدالکافی (1343)، اسکندرنامه (روایت فارسی کالیس تنس دروغین). به کوشش ایرج افشار، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
ابن حوقل(1345)، صوره الاض. ترجمه و توضیح جعفر شعار، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
ابن رسته، احمد بن عمر (1380)، الاعلاق النفیسه.چاپ دوم، ترجمه حسین قره چانلو، تهران: امیرکبیر.
استرابو (1382)، جغرافیای استرابو (سرزمین‌های زیر فرمان هخامنشیان). ترجمه همایون صنعتی‌زاده، تهران: انتشارات بنیاد موقوفات محمود افشار یزدی.
اصطخری، ابواسحق ابراهیم (1373)،ممالک و مسالک. ترجمه محمد بن اسعد بن عبدالله تستری، تهران: انتشارات موقوفات محمود افشار یزدی.
اصفهانی، ابی الفرج (1956)، الأغانی. المجلد السادس، بیروت: دارالثقافه.
بریان، پی‌یر (1382)، تاریخ امپراتوری هخامنشیان. ترجمه مهدی سمسار، ج 2، تهران: انتشارات زریاب.
بلاذری، احمد بن یحیی (1346)، فتوح البلدان (بخش مربوط به ایران). ترجمه آذرتاش آذرنوش، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
تتوی، قاضی احمد و آصف خان قزوینی (1382)، تاریخ الفی. جلد هشتم، تصحیح غلامرضا طباطبایی مجد، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
جیهانی، ابوالقاسم بن احمد(1368)، اشکال العالم. ترجمه علی بن عبدالسلام کاتب، مقدمه و تعلیقات فیروزی منصوری، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
حبیبی، عبدالحی (1345)، افغانستان بعد از اسلام. جلد اول، کابل: انجمن تاریخ افغانستان.
خیراندیش، عبدالرسول (1394)، «تیس)»، دانشنامه خلیج‌فارس. جلد اول، صص 355-357، تهران: بنیاد دانشنامه‌نگاری ایران.
رزم‌آرا، علی (1320)، جغرافیای تاریخی ایران-مکران. بی جا، بی نا.
خیراندیش، عبدالرسول و سینا میرشاهی (1399)، «تأثیر فتح سند بر سودآوری مکران در عصر عباسی»، پژوهشنامه تاریخ اجتماعی و اقتصادی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال نهم، شماره دوم، صص 29-48.
سایکس، سرپرسی (1363)، سفرنامه سایکس یا ده هزار میل در ایران. ترجمه حسین سادات نوری، تهران: انتشارات لوحه.
سیسیلی، دیودور (1384)، ایران و شرق باستان در کتابخانه تاریخی. ترجمه و حواشی از حمید بیکس شورکایی و اسماعیل سنگاری، تهران: انتشارات جامی.
صفرزائی، عبداله (1394)، مکران. دانشنامه خلیج‌فارس، بنیاد دانشنامه‌نگاری ایران.
ــــــــ (1395)، «نقش راه‌های مکران در مناسبات ایران و هند در سده‌های نخست اسلامی»، دوفصلنامه مطالعات شبه‌قاره هند. سال 12، شماره 39، صص 151-168.
طبری، ابی‌جعفر محمد بن جریر (2005)، تاریخ الطبری تاریخ الامم و الملوک. بیروت: منشورات محمدعلی بیضون، دارالکتب العلمیه.
غفرانی، علی و راضیه شجاع قلعه دختر (1391)، «جغرافیای تاریخی سرزمین مکران»، اولین همایش ملی توسعه سواحل مکران و اقتدار دریایی جمهموری اسلامی ایران، چابهار: دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی.
ـــــــــ (1391)، «مروری بر تاریخ سواحل مکران با تکیه بر اهمیت راه‌های ارتباطی»، اولین همایش ملی توسعه سواحل مکران و اقتدار دریایی جمهموری اسلامی ایران، چابهار: دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی.
کرمانی، افضل‌الدین ابوحامد احمد بن حامد (1383)، مجموعه آثار افضل‌الدین ابوحامد کرمانی، به کوشش دکتر محمدصادق بصیری،کرمان، انتشارات دانشگاه شهید باهنر کرمان.
کوفی، علی بن حامد (1384)، چچ‌نامه. تصحیح عمر بن محمد داود پوته، تهران: انتشارات اساطیر.
کیان راد، حسین و علی علی بابایی درمنی (1390)، «سفرنامه نئارخوس»، پژوهشنامه خلیج‌فارس. شماره اول و دوم، صص 255-267، تهران.
مشیزی، میرمحمد سعید (1369)، تذکره صفویه کرمان. مقدمه و تحشیه محمدابراهیم باستانی پاریزی، تهران: نشر علم.
مقدسی، ابوعبدالله محمد بن احمد (1385)، احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم چاپ دوم، ترجمه علینقی منزوی، تهران: انتشارات کومش.
وزیری، احمدعلی‌خان (1385)، جغرافیای کرمان به ضمیمه رساله دهات کرمان. تصحیح و تحشیه باستانی پاریزی، تهران: نشر علم.
گمنام (1385)، رساله دهات کرمان به ضمیمه جغرافیای کرمان، تصحیح و تحشیه باستانی پاریزی، تهران: نشر علم.
هرودوت (1384)، تاریخ هرودوت. ترجمه هادی هدایتی، ج 4، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 149 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 169 |
||