تعداد نشریات | 41 |
تعداد شمارهها | 1,114 |
تعداد مقالات | 9,530 |
تعداد مشاهده مقاله | 17,196,019 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,035,635 |
تأثیر تجاری شدن کشاورزی بر نظام مالکیّت زمین در دورۀ قاجار (مطالعۀ موردی: مازندران) | ||
پژوهشنامه تاریخ های محلی ایران | ||
مقاله 5، دوره 6، شماره دوم - پیاپی 12 - بهار و تابستان 97، فروردین 1397، صفحه 79-92 اصل مقاله (725.85 K) | ||
نوع مقاله: pajoheshi | ||
نویسندگان | ||
زهرا نادی* 1؛ محسن بهشتی سرشت2؛ ذکرالله محمدی3؛ باقرعلی عادلفر4 | ||
1دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام، دانشگاه بینالمللی امام خمینی قزوین | ||
2دانشیار گروه تاریخ، همکار پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی | ||
3دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه الزهرا | ||
4دانشیار گروه تاریخ دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین | ||
چکیده | ||
رشد سرمایهداری در ایران و وابستگی به بازار جهانی در قرن نوزدهم سبب شد تا حوزههای مختلف اقتصادی و اجتماعی کشور در این دوره تا حدودی متأثر از تحولات غرب و نظام جهانی باشد. این وابستگی بخش کشاورزی را نیز دستخوش تغییر کرد و به رشد کشاورزی تجاری منجر شد. در این پژوهش تلاش شده تا با روش توصیفی ـ تحلیلی و با تکیه بر نظریۀ توسعۀ وابسته و بهرهگیری از اسناد آرشیوی، به این پرسش پاسخ داده شود که رشد کشاورزی تجاری چه تأثیری بر نظام مالکیّت زمین در مازندران داشته است؟ پس از بررسی و تحلیل دادهها و اسناد، این نتیجه حاصل شد که رشد کشاورزی تجاری در ایران قرن نوزدهم سبب اهمیت یافتن زمین و سودآوری زمینداری و زراعت فرآوردههای پولی شد. این مسئله موجب گرایش طبقات غیرزمیندار جامعه، اعم از تاجران و دولتمردان و حتی اتباع خارجی به تملّک زمین و کشاورزی گردید. این افراد با خریداری اراضی متعدد، به طبقۀ ملّاک جامعه پیوستند و زمینۀ گسترش مالکیت خصوصی و مناسبات اربابی را فراهم آوردند. نیاز روزافزون به زمینهای زراعی و تمایل به گسترش املاک شخصی، سبب شد تا عدهای به اجارۀ اراضی و حتی تصرف عدوانی زمینهای کشاورزان و خردهمالکان محلی اقدام نمایند که این امر ضمن گسترش طبقۀ زمیندار جدید در مازندران، به بیزمین شدن بسیاری از کشاورزان بومی انجامید. | ||
کلیدواژهها | ||
نظریة توسعة وابسته؛ کشاورزی تجاری؛ مالکیت زمین؛ مازندران؛ دورۀ قاجار | ||
عنوان مقاله [English] | ||
The Impact of Agricultural Commercialization on the land ownership system In the Qajar period (Case study: Mazandaran) | ||
نویسندگان [English] | ||
Zahra nadi1؛ Mohsen Beheshtiseresht2؛ Zekrolah Mohammadi3؛ Bagherali Adelfar4 | ||
1Ph.D. student of Iran after Islam, Imam Khomeini International University of Qazvin; | ||
2Associate Professor, History Department, Research Institute of Imam Khomeini and Islamic Revolution of Tehran | ||
3Associate Professor, History Department, Alzahra University of Tehran | ||
4Associate Professor, History Department, Imam Khomeini International University of Qazvin | ||
چکیده [English] | ||
The growth of capitalism in Iran and the dependence on the world market in the nineteenth century led to various spheres of economic and social in country influenced by the developments of the West and the global system during this period. This dependency also changed the agricultural sector as well and led to the growth of commercial agriculture. In this research, It has been tried to use the descriptive-analytical method and relying on the theory of dependent development and the use of archival documents, to be answered to this question that What is the effect of growing commercial agriculture on land ownership system in Mazandaran? After reviewing and analyzing data and documents, this result was obtained that the growth of commercial agriculture has led to the importance of land and land management profitability and the cultivation of monetary products in nineteenth-century in Iran. This led to the tendency of the non-temperate classes of society, including traders, government officials and even foreigners to own land and agriculture. These people joined to the landowner class of the community to purchasing multiple lands and provided the ground for the expansion of private property and the master's Relationship. The growing need for arable land and the desire to expand personal property, Led to some action to lease land and even capture forcible of farmers' lands and minor owners of local that this issue, as the new landlord develops in Mazandaran, led to the landless many native farmers. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Dependent development theory, Commercial farming, Land ownership, Mazandaran, Qajar period | ||
مراجع | ||
