
تعداد نشریات | 41 |
تعداد شمارهها | 1,153 |
تعداد مقالات | 9,924 |
تعداد مشاهده مقاله | 18,487,856 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,837,504 |
اوضاع سیاسی- اجتماعی منطقۀ طرهان در دورۀ قاجار (1304-1174ش/1925-1794م) | ||
پژوهشنامه تاریخ های محلی ایران | ||
مقاله 12، دوره 4، شماره اول- پیاپی 7-پاییز و زمستان 94، بهمن 1394، صفحه 142-156 اصل مقاله (304.47 K) | ||
نوع مقاله: pajoheshi | ||
نویسندگان | ||
مسعود آدینه وند* 1؛ میثم رضایی2؛ اسماعیل سپه وند3 | ||
1دانشجوی دکتری دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین | ||
2کارشناس ارشد دانشگاه خوارزمی | ||
3دانشجوی دکتری دانشگاه لرستان | ||
چکیده | ||
بخشی از تاریخ معاصر ایران را باید در ارتباط با ایالات، مناطق و ساکنان آن بررسی کرد. ازجمله مهمترین آنها، منطقه طرهان یکی از کانونهای کهن زندگی سنتی و کوچنشینی در غرب ایران واقع در استان لرستان است. حکومت این منطقه در عصر قاجار در دست خاندان امرایی (غضنفری) قرار داشت که در عین استقلال درونی نسبی، تبعیت از حکومت مرکزی را پذیرفته بودند. فرضیۀ مقاله پیشرو این است که طرهان به عنوان منطقهای که زیرمجموعۀ پیشکوه لرستان بود، در فضای سیاسی، اجتماعی دورۀ قاجار نقش پررنگی داشت و بعد از مشروطه تا برآمدن رضاشاه اهمیت بیشتری پیدا کرد؛ دورهای که حوادثی چون شورش سالارالدوله، حضور انگلیس در غرب و جنوب با هدف سلطه بر نفت، جنگ جهانی اول در آن رخ داد. هدف پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر متون کتابخانهای و اسنادی از آرشیو ملی، ارزیابی تاریخ منطقه طرهان و بررسی جایگاه آن در عصر حکومت قاجار و درصدد پاسخ دادن به این پرسشهاست که منطقه طرهان در دورۀ قاجار چگونه وضعیتی برخوردار بوده و در رویدادهای این دوره، به ویژه در حوادث غرب کشور چه نقشی داشته است. نتیجۀ این پژوهش نشان میدهد که موقعیت جغرافیایی منطقۀ طرهان و کارکردهای مالی و نظامی برای قاجارها، آنرا به یکی از مهمترین مناطق عشایرنشین کشور تبدیل کرده و باتوجه به قدرت حاکمان آن منطقه و حضور در جریانات این دوره، مورد توجه حکومت مرکزی قرار داشته است | ||
کلیدواژهها | ||
طرهان؛ لرستان؛ پیشکوه و پشتکوه؛ قاجار؛ خاندان امرایی (غضنفری)؛ نظرعلی خان | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Study of the socio-political situation in the region of Tarhan during Qajar era | ||
نویسندگان [English] | ||
. .1؛ . .2؛ . .3 | ||
چکیده [English] | ||
A part of Iran's contemporary history should be studied associated with the states, territories and its inhabitants. Among them, Tarhan, located in Lorestan province in West part of Iran, has a traditional and nomadic lifestyles. The region was ruled by Omaraey dynasty rulers (Ghazanfari) in Qajar era. While having relative internal independence, they had adopted central government. The theory of this study is about Tarhan, as a subset of Pishkooh in Lorestan, that had a significant role in both political and social sphere. This region became more important from the constitutional revolution to rise of Reza Shah. The period when several events such as Salarodowleh’s riot, British presence in the West and South with the aim of domination on oil and world war I occurred. The purpose of the study is assessment of the history of the region of Tarhan and Studying its position in the Qajar era using a descriptive - analytic method based on library and documentary text derived from National Archives. It is going to answer the