تعداد نشریات | 41 |
تعداد شمارهها | 1,131 |
تعداد مقالات | 9,682 |
تعداد مشاهده مقاله | 17,638,864 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,308,385 |
توزیع جغرافیایی تنوعات واکهای گویش سیستانی در دو بخش شهرکی- نارویی و میانکنگی | ||
فصلنامه علمی - پژوهشی زبانشناسی اجتماعی | ||
مقاله 3، دوره 1، شماره 1، دی 1395، صفحه 21-35 اصل مقاله (1.85 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
عباسعلی آهنگر* 1؛ پاکزاد یوسفیان2؛ حسنعلی کدخدا3 | ||
1دانشیار زبانشناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
2استادیار زبانشناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
3کارشناسی ارشد زبانشناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
چکیده | ||
هر زبانی در قالب تعدادی از گونههای زبانی به حیات خویش ادامه میدهد. یکی از زیرحوزههای مطرح در علم جامعهشناسی زبان بررسی پراکنشهای جغرافیایی این تنوعات زبانی است. هدف پژوهش حاضر بررسی توزیع جغرافیایی برخی از تنوعات واکهای در گویش سیستانی در دو بخش شهرکی-نارویی و میانکنگی منطقة سیستان است. بدین منظور، در 28 روستا، از گویشوران زن و مرد مسن و بیسواد یا کمسواد بالای 50 سال گفتار آزاد تهیه شد. علاوه بر آن، پرسشنامهای حاوی فهرستی از واژهها تهیه شد و معادلهای گویشی آنها استخراج گردید. سرانجام، حوزة دقیق توزیع هر تنوع واکهای با استفاده از نقشههای زبانی و ترسیم خط مرزهای همگویی، از طریق نرمافزار GISمشخص شد. یافتههای پژوهش نشان میدهد که فرایندهای افراشتگی، افتادگی، پیشینشدگی، پسینشدگی و سادهسازی واکهای به طور بارزی در این دو بخش دیده میشود. همچنین، میتوان به بقایای قابل توجه برخی از واکههای فارسی میانه و نیز برخی از ویژگیهای آن دوره، همچون فرایند کشش واکهای، اشاره کرد. بعلاوه، علیرغم شباهتهای زبانی، به دلیل وجود پارهای از تفاوتها در گفتار گویشوران مورد مطالعه میتوان در گویش سیستانی این دو بخش لهجههایی را شناسایی کرد. بارزترین آنها لهجة بارانی، با تلفظ محلی /bârni/، در بخش میانکنگی است که کاربرد تنوعات واکهای در میان سخنگویان آن به زبان فارسی معیار نزدیکتر است. | ||
کلیدواژهها | ||
تنوع واکهای؛ خط مرز همگویی؛ گویش سیستانی؛ نقشههای زبانی؛ بخش شهرکی-نارویی؛ بخش میانکنگی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Geographical Distribution of Vowel Variations of Sistani Dialect in Shahraki-Naroui and Miyankangi Regions | ||
نویسندگان [English] | ||
A.A. Ahangar1؛ P. Yousefian2؛ H.A. Khadkhoda3 | ||
چکیده [English] | ||
Each language continues to survive by means of some of its variations. One of the important sub-domains of sociology of language deals with the geographical distributions of these variations. The aim of this study is to investigate the geographical distribution of some vowel variations in Sistani dialect spoken in Shahraki-Naroui and Miyankangi regions of Sistan. To this end, we provided the free speech of one or two of the above fifty-year-old uneducated or less educated female and male speakers in 28 villages. Then a questionnaire including a lexical list was prepared and carried out. Finally, the exact area of each vowel variation was specified by using linguistic maps and drawing isoglosses via Geogrephical Information System (GIS) software. The research findings reveal that vowel raising, lowering, fronting and backing, and vowel simplification processes are considerably observed in these two regions. Similarly, noticeable Middle Persian linguistic remnants such as vowel length process and some cases of vowel retention can be intentioned. In addition, in spite of the linguistic similarities, because of some differences in the speech of the speakers, some accents coulde be identified in Sistani dialect spoken in these two regions. The most conspicuous one is Bârâni (locally pronounced Bârni) accent in Miyankangi region the speakers of which use the vowel variations more similar to those of the standard Persian language. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Vowel variation, Isogloss, Sistani dialect, Linguistic maps, Shahraki-Naroui region, Miyankangi region | ||
