پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 41 |
| تعداد شماره‌ها | 1,143 |
| تعداد مقالات | 9,835 |
| تعداد مشاهده مقاله | 18,103,504 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,651,484 |
تحلیل اثرگذاری تعاملات فضایی در پایداری زیست بوم عشایری مورد مطالعه: طایفه بابادی باب دهستان شوراب تنگزی ناحیه کوهرنگ (استان چهارمحال و بختیاری) | ||
| برنامه ریزی توسعه کالبدی | ||
| دوره 10، شماره 4 - شماره پیاپی 32، اسفند 1402، صفحه 1-18 اصل مقاله (1.38 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/psp.2024.68352.2683 | ||
| نویسندگان | ||
| فرزاد محمودیان* 1؛ وحید ریاحی2 | ||
| 1سازمان تحقیقات،آموزش و ترویج کشاورزی مدیرگروه مطالعات جامع عشایر | ||
| 2دانشیار جغرافیا و برنامهریزی روستایی ، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| ابتدایی‌ترین شکل مطالعه پایداری سامانههای عشایر در ساختار نوین جامعه شبکهای، شیوۀ تعاملات فضایی آنهاست. در این راستای برنامهریزی منطقهای و شبکههای پویا با تحلیل شاخصههای جریانات فضایی به صورت طبقهبندی ذیل روابط مفهومی عناصر شبکههای اجتماعی فضایی، پایداری فعالیت گروهی تولیدی کنشگران عشایری در زوجین زیستبوم را به دنبال خواهد داشت. پژوهش حاضر بر اساس هدف کاربردی و روش پژوهش توصیفی تحلیلی است. دادههای مورد نیاز به روش اسنادی به دست آمده است. محدوده مورد مطالعه دهستان شوراب تنگزی و جامعه آماری سامانههای ییلاقی و قشلاقی زیستبوم طایفه بابادی هستند. وزندهی به شاخصهای پژوهش با استفاده از فرآیند مدلF’ANP و تحلیل دادهها با استفاده از روش تصمیم‌گیری چند معیارۀ VIKOR انجام شد. برای طبقهبندی سامانههای مورد مطالعه از جنبۀ سطوح پایداری از روش تحلیل خوشهای و نرمافزار ARC GIS و برای تحلیل عوامل مؤثر بر پایداری از رگرسیون خطی استفاده شده‌است. نتایج پژوهش نشان داد از 65 سامانه مورد مطالعه، ده سامانه در سطح تعاملات نسبتا" پایدار درون و برون قلمروی زیستبوم به لحاظ دسترسی و برخورداری از امکانات(آموزش سیار، سوخت، برق، شبکه اینترنت، شبکه ایلراهی)، منابع طبیعی و مصنوعی، 15سامانه در وضعیت تعاملات پایداری پائینی و 40 سامانه در طبقه تعاملات ناپایداری قرار دارند. سامانههای پایدار در مرکزیت مناطق شهرستان، دهستانها و جوانب زیست بوم استقرار یافتهاند. همچنین، نتایج تحقیق حکایت از آن دارد که سامانهها در مقایسه یکدیگر از سطح پایدار پایینی قرار دارند. به طوری که الگوی تعاملات فضایی آن نامتعادل است و این پایداری به طور یکسان در همه شاخصهای پایداری به صورت یکپارچه در کل زیستبوم اتفاق نیفتاده است. این وضعیت بیانگر الگویی قطبی از نوع تعاملات یک سویه مبنی بر جداگزینی سامانههای ییلاقی، قشلاقی و میان بند ها بهم پیوسته در جوانب شمال و جنوب زیست بوم است. از نظر کاربرد مدلها و تکنیکهای کمی در این پژوهش برای اولین بار از پژوهشF’ANP برای تعیین سطوح تعاملات پایداری کنشگران فضایی عشایری(کوچندگان و سامانهها) در درون و برون قلمرو زیست بوم استفاده شده است.نتایج تحقیق کارایی این مدل را در مطالعات تعاملات شبکهها و فرآیند نگری شاخصهای پایداری در پویایی عناصر تلفیقی شبکههای اجتماعی فضایی و اصول شبکه منطقهای، همگرایی قلمرو و روابط - مناسبات متقابل انسانی و طبیعی تأیید کرده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| زیست بوم طایفه بابادی باب؛ سامانههای ییلاقی و قشلاقی؛ فرآیند مدلF’ANP | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analysis of the Effect of Spatial Interactions on the Stability of the Nomadic Ecosystem Case Study: Babadi Bab Tribe of Shurab Tengzai District of Kohrang (Chaharmahal and Bakhtiari Province) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| farzad mahmoudian1؛ Vahid Riahi2 | ||
| 1Minister of Agricultural Research, Education and Promotion Director of the Nomadic Comprehensive Studies Group | ||
