پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 41 |
| تعداد شماره‌ها | 1,114 |
| تعداد مقالات | 9,535 |
| تعداد مشاهده مقاله | 17,209,147 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,041,943 |
تحولات تاریخنگاری محلی ایران در دورة سلجوقی | ||
| پژوهشنامه تاریخ های محلی ایران | ||
| مقاله 13، دوره 6، شماره دوم - پیاپی 12 - بهار و تابستان 97، فروردین 1397، صفحه 205-228 اصل مقاله (1.04 M) | ||
| نوع مقاله: pajoheshi | ||
| نویسندگان | ||
| اسماعیل طوری* 1؛ مقصودعلی صادقی گندمانی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری تاریخ ایران دورة اسلام | ||
| 2دانشیار، دانشگاه تربیت مدرس | ||
| چکیده | ||
| تاریخنگاری محلی در ایران، از قرن پنجم هجری و با شروع حکومت سلجوقیان (431ق)؛ وارد دورۀ جدیدی میشود. بررسی آثار به‌جا مانده از تاریخنگاری محلی ایران در دورۀ سلجوقی با تکیه بر سؤال اصلی پژوهش مبنی بر ماهیت تحولات تاریخنگاری محلی ایران در این عصر، نشاندهندۀ ظهور تغییراتی در پایگاه طبقاتی مورخان، روشهای نگارش آثار، موضوعات تواریخ، زبان این آثار، انگیزهها و اهداف مورخان و همچنین مخاطبان این تواریخ محلی میباشد. بر همین اساس؛ اقدام بعدی در جریان تحقیق، بعد از پی بردن به تغییر در روند نگارش تواریخ محلی، کنکاش در چرایی این تغییرات میباشد؛ که برای سهولت در این امر، تواریخ محلی دورۀ سلجوقی در سه دستۀ تواریخ شخصیت‌محور، سیاسی و ترکیبی دستهبندی شده است. بررسی تواریخ محلی این دوره در دستهبندی فوق، نشان میدهد که عامل اساسی در تغییر روند نگارش تواریخ محلی، به روی کار آمدن گستردۀ طبقۀ ادیب ـ مورخان برمیگردد. این مورخان، انگیزهها و اهداف متفاوتی از نوشتن تواریخ محلی، نسبت به پیشینیان دارند و تفاوت در انگیزههای این مورخان باعث میشود تا در روشهای مورد استفادۀ خود در نگارش تواریخ محلی نیز تجدیدنظر کنند. به روی کار آمدن این طبقۀ جدید از مورخان، موجب تغییر در پایگاه طبقاتی مخاطبان تواریخ محلی گشته و در نتیجۀ این امر، زبان فارسی جایگزین زبان عربی در نگارش تواریخ محلی می‌گردد. تحقیق اخیر از نوع تحقیقات تحلیلیِ تاریخی بوده و روش مورد استفاده در آن نیز روش تبیینی میباشد. اما در عین حال از اصول و مبانی جامعهشناسی معرفت نیز در بررسی منابع بهره برده شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| : ایران؛ سلجوقیان؛ تاریخنگاری محلی؛ ادیب ـ مورخان؛ زبان فارسی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Developments of Local Historiography of Iran in Saljuk Period | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Esmail Touri1؛ Maghsoud-Ali sadeghi Gandomani2 | ||
| 1Ph.D student of Iran Islamic History, Tabriz University | ||
| 2Associate Professor, University of Tarbiat Modarres | ||
| چکیده [English] | ||
| Local historiography in Iran, from the fifth century AH and starting with the rule of the Seljuks (431 AH), entered a new era. The study of the works of local Iranian historiography during the Seljuk period, relying on the main research question based on the nature of the local history of Iran in this era, indicates the emergence of changes in the historic class base, the methods of writing works, chronicles, the language of these works, the motives and goals of the historians as well as the addressees of this local chronicle. Accordingly, the next step in the investigation, following the change in the process of writing local chronicles, is to wonder why these changes are; for ease in this matter, the local chronicle of the Seljuk period has fallen into three categories: personality driven, policy, and combination. The study of local chronology of this course in the above category shows that the fundamental factor in changing the process of writing local chronicles is the widespread acceptance of the literary class of historians. These historians have different motives and goals in writing local chronicles than their predecessors, the differences in their motivations caused to revise in the methods used in writing local chronicles. With the arrival of this new class of historians, the change in the addressees’ class base of the local chronicle has come to pass, and as a result, the Persian language replaced the Arabic language in writing the local chronicle. Recent study is a historical-analytical research and the method used is explanatory. But at the same time, the fundamentals of sociology of knowledge have also been used to explore resources. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Iran, Seljuk, local chronicle, bureaucrat historians, Persian language | ||
