تعداد نشریات | 41 |
تعداد شمارهها | 1,139 |
تعداد مقالات | 9,781 |
تعداد مشاهده مقاله | 17,934,897 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,538,279 |
چگونگی شکلگیری «حکمرانی بنادر و جزایر خلیجفارس» به مرکزیت بوشهر در عصر ناصری | ||
پژوهشنامه تاریخ های محلی ایران | ||
مقاله 11، دوره 7، شماره اول -پیاپی 13-پاییز و زمستان 97، اسفند 1397، صفحه 171-190 اصل مقاله (1.4 M) | ||
نوع مقاله: pajoheshi | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/lhst.2019.5590 | ||
نویسندگان | ||
حشمتاله عزیزی* 1؛ داریوش رحمانیان2؛ هوشنگ خسروبیگی3؛ محمد رستمی4 | ||
1دانشجوی دکتری تاریخ ایران دورة اسلامی، دانشگاه پیام نور | ||
2دانشیار گروه تاریخ، دانشگاهتهران | ||
3دانشیار گروه تاریخ، دانشگاهپیام نور | ||
4استادیار گروه تاریخ، دانشگاه پیام نور | ||
چکیده | ||
بنادر و جزایر خلیجفارس از آغاز حکومت قاجاریه تا اوایل سده چهاردهم هجری اغلب تحت نظارت والی فارس و به صورت غیرمتمرکز اداره میشدند. اما در عصر ناصری با تاسیس نهاد جدیدی تحت عنوان «حکمرانی بنادر و جزایر خلیجفارس» به مرکزیت بوشهر، اداره تمامی این مناطق به صورت متمرکز زیر نظر شخص حکمران بنادر قرار گرفت. در این مقاله با رویکرد توصیفی- تحلیلی و با استفاده از اسناد جدید به بررسی روند شکلگیری این نهاد تازه تاسیس در عصر ناصری خواهیم پرداخت. یافتههای تحقیق نشان میدهد، که هرچند وقوع مساله هرات و لشکرکشی انگلیسیها به خارک و بوشهر در عصر محمدشاه را میتوان سرآغاز توجه حکام قاجار نسبت به اهمیت بنادر جنوب دانست. اما در عصر ناصری با ظهور رجال آگاه و کاردانی همچون امیرکبیر و اعمال سیاستهای واقعبینانه وی در قبال خلیجفارس، گماشتن والیان باکفایت در فارس و حمایتهای تجار و بازرگانان جنوب، کمکم زمینههای لازم برای تجدیدنظر در نحوه اداره بنادر جنوب فراهم شد، که نتایج اصلی آن پس از دورهای کوتاه، ضمن لغو نظام اجارهداری بنادر، منجر به تاسیس حکمرانی بنادر و جزایر خلیج فارس در سال 1305ق توسط امینالسلطان شد. البته تاسیس این نهاد جدید به منظور اداره متمرکز بنادر جنوب، در عمل نتوانست به نتایج مطلوب و شایستهای دست یابد. | ||
کلیدواژهها | ||
قاجاریه؛ بنادر جنوب؛ ناصرالدینشاه؛ امینالسلطان؛ بندر بوشهر؛ حکمرانی بنادر و جزایر خلیج فارس | ||
عنوان مقاله [English] | ||
The Process of the Formation of the Persian Gulf Ports & Islands Governance to the Center of Bushehr at Naseri Period | ||
نویسندگان [English] | ||
Heshmatollah Azizi1؛ Dariush Rahmanian2؛ Houshang khosro Beigi3؛ Mohammad Rostami4 | ||
1Ph.D student of history of Islamic Iran, Payam-e Noor University | ||
2Assistance Professor of History Department, Tehran University | ||
3Associate Professor of History Department, Payam-e Noor University | ||
4Associate Professor of History Department, Payam-e Noor University | ||
چکیده [English] | ||
the start of the Qajar government to the early 14th century, Persian Gulf ports and islands were often governed by the Fars governor and decentralized. But in Naseri era, since the foundation of a new institution, "Governing the Persian Gulf ports and Islands", in the year 1305 hegira, the running of all the regions was centrally governed by ports governor that was elected from the center. In this article, we will pay to the view on the formation method of this new founded institution with descriptive and analytical approach in Nasser’s Era The findings of this research show that in Nasseri Era with the appearance of aware men and experts like Amir Kabir and his actual performance in Persian Gulf and appointment of efficient governors in Fars and the support of southern traders, gradually made a revision in running in method of south ports. After a short period, the main result was the cancelling of port rental system which resulted in the foundation of ports governance and Persian Gulf islands with Bushehr in centre by Amin-al-soltan in 1305hegira. The foundation of the new institution as the center running of ports and south island countered a lot of the problems actually and desirable results were not obtained | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Qajar, southern ports, Nasser-al-din Shah, Amin-al-Soltan, Bushehr port, the governing and Persian Gulf Islands | ||