| 2Associate Professor, Department of Human Geography, Faculty of Geographical Sciences, Khwarazmi University, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The most basic form of studying the stability of nomadic systems in the new structure of the network society is the way of their spatial interactions. In this direction, regional planning and dynamic networks with the analysis of the indicators of spatial flows in the form of categorization under the conceptual relationships of the elements of spatial social networks will lead to the sustainability of the productive group activity of nomadic activists in the ecosystem pairs. . The current research is based on the applied purpose and descriptive analytical research method. The required data has been obtained by documentary method. The study area of Shurab Tengzai district and the statistical population are the summer and Qashlagi systems of the Babadi tribe bio-ecosystem. Weighting of the research indicators was done using the F'ANP model process and data analysis was done using the VIKOR multi-criteria decision making method. Cluster analysis method and ARC GIS software were used to classify the studied systems in terms of stability levels, and linear regression was used to analyze the factors affecting stability. The results of the research showed that out of 65 studied systems, ten systems are at the level of "relatively" stable interactions inside and outside the realm of the ecosystem in terms of access and availability of facilities (mobile education, fuel, electricity, internet network, road network), natural resources and artificially, 15 systems are in the category of low stability interactions, and 40 systems are in the category of unstable interactions. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| The Ecosystem of the Babadi Bab Tribe, Summer and Gheshlag Systems, F'ANP Model Process | ||
| مراجع | ||
|
آذرباد، نسرین، سلمانی، محمد، مطیعی‌لنگرودی، سیدحسن و رکن الدین‌افتخاری، عبدالرضا (1389). تبیین شبکهای پیوند شهر و روستا با تاکید بر جریانهای جمعیتی در شهرستان فیروزکوه. پژوهشهای جغرافیای انسانی، 89،74-75.
افراخته، حسن، ریاحی، وحید و جوان، فرهاد(1394). پایدارای اقتصادی سکونتگاههای روستایی شهرستان رضوان شهر. فصلنامۀ انجمن جغرافیای ایران، 13(46)،93-117.
افروغ،عماد (1396) .فضا و جامعه: فضای شهری و نابرابری اجتماعی«ارائه الگویی برای جداگزینی فضایی و پیامدهای آن ». تهران: نشرعلم، چاپ دوم.
امان‌اللهی بهاروند، اسکندر(1367).کوچ نشینی در ایران، پژوهشی درباره عشایر و ایلات. تهران: موسسه انتشارات آگاه.
بدری، سیدعلی، فرجی‌سبکبار، حسنعلی، جاودان، مجتبی و شرفی، حجت‌اله(1391). رتبهبندی سطح پایداری نقاط روستایی بر اساس مدل ویکور، مطالعه موردی: روستاهای شهرستان فسا، استان فارس. فصلنامۀ برنامهریزی منطقهای، 26، 20-1.
بارانی، شهرزاد، علی‌بیگی، امیرحسین و پاپ‌زن، عبدالحمید (1397). طراحی الگوی معیشت زیستبوم پایدار در روستای هجیج با استفاده از نظریه بنیانی. فصلنامه پژوهشهای روستایی، گروه ترویج و توسعه دانشکده کشاورزی. پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، ۹(۱).
پاپلی‌یزدی، محمدحسین و ابراهیمی، محمدامیر(1390). نظریههای توسعه روستایی. تهران: سمت، چاپ اول.
جاودان، مجتبی، فرجی بکبار، حسن، صادقلو، طاهره و سجاسی قیداری، حمدالله(1395) .ارائه مدل تحلیل رتبه پایداری در نواحی روستایی، مطالعه موردی: بخش سربند استان مرکزی. فصلنامه توسعه پایدار محیط جغرافیایی، 1(1)، 19-35.
خراسانی، محمدامین(1391). تبیین زیست‌پذیری روستاهای پیرامون شهری با رویکرد کیفیت زندگی، مطالعه موردی: شهرستان ورامین. گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران.
مولایی‌پارده، سیاوش، سعیدی، عباس و رحمانی، بیژن‌عباس (1401). روند شکل‌گیری کانونهای عشایری و سنجش میزان استقبال و رضایت‌مندی کوچندگان مطالعه تطبیقی ناحیه کوهرنگ(چهارمحال و بختیاری). نشریه علمی برنامهریزی توسعۀ کالبدی، 3(27).