following questions: what conditions did Tarhan have during Qajar era? What role did Tarhan play during those periods particularly in the events in the West of Iran? The result of this study shows that geographical location of Tarhan and its financial and military benefits for the Qajars made it become one of the most important tribal areas and according to the power of the rulers of the region and presence in events of this period, central government paid attention to this region very much. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Tarhan, Lorestan, Pishkooh and Poshtkooh, Omaraey dynasty(Ghazanfary), Nazar Ali Khan | ||
مراجع | ||
. کتاب آبادیان، حسین (1385). ایران از سقوط مشروطه تا کودتای سوم اسفند. تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی. آبراهامیان، یرواند (1388). ایران بین دو انقلاب. ترجمه احمد گلمحمدی و محمدابراهیم فتاحی. تهران: نی. احتشامی، منوچهر(1383). خوزستان و لرستان در عصر ناصری. با همکاری آزیتا لقایی و فاطمه معزی. تهران: مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران. اشرف، احمد (1359). موانع تاریخی رشد سرمایهداری در ایران. تهران: زمینه. اعتمادالسلطنه، محمدحسنخان (1374). المآثر و الآثار. ج1. به کوشش ایرج افشار. تهران: اساطیر. افشار، حسنعلیخان (1382). سفرنامه لرستان و خوزستان. تصحیح حمیدرضا دالوند. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. اماناللهی بهاروند، سکندر (1391). قوم لر. تهران: آگه. امیراحمدی، احمد (1373). خاطرات نخستین سپهبد ایران. بهکوشش غلامحسین زرگرینژاد. تهران:، مطالعات و پژوهشهای فرهنگی. امینی، علیرضا (1385). تحولات سیاسی- اجتماعی ایران: از قاجاریه تا رضاشاه. تهران: قومس. ایزدپناه، حمید (1350). آثار باستانی و تاریخی لرستان. ج1. تهران: انجمن آثار ملی. ـــــــــــ (1384). لرستان در گذرگاه زمان و تاریخ. تهران: اساطیر. بارتولد. و. (1308). جغرافیای تاریخی ایران. حمزه سردادور. تهران: اتحادیه. بامداد، مهدی (1371). شرح حال رجال سیاسی و نظامی ایران معاصر. ج6. تهران: زوار. بختیاری، ابوالفتحاوژن (1347). تاریخ بختیاری. تهران: بینا. بدیعی، ربیع (1361). جغرافیای مفصل ایران. ج1. تهران: اقبال. بهار، محمدتقی (1357). تاریخ احزاب سیاسی. ج1. تهران: امیرکبیر. بیات، کاوه (1376). عملیات لرستان. تهران: شیرازه. خودگو، سعادت (1386). لرستان عهد قاجار. خرمآباد: افلاک. درخشانی، علیاکبر (1386). خاطرات. به کوشش حبیب لاجوردی. تهران: صفحه سفید. دولتآبادی، یحیی (1362). حیات یحیی. ج 3 و4، تهران: عطار و فردوسی. دولتیاری، روحالدین (1375). لرستان سرزمین تاریخ کهن. خرمآباد: افلاک. راولینسون، هنری (1371). گذر از ذهاب تا خوزستان. ترجمه سکندر امانالهی بهاروند. تهران، آگاه. رحمانیان، داریوش (1391). ایران بین دو کودتا. تهران: سمت. رزمآرا، علی (1320). جغرافیای نظامی ایران: لرستان. تهران: بینا. ساکی، علیمحمد (1343). جغرافیای تاریخی و تاریخ لرستان. مقدمه منوچهر ستوده. خرمآباد: کتابفروشی محمدی. سپهر، محمدتقی لسانالملک (1377). ناسخ التواریخ: تاریخ قاجاریه. ج3. به کوشش جمشید کیانفر. تهران: اساطیر. سپهر، مورخالدوله (1336). ایران در جنگ بزرگ. تهران: بانک ملی. غضنفری، اسفندیار (1362). گلزار ادب لرستان. تهران: شاهد. فشاهی، محمدرضا (1360). تکوین سرمایهداری در ایران. تهران: گوتنبرگ. فوران، جان ( 1388). مقاومت شکننده. ترجمه احمد تدین. تهران: رسا. فیلد، هنری (1343). مردمشناسی ایران. ترجمه عبدالله فریار. تهران: ابن سینا. قاسمی، فرید (1375). تاریخ لرستان. خرمآباد: افلاک. کاظمی، ایرج (1376). مشاهیر لر. خرم آباد: افلاک. کاظمی، محمد و البرز، منوچهر(1356). تاریخ پنجاه ساله نیروی زمینی شاهنشاهی ایران. به اهتمام علی وزیری. تهران: نیروی زمینی شاهنشاهی. کرونین، استفانی (1377). ارتش و حکومت پهلوی. ترجمه غلامرضا علی بابایی. تهران: خجسته. کشاورز، اردشیر (1377). گُردکُرد: وقایع مشروطیت در غرب کشور. کرمانشاه: طاق بستان. کیاوند، عزیز (1368). حکومت، سیاست و عشایر. تهران: عشایری. لمبتون، آ. س. (1375). ایران عصر قاجار. ترجمه سیمین فصیحی. تهران: جاودانخرد. مابرلی، جیمز (1369). عملیات در ایران: جنگ جهانی اول 19_1914م. ترجمه کاوه بیات، تهران: رسا. مستشارالدوله، صادق (1361). خاطرات: یادداشتهای تاریخی. به کوشش ایرج افشار. تهران: فردوسی. مستوفی، عبدالله (1371). شرح زندگانی من. ج3. تهران: زوار. مستوفیقزوینی، حمدالله (1388). نزهة القلوب. به تصیح محمد دبیرسیاقی. قزوین: حدیث امروز. مسعودی، ابوالحسن علی بن حسین (1349). التنبیه و الاشراف. ترجمه ابوالقاسم پاینده. تهران: ترجمه و نشر کتاب. ملکزاده، مهدی (1373). تاریخ انقلاب مشروطیت ایران. ج4 و 5، تهران، علمی. میلسپو، آرتور (بیتا). مأموریت آمریکاییها در ایران. ترجمه حسین ابوترابیان. تهران: پیام. ناشناس (1370). جغرافیای لرستان: پشتکوه و پیشکوه درسال 1300. به کوشش سکندر اماناللهی بهاروند. خرمآباد: فرهنگ و ارشاد اسلامی. ناصرالدینشاه، قاجار (1373). شهریار جادهها. بهکوشش محمدرضا عباسی و پرویز بدیعی. تهران: سازمان اسناد ملی ایران. ــــــــــــ (1378). سفرنامۀ عراق عجم، و تاریخ و جغرافیای عراق، نوشته اعتمادالسلطنه، به کوشش میرهاشم محدث.، تهران: اطلاعات. والیزادۀ معجزى، محمدرضا (1356). سفرهای رضاشاه کبیر به لرستان. خرمآباد: ادارۀ کل فرهنگ و هنر. ــــــــــــ (1380). تاریخ لرستان روزگار قاجار. مصحح حسین والیزاده معجزى و محمدوالیزاده معجزى. تهران: حروفیه. ویلسن، آرنولد (1363). سفرنامه: تاریخ سیاسی و اقتصادی جنوب غرب ایران. ترجمه حسینعلی سعادت نوری، تهران: وحید. ــــــــــــ (1382). تاریخ لرستان روزگار پهلوی. به تصحیح حسین والیزاده معجزى و محمد والیزاده معجزى، تهران: حروفیه. یکرنگیان، حسین ( 1336). گلگون کفنان: گوشهای از تاریخ نظامی معاصر. تهران: علمی.
2. مقالات ایزدپناه، حمید (تابستان 1355). «پیروان اهل حق در لرستان». میان رشتهای: کاوه (مونیخ). ش 60. ص8-36. پشتدار، علی محمد (زمستان 1376). «لرها و لرستان از دیدگاه ولادیمیر مینورسکی»، ایران شناخت. ش7. ص83-160. روستایی، محسن (شهریور 1387). «یادگارهای ماندگار: یک سند جامعهشناختی ایلات و طوایف لرستانی (گزارشی از منطقه طرهان)». کتاب ماه تاریخ و جغرافیا. ش 142. ص5-90. ــــــــــــ (پائیز و زمستان1377). «سردار اکرم نظرعلی خانطرهانی». لرستان پژوهی، سال1. ش 3 و 4، . ص 67-113. ــــــــــــ (شهریور 1384). «سندی از مجلس و حکمرانی رضاقلیخان نظامالسلطنه در لرستان». پیام بهارستان، ش51. ص16-8. غضنفری امرایی، عباس (بهار و تابستان 1377). «کوهدشت و سران غضنفری»، لرستان پژوهی. سال یکم، ش 1 و 2. 140-135. کریمی، بهمن (1347). «لرستان (پشتکوه و پیشکوه) و آثار تاریخی آن». بررسیهای تاریخی. ش14. ص96-171. مهران، محمد (فروردین 1342). «لرستان»، ارمغان، سال 32. ش1. ص42-36. هفتهنامه صیمره (1390). بخش 33. ش ۱۹۶. سهشنبه ۶ دی . 3. اسناد آرشیو مرکز اسناد و کتابخانه ملی، ش بازیابی 1911/1/12، ش ثبت 1911/290. ـــــــــــ ش بازیابی ندارد، شماره ثبت 1712/293. ــــــــــــ ش بازیابی 14769/1/12، ش ثبت 6138/293. ــــــــــــ ش بازیابی ندارد، ش ثبت 21786/296 ــــــــــــ ش بازیابی 51007-137، ش ثبت ندارد. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,304 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 4,420 |