پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 41 |
| تعداد شماره‌ها | 1,189 |
| تعداد مقالات | 10,220 |
| تعداد مشاهده مقاله | 19,255,290 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 13,305,186 |
تبیین جایگاه وجودی و معرفتی عقل فعال از نظر ابن سینا و ملاصدرا | ||
| دوفصلنامه علمی حکمت صدرایی | ||
| مقاله 3، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 19، اسفند 1400، صفحه 39-50 اصل مقاله (953.22 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| زهرا حسام محمدی* 1؛ علی افضلی2 | ||
| 1مربی دروس معارف/دانشگاه کاشان | ||
| 2استاد موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران | ||
| چکیده | ||
| عقل فعال موجودی برتر از عالم طبیعت، عاری از ماده و احکام آن، قائم به نفس و فعلیت صرف است. این موجود از نظر حکمای مشائی هم در ساختمان هستی و هم در فرآیند معرفت انسان نقش بی‌بدیلی دارد. به باور ایشان معرفت بشر بدون وجود عقلی مفارق و قدسی به سامان نمی‌رسد و فرآیند معرفت در تمام مراحل خود، به افاضه و دستگیری چنین موجودی محتاج است. نحوه‌ی ارتباط نفس با عقل فعال از مقوله‌ی فعل و انفعال است که عقل فعال در سوی فعلیت و نفس انسان در سوی انفعالِ این رابطه ایستاده‌اند. ملاصدرا در مباحث معرفت‌شناسی خود اصطلاح عقل فعال را بسیار بکار برده است. ایشان نیز ادراک انسان را در مرحله‌ی تعقل، ناشی از برقراری ارتباط نفس با این موجودِ مجردِ مستقل از نفس انسانی می‌داند. اما در نهایت و برخلاف رویکرد غالب مفسران، عباراتی دارد که حاکی از درونی بودن عقل فعال در نفس انسانی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| عقل فعال؛ ابن سینا؛ ملاصدرا؛ جایگاه وجودشناختی؛ جایگاه معرفت‌شناختی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Explaining the existential and epistemological position of Active Intellect In terms of Avicenna and Mulla Sadra | ||
| نویسندگان [English] | ||
| zahra hesam mohamadi1؛ | ||
| 1Lecturer/ Islamic Studies/ Kashan University/ Kashan/ Iran | ||
| 2Professor Research Institute Wisdom and Philosophy of Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Active Intellect is an existence superior to the universe, free from substance and its conditions, self-existent and mere action. According to Peripatetic philosophers, this existence has an unparalleled role in both the structure of human beings and the process of human knowledge. They believe that human knowledge could not be achieved without a separated and sacred intellect and the process of knowledge, in all stages, requires the emanation and handing of such an intellect. The quality of connection between soul and active intellect is of action and reaction, in which the latter is on the active side and the former on the passive side. Mullā Sadrā has being used the term “active intellect” in his epistemological discussions many times. He also emphasizes that a human understanding at the stage of reasoning and intellect is the result of the relation of soul to this abstract entity independent of the human soul. But Eventually and Contrary to the dominant approach of commentators, he has some expressions indicating the inner nature of the active intellect In human breath. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| active (agent) intellect, Avicenna, Mullā Sadrā, position of ontology, position of epistemology | ||
| مراجع | ||
|
آشتیانی، جلال‌الدین (1387). شرح حال آرای فلسفی ملاصدرا. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
ابن‌رشد، ابوالولید (1377). تفسیر مابعدالطبیعه. تهران: حکمت.
ـــــــ. (1992م). تهافت التهافت. بیروت: دار المشرق.
ابن‌سینا، حسین‌بن عبدالله (1339). الاشارات و التنبیهات. به‌اهتمام محمود شهابی. تهران: دانشگاه تهران.
ـــــــ. (1362). التعلیقات. تحقیق عبدالرحمن بدوی. قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
ـــــــ. (1363). المبدأ و المعاد. به اهتمام عبدالله نوری، تهران: موسسه مطالعات اسلامی.
ـــــــ. (1364). النجاة. به‌کوشش محمدتقی دانش‌پژوه. تهران: دانشگاه تهران.
ـــــــ. (1371). المباحثات. تحقیق محسن بیدارفر. قم: بیدار.
ـــــــ. (1375). الاشارات و التنبیهات. قم: نشر البلاغه.
ـــــــ. (1379). النفس من کتاب الشفاء. تحقیق حسن حسن‌زاده آملی. قم: بوستان کتاب.
ـــــــ. (1385). النفس من الشفا. تحقیق حسن حسن‌زاده آملی. قم: بوستان کتاب.
ـــــــ. (1400ق). الشفاء (الهیات). تحقیق ابراهیم مدکور. مصر: الهیئة المصریة.
ـــــــ. (1975م). الشفاء (النفس). تحقیق ابراهیم مدکور. مصر: الهیئة المصریة.
ارسطو (1349). درباره نفس. ترجمه علیمراد داوودی، تهران: حکمت.
ـــــــ. (1366). مابعدالطبیعه. ترجمه شرف‌الدین خراسانی، تهران: گفتار.
اسکندر افرودیسی (1986م). مقالة فی العقل. تحقیق عبدالرحمن بدوی. بیروت: دار المشرق.
بدوی، عبدالرحمن (1978م). ارسطو عند العرب. کویت: وکالة المطبوعات.
جوادی آملی، عبدالله (1375). رحیق مختوم. قم: اسرا.
داوودی، علیمراد (1349). عقل در حکمت مشاء از ارسطو تا ابن‌سینا. تهران: دهخدا.
فارابی، ابونصر (1366). السیاسة المدنیة. تهران: الزهراء.
کاپلستون، فردریک (1368). تاریخ فلسفه: ج1: یونان و روم. ترجمه جلال‌الدین مجتبوی. تهران: علمی و فرهنگی.
کندی، ابویعقوب (1948م). رساله فی فلسفة الاولی. تحقیق احمد فؤاد الاهوانی، قاهره.
ـــــــ. (1983م). رسالة فی العقل. تحقیق عبدالرحمن بدوی، بیروت: دار الاندلس.
گاتری، دبلیو. کی. سی. (1377). تاریخ فلسفه یونان. ترجمه مهدی قوام صفری. تهران: فکر روز.
ملاصدرا، محمدبن‌ابراهیم (1352). رسائل فلسفی. تصحیح سیدجلال آشتیانی. مشهد: دانشکده الهیات و معارف اسلامی.
ـــــــ. (1360). الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة. تصحیح سیدجلال‌الدین آشتیانی. مشهد: مرکز نشر دانشگاهی.
ـــــــ. (1375). مجموعه رسائل فلسفی صدرالمتألهین. تحقیق حامد ناجی اصفهانی. تهران: حکمت.
ـــــــ. (1381). الاسفار الاربعه. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
ـــــــ. (1382). الشواهد الربوبیه. تصحیح سیدجلال آشتیانی. قم: مطبوعات دینی.
ـــــــ. (1419ق). الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
ـــــــ. (1432ق). الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة. بیروت: دار الحجة البیضا.
Plato (1971). “Republic”. The Collected Dialogued Of Plato. edited by Edith Hamilton and Carins Huntington. Princeton University Press.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,769 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 484 |
||