داداش‌پور، هاشم و آراسته، مجتبی(1396). واکاوی روابط فضایی در بنادر جنوبی ایران و حوزههای پسکرانه آن؛ ارائه یک نظریه زمینهای، مطالعه موردی مثلث فضایی شیراز، بندرعباس، بوشهر. فصلنامه پژوهش برنامهریزی و آمایش فضا، 21(3).
ریاحی، وحید، محمودیان، فرزاد و عزیزپور، فرهاد(1401).تحلیل الگوی تعاملات فضایی عشایر با تآکید بر جریان مردم ، مطالعه موردی: زیست بوم بابادی باب ایل بختیاری. فصلنامه علمی- پژوهشی برنامهریزی فضایی(جغرافیا)،12(2)،1-26.
ریاحی، وحید، احمدی، راشد و عزمی،آئیژ(1392). بررسی نقش اسکان در طرح های توسعه اقتصادی – اجتماعی عشایر، مطالعه موردی: کانون های اسکان کهگیلویه و بویراحمد. فصلنامه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی،13(28)،95-112.
زبردست، اسفندیار(1393).کاربرد مدل F’ANP در شهرسازی. فصلنامۀ هنرهای زیبا، 10(10)،13-21.
سعیدی، عباس(1384). ناکارآمدی ساختاری–عملکردی نظامهای فضایی ناحیهای، مطالعه موردی: ناحیه باغملک(شرق خوزستان). مجله جغرافیا و توسعه ناحیهای دانشگاه فردوسی مشهد، 5، 25-14.
سعیدی، عباس(1377). توسعۀ پایدار و ناپایداری توسعۀ روستایی. فصلنامه مسکن و انقلاب، 2(82)،17-22.
سعیدی، عباس، طالب، مهدی و صفینژاد، جواد(1373). طرح ساماندهی روستاهای پراکنده- استقرار بهینه روستاهای کهگیلویه و بویراحمد. بخش بهمئی و لنده، جلد اول تا چهارم. تهران: دفتر مطالعات و برنامهریزی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی.
هافتون، گراهام و کانسل، دیوید(1387). منطقه، راهبردهای فضایی و توسعه پایدار. ترجمه عارف اقوامی مقدم، تهران: آذرخش.
سازمان امور عشایر ایران(1392).گزارش تلفیق برنامه راهبردی ساماندهی جامعه عشایر کوچنده کشور، تهران.
سازمان امور عشایر ایران(1393). آئین نامه ساماندهی عشایر و مصوبات شورای عالی عشایر در سال1389-1388.تهران: انتشارات آیندگان.
سازمان مدیریت و برنامهریزی استان چهار محال و بختیاری (1394). گزارش اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی استان چهار محال و بختیاری1394-1393 شهرکرد.
صفینژاد، جواد(1395). جامعه شناسی ایلات و عشایر ایران، تهران: سمت، چاپ اول، پائیز.
صیدایی، اسکندر و دهقانی، امین(1390). برنامهریزی زیستبومهای عشایری. اصفهان: جهاد دانشگاهی اصفهان.
طهماسبی، سیامک، بدری، سیدعلی و رضوانی، محمدرضا (1394). روند تغییرات معیشتی–زیستی در زیستبومهای عشایری با رویکرد پایداری محیط(مورد مطالعه: زیستبوم طایفه فارسیمدان، استان فارس). جغرافیا و پایداری محیط، تهران، دانشگاه تهران، 17، 65-86.
عزیزپور، فرهاد، محمودیان، فرزاد و عزیزی، سمیه(1399). تحلیل دیدگاه عشایر درباره کیفیت بیمه خدمات صندوق بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر، مطالعه موردی: دهستان چغاخور استان چهار محال و بختیاری. فصلنامه علمی- پژوهشی برنامهریزی فضایی(جغرافیا)، 10(3)،47-65.
عباس‌زاده، سارا، برق‌جلوه، شهیندخت (1397). برنامهریزی ساختاری شبکههای بومشناختی سامانه کالبدی، مورد مطالعه: سیمای سرزمین تهران. فصلنامه علوم محیطی، 16(2)، 202-181.
فکوهی، ناصر(1383). گرایشهای بین فرهنگی الگوهای زیستی شهری–عشایری(یک نمونه ایران). موسسه مطالعات ملی، چاپ گلشهر، همایش ملی ساماندهی جامعه عشایر ایران، عشایر و هویت ایرانی 1،تهران،5 (1).