| مراجع | ||
|
ابن بلخی، فارسنامه (1385). تصحیح و تحشیۀ گای لیسترانج و رینولد آلن نیکلسون. تهران: اساطیر. آقارضایی، سعید (1395). «تاریخ نگاری افضل کرمانی در کتاب عقد العلی للموقف الاعلی». فصلنامه تاریخ نو: ش 17 (زمستان). بغدادی، ابن النجار(1392ق). ذیل تاریخ بغداد. مصحح قیصر فرح. جزء الاول و الخامس. بیروت: دار الکتب العربی. ابن فندق، ابوالحسن علی بن زید بیهقی (1317). تاریخ بیهق. با تصحیح و تعلیقات احمد بهمنیار. مقدمه محمد بن عبدالوهاب قزوینی. تهران: چاپخانه فروغی. تاریخ سیستان (1381). به تصحیح محمدتقی بهار. تهران: انتشارات معین. ترکمنی‌آذر، پروین (پاییز 1388). «تأملی بر آداب و قاعده ملک داری در نگاه افضل‌الدین کرمانی». تهران: نشریة فرهنگ. دورة 22. ش 3. حسینیزاده، محمدعلی و امیر رضائیپناه (1395). «کیفیت بازنمایی اندیشه ایرانشهری در سنت تاریخنگاری عصر صفوی (مبانی تکوین دگرباره امر سیاسی)». تاریخ نامة ایران بعد از اسلام: ش13 (پاییز و زمستان). خلیلی قزوینی، ابویعلی خلیل بن عبدالله بن احمد (1409ق). الإرشاد فی معرفة علماء الحدیث(من تجزئه السلفی(. تحقیق محمد سعید بن عمر ادریس. الجزء ثالث. ریاض: مکتبه الرشد. خیراندیش، عبدالرسول (1380). «صورتشناسی تاریخ‌های محلی». کتاب ماه تاریخ و جغرافیا: ش 46و47 (مرداد و شهریور). ده‌مرده، برات (1378). «نگاهی به سبک تاریخنگاری تاریخ سیستان». کتاب ماه تاریخ و جغرافیا: شمارۀ 23 (شهریور). راوندی، محمد (1364). راحة الصدور و آیة السرور. تصحیح محمد اقبال و مجتبی مینوی. چاپ دوم. تهران: امیرکبیر. صدقی، ناصر (1393). تاریخنگاری در ایران عصر سلجوقی. تهران: پژوهشکدۀ تاریخ اسلام. صفا، ذبیح‌‌الله (1352). تاریخ ادبیات ایران (از میانۀ قرن پنجم تا آغاز قرن هفتم هجری). ج2. تهران: انتشارات ابن سینا. فارسی، الحافظ ابوالحسن عبدالغافر (1362). الحلقه الاولی من تاریخ نیسابور المنتخب من السیاق. انتخاب الحافظ ابواسحق ابراهیم بن محمد بن الازهر الصریفینی. إعداد محمد کاظم المحمودی. قم: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة فی قم المقدسة. فارسی، امام الحافظ ابوالحسن (1384). المختصر من کتاب السیاق لتاریخ نیسابور. تحقیق محمد کاظم المحمودی. تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب. فامی هروی، عبدالرحمن (1387). تاریخ هرات (دست‌نوشتی نویافته). به کوشش محمدحسن میرحسینی و محمدرضا ابوئی مهریزی. با پیشگفتار ایرج افشار. تهران: میراث مکتوب. قادری، حاتم و تقی رستموندی (تابستان 1385). «اندیشه ایرانشهری مختصات و مؤلفههای مفهومی». علوم انسانی دانشگاه الزهرا(س). شماره 59. قنوات، عبدالرحیم (1393). تاریخنگاری محلی ایران در دوره اسلامی (تا سدۀ هفتم هجری). تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و سمت. کاهن، کلود (1380). «تاریخنگاری دورۀ سلجوقی». ترجمه و تدوین یعقوب آژند. تهران: گستره. کرمانی، افضل‌الدین ابوحامد (1383). «مجموعه آثار افضل‌الدین ابوحامد کرمانی». با مقدمۀ باستانی پاریزی. به کوشش محمدصادق بصیری. کرمان: انتشارات دانشگاه شهید باهنر کرمان. مافروخی، مفضل بن سعد (1385). محاسن اصفهان. ترجمۀ حسین بن محمد آوی. به کوشش عباس اقبال آشتیانی. اصفهان: سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری. میثمی، جولی اسکات (1391). تاریخنگاری فارسی (سامانیان، غزنویان، سلجوقیان). ترجمۀ محمد دهقانی. تهران: ماهی. نرشخی، ابوبکر محمد بن جعفر (1362). تاریخ بخارا. ترجمۀ ابونصر قباوی. تلخیص محمد بن زفر. تصحیح و تحشیۀ سید محمدتقی مدرس رضوی. تهران: توس. نسفی، نجمالدین (1412ق). القند فی ذکر علماء سمرقند. تحقیق نظرمحمد فاریابی. ریاض: دارالعاصمه. نسفی، نجمالدین عمر بن احمد بن محمد (1378). القند فی ذکر علماء سمرقند. تحقیق یوسف الهادی. تهران: میراث مکتوب. Paul, Jurgen (2000). The Histories of Isfahan, Mafarruki’s kitab Mahasin Isfahan: Iranian Stadies. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 964 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 939 |
||