پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 41 |
| تعداد شماره‌ها | 1,162 |
| تعداد مقالات | 10,024 |
| تعداد مشاهده مقاله | 18,744,489 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 13,013,653 |
معیار صدق و توجیه معرفت در نظام معرفتی صدرایی و اشراقی | ||
| دوفصلنامه علمی حکمت صدرایی | ||
| مقاله 3، دوره 4، شماره 1 - شماره پیاپی 7، آذر 1394، صفحه 37-53 اصل مقاله (394.96 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| حسن رهبر* ؛ شمس الله سراج | ||
| دانشگاه ایلام | ||
| چکیده | ||
| معرفت‌شناسان معرفت را به «باور صادق موجّه» تعریف می‌کنند. در تاریخ اندیشه‌های فلسفی همواره دربارة معیار صدق و توجیه معرفت به‌منزلۀ دو شرط اساسی و مهم در تعریف معرفت نظریه‌پردازی‌هایی وجود داشته است. فیلسوفان حکمت متعالیه و حکمت اشراق نیز از این قاعده مستثنی نبوده‌اند. اگرچه هر دو مکتب معیار صدق را مطابقت و معیار توجیه معرفت را مبناگرایی می‌دانند، اما در این میان اختلاف‌نظرهای مهمی نیز میان دو مکتب وجود دارد که نظرات آن‌ها را از یکدیگر متمایز و متفاوت می‌کند. چنان‌که صدرائیان میان حق و صادق تفاوت قائل‌اند و لحاظ قضیه با واقع و تقدم و تأخر آن را سبب تفکیک مفهوم حق با صادق می‌دانند، اما در مقابل اشراقیان این تفاوت را غیرحقیقی می‌دانند. همچنین، اشراقیان مطابقت را صرفاً تطابق با خارج می‌دانند برخلاف صدرائیان که معتقدند ملاک مطابقت، تطابق با واقع اعم از ذهن و عین است. در سوی دیگر، از وجوه مشابهت دو مکتب می‌توان به این نکته اشاره کرد که هر دو از اشراقات و شهودات نفسانی به‌منزلۀ معارف بدیهی و مبنایی در معرفت نام می‌برند که می‌تواند نقش پایه‌ای در معرفت بشر ایفا کند و بنابراین نوعی «مبناگرایی نوین» را پیشنهاد می‌دهند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| معرفت؛ صدق؛ توجیه؛ مطابقت؛ مبناگرایی نوین؛ مکتب صدرایی؛ مکتب اشراقی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Criteria of Truth and Justification in Sadraian and Suhrawardian Schools | ||
| چکیده [English] | ||
| Epistemologists define knowledgeas "justified true belief”. In the history of philosophy,concerning the measure of truth and justification,as the basic elements of the theory of knowledge, there were several theories. This is true concerning Sadraian and Suhrawardian schools. Although both schools take foundationalism about justification and correspondence concerning truth, but there are important differences between them. Sadraians distinguish between right and true on the base of the relation between proposition and the fact, and its priority and posterity. But the Suhrawardians don’t take this differenceserious. Also, Suhrawardians consider correspondence merely conformity with the external world, while for Sadraians, correspondence consists in conformity with both internal and external world. On the other hand, these two schools have similarities, such as for both of them illumination and intuition are evident and fundamental knowledge , which can serve as the basis of human knowledge. Thus, they introduce a new version of foundationalism. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Knowledge, Truth, Justification, Correspondence, New Foundationalism, Sadraian school, Suhrawardian school | ||
| مراجع | ||
|
ابراهیمی دینانی، غلامحسین (1364). شعاع اندیشه و شهود در فلسفۀ سهروردی. چاپ اول. انتشارات حکمت.##ابن‌سینا، حسین ابن عبداللّه (1404 ق). الشفاء (الالهیّات). به تصحیح سعید زاید. قم: مکتبة آیة‌اللّه المرعشی.##ارسطو (1385 ش). متافیزیک. ترجمۀ شرف‌الدّین خراسانی. چاپ چهارم. تهران: انتشارات حکمت.##الفارابی، ابونصر (1405 ق). الجمع بین الرأی الحکیمین. چاپ دوم. تهران: انتشارات الزّهراء.##المحقق الدوانی (1381). سبع رسائل. تقدیم تحقیق و تعلیق از دکتر تویسرکانى. چاپ اول. تهران: میراث مکتوب.##پولاک، جان [و دیگران] (1386). نظریه‌های امروزی شناخت. ترجمۀ علی حقّی. چاپ دوم. قم: مؤسسۀ بوستان کتاب.