تعداد نشریات | 37 |
تعداد شمارهها | 1,000 |
تعداد مقالات | 8,532 |
تعداد مشاهده مقاله | 15,318,798 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 10,718,692 |
پیوستگی توسعة روستایی ـ شهری در قالب منظومههای روستایی | ||
برنامه ریزی توسعه کالبدی | ||
مقاله 1، دوره 2، شماره 4، دی 1394، صفحه 11-20 اصل مقاله (1.1 M) | ||
نویسنده | ||
عباس سعیدی* | ||
استاد گروه جغرافیای انسانی و عضو قطب "توسعة پایدار محیط جغرافیایی"، دانشکدة علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی | ||
چکیده | ||
توسعة پایدار روستایی فرایندی است که ارتقای همهجانبة زندگی روستایی را از طریق زمینهسازی و ترغیب فعالیتهای همساز با قابلیتها و تنگناهای محیط (به مفهوم عام آن) مورد تأکید قرار میدهد. بر این بنیاد، توسعة پایدار روستایی جنبههای گوناگونی را شامل است، اما زمینهسازیهای ساختاری در چهار جنبة عام میتواند به کارکرد مناسب این فرایند بیانجامد. این جنبهها عبارتند از: محیطی ـ اکولوژیک، اجتماعی ـ فرهنگی، اقتصادی ـ سیاسی و کالبدی ـ فضایی. یکپارچگی فضایی در قالب رویکرد نظاموار، سکونتگاههای روستایی را در مقیاسهای گوناگون نقطهای، محلی، ناحیهای و منطقهای و ملی، و البته همه جا بهعنوان نظامهای باز، مورد توجه قرار میدهد. بدینسان، هر سکونتگاه روستایی نه تنها بهلحاظ کنش و واکنشهای بین اجزا و نیروهای مختلف درونی خود، بلکه از نظر تعامل با دیگر نظامهای سکونتگاهی (دیگر سکونتگاهها، اعم از روستایی و شهری) نیز پیوسته در روندی پویا قرار دارد. در این بین، آنچه که اهمیتی تعیینکننده دارد، امکانات و قابلیتهای محیط نظام است که بهصورت امکانِ برپایی رابطة تعاملی با سیاستگذاریها، برنامهریزیها و تخصیص اعتبارات و مانند آن تجلی مییابد. از سوی دیگر، با عنایت به رویکردهای نوین در جغرافیای کاربردی و توجه به نقش جوامع در ایجاد فضاهای گوناگون، بسیاری از اهداف برنامهریزی فضایی و ابعاد پایداری در پیوندی تنگاتنگ مورد توجه قرار دارند. این مقاله کوشش دارد تا نشان دهد، هرگونه پایداری در روند توسعة روستایی، مستلزم نگرشی یکپارچه در قالب پارادایم فضایی است و این مهم میسر نخواهد شد، مگر با رویکردی مبتنی بر شبکههای منطقهای در قالب پویش ساختاری ـ کارکردی. | ||
کلیدواژهها | ||
واژگان کلیدی: پیوستگی روستایی ـ شهری؛ توسعة پایدار روستایی؛ منظومههای روستایی؛ شبکة منطقهای؛ شبکة محلی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Rural-Urban Integrity in the Form of Rural Constellations | ||
نویسندگان [English] | ||
Abbass Saeedi | ||
چکیده [English] | ||
Sustainable rural development is a process that will facilitate and encourage the promotion of rural life through acceptable activities in harmony with the environment. Thus, rural sustainable development includes various aspects, but preparation of sufficient structures in 4 backgrounds could facilitate the course; these are: physical-ecologic, social-cultural, political-economic, and spatial. Spatial integration, in the context of a systemic approach, considers the rural settlements as open systems in various scales, namely spot, local, area, regional, and national levels.Thus, each rural settlement is in a dynamic process, not only in terms of interactions between different inner components and forces, but also interacts with other settlement similar systems (settlements, both rural and urban). In the meantime, it is of decisive significance manifests in features and capabilities of the system to establish an interactive relationship with policies, planning and sufficient funds. On the other hand, with regard to new approaches in applied geography and the role of communities in producing different spaces, many of the goals of spatial planning and sustainability aspects are considered coherent. This article tries to show, any sustainability in the process of rural development requires an integrated approach based on terms of structural-functional dynamics in the context of spatial paradigm. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Rural-urban Integrity, Sustainable Rural Development, Rural Constellations, Local Networks, Regional Networks | ||
مراجع | ||
