
تعداد نشریات | 41 |
تعداد شمارهها | 1,164 |
تعداد مقالات | 10,043 |
تعداد مشاهده مقاله | 18,778,296 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 13,034,060 |
نقد و بررسی برهان اختفای الهی مبتنی بر احکام ایجابی و سلبی وجود در حکمت متعالیه صدرا | ||
دوفصلنامه علمی حکمت صدرایی | ||
دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 23، 1402، صفحه 63-76 اصل مقاله (872.25 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/pms.2023.65702.1982 | ||
نویسنده | ||
بهروز اسدی* | ||
استادیار گروه معارف اسلامی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران. | ||
چکیده | ||
در برهان الحادی اختفای الهی اعتقاد بر این است که قصور عمدی خداوند در ارائه شواهد اطمینانبخش سبب شده تا برخی جستوجوگران صادقِ او در وضعیت ناباوری منطقی قرار گیرند. از نظر شلنبرگ این مسئله شاهدِ نقضی بر عشق مطلق خداوند بوده و در ادامه از نبود چنین صفتی، نبود آن ذات را نتیجه میگیرد. از نظر او تجارب دینی اطمینانبخش و ارائه شواهد تجربی بیشتر میتواند مانع از بروز چنین وضعیتی شود، اما ملاصدرا در حکمت متعالیه خود با تحلیل ویژگیهای وجود و ماهیت و در نهایت طرح برهان صدیقین معتقد است خداوند وجود است و نه موجود و با توجه به رابطۀ علّی وجود و موجود، همه موجودات از مظاهر وجود هستند. تحلیل احکام سلبی وجود نظیر غیر نداشتن، ثانی نداشتن، ماهیت نداشتن، ضد و مثل نداشتن و برخی احکام ایجابی نظیر بساطت، بیحدی و مفهوم بودن وجود، میتواند پرده از راز اختفای الهی بر دارد. از اینرو، برخلاف دیدگاه اصالت ماهیتی شلنبرگ، انسانها با کثرت شواهد و مظاهر وجود خداوند مواجه بوده و طرح براهینی نظیر برهان اختفاء ناشی از عدم شناختِ درست ویژگیهای خداوند و بالتبع انتظارات نادرست معرفتی نسبت به اوست. از مزایای دیدگاه صدرا میتوان به تبیین ظهور الهی در عین بطون او، استفاده از مبانی بدیهی و عقلی، تطابق با الهیات سنتی ادیان، ارائه تصویری مناسب از رابطه خدا و جهان، اصلاح و تعدیل انتظارات معرفتی انسانها از خداوند و سهولت فهم اشاره کرد. در این نوشتار سعی شده تا دو تقریر قیاسی بدیع مبتنی بر دیدگاههای صدرا ارائه شود تا مبتنی بر نتایج آنها، اشتباهات معرفتی دیدگاه شلنبرگ آشکار گردد. | ||
کلیدواژهها | ||
اختفای الهی؛ صرفالوجود؛ موجود؛ ماهیت؛ ناباوری منطقی؛ ناباوری غیرمعاندانه | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Critique of the Argument of Divine Hiddenness based on Positive and Negative Rules of Existence in the Transcendental Wisdom of Sadra | ||
نویسندگان [English] | ||
Behrouz Asadi | ||
Assistant Professor, Department of Islamic Education, Kermanshah University of Medical Sciences, Kermanshah, Iran. | ||
چکیده [English] | ||
In his divine hiddenness argument, John Schellenberg argues that God's Intentional negligence to provide convincing evidence has put some of his sincere seekers in a state of reasonable nonbelief. According to Schellenberg, this is violate evidence of the absolute love of God, and further concludes from the absence of such an attribute, the absence of that essence. According to him, reassuring religious experiences and providing more empirical evidence can prevent such a situation. But Mulla Sadra, in his transcendental wisdom, by analyzing the characteristics of existence and essence and finally proposing the argument of the “Sedighin”, believes that God is existence and not existent, and according to the causal relationship between existence and existent, all beings are manifestations of existence. Analyzing the negative rules of existence such as not having other, not having essence not having opposite, and not have the same and some positive rules such as simplicity, limitlessness and conceptuality of existence, can reveal the secret of divine Hiddenness. Therefore, contrary to Schellenberg's view of orginality of essence, human beings are faced with a multitude of evidences and manifestations of the existence of God and Presentation of some arguments such as divine Hiddenness argument due to the lack of proper knowledge of God's attributes and consequently incorrect epistemological expectations about Him. The advantages of Sadra's view include explain the divine appearance at the same time as his hiddenness, Using self-evident and rational foundations, matching with the traditional theology of religions, introduce some positive and negative attributes of God, presenting a proper picture of the relationship between God and the world, correcting and modifying human epistemological expectations from God and ease of understanding. In this article, an attempt has been made to present two novel deductive interpretation based on Mulla Sadra's views so that based on their results. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Divine Hiddenness, Pure Existence, Existent, Essence, Reasonable Nonbelief, Nonresistant Nonbelief | ||
مراجع | ||
آزادگـان، ابـراهیم (1398). انسان و خدای محجوب. چـاپ اول. تهران: مؤسسه انتشارات دانشگاه صنعتی شریف.
