پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 41 |
| تعداد شماره‌ها | 1,172 |
| تعداد مقالات | 10,099 |
| تعداد مشاهده مقاله | 18,932,604 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 13,133,888 |
تحرک اجتماعی در رمان فارسی از سال 1300 تا 1350 شمسی (مطالعه در چهار رمان نمونه) | ||
| دوفصلنامه نقد داستان معاصر فارسی | ||
| مقاله 3، دوره 4، شماره 2 - شماره پیاپی 14، آذر 1395، صفحه 35-54 اصل مقاله (317.15 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| مریم عاملی رضایی* 1؛ ستاره زارع2 | ||
| 1استادیار زبان و ادبیات فارسی پژوهشگاه علوم انسانی | ||
| 2دانشجوی کارشناسی ارشد زبان فارسی | ||
| چکیده | ||
| اصطلاح تحرک اجتماعی (Social Mobility) به جابهجایی افراد از پایگاهی اجتماعی به پایگاه اجتماعی دیگر اطلاق میشود. این تحرک به دو شیوۀ عمودی و افقی اتفاق میافتد. پرسش اصلی این پژوهش بازتاب چگونگی تحرک طبقات اجتماعی در رمان فارسی در دوران مورد بحث است. روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای و با در نظر گرفتن نمونههای موفق رمانهای این دوره بوده است. نتیجه پژوهش نشان میدهد که از سالهای1300تا 1325 شمسی، طبقۀ اجتماعی اشراف و کارمندان و طبقۀ اداری و شهرنشین در رمان فارسی بیشترین بازتاب را داشته است. در این دوره انتقاد از فاصلۀ طبقاتی و تحرک اجتماعی ناسالم، از مهمترین مسائل طرحشده در رمانهاست. طبقۀ متوسط در حال شکلگیری و تحرک اجتماعی بیشتر از نوع تحرک عمودی است. از سالهای 1325 تا 1350ش. طبقۀ اجتماعی متوسط شهرنشین و بهویژه طبقۀ محروم روستانشین، کارگران و دهقانان در رمان بیشتر بازتاب داشته است. در این دوره، تحرک اجتماعی اغلب در میان طبقات متوسط و محروم و از نوع تحرک افقی است، یعنی جابهجایی در مشاغل فرودست مثل تبدیل روستایی و کشاورز بیزمین به حاشیهنشین شهری را شاهد هستیم. مسئلۀ استفادۀ تکنیکی از تجدد در سطح صنعتی مانند استفاده از ابزارهایی چون ماشین و تراکتور و در سطح فرهنگی مانند استفاده از کفش، کلاه و لباس فرنگی بدون زیرساخت مناسب و فرهنگ مصرف آن، تبعاتی در ایجاد فاصلۀ طبقاتی و تحرک اجتماعی به وجود آورد که در رمانهای این دوره بازتاب یافته و تحلیل شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| رمان رئالیستی فارسی؛ پایگاه اجتماعی؛ طبقۀ اجتماعی؛ تحرک اجتماعی؛ 1300 تا 1350 | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Social Mobility in the Persian Novel from 1921 to 1971 (Case Study: Four Sample Novels) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| setare zare2؛ | ||
| 2M. A. Student, Persian Language and Literature | ||
| چکیده [English] | ||
| The term social mobility refers to the displacement of people from a community center to the other social one. This mobility takes place in both vertical and horizontal ways. The main question of this study reflects how social classes move in the Persian novel during the periods "1921-1971". The research method is an analytical-descriptive one and this study wasdone using library resources and taking into account the successful novels during this period. The result of the research shows that, 1300 to 1325, the social classes of the nobility, the administrative staff and the urban ones have had the most reflection in the Persian novel. In this period, criticism of the social different classes and unhealthy social mobility was one of the most important issues in the novels. The middle class is developing and social mobility is more than vertical mobility. Between 1325 and 1350, the middle urban social class, especially the deprived rural class, workers and peasants reflected more that the other groups in the novels. In this period, social mobility is often among the middle and deprived classes and is a type of horizontal mobility; it means changing subordinate jobs such as rural changes and landless farmers toward the urban marginization. The technical use of modernization at the industrial level, such as the use of tools such as car and tractor, at a cultural level, such as the use of foreign shoes, hats and clothes, without a proper arrangement and the culture of consumption, will lead into consequences of the different social class formation and social mobility, which have been reflected and analyzed in the novels of this period. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Persian Realist Novel, Social Center, Social Class, Social Mobility, 1921 to 1971 | ||
| مراجع | ||
|
آبراهامیان، یرواند (1377). ایران بین دو انقلاب (از مشروطه تا انقلاب اسلامی). کاظم فیروزمند، حسن شمسآوری و محسن مدیر شانهچی. چاپ اول. تهران: نشر مرکز. آل احمد، جلال (1385). نفرین زمین. چاپ اول. تهران: معیار اندیشه. افغانی، علیمحمد (1388). شوهر آهو خانم. چاپ سوم. تهران: دنیای دانش. انزابینژاد، رضا؛ رنجبر، ابراهیم (1385). «سیمین دانشور از آتش خاموش تا سووشون و اثرپذیری از آل احمد». مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، دوره 25، شماره 3، صص 56-45. حجازی، محمد (بیتا). زیبا. بیجا. رنجبر، ابراهیم (1391). «رسالت روشنفکر و زرافا، میشل (1386). جامعهشناسی ادبیات داستانی (رمان و واقعیت اجتماعی). نسرین پروینی. چاپ اول. تهران: سخن. فرسار، احمد (1377). جامعهشناسی (اصول، مبانی و نظریهپردازان). چاپ اول. تهران: نشر اوحدی. کوئن، بروس (1372). مبانی جامعهشناسی. غلام عباس توسلی و رضا فاضل. چاپ اول. تهران: سمت. گرب، ادوراد. ج. (1373). نابرابری اجتماعی (دیدگاههای نظریهپردازان کلاسیک و معاصر). محمد سیاهپوش و احمدرضا غرویزاد. چاپ اول. تهران: نشر معاصر. گیدنز، آنتونی (1373). جامعهشناسی. منوچهر صبوری. چاپ اول. تهران: نشر نی. لوکاچ، جورج (1392). جامعهشناسی رمان. محمدجعفر پوینده. چاپ دوم. تهران: نشر ماهی. محسنی، منوچهر (1371). جامعهشناسی عمومی. چاپ یازدهم. تهران: انتشارات طهوری. مشفق کاظمی، مرتضی (1348). تهران مخوف. بیجا. میرعابدینی، حسن (1387). صدسال داستاننویسی ایران. جلد اول و دوم. چاپ پنجم. تهران: نشر چشمه. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,250 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 419 |
||