
تعداد نشریات | 41 |
تعداد شمارهها | 1,156 |
تعداد مقالات | 9,940 |
تعداد مشاهده مقاله | 18,535,612 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,857,618 |
مبانی رویکرد تاریخی در تفسیر قرآن کریم | ||
پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن | ||
مقاله 4، دوره 3، شماره 2، فروردین 1394، صفحه 43-60 اصل مقاله (327 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
محمدرضا حسینی* 1؛ علی فتح اللهی2 | ||
1استادیار گروه تاریخ و تمدن اسلامی دانشگاه پیام نور | ||
2دانشجوی دکتری رشته علوم قرآن و حدیث پیام نور آران و بیدگل | ||
چکیده | ||
قرآن کریم دارای آیات تاریخی فراوانی است که، توجه به تاریخ عصر جاهلی و شناخت شرایط عصر نزول و حوادث صدر اسلام در فهم و تفسیر بسیاری از آیات آن از ضرورت و اهمیت فراوانی برخوردار است. در واقع، آگاهی از تاریخ که قرآن به گونهای اشاره وار از آن یاد کرده، موجب روشنی مفاهیم آیات مربوط به این نوع میگردد؛ شناخت آداب و رسوم مختلف عصر جاهلی مانند آداب و رسوم عبادی و مناسک حج، آداب و رسوم اجتماعی و خانوادگی و آداب و رسوم اقتصادی و تجاری در فهم و تفسیر آیات مرتبط با آن نقش دارد. آن سان که آگاهی از تاریخ عصر نزول نیز نقش مهمی در حل تناقض ظاهری آیات، رفع ابهام از چهره آیات، شناخت آیات مکی و مد نی و ترتیب نزول، و شناخت احکام ثابت و متغیر و ناسخ و منسوخ دارد. به گو نهای که در بسیاری از موارد، بدون اطلاع از تاریخ، فهم و تفسیر آیات، ناممکن میگردد یا مفاد آنها در هالهای از ابهام باقی میماند. | ||
کلیدواژهها | ||
تفسیر؛ اسباب نزول؛ ترتیب نزول؛ تاریخ جاهلیت؛ تاریخ اسلام | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Foundations of Historical Approach to the Interpretation of Quran | ||
نویسندگان [English] | ||
mohammad reza hoseini1؛ ali fathollahi2 | ||
چکیده [English] | ||
ابنحبیب،محمد (بیتا).کتابالمحبر،بیروت:دارالآفاقالجدیده. ابنکثیر،اسماعیلبنعمر (1419). تفسیرالقرآنالعظیم، بیروت:دارالکتبالعلمیة. ابنمنظور،محمدبنمکرم (1414). لسانالعرب،بیروت:دارصادر. ابنهشام،عبدالملک (1975). السیرة النبویة،بهکوششطهعبدالرئوفسعد،بیروت. بلاغی،محمدجواد (1420).آلاءالرحمنفیتفسیرالقرآن،قم:بنیادبعثت. بنتالشاطی،عایشه (1404).الاعجازالبیانیللقرآن،قاهرة:دارالمعارف. جوهری،اسماعیلبنحماد (بیتا).الصحاحتاجاللغویوصحاحالعربیة،بیروت:دارالعلمللملایین. راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (1412ق). المفردات فی غریب القرآن. بیروت: دار العلم. زرقانی،محمدعبدالعظیم (بیتا).مناهلالعرفانفیعلومالقرآن،بیجا:داراحیاءالتراثالعربی. زرکشی،محمدبنعبدلله (1410).البرهانفیعلومالقرآن، بیروت،دارالمعرفة. زمخشری،محمود (1407).الکشافعنحقائقغوامضالتنزیل،بیروت:دارالکتابالعربی. سالم،عبدالعزیز (1380). تاریخعربقبلازاسلام،ترجمهباقرصدرینیا،تهران:شرکت انتشاراتعلمی. سجستانی،عبداللهبنابیداود (1405).المصاحف،بیروت:دارالکتبالعلمیة. سیوطی،عبدالرحمنبنابیبکر (1421).الإتقانفیعلومالقرآن، بیروت: دارالکتابالعربی. شاطبی،ابراهیمبنموسی (1420).الموافقاتفیاصولالشریعة،بیروت:مؤسسة الکتبالثقافیة. شهرستانی،محمدبنعبدالکریم (1376).مفاتیحالاسرارومصابیحالابرار،تهران:نشرمیراث مکتوب. صفار،محمدبنحسن (1404). بصائرالدرجات،قم:منشوراتمکتبه آیۀ اللهالمرعشی. طباطبایی،محمدحسین (بیتا).المیزانفیتفسیرالقرآن،بیروت:مؤسسة الاعلمیللمطبوعات. طبرسی،فضلبنحسن (بیتا).مجمعالبیانفیتفسیرالقرآن،بیروت:دارالکتبالحیاة. طبری،محمدبنجریر (1408).تاریخالامموالملوک،بیروت:دارالکتبالعلمیة. طوسی،محمدبنحسن (بیتا). التبیان فی تفسیر القرآن،بیروت: داراحیاءالتراثالعربی. عاملی،جعفرمرتضی (1410).حقائقهامة حولالقرآنالکریم،قم:جماعة المدرسین. علی،جواد (1968). المفصلفیتاریخالعربقبلالاسلام،بیروت:بینا. فارسی، جلال الدین (1361). پیامبری و انقلاب، قم: امید. فخررازی،محمدبنعمر (1420).مفاتیحالغیب،بیروت:داراحیاءالتراثالعربی. فروخ،عمر (1984).تاریخالجاهلیة،بیروت:دارالعلمللملایین. فوزی،ابراهیم (1983).احکامالاسریفیالجاهلیة والاسلام،بیروت:دارالکلمیللنشر. فیضکاشانی،ملامحسن (1402).الصافیفیتفسیرالقرآن،بیروت:مؤسسة الاعلمیللمطبوعات. فیومی،احمدبنمحمد (1405).المصباحالمنیر،قم:دارالهجرة. مجلسی،محمدباقر (1403).بحارالانوارالجامعةلدررأخبارالائمة الاطهار،بیروت:مؤسسة الوفاء. مسعودی،علیبنالحسین (بیتا).التنبیة والاشراف،تصحیحعبداللهاسماعیلالصاوی،قم:مؤسسة نشرالمنابعالثقافیة الاسلامیة. معرفت، محمد هادی (1415ق). التمهید فی علوم القرآن. قم: موسسه النشر الاسلامی. مفید،محمدبنمحمد (1413الف).الأمالی،بهکوششعلیاکبرغفاریوحسین استادولی،قم:کنگره شیخمفید. مفید،محمدبنمحمد (1413ب). الفصولالمختارة،قم:کنگرهشیخمفید. نوری،یحیی (1360).جاهلیتدراسلام،تهران:مرکزانتشاراتبنیادعلمیاسلامی. واحدی،علیبناحمد (1411).اسبابالنزول،بیروت:دارالکتبالعلمیة. یعقوبی،احمدبنابییعقوب (بیتا)،تاریخالیعقوبی،بیروت:دارصادر. | ||