##رهبر، حسن و قاسم کاکایی (1391). «محدوده و قلمرو معرفت در نظام معرفت‌شناسی حکمت متعالیه و فیلسوفان دکارتی». فصلنامۀ معرفت فلسفی. س 9. ش 3. صص 100-77.##ـــــــــ (1392). «کدام نوع معرفت موضوع تحلیل فلسفی است؟: تحلیل معرفت‌شناسی فلسفی و چالش‌های آن». ماهنامۀ معرفت، ش 188. صص 74-57.##ـــــــــ (1392). «امکان معرفت و چیستی آن در معرفت‌شناسی فیلسوفان صدرایی و کارتزین‌ها». فصلنامۀ معرفت فلسفی. س 10. ش 4. صص 66-39.##رهبر، حسن و سعید رحیمیان (1388). «معرفت‌شناسی در نظام فلسفی دکارت و سهروردی». فصلنامۀ تأملات فلسفی. س 1. ش 4. صص 25-7.##سبزواری، ملّا‌هادی (1379-1369). شرح منظومه. پنج جلدی. تصحیح حسن‌زاده آملی و تحقیق مسعود طالبی. چاپ اوّل. تهران: نشر ناب.##سهروردی، شهاب‌الدین (1372). مجموعۀ مصنّفات. ج 2. به تصحیح و مقدمۀ هنری کربن. تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه).##ـــــــــ (1373). مجموعۀ مصنّفات. ج 3. به تصحیح و مقدمۀ سیدحسین نصر. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.##ـــــــــ (1373 ش). حکمة‌الاشراق. به تصحیح هانرى کربن (این کتاب در ضمن مصنفات شیخ اشراق چاپ شده است). چاپ دوم. تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.##ـــــــــ (1375). مجموعۀ مصنّفات. چهار جلد. ج 2. تصحیح و مقدمة هانری کربن و سیدحسین نصر و نجفقلی حبیبی. چاپ دوم. تهران. مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.##ـــــــــ (1414 ق). هیاکل النور (ثلاث رسائل). به تحقیق سید احمد توسرکانی. آستان مقدس رضوی.##شریفی، احمدحسین (1386). «موصوف صدق در نظریۀ مطابقت». معرفت فلسفی. ش 3. صص 126-73.##شمس، منصور (1387). آشنایی با معرفت‌شناسی. چاپ دوم. تهران: طرح نو.##شهرزوری، شمس‌الدین (1372ش). شرح حکمة‌الاشراق. مقدمه و تحقیق از حسین ضیائى تربتی. چاپ اوّل. تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.##شیرازی، قطب‌الدین (1383 ش). شرح حکمة‌الاشراق. به اهتمام عبدالله نورانى و مهدى محقق. چاپ اوّل. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.##صدرالمتألهین، محمد ابن ابراهیم (1362 ش). اللمعات المشرقیّة فی فنون المنطقیّة. تصحیح مشکاة‌الدینی. چاپ اوّل. تهران: انتشارات آگاه.##ـــــــــ (1363). مفاتیح الغیب. چاپ اوّل، تهران: مؤسسۀ تحقیقات فرهنگی.##ـــــــــ (1981 م). الحکمة المتعالیه فی الاسفار العقلیّة الاربعة. 9 جلد. چاپ چهارم. بیروت: دارالاحیاء التّراث.##ضیایی، حسین (1384). معرفت و اشراق در اندیشۀ سهروردی. چاپ اول. ترجمۀ سیما نوربخش. تهران: نشر و پژوهش فرزان‌دوز.##ـــــــــ (8/12/1388). «سهروردی و احیای آزادی و اندیشه». www.farheekhtegan.ir.##طباطبایی، محمدحسین (1383). نهایة‌الحکمة. ترجمۀ علی شیروانی. ج 1. چاپ ششم. تهران: انتشارات الزهراء.##ـــــــــ (1384). نهایة‌الحکمة. ترجمۀ علی شیروانی. ج 3. چاپ ششم. قم: انتشارات بوستان کتاب.##عارفی، عباس (1379). «چالشی در بدیهیّات». مجلۀ ذهن. ش 4. صص 58-3.##غفاری، سید محمّد خالد (1380). فرهنگ اصطلاحات آثار شیخ اشراق. چاپ اوّل. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.##گری لینگ، ای سی. و دیگران (1380). نگرش‌های نوین در فلسفه. ترجمۀ یوسف دانشور. قم: طه دانشگاه قم.##محمدزاده، رضا (1382). «نظریۀ معرفت». اندیشۀ حوزه. ش 41 و 42. صص 108-58.##مطهری، مرتضی (1369). شرح مبسوط منظومه. چاپ ششم. تهران: انتشارات حکمت.##مظفّر، محمدرضا (1378). المنطق، ترجمۀ علی شیروانی. ج 1. چاپ هشتم. قم: مؤسسۀ انتشارات دارالعلم.##هاملین، دیوید. و. (1374). تاریخ معرفت‌شناسی. ترجمة شاپور اعتماد. چاپ اوّل. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.##Audi, Robert (1998). Epistemology; a contemporary introduction to the theory of knowledge. London and New York: Routledge##Lehrer, Keith (1992). Theory of Knowledge. London: Routledge.##Pundik, Amit (2006). Epistemology & The Law of Evidence: Four Doubts about Alex Stein’s Foundations of Evidence Law. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,753 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,243 |
||