ابن بلخی، فارسنامه، به کوشش علیتقی بهروزی، شیراز، اتحادیة مطبوعاتی فارس، 1343ش.##ابن رسته، ابوعلی احمدبن عمر، اعلاق النفیسه نفیسه، لیدن، 1891م.##ابوالفدا، ابن شاهنشاه بن ایوب، تقویم البلدان، پاریس، 1840م.##اصطخری، ابواسحق ابراهیم (1347)، مسالک و ممالک (ترجمه فارسی قرن 5ق)، به کوشش ایرج افشار، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، تهران.##حدودالعالم منالمشرق الیالمغرب. به کوشش منوچهر ستوده، دانشگاه تهران، 1340ش؛##سعیدی، عباس (1373)، استقرار بهینة روستاهای پراکندة کهگیلویه و بویراحمد، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، معاونت عمران روستایی، جلد 3، تهران.##ـــــ (1375الف)، سطحبندی سکونتگاههای روستایی (گزارش نهایی)، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، معاونت عمران روستایی، تهران.##ـــــ (1375ب)، "ضرورت آرایش مکانی ـ فضایی سکونتگاههای روستایی"، مجموعه مقالات ساماندهی روستاهای پراکنده، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، تهران.##ــــــ (1375ج)،"جایگاه روستاهای کوچک در برنامهریزی توسعه سرزمین"، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال 11، ش 43، زمستان(39-18).##ـــــ (1377الف)، "توسعه پایدار و ناپایداری توسعه روستایی در ایران"، مجله مسکن و انقلاب، ش87، تابستان(22-17).##ـــــ (1381)، "ساماندهی" (سرمقاله)، مجله مسکن و انقلاب، شماره 98، تابستان(5-1).##ـــــ (1382)، "روابط شهر و روستا و پیوندهای روستایی ـ شهری (یک بررسی ادارکی)"، جغرافیا (نشریه علمی ـ پژوهشی انجمن جغرافیایی ایران)، دوره جدید شماره1، پاییز و زمستان 1382 (چاپ 1384)(38-24).##ـــــ (1383)، "نگاهی به فراز و فرود طرحهای هادی روستایی". مجله دهیاریها، سال دوم، شماره10، آبان(11-4).##ـــــ (1384)، "ناکارآمدی ساختاری- عملکردی نظامهای فضایی ناحیهای. مطالعه موردی: ناحیه باغملک (شرق خوزستان)"، مجله جغرافیا و توسعه ناحیهای، دانشگاه فردوسی مشهد، شماره 5، پاییز و زمستان(25-14).##ـــــ (1385)، مکانگزینی و مکانیابی سکونتگاههای روستایی، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، معاونت عمران روستایی، تهران(11-2).##ـــــ (1386)، امکانسنجی استقرار روستاهای جدید، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، معاونت عمران روستایی، تهران.##ـــــ (1387الف)، "شالوده انتظام فضایی و ضرورت مکانیابی سکونتگاههای روستایی در ایران"، فصلنامه آبادی، سال 18، شماره59، تابستان(42-28).##ـــــ (1387ب): "برخی معیارهای مکانیابی سکونتگاههای روستایی". فصلنامه تخصصی مسکن و انقلاب، شماره124، زمستان(11-2).##ـــــ (1387الف)، "مفهوم فضا"، سعیدی، عباس (سرویراستار و مدیرعلمی)، دانشنامه مدیریت شهری و روستایی، بنیاد دانشنامه بزرگ فارسی و سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور، تهران، (617-614).##ـــــ (1387ب)، "ساماندهی فضایی"، دانشنامه مدیریت شهری و روستایی، ... (449-452).##ـــــ (1387ج)، "برنامهریزی فضایی"، دانشنامه مدیریت شهری و روستایی، ... (142-140).##ـــــ (1387د)، "راهبرد شبکه منطقهای"، دانشنامه مدیریت شهری و روستایی،(503-505).##ـــــ (1387ه)، "مفهوم ناحیه"، دانشنامه مدیریت شهری و روستایی، (797).##ـــــ (1387و)، "مفهوم منطقه"، دانشنامه مدیریت شهری و روستایی، (775).##ـــــ (1388الف)، الگوهای خدماترسانی روستایی، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، تهران.##ـــــ (1388ب)، سطح بندی روستاهای کشور، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، تهران.##ـــــ (1389)، "محیط، فضا و توسعه: بحثی در ضرورت توسعه یکپارچه روستایی ـ شهری"، مجله مسکن و محیط روستا، سال 29، (12-3).##ـــــ (1390الف)، "روابط شهر و روستا و پیوندهای روستا ـ شهری"، سعیدی، عباس، روابط و پیوندهای روستایی- شهری در ایران، نشر مهرمینو، تهران، (100-71) چاپ نسخة اولیة این مقاله در: مجله علمی ـ پژوهشی جغرافیا، دوره جدید، شماره 1، 1382 (چاپ 1384).##ـــــ (1390ب)، "پویش ساختاری ـ کارکردی ـ رویکردی نظاموار در مطالعات مکانی ـ فضایی"، جغرافیا، نشریة علمی- پژوهشی انجمن جغرافیایی ایران، دورة جدید، سال نهم، شماره 29، (16-7).##ـــــ (1390ج)، روابط و پیوندهای روستایی ـ شهری در ایران، نشر مهرمینو، تهران؛##ـــــ (1391الف)، "پویش ساختاری ـ کارکردی: رویکردی بدیل در برنامهریزی فضایی"، فصلنامة اقتصاد فضا و توسعة روستایی، سال یکم، شمارة 1، (18-1).##ــــــ (1391ب)، "مفاهیم بنیادین در برنامهریزی کالبدی ـ فضایی (بخش نخست)" در: فصلنامه برنامهریزی کالبدی ـ فضایی، سال اول، شماره اول (29-6).##ـــــ (1392)، طرح پیشنهادی توسعة فضایی منظومههای روستایی کشور، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، معاونت عمران روستایی، تهران)؛##ـــــ (1393)، "جایگاه منظومههای روستایی در برنامهریزی توسعة پایدار کالبدی- فضایی"، مجموعه مقالات اولین همایش برنامهریزی کالبدی- فضایی توسعة پایدار روستایی، اردبیل.##مستوفی قزوینی، حمدالله، نزهتالقلوب، به کوشش گایلی سترانج، تهران، 1362.## Douglass, M (2006), “A Regional Network Strategy for Reciprocal Rural-Urban Linkages: An Agenda for Policy Research with Reference to Indonesia”, Tacoli, Cecilia (Editor), The Earth scan Reader in Rural-Urban Linkages, Earth scan Reader Series, London (January 8, 2006), pp.124-155;##Douglass, M (2013), “Integrated Regional Planning for Sustainable Development in Asia: Innovations in the Governance of Metropolitan, Rural-Urban, and Trans border Riparian Regions”, UNCRD Expert Group Meeting on Integrated Regional Development Planning, 28-30 May (2013).## | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,375 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 5,200 |