تعداد نشریات | 37 |
تعداد شمارهها | 1,001 |
تعداد مقالات | 8,542 |
تعداد مشاهده مقاله | 15,321,087 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 10,720,782 |
تأملی بر شورش منطقة طرهان در سال 1306ش. (شورش علیمحمدخان غضنفری) | ||
پژوهشنامه تاریخ های محلی ایران | ||
مقاله 9، دوره 6، شماره دوم - پیاپی 12 - بهار و تابستان 97، فروردین 1397، صفحه 135-152 اصل مقاله (745.89 K) | ||
نوع مقاله: pajoheshi | ||
نویسندگان | ||
مسعود آدینه وند* 1؛ حسن زندیه2 | ||
1دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام، دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین | ||
2استادیار گروه تاریخ، دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
در سال 1306ش. در منطقه طرهان لرستان، شورشی برضد قوای رضاشاه به وقوع پیوست و سرتیپ شاهبختی فرمانده لشکر غرب، به محاصرة بومیان آنجا درآمد. این رویداد که آخرین شورش ایلی لرستان بر ضد قوای دولتی بود، به رهبری علیمحمد خان غضنفری (امیراعظم) فرزند نظرعلیخان، رخ داد. تلاش برای تأسیس دولت مطلقه، رفتار خشونتآمیز فرماندهان ارتش در اجرای برنامههای خلع سلاح و اسکان اجباری و بیتوجهی به خلقیات عشایر لرستان، در بین ایلات مختلف آنجا موجی از ترس و تنفر نسبت به ارتش و دولت ایجاد کرد و به وقوع شورشهایی از جمله در منطقه طرهان منجر شد که بررسی آن، مسئلة مقالة پیشرو است. هدف این مقاله، واکاوی زمینهها و بسترهای بروز این شورش و تبعات آن بوده و درصدد پاسخ به این پرسش است که علل بروز، ماهیت و سرنوشت شورش طرهان چه بوده؟ نتایج پژوهش نشان میدهد برخورد تند فرماندهان ارتش با عشایر، ترس بومیان از ورود قوای دولتی، تلاش برای حفظ قدرت محلی و اختلاف خانوادگی بین حکام آنجا علل اصلی وقوع این شورش بوده و در نهایت، برتری عده و عُدّه قوای نظامی و اختلافات داخلی بین عشایر، منجر به شکست شورش، تسلیم امیراعظم و تصرف منطقه به دست ارتش شد. | ||
کلیدواژهها | ||
رضاشاه؛ عشایر؛ طرهان؛ علیمحمدخان؛ شاهبختی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Ali Mohammad Khan Ghazanfari rebellion; an analysis on the rebellion of Tarahān in 1927A.D. | ||
نویسندگان [English] | ||
Masoud Adinehvand1؛ Hassan Zandiyeh2 | ||
1Ph.D. of Imam Khomaini International University in Qazvin | ||
2Assistant Professor of Tehran University | ||
چکیده [English] | ||
In 1927A.D, in Tarahān area at Lorestan, a rebellion took place against Reza Shah in which the natives surrounded the commander of the west division, brigadier general Shah-bakhti. Ali Mohammad Khan Ghazanfari (Amir Azam), son of Nazar Ali Khan, was the leader of this rebellion, which was the last major one in Lorestan against the government forces. That was because of government’s attempt to establish tyranny, the military commanders’ brusqurie in implementing some programs such as unarming, compulsory settling, and neglecting the attitudes of tribes of Lorestan. These had caused some sort of fear and hatred of the army and the government among the tribes of the area which, in turn, leading to rebellions including ones that occurred at Tarahān. In this study, we shall analyze the previously mentioned event. The purpose of this study is to examine the nature, the context, the causes, the consequences and the fate of the rebellion of Tarahān. The results show that the outrageous behaviors of army commanders towards tribes and natives’ fear of the supremacy of military forces, some efforts to preserve the local authority and various family disputes among the local rulers were the main causes of the rebellion. These led the rebellion into defeat, made AmirAzam give up, and at the end, the army captured the area. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Reza Shah, Tribes, Tarahān, Ali Mohammad Khan, Shah-Bakhti | ||
مراجع | ||
