
تعداد نشریات | 41 |
تعداد شمارهها | 1,143 |
تعداد مقالات | 9,829 |
تعداد مشاهده مقاله | 18,073,395 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,636,354 |
لوطیان و نقش آنان در آشوبهای اصفهان بین سالهای 1240 تا 1265 هجری قمری برابر با 1824 تا 1849 میلادی | ||
پژوهشنامه تاریخ های محلی ایران | ||
مقاله 6، دوره 3، سال سوم-شماره دوم-پیاپی 6 بهار و تابستان 94، مهر 1394، صفحه 98-121 اصل مقاله (937.85 K) | ||
نویسندگان | ||
محمدرضا نصیری1؛ داریوش رحمانیان2؛ سید حسین رضوی خراسانی3 | ||
1هیات علمی دانشگاه پیام نور | ||
2استادیار دانشگاه تهران | ||
3دانشجوی دکتری | ||
چکیده | ||
لوطی و لوطیگری در فرهنگ و تحولات اجتماعی ایران تاریخی دیرپا دارد. سرچشمههای کهن و آرمانی این پدیدۀ اجتماعی عمری به درازای تاریخ جوانمردی دارد که آبشخور آن را در ایران باستان و فرهنگ عیاری و فتوت دوره اسلامی میتوان جستجو کرد. این پدیدۀ اجتماعی ریشهدار با فراز و فرودهای بسیار در طول تاریخ، به تدریج، در دوره قاجار به انحطاط گرایید. صرف نظر از یک سلسله ارزشگذاریهای اخلاقی و اجتماعی، بررسی نقش لوطیان در تحولات سیاسی و اجتماعی شهرهای ایران عصر قاجار، به لحاظ تاریخ اجتماعی و محلی، اهمیت بسیاری دارد. پژوهش حاضر میکوشد با بهرهگیری از برخی نظریات جامعهشناختی، به ویژه نظریه کارکردگرایی و کجروی، ضمن بازشناسی هویت اجتماعی لوطیان به بررسی کارکردهای آنان بپردازد و ضرورت حضور آنها را در تحولات سیاسی و شورشهای اصفهان بین سالهای 1240ق تا 1265 ق تبیین کند. نتایج این پژوهش نشان میدهد که لوطیان در شهرهای بزرگ ایران، به ویژه اصفهان، بزرگترین و مهمترین شهر ایران در قرن سیزدهم ق/ نوزدهم م، عامل همیشه حاضر شورشها و مهمترین پیشگام و ارتش گروههای با نفوذ و بعضاً طبقات تنگدست جامعه در مبارزه با عناصر حکومت بودند. ابعاد شورش سالهای مذکور در دوره پادشاهی فتحعلیشاه، محمدشاه و اوایل حکومت ناصرالدین شاه و اوج کشتار و خونریزیها نشان از عمق این حوادث دارد. به رغم اینکه لوطیان دوره قاجار به تدریج از جایگاه پرجاذبه پاسداری از میراث جوانمردی به حربهای در دست اصحاب گروههای با نفوذ، تنزل یافتند ، بررسی نقش این پدیدۀ اجتماعی در حیات اجتماعی و فرهنگی شهرهای ایران، مطالعات در حوزه تاریخ اجتماعی و محلی را غنا میبخشد و در ارتقای تاریخ اجتماعی ایران نیز حائز اهمیت بسیار است. | ||
کلیدواژهها | ||
لوطیان؛ جوانمردان؛ شورش؛ اصفهان؛ کارکردگرایی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Lutian and Their Role in the Rebellions of Isfahan between the Years 1240 to 1265 AH or 1824 to 1849 AD | ||
نویسندگان [English] | ||
. .1؛ . .2؛ . .3 | ||
چکیده [English] | ||
"Luti and Lutigari (Ruffian and Machismo)" has a long history in the culture and social developments of Iran. The ancient origins and cause of this social phenomenon is as old as the history of "chivalry", and it can be traced in the ancient Iran and agility culture and the Islamic generosity. This rooted social phenomenon with many ups and downs in history, during the Qajar period gradually turned to decline. Apart from a series of moral and