
تعداد نشریات | 41 |
تعداد شمارهها | 1,143 |
تعداد مقالات | 9,818 |
تعداد مشاهده مقاله | 18,063,318 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,628,869 |
بلوچستان و نقش آن در تحولات سیاسی اواخر دورة صفوی و پیامدهای آن | ||
پژوهشنامه تاریخ های محلی ایران | ||
مقاله 6، دوره 6، شماره دوم - پیاپی 12 - بهار و تابستان 97، فروردین 1397، صفحه 93-108 اصل مقاله (680.78 K) | ||
نوع مقاله: pajoheshi | ||
نویسندگان | ||
کورش صالحی* 1؛ زینب بلوچینژاد2 | ||
1دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
2کارشناس ارشد تاریخ، دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
چکیده | ||
صفویان تا روزگار شاهعباس اول نظارت مناسبی بر اوضاع ایالات دور دست مانند مکران (بلوچستان) نداشتند؛ از این رو آنان بعد از تسلط بر این نواحی، با واگذار کردن ادارة بخشی از بلوچستان به والی کرمان و قسمت دیگری از آن به ملوک سیستان، به صورت نیابتی به حکومت با واسطه در این مناطق پرداختند. تأثیرات منفی این روند که به طور نسبی بر نظارت غیرمستقیم ایالات استوار بود، در کوتاه مدت هویدا نشد اما در بلند مدت و به گاه ضعف حکومت مرکزی، مشکلات فراوانی را برای صفویان و کانونی از نارضایتی محلی را در بلوچستان پدید آورد و به پیروزی غلجاییان در حمله به سوی پایتخت صفویان کمک بسیاری نمود. سؤال اساسی این پژوهش این است که مبنای شورش بلوچهای جنوب شرق ایران در دورة صفویه چه بود؟ فرض اصلی مقاله بر آن است که حملات متعدد حکام کرمان، سختگیریهای مذهبی و فشارهای مالیاتی سبب نارضایتی مردم از حکومت صفویه و در نهایت شورش آنها گشت؛ این شورشهازمینههای تضعیف حکومت صفویه در مرزهای شرقیو گسترش شورش محمود افغان را فراهم نمود. این مقاله که به روش توصیفی ـ تحلیلی به فراز و نشیب تحولات این ایالت در روزگار صفویه میپردازد، نشان میدهد که عوض شدن نقش اقوام مرزنشین از مرزبانی به عامل نفوذ و یاریرسان مهاجمان تا چه میزان به طرز حکومت، رفتار و نگرش ساختار دولت مرکزی صفوی بستگی داشته است. | ||
کلیدواژهها | ||
مکران؛ بلوچستان؛ سقوط صفویه؛ غلجاییان؛ کرمان | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Baluchistan and Its Role in the Political Developments of the Late Safavid Period and Its Consequences | ||
نویسندگان [English] | ||
Kurosh salehi1؛ zenab baluchinejad2 | ||
1Associate Professor Department of History, Sistan and Baluchestan University | ||
2MA graduate of History, Sistan and Baluchestan University | ||
چکیده [English] | ||
The Safavids did not have a proper supervising of the situation in distant states such as Makoran (Baluchistan) until the time of Shah Abbas I. Thus, after domination of these areas, they turned the government into mediators by handing over the administration of a part of Baluchistan to the Governor of Kerman and another part of it to the Sultanate. This process, which was roughly based on indirect observation of states, although its short-term negative effects were not revealed in the short term, but in the long run, and occasionally the weakness of the central government, caused a lot of problems for the Safavids and focused on local dissatisfaction in Baluchitan. And this field