آزاد ارمکی، تقی (1380). اندیشۀ نوسازی در ایران. تهران: دانشگاه تهران. ازکیا، مصطفی (1370). جامعهشناسی توسعه و توسعهنیافتگی روستایی ایران. تهران: اطلاعات. اشرف، احمد (1352). مشخصات اقتصادی و اجتماعی نظامهای بهرهداری کشاورزی در ایران. تهران: سازمان برنامه و بودجه، مرکز آموزش و پژوهش در برنامهریزی منطقهای. بدیع تبریزی، شمسالدین (1360). مناسبات ارضی در ایران معاصر. ترجمة غلامحسین متین. تهران: اخگر. تحلیلی از شرایط جامعة روستایی در ایران. مؤلف ناشناس. بیجا: بینا. 1357. ترکمان، محمد (1378). اسناد امیرمؤید سوادکوهی، از سال 1263 شمسی تا کودتای انگلیسی سوم اسفند 1299. تهران: نشر نی. جمالزاده، محمدعلی (1384). گنج شایگان: تاریخ اقتصادی ایران. تهران: سخن. حسنزاده، فرزان (1391). «تحول نظام حقوق مالکیت زمین در ایران (از دورة مشروطه تا سقوط پهلوی اوّل)». به راهنمایی حسن زندیه. پایاننامه کارشناسی ارشد گروه تاریخ ایران اسلامی. دانشگاه تهران. خسروی، خسرو (1358). جامعه شناسی روستایی ایران. تهران: دانشگاه تهران. رابینو، لوئی (1341). سفرنامه مازندران و استراباد. ترجمة غلامعلی وحید مازندرانی. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. رواسانی، شاپور (1390). دولت و حکومت در ایران در دورۀ تسلط استعمار سرمایهداری: (شیوۀ تولید مستعمراتی – طبقۀ پیوسته به استعمار سرمایهداری). تهران: امیرکبیر. سیف، احمد (1380). استبداد، مالکیت و انباشت سرمایه در ایران. تهران: رسانش. سو، الوین (1380). تغییرات اجتماعی و توسعه. ترجمة محمود حبیبی مظاهری. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی. طاهری، ابوالقاسم (1347). جغرافیای تاریخی گیلان، مازندران، آذربایجان از نظر جهانگردان. تهران: شورای مرکزی جشن شاهنشاهی ایران. عباسی، ابراهیم (1383). دولت پهلوی و توسعۀ اقتصادی. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. عبداللهیف (1361). «روستاییان ایران در اواخر قاجاریه». در: مجموعه مقالات مسائل ارضی و دهقانی. ترجمة مارینا کاظمزاده. تهران: آگاه. عیسوی، چارلز (1362). تاریخ اقتصادی ایران (عصر قاجار 1215-1332ه.ق). ترجمة یعقوب آژند. تهران: گستره. فشاهی، محمدرضا (1360). تکوین سرمایهداری در ایران. تهران: گوتنبرگ. فریزر، جیمز (1364). سفرنامۀ فریزر. ترجمة منوچهر امیری. تهران: توس. فوران، جان (1389). مقاومت شکننده: تاریخ تحولات اجتماعی ایران از سال 1500 میلادی. ترجمة احمد تدین. تهران: خدمات فرهنگی رسا. فورتادو، سلسو؛ گوندرفرانک؛ آندره (1366). توسعه و توسعهنیافتگی. ترجمة حائری و دیگران. تهران: پیشبرد. کاظمبیگی، محمدعلی (1377). موانع توسعۀ اقتصادی در ایران عصر قاجار: پژوهشی در تولید شکر در مازندران. فصلنامه علمی – پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا. سال هشتم. شماره 26 و 27. (تابستان): 219-185. کاظمبیگی، محمدعلی (1389). «اصلاحات مالی مجلس اول و اجرای آن در مازندران». فصلنامه علمی ـ پژوهشی تاریخ اسلام و ایران. سال بیستم. دوره جدید. شماره 6. پیاپی 85. (تابستان): 202-163. کولاگینا، لودمیلا (1359). استیلای امپریالیسم بر ایران و تبدیل این کشور به نیمه مستعمره. ترجمة سیروس ایزدی. تهران: علم. مکنزی، فرانسیس چارلز (1359). سفرنامه شمال. ترجمة منصور اتحادیه. تهران: گستره. ملگونف، گریگوری والریانف (1364). سفرنامه ملگونف. ترجمة مسعود گلزاری. تهران: دادجو. نصیریمقدم، محمدنادر (1374). گزیدۀ اسناد دریای خزر و مناطق شمالی ایران در جنگ جهانی اول. تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی. نوری، مصطفی؛ سرایلو، اشرف (1390). اسناد استراباد و دشت گرگان در دورۀ مشروطیت. تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. نوشیروانی، س.و (1361). «سرآغاز تجاری شدن کشاورزی در ایران.» در: مجموعه مقالات مسائل ارضی و دهقانی. تهران: آگاه. وطنخواه، مصطفی (1380). موانع تاریخی توسعه نیافتگی ایران. تهران: وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات. ولی، عباس (1380). ایران پیش از سرمایهداری. ترجمة حسن شمسآوری. تهران: نشر مرکز. هالینگبری، ویلیام (1363). روزنامۀ سفر هیئت سرجان ملکم به دربار ایران در سالهای 1799، 1800، 1801. ترجمة هوشنگ امیری. تهران: کتابسرا. Robert A. McDaniel, (1971) “Economic Change and Economic Resiliency in 19th CenturyPersia”, Iranian Studies, Vol. 4, No. 1, p.37.
اسناد آرشیوی ساکما. سند شماره 22812/296. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران. ساکما. سند شماره 2493/293. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران. ساکما. سند شماره 84642/298. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران. ساکما. سند شماره 40192/240. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران. ساکما. سند شماره 1889/293. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران. ساکما. سند شماره 50634/298. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران. ساکما. سند شماره 286/240. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران. ساکما. سند شماره 2371/290. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران. ساکما. سند شماره 4725/240. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران. ساکما. سند شماره 610/360. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران.
مجلات و احصائیههای تجاری فلاحت و تجارت، سال دوم، شماره 9، 1298: 327. احصائیههای تجاری سال 1288ش تا 1296ش. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 842 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 947 |