آشتیانی، سیدجلالالدین (1376). شرح رساله المشاعر. تهران: انتشارات امیرکبیر.
ـــــــــــــــ (1380). شرح حال و آرای فلسفی ملاصدرا. قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
احمدحسینی، سیدنصیر؛ کشفی، عبدالرسول (1393). «تحلیل انتقادی دیدگاه جان شلنبرگ در باب مسئله خفای الهی». پژوهشنامه فلسفه دین، سال دوازدهم، شماره بیست و چهارم، صص 157-133.
اسدی، بهروز؛ رحمتی، انشاءالله (1400). «نقدی بر برهان خفای الهی مبتنی بر پدیدارشناسی معنویتِ شیعی از منظر هانری کُربن». فلسفه دین، دوره 17، شماره 1، صص 45-70.
افضلی، عبدالرئوف؛ رضانژاد، عزالدین (1397). «واکاوی برهان خفای الهی از چشم انداز فلسفه اسلامی». قبسات، سال بیست و سوم، شماره 87، صص 57-23.
جـوادیآملی، عبـدالله (1387). فلسفه صدرا. تحقیق و تنظیـم محمـدکاظـم بـادپـا. جلـد اول. قـم: نشـر اسراء.
رضانژاد، غلامحسین (1383). تمهید المبانی. جلد 1. تهران: نشر الزهرا(س).
سبحانىتبـریزى، جعفر (1382). هستىشناسى در مکتب صـدرالمتـألهیـن. جـلد اول. قـم: مـؤسسه امـام صـادق (ع).
سجادی، جعفر (1379). فرهنگ اصطلاحات فلسفی صدرا. جلد 1. تهران: انتشـارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
شیرازی، محمد بن ابراهیم (1354). مبدأ و معاد. چاپ اول. تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران.
ـــــــــــــــ (1360). شواهد الربوبیه فی مناهج السلوکیه (مقدمه فارسی). تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
ـــــــــــــــ (1375). ترجمه و تفسیر شواهدالربوبیه. ترجمه محمدجواد مصلح. تهران: سروش.
طباطبایی، سیدمحمدحسین (1387). نهایت فلسفه (ترجمه نهایت الحکمه). ترجمه هادی خسروشاهی. جلد 1. قم: نشر بوستان کتاب قم.
ـــــــــــــــ (1380). بدایه الحکمه. ترجمه علی شیروانی. قم: مؤسسه انتشارات دارالعلم.
علیزمانی، امیرعباس؛ زرکنده، بتول (1393). «اختفای الهی به مثابه مصداقی از شر بیوجه». جستارهای فلسفه دین، سال سوم، شماره دوم، صص 72-53.
کتاب مقدس (عهد عتیق و عهد جدید) (1380). ترجمة فاضلخان همدانی، ویلیام گلن و هنری مرتن. تهران: اساطیر.
گلن، ویلیام؛ کربن، هانری (1383). کتاب مقدس عهد عتیق (مزامیر عهد عتیق= زبور). چاپ دوم. تهران: انتشارات اساطیر.
لاهیجی، محمد جعفر بن محمد صادق (1386). شرح رساله مشاعر. قم: بوستان کتاب.
مطهری، مرتضی (1368). مسئله شناخت. چاپ چهارم. تهران: صدرا.
کربن، هانری (1398). چشماندازهای معنوی و فلسفی اسلام ایرانی. ترجمه انشاءالله رحمتی. جلد 4. تهران: سوفیا.
Dumsday, Travis (2012). "Divine hiddenness as divine mercy". Religious studies, 48, pp. 183-198, 2012.doi:10.1017/s0034412511000199. Howard-snyder, Daniel; Moser, Paul, k. (2002). Divine Hiddenness (New Essays). New York: Cambridge University Press. Henry, Douglas, V. (2001). "Does Reasonable Nonbelief Exist?" Faith and Philosophy, 18, No. 1, pp.75-94. Lehe, Robert, T. (2004). "A Respose to the Argument from the Reasonableness of Nonbelief". in: Faith and Philosophy, 21/2, pp. 159-174. Schellenberg, J. L. (2006). Divine Hiddenness and Human Reason. Ithaca NY: Cornell University Press. Schellenberg, J. L. (2015). The hiddenness argument. Oxford: oxford university press. ـــــــــــــــ (2005). "The hiddenness argument revisited (I)". religious Studies, 41, pp. 201–21. 41, 201-215 doi:10.1017/s0034412505007614. ـــــــــــــــ (1993). Divine Hiddenness and Human Reason. Ithaca and London: Cornell University Press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 419 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 262 |