contributed greatly to the victory of the Ghiljaidsin the attack on the capital of the Safavid. The basic question that this study seeks to provide a well-grounded answer to what was the basis of the context and effect of the Baluch revolt in southeastern Iran during the Safavid period? The main hypothesis of the paper is that the numerous attacks of Kerman rulers, religious hardship and tax pressures caused people to be dissatisfied with the Safavid regime and caused them to revolt in the late Safavid; these riots set the stage for weakening the Safavid rule on the eastern borders and spreading the Mahmud Afghan refugee provided. This paper describes the ups and downs of developments in this state in Safavid era, which shows that the change in the role of the borderland peoples from the borderland to the influence factor and the attackers to the extent to which the government, the behavior and attitude of the structure of the central government of Safavid It depends. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Makoran, Baluchistan, Safavid fall, Ghiljaids, Kerman | ||
مراجع | ||
استرآبادی، میرزا مهدی خان (1377). جهانگشای نادری. به اهتمام سید عبدالله انوار. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. اسکندربیگ منشی ترکمان (1377). تاریخ عالمآرای عباسی. به کوشش محمداسماعیل رضوانی. تهران: دنیای کتاب. اسکندربیک منشی ترکمان؛ مورخ، محمدیوسف (1317). ذیل تاریخ عالمآرای عباسی. تصحیح سهیلی خوانساری. تهران: کتابفروشی اسلامیه. اولئاریوس، آدام (1369). سفرنامه اولئاریوس (اصفهان خونین شاه صفی). ترجمة حسین کردبچه. تهران: کتاب برای همه. باستانی پاریزی، محمدابراهیم (1357). سیاست و اقتصاد عصر صفوی. چاپ دوم. تهران: انتشارات صفی علی شاه. تاورنیه، ژانباتیست (1369). سفرنامه تاورنیه. ترجمهابوترابنوری. تصحیح حمید شیرانی. اصفهان. کتابفروشی تأیید و سنایی. تهرانی، محمدشفیع (1349). تاریخ نادرشاهی (نادر نامه). به اهتمام رضا شعبانی.2 ج. تهران: بنیاد فرهنگ ایران. حاجیانپور، حمید؛ کامرانیمقدم، علی (1389). «شورش محمدخان بلوچ در سالهای 1142 هـ ق تا 1146 هـ ق: علل و پیامدها». پژوهشهای تاریخی دانشکده ادبیات و علوم انسانی- دانشگاه اصفهان. دورة جدید. سال 2. شماره 1(پیاپی 5). حدیث نادرشاهی (1356). تصحیح رضا شعبانی. تهران: دانشگاه ملی ایران. حزین، محمدعلی (1332). تاریخ حزین. اصفهان: چاپخانه داد. حسینی فسایی، میرزا حسن (1378). تاریخ فارسنامة ناصری. تصحیح و تحشیه منصور رستگار فسایی. تهران: امیرکبیر. دریاگشت، محمدرسول (1370). از ماهان تا چابهار. با مقدمة محمدابراهیم باستانی پاریزی. کرمان: مرکز کرمانشناسی. رهر برن، کلاوس میشائل (1357). نظام ایالات در دورة صفویه. مترجم کیکاووس جهانداری. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. سایکس، سر پرسی (1380). تاریخ ایران. ترجمة سید محمدتقی فخرداعیگیلانی. ج 2. تهران: افسون. سپاهی، عبدالودود (1382). «بلوچستان در منابع دورة صفویه». کتاب ماه تاریخ و جغرافیا. شماره 29 تا 34. سپاهی، عبدالودود (1385). بلوچستان در عصر قاجار (بررسی اوضاع سیاسی در ابتدای سلطنت قاجار تا نهضت مشروطه). قم: انتشارات گلستان معرفت. سربازی، عبدالصمد (1378). بلوچ و بلوچستان. ترجمه محمد سلیم آزاد. انتشارات کردستان. سنندج. سیوری، راجر (1385). ایران عصر صفوی. ترجمه کامبیز عزیزی. تهران: نشر مرکز. سیوری، راجر و دیگران (1380). تاریخ ایران دورة صفویان. پژوهش از دانشگاه کمبریج. ترجمه یعقوب آژند. تهران: جامی. شاهحسین، غیاث الدین محمدبن شاه محمود (1344) احیاالملوک. باهتمام منوچهر ستوده. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. فلور، ویلم (1365). برافتادن صفویان. برآمدن محمود افغان. ترجمه ابوالقاسم سری. تهران: انتشارات توس. فلور، ویلم (1367). اشرف افغان در تختگاه اصفهان (روایت شاهدان هلندی). ترجمه ابوالقاسم سری. تهران: توس. قزوینی، ابوالحسن (1367). فوائدالصفویه. تصحیح مریم میراحمدی. تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی. کاظمیه، اسلام (1357). چای پای اسکندر. بیجا. رواق. چاپ سوم. کخ، هاید ماری (1390) از زبان داریوش. ترجمه پرویز رجبی. تهران: کارنگ. کرمانی، محمدمؤمن (1384). صحیفه الارشاد (تاریخ افشارکرمان-پایان کار صفویه). با مقدمه محمدابراهیم باستانی پاریزی. تهران: علم. کروسینسکی، تادوزیودا (1368). سفرنامه کروسینسکی. ترجمه عبدالرزاقدنبلی. با مقدمه و تصحیح مریممیراحمدی. تهران: توس. گیلاننتز، پطرسدیسرگیس (1344). گزارشهای گیلاننتزیا سقوط اصفهان. ترجمه فارسی محمدمهریار. اصفهان: شهریار. لکهارت، لارنس (1364). انقراض سلسله صفویه و ایام استیلای افاغنه در ایران. ترجمه مصطفی قلیعماد. تهران: مروارید. مارکوارت، ژوزف (1368). وهرودوارنگ: جستارهایی درجغرافیای اساطیری وتاریخی ایران شرقی. ترجمه داود منشیزاده. تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار. مخبر، محمدعلی (1325).]«بلوچستان». مجله یادگار. سال سوم. شماره 4-6. آذر - اسفند. مرعشی، میرزا محمدخلیل (1362). مجمع التواریخ. به تصحیح عباس اقبال. تهران: کتابخانه سنایی و کتابخانه طهوری. مروی، محمد کاظم وزیر مرو (۱۳۶۴). تاریخ عالم آرای نادری. تصحیح محمدامین ریاحی. تهران: زوار. مشکور، محمد جواد (1371) جغرافیای تاریخی ایران باستان. تهران. دنیای کتاب. مشیزی، میرمحمدسعید (1369). تذکره صفویه کرمان. با مقدمه محمدابراهیم باستانی پاریزی. تهران: علمی. منجم یزدی، ملاجلالالدین محمد (1364). تاریخ عباسی یا روزنامه ملاجلال. به کوشش سیفالله وحیدنیا. تهران: وحید. مینورسکی، ولادیمیر (1368). سازمان اداری حکومت صفوی (تعلیقات بر تذکرهالملوک). ترجمة مسعود رجبنیا. تهران: امیرکبیر. ناصری نیا، محمدرضا (1388). شناخت تاریخی بلوچستان (دورة قاجار و قبل از آن). تهران: عقیل. نصیری، محمدابراهیم بن زینالعابدین (1373). دستور شهریاران. به کوشش محمد نادر نصیری مقدم. تهران: بنیاد موقوفات محمود افشاریزدی. وزیری، احمد علیخان (1375). تاریخ کرمان. تصحیح و تحشیه محمدابراهیم باستانی پاریزی. تهران: علمی. همت، محمود (1370). تاریخ بلوچستان. زاهدان. انتشارات مکی. یزدی، شرف الدین (1336). ظفرنامه. به تصحیح و اهتمام محمد عباسی. تهران: امیرکبیر. Newman, Andrew J. (2006). Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire. Library of Middle East History. London, UK: I. B. Tauris. Matthee, Rudi (2010) Persia in Crisis: Safavid Decline and the Fall of Isfahan, London, UK: I. B. Tauris.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,093 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,361 |