مراجع | ||
ابن حبیب، محمد (بیتا). کتاب المحبر، بیروت: دار الآفاق الجدیده. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر (1419). تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دار الکتب العلمیة. ابن منظور، محمد بن مکرم (1414). لسان العرب، بیروت: دار صادر. ابن هشام، عبدالملک (1975). السیرة النبویة، به کوشش طه عبدالرئوف سعد، بیروت. بلاغی، محمدجواد (1420). آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، قم: بنیاد بعثت. بنت الشاطی، عایشه (1404). الاعجاز البیانی للقرآن، قاهرة: دار المعارف. جوهری، اسماعیل بن حماد (بیتا). الصحاح تاج اللغوی و صحاح العربیة، بیروت: دارالعلم للملایین. راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (1412ق). المفردات فی غریب القرآن. بیروت: دار العلم. زرقانی، محمد عبدالعظیم (بیتا). مناهل العرفان فی علوم القرآن، بیجا: دار احیاء التراث العربی. زرکشی، محمد بن عبدلله (1410). البرهان فی علوم القرآن، بیروت، دارالمعرفة. زمخشری، محمود (1407). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت: دار الکتاب العربی. سالم، عبدالعزیز (1380). تاریخ عرب قبل از اسلام، ترجمه باقر صدرینیا، تهران: شرکت سجستانی، عبدالله بن ابی داود (1405). المصاحف، بیروت: دارالکتب العلمیة. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی بکر (1421). الإتقان فی علوم القرآن، بیروت: دارالکتاب العربی. شاطبی، ابراهیم بن موسی (1420). الموافقات فی اصول الشریعة، بیروت: مؤسسة الکتب الثقافیة. شهرستانی، محمد بن عبدالکریم (1376). مفاتیح الاسرار ومصابیح الابرار، تهران: نشر میراث مکتوب. صفار، محمد بن حسن (1404). بصائر الدرجات، قم: منشورات مکتبه آیۀ الله المرعشی. طباطبایی، محمدحسین (بیتا). المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات. طبرسی، فضل بن حسن (بیتا). مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار الکتب الحیاة. طبری، محمد بن جریر (1408). تاریخ الامم و الملوک، بیروت: دار الکتب العلمیة. طوسی، محمد بن حسن (بیتا). التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربی. عاملی، جعفر مرتضی (1410). حقائق هامة حول القرآن الکریم، قم: جماعة المدرسین. علی، جواد (1968). المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، بیروت: بینا. فارسی، جلال الدین (1361). پیامبری و انقلاب، قم: امید. فخر رازی، محمد بن عمر (1420). مفاتیح الغیب، بیروت: دار احیاء التراث العربی. فروخ، عمر (1984). تاریخ الجاهلیة، بیروت: دار العلم للملایین.
فوزی، ابراهیم (1983). احکام الاسری فی الجاهلیة و الاسلام، بیروت: دار الکلمی للنشر. فیض کاشانی، ملامحسن (1402). الصافی فی تفسیر القرآن، بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات. فیومی، احمد بن محمد (1405). المصباح المنیر، قم: دار الهجرة. مجلسی، محمد باقر (1403). بحارالانوار الجامعة لدرر أخبار الائمة الاطهار، بیروت: مؤسسة الوفاء. مسعودی، علی بن الحسین (بیتا). التنبیة و الاشراف، تصحیح عبدالله اسماعیل الصاوی، قم: مؤسسة نشر المنابع الثقافیة الاسلامیة. معرفت، محمد هادی (1415ق). التمهید فی علوم القرآن. قم: موسسه النشر الاسلامی. مفید، محمد بن محمد (1413الف). الأمالی، به کوشش علی اکبر غفاری وحسین استاد ولی، قم: کنگره شیخ مفید. مفید، محمد بن محمد (1413ب). الفصول المختارة، قم: کنگره شیخ مفید. نوری، یحیی (1360). جاهلیت در اسلام، تهران: مرکز انتشارات بنیاد علمی اسلامی. واحدی، علی بن احمد (1411). اسباب النزول، بیروت: دار الکتب العلمیة. یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب (بیتا)، تاریخ الیعقوبی، بیروت: دار صادر. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,927 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,922 |