مراجع | ||
آدمیت، فریدون (1354). امیرکبیر و ایران. تهران: خوارزمی. اتحادیه، منصوره (1380). انفصال هرات. تهران: نشر تاریخ ایران. اتحادیه، منصوره ـ میرمحمدصادق، سعید (1375). ژنرال سمینو در خدمت ایران عصر قاجار و جنگ هرات. تهران: نشر تاریخ ایران و انجمن ایرانشناسی فرانسه در ایران. اعتمادالسلطنه، محمدحسنخان (1367). تاریخ منتظم ناصری. تصحیح محمداسماعیل رضوانی. تهران: دنیای کتاب. اعتمادالسلطنه، محمدحسنخان (1363). المآثر والآثار. به کوشش ایرج افشار. تهران: اساطیر. بنیعباسیان بستکی، محمداعظم (1339). تاریخ جهانگیریه و بنی عباسیان بستک. به کوشش عباس انجم روز. تهران: بیجا. حبیبی، حسن؛ وثوقی، محمدباقر (1387). بررسی تاریخی، سیاسی و اجتماعی اسناد بندرعباس. تهران: بنیاد ایرانشناسی. حسینی فسایی، حسن (1367). فارسنامه ناصری. تصحیح رستگار فسایی. تهران: امیرکبیر. روزنامه تربیت (1376). تهران: کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران. زنگنه، حسن (1383). جنوب ایران به روایت سفرنامهنویسان. شیراز: نوید شیراز. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران (ساکما). شمارة بازیابی: 8605/293؛ 18476/5؛ 7895/295؛ 7634/295؛ 7853/295؛ 23354/296؛ 1175/998؛ 2323/296؛ 16715/296. سپهر، محمدتقی (1377). ناسخالتواریخ. به اهتمام جمشید کیانفر. تهران: اساطیر. سدیدالسلطنه کبابی، محمدعلی (1362). سفرنامه سدیدالسلطنه کبابی. تصحیح احمد اقتداری. تهران: به نشر. سدیدالسلطنه کبابی، محمدعلی (1370). مسقط و عمان، بحرین و قطر. تصحیح احمد اقتداری. تهران: دنیای کتاب. سدیدالسلطنه کبابی، محمدعلی (1371). سرزمینهای شمالی پیرامون خلیجفارس و دریای عمان. تصحیح احمد اقتداری. تهران: جهان معاصر. سدیدالسلطنه کبابی، محمدعلی (1368). بندرعباس و خلیج فارس. تصحیح احمد اقتداری. تهران: دنیای کتاب. سعادتکازرونی، محمدحسین (1390). تاریخ بوشهر. تصحیح و تحقیق عبدالرسول خیراندیش و عمادالدین شیخالحکمایی. تهران: میراث مکتوب. صفایی، ابراهیم (1383). رهبران مشروطه. تهران: جاویدان. فلور، ویلم (1389). تاریخ بوشهر از صفویه تا زندیه. بوشهر: شروع. القاسمی، سلطان بن محمد (1383). دزدان دریایی در خلیجفارس. ترجمة محمدباقر وثوقی. تهران: نشر همسایه. القاسمی، سلطان بن محمد (1989م). تقسیم الامبراطوریهالعمانیه. دبی: مطابعالبیان التجاریه. قائممقامی، جهانگیر (1341). بحرین و مسائل خلیج فارس. تهران: طهوری. کازرونی، محمدابراهیم (1367). تاریخ بنادر و جزایر خلیجفارس. تصحیح منوچهر ستوده، گیلان: مؤسسه فرهنگی جهانگیری. کرزن، جرج (1350). ایران و قضیه ایران. ترجمة وحید مازندرانی. تهران: بنگاه نشر و ترجمه کتاب. لوریمر، جان گوردون (1394). سواحل خلیجفارس. ترجمة عبدالرسول خیراندیش، تهران: آبادبوم. مافی، حسین قلی خان نظام السلطنه (1362). خاطرات و اسناد حسینقلیخان نظامالسلطنه مافی. به کوشش معصومه مافی، منصوره اتحادیه، سیروس سعدوندیان و حمید رامپیشه. تهران: نشر تاریخ ایران. محسنیفرد، محمود (1387). «سیر تغییر و تحول ساختار سیاسی اداری بنادر شمالی خلیج فارس از سیستم اجارهداری به حکومت جزایر و بنادر در دورة قاجار». مجله تاریخ معاصر. ش 46. ص 54-70. محمود، فرهادمعتمد (1326). سپهسالاراعظم. تهران: علیاکبر علمی و شرکاء. محمود، محمود (بیتا). تاریخ روابط سیاسی ایران و انگلستان در قرن نوزدهم. تهران: شرکت نسبی اقبال و شرکاء. نظاممافی، خدیجه (1391). حکومت بوشهر؛ اسناد و مکاتبات رضاقلی خان نظامالسلطنه. تهران: نشر تاریخ ایران. وثوقی، محمدباقر (1384). تاریخ خلیجفارس و ممالک همجوار. تهران: سمت. وقایعاتفاقیه (1362). سعید سعیدیسیرجانی. تهران: پیکان. هدایت، رضاقلیخان (1339). روضهالصفای ناصری. قم: کتابفروشی مرکزی. Davies, Charles Edward 1987. Qajar rule in Fars Prior to, Iran. Vol. XXV.
saldanha,j.a. 1986. The Persian gulf précis. archive editions, vol III.
Lorimer, John Gordon 1970. The Gazetteer of the Persian Gulf. Oman and Central Arabia, Vol. 1. op. cit.
Miles, Samuel Barrett 1966. Countries and Tribes of the Persian Gulf. London, op. cit.
The lower gulf Islands:Abumusa and Tunbs 1993. editor. p.l. toye. Buckinghamdhire. vol.2.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,008 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 770 |