social evaluations, the Luti's role in political and social developments in Iran during the Qajar period is very important in terms of social and local history. We try to take advantage of some sociological theories, especially the theory of "functionalism" and "deviations" while recognizing their social identities to review their practices and explain the necessity of their presence in the political upheavals and rebellions between 1240 to 1265 AH. The results show that Lutian in the big cities of Iran, especially in Isfahan, the largest and most important city of Iran in the thirteenth AH/ the nineteenth century AD were always present in insurgencies and the most pioneering and influential bands of the army and some underprivileged classes of society in the fight against the government. The dimensions of the rebellion in the above mentioned years during the reign of Fath Ali Shah, Mohammad Shah and and the beginning of Naseroddin Shah's regime and the killings and bloodshed shows the depth of these incidents. Despite the fact that during the Qajar period Lutian were relegated gradually from their attractive position to protect the legacy of chivalry into a weapon in the hands of those influential groups, but studying the role of this social phenomenon in social and cultural life of Iranian cities, enriches studies in the field of social and local history studies and is also very important in the promotion of social history of Iran. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Lutian, sportsmanship, Rebellion, Isfahan, Functionalism | ||
مراجع | ||
ابن بطوطه (1361.) سفرنامه ابن بطوطه. ترجمه محمدعلی موحد. تهران. 2 مجلد. علمی و فرهنگی. ابوالحسن تنهایی، حسین، (1382). درآمدی بر مکاتب و نظریه های جامعه شناسی. مشهد: نشرمرندیز، نشر بامشاد. احمدی، حمید و دیگران (1389). «تأثیرات انحصارات بر سرمایه اجتماعی» نشریه تحقیقات سیاسی و بینالمللی. سال دوم. شماره5. زمستان. ارجانی، فرامرز بن خداد (1363). سمک عیار. 5 مجلد. تهران: نشر آگاه. اعتضاد السلطنه، علیقلی میرزا (1370). اکسیرالتواریخ. به اهتمام جمشید کیان فر. تهران: ویسمن. اعتمادالسلطنه (1367). تاریخ منتظم ناصری. به تصحیح محمداسماعیل رضوانی. جلد دوم و سوم. تهران: دنیای کتاب. افشاری، مهران (1381). چهارده رساله در باب فتوت و اصناف (فتوت و فتوت اصناف) تهران: نشر چشمه. انوری،حسن(1383). فرهنگ روز سخن. تهران: سخن. اوحدی مراغهای (بیتا). کلیات به تصحیح سعید نفیسی. کلیات مثنوی. جام جم. بامداد، مهدی (1387). بروکش، هنریش (1374). در سرزمین آفتاب. تهران: نشر مرکز. بهار، مهرداد (1376). جستاری در فرهنگ ایران. تهران: فکر روز. پاتنام، روبرت (1380). دموکراسی و سنتهای مدنی. ترجمه محمدتقی دلفروز. تهران: نشر روزنامه اسلام. پولاک، یاکوب ادوارد (1361). سفرنامه پولاک. ایران و ایرانیان. ترجمه کیکاووس جهانداری. تهران: خوارزمی. تاجبخش، کیان (1385). سرمایه اجتماعی. اعتماد. دمکراسی و توسعه. مترجم. افشین خاکباز و حسن