پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 41 |
| تعداد شماره‌ها | 1,112 |
| تعداد مقالات | 9,508 |
| تعداد مشاهده مقاله | 17,142,207 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,007,855 |
عینیت‌گرایی و ذهنیت‌گرایی در فهم قرارداد (مطالعه تطبیقی در نظامهای کامن‌لایی، رومی-ژرمنی، ایران و فقه امامیه) | ||
| دوفصلنامه علمی دانش حقوق مدنی | ||
| دوره 12، 1 (بهار و تابستان 1402- پیاپی 23)، فروردین 1402، صفحه 165-184 اصل مقاله (1.1 M) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/clk.2023.67728.3171 | ||
| نویسندگان | ||
| ابراهیم عبدی پور فرد* 1؛ روح الله رضایی2 | ||
| 1استاد حقوق خصوصی، دانشکده حقوق دانشگاه قم، قم، ایران. | ||
| 2دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشکده حقوق دانشگاه قم، قم، ایران. | ||
| چکیده | ||
| نگاه عینی یا ذهنی به قرارداد هرچند خود مسئله‌ای بیشتر نظری است، اما آثار عملی مهمی بهویژه در ضمانت اجرای اشتباهات قراردادی دارد. از دیرباز اعتقاد غالب بر این بوده که نظام حقوق نوشته رویکردی ذهنیت‌گرا و نظامهای کامن‌لایی نگاهی عینیت‌گرا به قرارداد دارند. به‌نظر می‌رسد این گزاره با کلیت خود چندان دقیق نباشد. پژوهش حاضر درصدد است با روش توصیفی-تحلیلی با تبیین دقیق موارد اقتران و افتراق نظامهای حقوقی در فهم قرارداد، به بررسی این موضوع در مقررات، رویه قضایی و دکترین حقوقی بپردازد. در نظامهای انگلیس، فرانسه و آلمان، فهم قراردادیِ منبعث از مقررات و تصمیمات قضایی (نمای خارجی) یک فهم دیالکتیک عینی- ذهنیِ مشابه است، اما از منظر داخلیِ هر سیستم، موضوع بسیار متفاوت است. این تنها حقوقدانان آلمانی هستند که فهم آنها از قرارداد با فهم منبعث از رویه قضایی مطابقت دارد، اما حقوقدانان انگیسی و فرانسوی با فاصله گرفتن از رویه قضایی، به درک قرارداد به شیوه‌ای بیشتر خطی تمایل دارند که در انگلستان در اصل عینی و استثنائاً ذهنی و در فرانسه در اصل ذهنی و استثنائاً عینی است. دراین باره، به نظر می‌رسد بهرغم غلبۀ رویکرد عینیت‌گرا در فقه، فهم نظام حقوقی ایران از قرارداد، چه از بُعد بیرونی و چه از منظر داخلی، یک فهم ذهنی است؛ آنچه از رویکرد قانون مدنی، دکترین و رویه قضایی برمی‌آید، مؤید این فهم ذهنی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| عینیت‌گرایی؛ ذهنیت‌گرایی؛ رویکرد حقوق‌نوشته؛ رویکرد کامن‌لایی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Objectivism and Subjectivism in Perception of Contract (Comparative Study in Common Law, Civil Law, Iranian Law and Jurisprudence) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ebrahim Abdipour Fard1؛ Rouhollah Rezaei2 | ||
| 1Professor of Private Law, Faculty of Law, Qom University, Qom, Iran | ||
| 2Ph.D. Student in Private Law, Faculty of Law, Qom University, Qom, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Objective or subjective view of the contract, although itself a more theoretical issue, has important practical effects, especially in the area of contractual errors. It has long been believed that civil law systems have a subjectivist and common law systems have an objectivist approach to contract. However, this statement does not seem to be accurate in its entirety.The purpose of this article is to investigate this issue in the rules and jurisprudence of these legal systems by descriptive-analytical method with a detailed explanation of the similarities and differences between legal systems in perception of contract. In three systems (England, France, and Germany), the contractual conception of rules and decisions (external view) is a similar objective-subjective dialectical conception. But from the inside view, the issue is very different: these are only German jurists whose perception of contract is consistent with the jurisprudence. But the English and French jurists, tend to understand contract in a more linear way, in England is essentially objective and exceptionally subjective, and in France it is essentially subjective and exceptionally objective. However, the conception of the Iranian legal system seems to be a subjective understanding, both externally and internally. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Objectivism, Subjectivism, Civil Law Approach, Common Law Approach | ||
| مراجع | ||
|
آخوندی، روح‌الله (1390). اشتباه در موضوع قرارداد. تهران: دانشگاه امام‌صادق(ع).