ادموندز، جانسیسل (1362). یادداشتهای سفر لرستان. ترجمه سکندر اماناللهی بهاروند. چاپ اول. تهران: بابک. امیراحمدی، احمد (1373). خاطرات نخستین سپهبد ایران. بهکوشش غلامحسین زرگرینژاد. چاپ اول. تهران: مطالعات و پژوهشهای فرهنگی. ارجمند، محمد (1385). شش سال در دربار پهلوی، به کوشش عبدالرضا هوشنگ مهدوی، تهران: پیکان. ایوانف، م. س (1356). تاریخ نوین ایران. ترجمه هوشنگ تیزابی. چاپ اول. تهران: انتشارات حزب توده. بشیریه، حسین (1385). جامعهشناسی سیاسی. چاپ اول. تهران: نشر نی. بهار، محمدتقی (1357). تاریخ مختصر احزاب سیاسی در ایران. ج 1، چاپ اول. تهران: امیرکبیر. بیات، کاوه (1376). عملیات لرستان: اسناد سرتیپ محمد شاه بختی. چاپ اول. تهران: شیرازه. پهلوی، رضاشاه (1345). یادداشتهای روزانه، به کوشش علی بصری. چاپ اول. تهران: مطبوعات شاه. جانپولاد، سیداحمد (1385). خاطرات یک افسر ایرانی. چاپ اول. تهران: شیرازه. جمالی، مجید (1373). حماسه لرستان. چاپ اول. تهران: قلم. خدابخشی، حاجیرضا (1384). تاریخ سیاسی لرستان، ج1. چاپ اول. خرمآباد: افلاک. خواجه نوری، ابراهیم (1357). بازیگران عصر طلایی. چاپ اول. تهران: جاویدان. درخشانی، علیاکبر (1386). خاطرات. بهکوشش حبیب لاجوردی. چاپ اول. تهران: صفحه سفید. دولتآبادی، یحیی (1362). حیات یحیی. ج4. چاپ چهارم. تهران: عطار. رحمانیان، داریوش (1391). ایران بین دو کودتا. چاپ اول. تهران: سمت. رزمآرا، علی (1320). جغرافیای نظامی لرستان. چاپ اول، بیجا: بینا. رزمآرا، علی (1382). خاطرات و اسناد. به کوشش کامبیز رزمآرا و کاوه بیات. چاپ اول. تهران: شیرازه. روستایی، محسن (1377). «سردار اکرم نظرعلیخان طرهانی»، لرستانپژوهی، سال1. ش 3 و 4. پائیز و زمستان. ص 113-167. روستایی، محسن (1384). «نقد و نظری روایی بر پیشینه و چگونگی تشکیل قشون اسلامیه در لرستان»، گنجینه اسناد، شماره 57. بهار. ص 20-5. ساکی، علی محمد (1343). جغرافیای تاریخی و تاریخ لرستان. مقدمه منوچهر ستوده. چاپ اول. خرمآباد: کتابفروشی محمدی. ستوده، یدالله (1388). شورش لرستان. چاپ اول. خرمآباد: شاپورخواست. طبری، احسان (1356). جامعه ایران در دورة رضاشاه. چاپ اول. تهران: خلق. غضنفری، اسفندیار (1393). تاریخ غضنفری، ج2، چاپ اول. خرمآباد: شاپورخواست. غضنفریامرایی، عباس (1377). «کوهدشت و سران غضنفری»، لرستانپژوهی. سال 1. شماره 1و2. بهار و تابستان، ص 135-140. کاظمی، ایرج (1376). مشاهیر لر. چاپ اول. خرمآباد: افلاک. کرونین، استفانی (1377). ارتش و حکومت پهلوی. ترجمه غلامرضا علیبابایی. چاپ اول. تهران: خجسته. کرونین، استفانی (شهریور 1389). «جدال رضاشاه و ایلات»، ترجمه کاظم فیروزمند، ماهنامه مهرنامه، سال 2. شماره 7. ص 34-14. کشاورز، اردشیر (1378). نقدی بر کتاب جغرافیای تاریخی و تاریخ مفصل ایلات و طوایف کرمانشاهان. چاپ اول. کرمانشاه: طاق بستان. گرامی، محمدعلی (1355). تاریخ اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و نظامی دوران رضاشاه کبیر. چاپ اول. بیجا: بینا. مستوفی، عبدالله (1371). شرح زندگانی من. ج3. چاپ اول. تهران: زوار. مکی، حسین (1362). تاریخ بیست ساله ایران: مقدمات تغییر سلطنت، ج2، چاپ چهارم. تهران: ناشر. میرهاشمی، تقی (1375). طایفه میر در گذر تاریخ. جاپ اول. قم: انتشارات دارالنشر اسلام. میلسپو، آرتور (2535). مأموریت آمریکائیها در ایران. چاپ اول. ترجمه حسین ابوترابیان. تهران: پیام. نفیسی، سعید (1345). تاریخ معاصر ایران: از کودتای سوم اسفند 1299 تا سوم شهریور 1320. چاپ اول، تهران: اقبال. نقیبزاده، احمد (1379). دولت رضاشاه و نظام ایلی. چاپ اول. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. واعظ (شهرستانی)، نفیسه (1388). سیاست عشایری دولت پهلوی اول. چاپ اول. تهران: نشر تاریخ ایران. والیزادهمعجزی، محمدرضا (1382). تاریخ لرستان روزگار پهلوی. مصحح حسین والیزاده معجزى و محمد والیزاده معجزى. چاپ اول. تهران: حروفیه. ویلسن، آرنولد (1363). سفرنامه: تاریخ سیاسی و اقتصادی جنوب غرب ایران. ترجمه حسینعلی سعادتنوری. چاپ اول، تهران: وحید. یغمایی، اقبال (1355). کارنامه رضاشاه کبیر، چاپ اول، تهران: اداره کل نگارش و وزارت فرهنگ. یکرنگیان، میرحسین (1336). گلگون کفنان. چاپ اول. تهران: علمی.
اسنـاد و روزنامه: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران - ساکما (1309ق). گزارش ایالت لرستان- اخبار منطقه طرهان به وزارت داخله. شماره سند 372/296، 48 برگ. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران (1304ش). لغو مالیات احشام. شماره سند 9955/240. 8 برگ. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران (1301ش). آمارنامه قشون دولتی، سند 7279/295. 145 برگ. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران (1307). گزارش تحویل سلاح عشایر به قشوم، شماره سند 11371/293. 15 برگ. روزنامه حبلالمتین، سال سی و ششم، ش23. 25 اردیبهشت 1307. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 750 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,396 |