مراجع | ||
آهنگر، عباسعلی. (1382). «توصیف دستگاه واجی گویش سیستانی». مجلة گویششناسی (ضمیمة نامة فرهنگستان). جلد اول. ش 1. صص 31-4. اویسیپور، محسن. (1374). «بررسی و توصیف گویش سیستانی در منطقة پشت آب». پایاننامة کارشناسی ارشد دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه مشهد. باقری، مهری. (1380). واجشناسی تاریخی زبان فارسی. تهران: قطره. ــــــــــــــ (1378). مقدمات زبانشناسی. تهران: نشر قطره برجسته دلفروز، بهروز. (1372). «واژهنامة ریشهشناسانه و تطبیقی گویش سیستانی». پایاننامة کارشناسی ارشد. دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شیراز. جهانگیری، نادر. (1365). «لهجهشناسی و جغرافیا». مجموعه مقالات سمینار جغرافی (1). بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی. ــــــــــــــ (1378). زبان: بازتاب زمان، فرهنگ و اندیشه (مجموعه مقالات). تهران: آگاه. حقشناس، علیمحمد. (1380). آواشناسی (فونتیک). تهران: نقش جهان. خزاعی اصفهانی، منیژه. (1389). «بررسی توصیفی ساختواژه گویش سیستانی». پایاننامة کارشناسی ارشد دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه سیستان و بلوچستان. خسروی، فهیمه. (1386). «تاثیر تنوعات اجتماعی و جغرافیایی بر گفتار گویشوران شهر زابل و روستای سکوهه بر پایة نظریة ویلیام لابو». پایاننامة کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور تهران. دوستی، محمد. (1380). «بررسی توصیفی ساخت واجی، تصریفی و اشتقاقی واژه در گویش سیستانی ادیمی». پایاننامة کارشناسی ارشد دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شیراز. محمدی خُمک، جواد. (1379). واژهنامة سکایی (فرهنگ لغات سیستانی). تهران: سروش. هاشمزاده، نازیلا. (1392). سالنامه آماری استان سیستان و بلوچستان 1390. معاونت برنامهریزی و اشتغال استانداری سیستان و بلوچستان.
Ahangar, A.A. (2010). “A study of the verb system in the Sistani dialect of Persian”. Orientalia suecana, vol 59, pp: 5-44. Bearman, P. J., Bianquis, Th., Bosworth, C. E., Donzel, E. Van, Heinrichs, W. P. (2003). The Encyclopaedia of Islam. Leiden Brill. pp. 425-448, ‘Iran, iii. Languages’. Chambers, J.K. & Trudgil, P. (2004). Dialectology. 2nd edition. Cambridge: Cambridge University. Jahangiri, N. (2000). A Sociolinguistic study of Persian in Tehran. Tokyo Press Co., Ltd. Lazard, G. (1974). “Morphologie du verbe dans le parler Persian du Sistan”. Studi Iranica 3, pp. 65-85. Mackenzie, D.N. (1971). A Concise Pahlavi Dictionary. London: Oxford University Press. Okati, F. (2008). “ A phonological description of the Iranian Sistani dialect of Miyankangi”. MA thesis, University of Sistan and Balouchestan. Okati F., Ahangar A. A. & Jahani C. (2009). “The Status of [h ] and [ ʔ ] in Sistani Dialect of Miyankangi”. Iranian Journal of Applied Language Studies, Vol.1 NO.1, PP: 80 – 99. Pi, T. (2005). Beyond the Isogloss: The Isograph in Dialect Topogrphy. Simon Fraser University. At: www.chass. utoronto.ca/canengglobal/abstract/. Windfuhr, Gernot L. (1989). “New Iranian Languages”, in Rüdiger Schmitt (ed), Compendium Linguarum Iranicarum. Wiesbaden: Ludwig Reichert Verlag, pp. 246-250 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,222 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,216 |