امامی، سیدحسن (1391). حقوق مدنی. ج1. تهران: اسلامیه.
امیری‌قائم‌مقامی، عبدالمجید (1378). حقوق تعهدات. ج2، تهران: میزان.
اوبر، ژان‌لوک و فرانسوا کورلادوتیول (1390). حقوق تعهدات، قراردادها. ترجمه مجید ادیب. تهران: میزان.
بازگیر، یداله (1382). قانون مدنی در آیینه آرای دیوان عالی کشور. تهران: فردوسی.
جعفری‌لنگرودی، محمدجعفر (1387). تأثیر اراده در حقوق مدنی. چ2. تهران: گنج دانش.
حسینی مراغی (1417ق). العناوین. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
خمینی، روح‌الله (1363). البیع. ج4، قم: اسماعیلیان.
خویی، ابوالقاسم (1417ق). مصباح‌الفقاهه. ج1. قم: انصاریان.
ره‌پیک، حسن (1390). حقوق مدنی. تهران: خرسندی.
زوایگرت، کنراد و هاین کوتس (1393). درآمدی بر حقوق تطبیقی. ترجمه الیاس و محمد نوعی. تهران: مجد.
سبزواری، محمدباقر (1423ق). کفایه‌الاحکام. ج2. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
السنهوری، عبدالرزاق‌احمد (1382). الوسیط. ج1. ترجمه محمدحسین دانش‌کیا و سیدمهدی دادمرزی. قم: دانشگاه قم.
اصفهانی، سیدابوالحسن (1363ق). وسیله‌النجاه. ج2. نجف.
شهیدی، مهدی (1396). تشکیل قرادادها و تعهدات. تهران: مجد. چ13.
شهید اول (1400ق). القواعد و الفوائد. ج1. قم: کتابفروشی مفید.
شیخ انصاری (1425ق). مکاسب. ج5. قم: مجمع الفکر الإسلامی.
شیخ مفید (1413ق). المقنعه. قم: کنگره جهانی هزاره شیخ مفید.
صفایی، سیدحسین (1395). حقوق مدنی. ج2. تهران: میزان.
ــــــــــــــ (1349). «اشتباه در خود موضوع معامله در حقوق ایران و فرانسه». مجله دانشکده حقوق‌و‌علوم سیاسی دانشگاه تهران، شماره 3، صص 78-108.
طباطبایی، سیدعلی (1418ق). ریاض‌المسائل. ج2. قم: مؤسسه آل البیت(ع).
طباطبایی‌یزدی (1378). حاشیه مکاسب. ج2. قم: اسماعیلیان.
فخرالمحققین (1387). ایضاح الفوائد. ج3. قم: مؤسسه اسماعیلیان.
قاسمی، محسن (1388). شکلگرایی در حقوق مدنی. تهران: میزان.
قره‌داغی، محی‌الدین (1423ق). مبدأ الرضا فی العقود. بیروت: دارالبشائر الإسلامیه.
قنواتی، جلیل (1383). مطالعه تطبیقی ایجاب و قبول. قم: بوستان کتاب.
علامه حلی (1413ق). مختلف‌الشیعه. ج2. قم: دفتر انتشارات اسلامی. چ2.
کاتوزیان، ناصر (1364). قواعد عمومی قراردادها. ج1. تهران: بهنشر.
کاشف‌الغطا، محمدحسین (1422ق). تحریرالمجله. ج1. المجمع العالمی للتقریب‌المذاهب‌الإسلامی.
محسنی، الهه (1398). «روش‌شناسی حقوق تطبیقی». مطالعات حقوق تطبیقی، شماره 2، صص 696-717.
محقق داماد و دیگران (1388). حقوق قراردادها در فقه امامیه. ج1. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
ــــــــــــــ (1389). حقوق قراردادها در فقه امامیه. ج2. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
محقق حلی (1408ق). شرائع. ج2. قم: اسماعیلیان. چ 2.
محقق اردبیلی (1403ق). مجم الفائده و البرهان. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
موسوی، سیدصادق (1393). مبانی نظری جهل و اشتباه و آثار آن بر اعمال حقوقی. تهران: امیرکبیر.
موسوی بجنوردی، سیدحسن (1419ق). القواعد الفقهیه. ج2. قم: نشر الهادی.
میـرزای قمی (1417ق). غنـائم الأیـام. ج2. قـم: دفتـر تبلیغات. میرزای نائینی (1418ق). منیه‌الطالب. ج1. قم: مؤسسه النشر الإسلامی.