پویان. تهران: شیرازه. تاریخ سیستان، مولف نامعلوم(بیتا). به تصحیح ملک الشعرای بهار. به همت محمدرمضانی. تهران: خاور. ترکمنی آذر، پروین و پرگاری، صالح (1378). تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران در دوره صفاریان و علویان. تهران: سمت. توسلی، غلامعباس (1380). نظریه های جامعه شناسی. تهران: سمت. جابری اصفهانی، میرحسن خان (1377). آگهی شهان از کار جهان. یا (سالشمار تاریخ ایران) به کوشش رسول جعفریان. مندرج در نشریه میراث اسلامی ایران، دفتر هشتم. قم: کتابخانه آیت اله مرعشی. جلالی، نادره (1390). «لوطیگری در عصر قاجار» پیام بهارستان. سال سوم. شماره11. بهار. جمالزاده، سیدمحمدعلی(1389). سروته یه کرباس. تهران. به کوشش علی دهباشی. سخن. جوادی یگانه، محمدرضا و دیگران (1390). «مرام و مسلک لوطیان در دوره قاجار» جامعه پژوهی و فرهنگی. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. سال دوم. شماره دوم. پاییز و زمستان. حاج سیاح، (1364). خاطرات حاج سیاح. به کوشش حمید سیاح. تهران: ابن سینا. حسام پور، سعید (1384). «نقش عیاری در فرهنگ و تمدن ایرانیان» مجله مطالعات ایرانی. سال چهارم. شماره هشتم: پاییز. حسین بن محمد بن ابراهیم، تحویل دار اصفهان (1342). جغرافیایی اصفهان. جغرافیای طبیعی و انسانی و آمار و اصناف. به کوشش منوچهر ستوده. تهران: دانشگاه تهران. خواند میر، غیاث الدین (1353). تاریخ حبیب السیر. زیرنظر محمددبیر سیاقی. جلد دوم. تهران: انتشارات خیام. خورموجی، محمدجعفر (1344). حقایق الاخبار ناصری. به کوشش حسین خدیدجم. تهران: زوار. دروویل، گاسپار (1389). سفرنامه. تهران: نیک فرجام. درهونیان، هارتون (1379). تاریخ جلفای اصفهان. ترجمه لئون گ میناسیان و محمد علی موسوی فریدنی اصفهانی. زنده رود. دوسرسی، کنت (1362). ایران در 1839-1840 م. ترجمه احسان اشراقی: تهران مرکز نشر دانشگاهی. دهخدا، علی اکبر (1373). لغت نامه. جلد دوازدهم. تهران: دانشگاه تهران. رجایی، عبدالمهدی (1383). تاریخ اجتماعی اصفهان در عصر ظل السلطان (از نگاه روزنامه فرهنگ اصفهان) به کوشش عبدالمهدی رجایی. اصفهان، دانشگاه اصفهان. رحیم زاده، ملک (1345). سوسمار الدوله. تهران: انتشارات دنیا. ریاض خان، محمد (1382). «مختصری از نهضت فتوت در ایران و جهان اسلامی» جستارهای ادبی. شماره36. ریاضی هروی، محمد یوسف (1372). عین الوقایع. به اهتمام محمدآصف فکرت. تهران: انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی. ریترز، جرج (1382). نظریه جامعه شناسی در دوران معاصر. ترجمه محسن ثلاثی. تهران: علمی. زرین کوب، عبدالحسین (1387). ارزش میراث صوفیه. تهران: امیرکبیر. سرنا، کارلا (1363). مردم و دیدنیهای ایران. ترجمه غلامرضا سمیعی. تهران: نشر نو. سلیمی علی و داوری، محمد (1386). جامعه شناسی کجروی. تهران: پژوهشکده حوزه و دانشگاه. سیفی فمی تفرشی، مرتضی (1362). نظم و نظمیه در دوره قاجار. تهران: یساولی (فرهنگسرا). شبانکارهای، محمدبن علی بن محمد (1363). مجمع الانساب. تصحیح میرهاشم محدث. تهران: امیرکبیر. شعبانی، رضا (1381). مبانی تاریخ اجتماعی ایران. تهران: نشر قومس. شعبانی، رضا (1387). مروری کوتاه بر تاریخ ایران. تهران: سخن. شمیم، علی اصغر (1375). ایران در دوره سلطنت قاجار. تهران: مدبر. صالحی، نصراله (1387). اندیشه تجدد و ترقی در عصر بحران. تهران: طهوری. صانعی، پرویز (1372). جامعه شناسی ارزشها. تهران: کتابخانه گنج دانش. صبوری زالو آبی، آرش (1391). «عیاران» فصلنامه تاریخ پژوهی. شماره51. تابستان. صدری افشار و دیگران (1388). فرهنگ نامه فارسی. جلد دوم. تهران: فرهنگ معاصر. صدیق الممالک، میرزا ابراهیم شیبانی (1366). منتخب التواریخ. تهران: علمی. طوسی، خواجه نصیرالدین (1360). اخلاق ناصری. به تصحیح و تنقیح مجتبی مینوی و علیرضا حیدری. تهران: خوارزمی. طهرانی، محمدعلی (کاتوزیان) (1373). فرهنگ کاتوزیان. تهران: یلدا. ظل السلطان، مسعود میرزا (1368). خاطرات ظل السلطان. جلد اول. سرگذشت مسعودی. به اهتمام و تصحیح حسین خدیو جم. تهران: اساطیر. عبادی مروزی، قطب الدین ابوالمظفر (1362). مناقب العارفین. به کوشش محمدتقی دانش پژوه و ایرج افشار. تهران: منوچهری. عروج نیا، پروانه (1393). «جوانمردی و فتوت: تمایز و تشابه» کتاب ماه فلسفه. شماره79. فروردین. عمید، حسن (1374). فرهنگ فارسی عمید. جلد سوم. تهران: امیرکبیر. عنصرالمعالی، کیکاووس بن اسکندر (1366). قابوسنامه. به اهتمام و تصحیح غلامحسین یوسفی. تهران: علمی و فرهنگی. فشاهی، محمدرضا (1361). تکوین سرمایهداری در ایران. تهران: انتشارات گوتنبرگ. فلاندن، اوژن (2536). سفرنامه اوژن فلاندن به ایران. ترجمه حسین نورصادقی. تهران: چاپخانه اشراقی. فلور، ویلم (1366). جستارهایی از تاریخ اجتماعی ایران در عصر قاجار. ترجمه ابوالقاسم سم مسری. تهران: انتشارات توس. فوران، جان (1390). مقاومت شکننده تاریخ تحولات اجتماعی ایران. ترجمه احمد تدین تهران: رسا، چاپ یازدهم.
فوکویاما، فرانسیس (1379). پایان نظم سرمایهداری و حفظ آن. ترجمه. غلامعباس توسلی. تهران: انتشارات حکایت قلم نوین
قاسمی، محمد (1381). عیاران در سیستان. زابل. دانشگاه زابل. کاشفی، حسین واعظ (1350). فتوت نامه سلطانی. به کوشش محمدجعفر محجوب. تهران: بنیاد فرهنگ ایران. کاهن، کلود (1389). «فتوت به مثابه ساختار اجتماعی. مترجم علی رضا رضایت. فلسفه و کلام. شماره 54. شهریور. کربن، هانری (1383). آیین جوانمردی. ترجمه احسان نراقی. تهران: نشر نو. کرزن، جرج (1349). ایران و قضیه ایران. ترجمه وحید مازندرانی. تهران: بنگاه ترجه و نشر کتاب. کسروی، احمد (1351). تاریخ مشروطه ایران. تهران: امیرکبیر. کمبریج، (1388). تاریخ ایران دوره افشاریه. زند و قاجار. بر سرپرستی پیترآوری. ترجمه مرتضی ناقب فر. کوئن، بروس (1372). مبانی جامعه شناسی. ترجمه و اقتباس. غلامعباس توسلی و رضا فاضل. تهران: سمت. الگار، حامد (2536). دین ودولت در ایران. نقش علما در دوره قاجار. ترجمه ابوالقاسم سری. تهران: توس. گرانت واتسن، رابرت (1354). تاریخ ایران دوره قاجار. ترجمه. ع، وحید مازندرانی. تهران. سیمرغ. گزارش نظمیه از محلات تهران (1377). راپورت وقایع مختلف محلات دارالخلافه، 1305-1303) هجری قمری. دو مجلد. تهران: سازمان اسناد ملی ایران. گوبینو، کنت (بیتا). سه سال در ایران. ترجمه ذبیح اله منصوری. تهران. گیدنز، آنتونی (1387). جامعه شناسی. ترجمه منوچهر صبوری. تهران: نشرنی. لسان الملک سپهر، محمد تقی (1377). ناسخ التواریخ. تاریخ قاجاریه. جلد سوم. سلطنت ناصرالدین شاه. به اهتمام جمشید کیانفر. تهران: اساطیر. لمتون. آن.ک.