تعداد نشریات | 41 |
تعداد شمارهها | 1,103 |
تعداد مقالات | 9,450 |
تعداد مشاهده مقاله | 17,044,606 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,950,729 |
توزیع فضایی جمعیت و نظام سلسه مراتبی شهرهای ایران 1390-1335 | ||
برنامه ریزی توسعه کالبدی | ||
مقاله 9، دوره 1، شماره 3، شهریور 1392، صفحه 113-124 اصل مقاله (531.83 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسنده | ||
سید مهدی موسی کاظمی* | ||
عضو علمی دانشگاه پیام نور | ||
چکیده | ||
جمعیت شهرنشین در مدت زمان حدود پنجاه و پنج سال، از اولین سرشماری در سال 1335 تا سرشماری سال 1390، بیش از 8 برابر شده و ضریب شهرنشینی را به بیش از دو برابر افزایش داده است. بیشترین رشد سالیانه شهری شدن جمعیت در فاصلة بین دو سرشماری 1355 و 1365 بوده است. از نظر طبقهبندی جمعیتی شهرها، دستة شهرهای کوچک با جمعیت کمتر از 25 هزار نفر، از نظر تعداد در طول هفت سرشماری رشد داشته اما از جهت سهم در جمعیت شهری کشور کاهش قابل توجهی را تجربه کردهاند. در مقابل، سهم جمعیت شهرهای بزرگ و کلانشهرها افزایش یافته است. کلانشهر تهران، به عنوان مرکز جذب جمعیتی در این دورهها عمل کرده و با بقیة شهرهای بزرگ از جنبة جمعیتی، فاصلة زیادی داشته است. شاخص اولویت شهری، همواره بیش از 1 بوده گرچه تفاوتهای زیادی در استانهای کشور وجود داشته است که شاخصهای شهرنشینی این تفاوتها را به طور دقیقتر نشان میدهند. گرچه یافتههای این بررسی نشان میدهد که توزیع نقاط شهری در کشور و در استانها متعادلتر شده است، جمعیت شهری متمرکزتر گردیده است. | ||
کلیدواژهها | ||
نظام شهری؛ ضریب شهرنشینی؛ نسبت شهر-روستا؛ تمرکز شهری؛ شاخص اولویت شهری | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Spatial distribution of population and hierarchical system of cities (Case Study: Iran 1956-2011) | ||
نویسندگان [English] | ||
Seyed Mehdi Mousakazemi | ||
چکیده [English] | ||
Urban population in the period of about fifty-five years from the first census in 1956 to census 2014 become more than 8 times and the rate of urbanization has increased to more than 2 times. The highest annual growth rate of urban population occurred between two censuses in 1976 and 1986. In seven censuses the classification of population in cities shows small towns with populations of less than 25 thousand people increase in terms of numbers but in terms of contribution to the urban population of the country have experi-enced a significant decline. In contrast, the share of the population of large towns and me-tropolis has increased. Metropolitan Tehran, as center of population attraction acts in this periods and the other major cities in terms of population, were far away. Index of urban priorities has always been more than one although many provinces had differences that urbanization indicators show the them more precisely. Findings from this study indicate that distribution of urban areas in the country and the province is more balanced, but the urban population is more concentrated. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
urban system, urbanization ratio, the ratio of urban-rural, urban concen-tration, Index of urban priorities | ||
مراجع | ||
آریآگا، ادوارد (1378). روشهای تحلیل جمعیت. ترجمة فاروق امین مظفری. انتشارات احرار. تبریز. مرکز آمار ایران (1376). سالنامههای آماری مرکز آمار ایران. رهنمایی، محمدتقی (1369). مجموعه مباحث و روشهای شهر سازی. جغرافیا. مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری، وزارت مسکن و شهرسازی. زنجانی، حبیب ا... (1370). جمعیت و شهرنشینی در ایران، جلد اول. جمعیت. مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری، وزارت مسکن و شهرسازی. شکویی، حسین و سیدمهدی موسی کاظمی (1384). مبانی جغرافیای شهری. نتشارات دانشگاه پیام نور. تهران. ضرغامی، حسین (۱۳۸۸). نگاهی به تحولات شهرنشینی و مهاجرت در ایران. مجموعه مقالات پنجمین همایش جمعیت با عنوان «مهاجرت در ایران». مرکز آمار ایران. تهران. عابدین درکوش، سعید (1364). درآمدی بر اقتصاد شهری. مرکز نشر دانشگاهی. تهران. عظیمی، ناصر (1381). پویش شهرنشینی و مبانی نظام شهری. نشر نیکا. تهران. فرشاد، امیر (1376). تاریخ مهندسی در ایران. انتشارات اسلیمی. مرکز آمار ایران (1381). جمعیت شهرهای ایران. انتشارات مرکز آمار ایران. تهران. مرکز آمار ایران (1386). توزیع و طبقهبندی جمعیت شهرهای ایران و تطبیق توزیع جغرافیایی جمعیت استانها در سرشماریهای 1335 تا 1385. مرکز آمار ایران، سرشماریهای عمومی نفوس و مسکن در سالهای 90-1335. موسیکاظمی، سید مهدی و سید علی بدری، (1388) .جغرافیای شهری و روستاشناسی. انتشارات دانشگاه پیامنور. تهران. نظریان، اصغر (1388). پویایی نظام شهری ایران. انتشارات مبتکران. تهران.
Carter, Harold (1987). An introduction to urban historical geography. Edward Arnold publishers, London. (1988). The study of urban geography. Edward Arnold publishers, London. Small, J. and Witherick, M.(1989). A modern dictionary of geography. Edward Arnold publishers, London. United Nation (2004). World Urbanization Prospects: The 2003 revision. Department of Economic and Social Affairs. New York: United Nations. (2008). Annual Report. Department of Economic and Social Affairs. New York: United Nations. (2009). World Population Data Sheet. Population Reference Bureau
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,648 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 14,200 |