نجفی، محمدحسن (1367). جواهرالکلام. ج 22 و 23. تهران: انتشارات اسلامیه. Atiyah, P. S. & Bennion, F. A. R. (1961). "Mistake in the Construction of Contracts". Modern Law Review, No 24. Aubry, C. & Rau, C. (1961). Droit civil français. 7th ed., Paris: Librairies techniques. Bénabent, A. (2005). Droit civil: les obligations. 10th ed., Paris: Montchrestien. Cheshire, G. C. (1944). "Mistake as Affecting Contractual Consent". Law Quarterly Review, Vol. 60, Issue 2. Cheshire, G. H. & Fifoot, C. (2-13). Law of Contract. 16th ed., Oxford University Press. Chitty, J. (2008). Chitty on Contracts. 30th ed., London: Sweet & Maxwell. David, R. (1939). La doctrine de l’erreur dans Pothier et son interprétation par la common law d”Angleterre. Paris: Dalloz. Ewald, W. (1995). "Comparative Jurisprudence (I): What Was It Like to Try a Rat?" U. Pa. L. Rev. 143. Flour, J. & Aubert, L. (2002). Les obligations. 10th ed., Paris: Armand Colin. Ghestin, J. (2001). Traité de droit civil. Paris: L.G.D.J. Goff, R. & Jones, G. (2009). The Law of Restitution. 7th ed., London: Sweet & Maxwell. Gordley, J. (1993). The Philosophical Origins of Modern Contract Doctrine. Oxford: Clarendon Press, Oxford. Hauser, J. (1971). Objectivisme et subjectivisme dans l’acte juridique. Paris: L.G.D.J. Hoff, T. (1979). "Error in the Formation of Contracts in Louisiana: A Comparative Analysis". Tulane Law Review, No. 53. Jestaz, P. (1996). "Source délicieuse Remarques en cascade sur les sources du droit". R.T.D. civ. 27(1). Kessler, F. (1975). "Some Thoughts on the Evolution of the German Law of Contracts". UCLA Law Review, p. 1066-82. Kötz, H. (1999). "Comparative Law in Germany Today". R.I.D.C, No4. Lando, O. & Beale, H. (1999). Principles of European Contract Law. Hague: Kluwer Law International. Lawson, F. H. (1936). "Error in Substantia". Law Quarterly Review, No. 52. Loussouarn, Y. (1958). "The Relative Importance of Legislation, Custom, Doctrine and Precedent in French Law". LLR, No. 18. Medicus, D. & Peterson, J. (2016). Allgemeiner Teil des BGB. Heidelberg: C.F. Müller. Mazeaud, H. Mazeaud, J. & Chabas, F. (2000). Leçons de droit civil. 12th ed., Paris: Montchrestien. Markesinis, B. S. (1997). The German Law of Obligations. Oxford: Clarendon Press. Markesinis, B. S. Unberath, H. & Johnston, A. (2006). The German Law of Contract, A Comparative Treaties. 2nd ed. Oxford: Hart Publishing. Michaels, R. (2006). The Functional Method of Comparative Law. Oxford Handbook of Comparative Law. Nicholas, B. (1992). The French Law of Contract. Oxford University Press. Palmer, G. E. (1962). Mistake and Unjust Enrichment. Columbus: Ohio State University Press. Planiol, M. & Ripert, G. (1957). Traité pratique de droit civil français. 2nd ed., Paris. Samuel, G. (2014). An Introduction to Comparative Law, Theory and Method. Oxford: Hart Publishing. Slade, C. J. (1964). "The Myth of Mistake in the English Law of Contract". Law Quarterly Review, No. 70. Smith, S. A. (2004). Contract Theory. Oxford University Press. Terré, F. Simler, P. & Lequette, Y. (2019). Droit civil—Les obligations. 12thed. Paris: Dalloz. Treitel, G. H. (2005). An Outline of the Law of Contract. 6th ed. London: Butterworths. Vivien, G. (1992). "de l’erreur déterminante et substantielle". R.T.D. No. 91. Vogenauer, S. & Weatherill, S. (2006). The Harmonisation of European Contract Law Implications for European Private Laws. Oxford: Hart Publishing. Waddams, S. M. (2005). The Law of Contracts. 5th ed., Toronto: Canada Law Book. Wieacker, F. (2003). A History of Private Law in Europe. Oxford University Press. Witz, C. (1992). Droit privé allemande. Paris: Litec. Zimmermann, R. (1992). The Law of Obligations—Roman Foundations of the Civil Law Tradition. Deventer: Kluwer. Zweigert, K. & Kötz, H. (1998). Introduction to Comparative Law. vol. II. 3rd ed., Oxford University Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 162 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 127 |
||