س (بیتا). نگرشی بر جامعه اسلامی ایران. ترجمه یعقوب آژند. تهران: بیتا. مارتین، و نسا (1390). عهد قاجار. مذاکره. اعتراض و دولت در ایران قرن سیزدهم. ترجمه حسن زنگنه. تهران: نشر ماهی. ماساهارو، یوشیدا (1390). سفرنامه یوشیدا ماساهارو. نخستین فرستاده ژاپن به ایران. ترجمه و تحقیق. هاشم رجب زاده. مشهد: آستان قدس. محیط مافی، هاشم (1363). مقدمات مشروطیت. به کوشش حمید تفرشی. تهران: فردوسی. مستوفی، عبدالله (1371). شرح زندگانی من. تاریخ اجتماعی. اداری دوره قاجار. جلد یکم. تهران: نشر کتاب، هرمس. مسعود انصاری، عبدالحسن. بیتا. زندگانی من و نگاهی به تاریخ معاصر ایران و جهان. ج 1. بیجا: ابنسینا. مشیری، مهشید (1371). نخستین فرهنگ الفبایی- قیاسی زبان فارسی. تهران: سروش. معتقدی، ربابه(1376-1375). پایاننامهی کارشناسی ارشد. لوطیان و لوطیگری در دوره قاجار. استاد راهنما. علیاصغر مصدق. استاد مشاور.، الهیارخلعتبری. دانشگاه شهید بهشتی. معین، محمد (1375). فرهنگ فارسی. جلد دوم. تهران: امیرکبیر. مفتون دنبلی، عبدالرزاق (1351). مآثر سلطانیه. تاریخ جنگ های ایران و روس. با مقدمه و فهرستها به اهتمام غلامحسین صدری افشار. تهران: ابن سینا. --------- (1383). مآثر سلطانیه. تصحیح و تحشیه. غلامحسین زرگری نژاد. تهران: مؤسسه انتشارات روزنامه ایران. ملک المورخین، عبدالحسین خان لسان السلطنه سپهر (1392). سفرنامه و تاریخ اصفهان. به کوشش حسن جوادی. تهران: انتشارات ثریا. ناطق، هما (1988). ایران در راهیابی فرهنگی. لندن: انتشارات پیام. نجفی، ابوالحسن (1387). فرهنگ فارسی عامیانه. تهران: نیلوفر. نعمانی، فرهاد (1353). توسعه صنعت در دوره قاجار و اثر غرب بر آن. کتاب الفبا. تهران: امیرکبیر. نفیسی، علی اکبر (ناظم الاطباء). (1357) فرهنگ نفیسی. جلد چهارم. تهران: خیام. ورسلی، پیتر (1378). نظام اجتماعی در نظریه های جامعه شناسی. ترجمه سعید معیدفر. مجموعه علوم اجتماعی. تهران: تبیان. ولایتی، علی اکبر (1392). دانشنامه جوانمردی (فتوت) ریشه ها و خاستگاه. تهران: امیرکبیر. هدایت، رضاقلی خان (1373). فهرس التواریخ. تهران: پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. همایون کاتوزیان، محمدعلی (1379). دولت و جامعه در ایران. انقراض قاجار و استقرار پهلوی. ترجمه. حسن افشار. تهران: مرکز. Algar Hamid (1969). Religion and state in Iran. 1785-1906: The Role of the ulama in the gagar period. University of California lasangelss. Bonine, Michaele and Keddie, Nikki (1981), Modern Iran, the dialectics of continuity and change, bublished by university of new Yourk press. Grothe, Hugo (1910). wander ungen in persien, berlin. iranica. Willem floor/originally published-march.15.2010. Lamton, A.K.S. (1954). Islamic Society in Persia., axford. Luti- Encyvolpaedia Iranica. 2010- 3-15. Retrieved,2014. Martin vanesa(2005). the gajar pact: Bargaining protest and the state, in nineteenth century Persia. Moore, B, (1915). from Moscow to Persian Gulf. New Yourk. Poulson.c.Stephen.(2005).social Morement in twentieth century Iran. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,890 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3,045 |