پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 41 |
| تعداد شماره‌ها | 1,130 |
| تعداد مقالات | 9,675 |
| تعداد مشاهده مقاله | 17,617,046 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,298,636 |
واقع گرایی معرفت شناختی غیر مستقیم از دیدگاه ملاصدرا | ||
| دوفصلنامه علمی حکمت صدرایی | ||
| مقاله 2، دوره 5، شماره 1 - شماره پیاپی 9، آذر 1395، صفحه 23-32 اصل مقاله (349.88 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| اعظم اسلامی نشلجی* 1؛ محمد سعیدی مهر2 | ||
| 1کارشناس ارشد فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه تربیت مدرس | ||
| 2استاد گروه فلسفه دانشگاه تربیت مدرس | ||
| چکیده | ||
| در معرفت‌شناسی معاصر، در باب ماهیت ادراک حسی و واقع‌نمایی آن، نظریات متعددی مطرح شده است. از آن میان، «واقع‌گرایی معرفت‌شناختی» بر این عقیده است که معرفت نسبت به جهان خارج ممکن بوده، عالم خارج مستقل از معرفت بشری وجود دارد و معرفت ما توصیفی از آن است. واقع‌گرایی معرفت‌شناختی به دو قسم «مستقیم» و «غیر مستقیم» تقسیم می‌شود. در بدو امر به نظر می‌رسد نظریة ملاصدرا در باب ادراک حسی، با هر یک از واقع‌گرایی مستقیم و غیرمستقیم وجوه مشترکی دارد اما با اندکی تأمل تفاوت‌های نظر ملاصدرا با هر یک، به‌لحاظ دیدگاه خاص وی در باب هستی‌شناسی، آشکار و پیدایش نوعی «واقع‌گرایی غیر مستقیم صدرایی» ناگزیر خواهد شد؛ که در این مقاله به بیان آن پرداخته‌ایم. آموزة «اتحاد عالم و معلوم»، واقعیت مجرد و مثالی علم را به‌مثابه واسطه میان عالم و معلوم خارجی معرفی کرده و «تطابق وجودات طولی ماهیت» واقع‌نمایی ادراک حسی را تبیین می‌کند. اما به نظر می‌رسد ادراک یک شیء مادی که به‌واسطه و در پرتو ادراک یک وجود مجرد مثالی در عالمی غیر از عالم طبیعت به‌وقوع پیوسته، علی‌رغم سازگاری درونی که با دیگر آموزه‌های صدرایی دارد، از فهم متعارف از ادراک حسی به‌دور بوده و خود محل بحث است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| واقع‌گرایی معرفت‌شناختی؛ واقع‌گرایی مستقیم؛ واقع‌گرایی غیر مستقیم؛ ادراک حسی؛ واقعیت علم؛ ملاصدرا | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Mulla Sadra on the Indirect Epistemological Realism | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Azam Eslami Nashalji1؛ Mohammad Saeedimehr2 | ||
| چکیده [English] | ||
| In the contemporary epistemology, many theories have been advanced about the nature of perception and the way it represents the external world. As one of such theories, “epistemological realism” argues that knowledge of the external world is possible and this world exists independent from man’s knowledge; and, our knowledge is a description of this world. Epistemological realism may be classified under two groups: “direct” and “indirect”. At the first look, it seems that there are some common points between Mulla Sadra’s theory of perception on the one hand and each of direct and indirect realism on the other. When one reflects upon the case, however, he will find that there are some differences between them and because of Mulla Sadra’s special theory concerning ontology inevitably some sort of “indirect Sadrean realism” will emerge which will be explained in this paper. In the doctrine of “unity of the knower and the known object”, immaterial reality of knowledge has been introduced as an intermediate between the knower and the external known object; and, “the correspondence between the linear beings of essence” explains how the perception represents the external world. It will be argued in this paper that perceiving a material object in the light of perceiving an immaterial and Ideal being in a world other than the world of nature, even though it is internally consistent with other Sadraean doctrines, is somehow far from ordinary understanding of sense perception. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| epistemological realism, direct realism, indirect realism, Perception, reality of knowledge, Mulla Sadra | ||
| مراجع | ||
|
جوادی آملی، عبدالله (1375). رحیق مختوم. قم: اسراء. حسن‌زاده آملی، حسن (1404). دروس اتحاد عاقل به معقول. تهران: حکمت. زنوزی، ملاعبدالله (1379). لمعات الهیه. تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران. زنوزی، آقاعلی (1376). بدایع الحکم. تهران: الزهرا. سبزواری، ملاهادی (1382). تعلیقات بر شواهد الربوبیه. تصحیح سید جلال‌الدین آشتیانی. قم: بوستان کتاب. طباطبایی، محمدحسین (1362). نهایة الحکمة. قم: مؤسسه النشر الاسلامی. ــــــــــ (1990م) تعلیقات اسفار اربعه. در ملاصدرا 1990. عبودیت، عبدالرسول (1385). درآمدی بر نظام حکمت صدرایی. ج1. تهران: سمت. ــــــــــ (1386). درآمدی بر نظام حکمت صدرایی. ج2. تهران: سمت. ملاصدرا (1315). تعلیقه بر حکمه الاشراق. چاپ سنگی. ــــــــــ (1368). الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة. قم: مکتبة المصطفوی. ملاصدرا (1380). المبدأ و المعاد. تصحیح سید جلال‌الدین آشتیانی. قم: سازمان تبلیغات اسلامی. ــــــــــ (1382الف). شرح و تعلیقه بر الهیات شفا. ج1. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا. ــــــــــ (1382ب). الشواهد الربوبیة. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا. ــــــــــ (1391ق) شرح اصول کافی. تهران: مکتبة المحمودی. چاپ سنگی. ــــــــــ (1990م). الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة. بیروت: دار احیاء التراث العربی. ــــــــــ (1981م). الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة. بیروت: دار احیاء التراث العربی. ــــــــــ (بی‌تا). الرسائل. قم: مکتبة المصطفوی. چاپ سنگی. Bonjour, L. (2004). “In Search of Direct”. Philosophy and Phenomenological Realism Research. Vol. LXIX, No. 2: 349-367. Dancy, J. (1985). An Introduction to Contemporary Epistemology. New York: Basil Blackwell. Huemer, M. (2011). “Sense-Date”, The Stanford Encyclopedia of Philosophy. (Spring 2011 Edition) ed. Edward N. Zallta; http:// plato.stanford.edu/ 2011/entries/sense-data. Hume, David (2007). An Enquiry Concerning Human Undrestanding. ed. Peter Millicen. New York: Oxford University Press. Russell, Bertrand (1998). The Problem of Philosophy. New York: Oxford University Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,199 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,227 |
||