مرکز آمار ایران(1395). سرشماری عمومی نفوس و مسکن، شهرستان کوهرنگ.تهران:مرکز آمار ایران.
محمدی، سعدی، طالشی، مصطفی و رستمی، شاه‌بختی(1397). سنجش عوامل مؤثر بر ناپایداری سکونتگاههای روستایی در منطقه کوهستانی و پایکوهی زاگرس، مطالعه موردی: روستاهای شهرستان‌های مریوان و سروآباد. فصلنامه مسکن و محیط روستا، .16، 101-91.
محمودیان، فرزاد، ریاحی، وحید و عزیزپور، فرهاد(1401). تحلیل الگوی تعاملات فضایی عشایر با تآکید بر جریان سرمایه، مطالعه موردی: زیستبوم بابادی باب طایفه بختیاری. نشریه علمی مطالعات برنامهریزی قلمرو کوچ نشنیان، 2(2)، 21-40.
نوروزی، اصغر و محمودیان، فرزاد(1394). بررسی تطبیقی شاخصهای اقتصادی و اجتماعی عشایر اسکان یافته و اسکان نیافته، مطالعه موردی: شهرستان کوهرنگ. فصلنامه علمی- پژوهشی برنامهریزی فضایی(جغرافیا)، 5(4)، 17-38.
Aung, Nilar & mar, Tin. (2019). Rural-Urban Interaction in Rural, Development of Peri-Urban Areas in Yangon, Region, Myanmar: A Case Study of Hlegu Township, Department of Geography, University of Yangon, Yangon, Myanmar, H.James (ed.), Population,Development, and the Environment, Chapter, 8. Borgatti S, Mehra A, Brass D & Labianca G. (2009). Network analysis in the social sciences. Science 323: 892–895. Byambaa B & Walter T de Vries orcid. (2021). The Production of Pastoral Space: Modeling Spatial Occupation of Grazing Land for Environmental Impact Assessment Using Structural Equation Modeling Chair of Land Management, Department of Aerospace and Geodesy, Technical University of Munich, 80333 Munich, Germany. Castells, M. (1996). The Rise of the Network Society. Oxford: Blackwell. Douglass (1999). Rural - Urban Integration and Regional Economic Resilience: Strategies for the Rural- Urban Transition in Northeast Thailand, Department of Urban and Regional Planning- University of Hawaii. Ehlers, E. (1975). Traditionelle und modern formen der landwirtschaft in iran. Siedlung, Wirtschaft und Agrasozialstruktur im noerdlichen Khuzistan seit dem Ende des 19. Jahrhunderts. Marburger geogr. Schriften 64. Karplus Y & Mei A. (2012). The production of space: a neglected perspective in pastoral research”, Environment and Planning D: Society and Space 2013, volume 31, pages 23 – 42. Lefebvre, H.(1991).Critique of Everyday Life (vol.1,J.Moore, Trans.). New York: Lynch Kenneth. (2005). Rural– Urban Interaction in the Developing World, Routledge, London. Meir, A.Tzoar,H.(1996a). International borders and range ecology: the case of Bedouin transborder grazing, Human Ecology, 24 39 – 64. Pitzl, G.R.(2004).Encyclopedia of Human Geography, First edition.Westport, Connecticut: Greenwood Press. -Radil Steven M and Olivier J Walther. (2018). From Nomadic to Mobile Space: A Theoretical Experiment Nomadic and indigenous spaces productions and cognition. Retaille, Denis(2013).From Nomadic to Mobile Space: A Theoretical Experiment (1976 –2012),Nomadic and indigenous spaces productions and cognition. Smith. C. J. (1980). Social networks as metaphors, models and methods. Progress in Geography 4(4):500–524. Surya Batara & Despry Nur Annisa Ahmad & Harry Hardian Sakti and Hernita Sahban. (2020). Article Land Use Change, Spatial Interaction, and Sustainable Development in the Metropolitan Urban Areas. Scott, J. (2011). What is Social Network Analysis? New York, NY: Bloomsbury Academic. Tacoli,Cecilia.(2005).The Challenges of Managing Migration, International Institute for Environment and Development (IIED).www.iied.org. Koch, P. & Miggelbrink,J.(2011).Being in the frontline of a Sámi culture and a private business: Cross-border reindeer herding in northern Norway and Sweden. Nomadic Peoples, 15(1), 114 – 43. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 173 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 215 |
||