پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 41 |
| تعداد شماره‌ها | 1,129 |
| تعداد مقالات | 9,657 |
| تعداد مشاهده مقاله | 17,574,079 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,270,699 |
سنجش و تحلیل نابرابری در برخورداری از خدمات بهداشتی درمانی در شهرستانهای استان کرمانشاه | ||
| برنامه ریزی توسعه کالبدی | ||
| مقاله 2، دوره 5، شماره 4 - شماره پیاپی 12، اسفند 1397، صفحه 27-44 اصل مقاله (721.93 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/psp.2019.5652 | ||
| نویسندگان | ||
| سعدی محمدی* 1؛ چنور محمدی2؛ امجد هدایت3 | ||
| 1استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور | ||
| 2مدرس رشته جغرافیا، دانشگاه پیام نور | ||
| 3عضو هیات علمی گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور | ||
| چکیده | ||
| در میان شاخصهای مختلف توسعه، شاخص بهداشت از مهم‌ترین شاخصهای پیشرفت هر کشور به شمار میآید و میزان موفقیت برنامههای توسعه ملی نیز تا اندازه زیادی در گرو دستیابی به هدفهای این بخش است. نابرابری در بهداشت و درمان در بین مناطق، بیانگر اختلاف و تفاوت‌ها در میزان توسعه امکانات بهداشتی و درمانی در بین شهرها، روستاها، مناطق و کشورها می‌باشد. هدف این پژوهش بررسی پراکنش فضایی شاخص بهداشتی- درمانی در شهرستانهای استان کرمانشاه و مشخص شدن شهرستانهای برخوردار و محروم در شاخص بهداشتی – درمانی می‌باشد. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ روش انجام، توصیفی– تحلیلی و جامعه‌ی آماری آن 14 شهرستان استان کرمانشاه می‌باشد. دادههای مورد نیاز از سرشماری عمومی نفوس و مسکن و سالنامه آماری 1394 استان کرمانشاه استخراج شده است. به منظور تعیین سطح توسعه شهرستانهای استان، 41 متغیر در بخش بهداشتی – درمانی که سرانه سازی شدهاند برای تعیین اهمیت هر یک از متغیرها از روش آنتروپی شانون استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل از مدلهای کمیSAW و TOPSIS و برای ادغام نتایج از روشهای میانگین رتبهها، بردا و کپلند استفاده و همچنین برای بررسی همبستگی بین نرخ شهرنشینی و فاصله از مرکز استان با وضعیت توسعه خدمات بهداشتی- درمانی از همبستگی پیرسون استفاده شده است نتایج پژوهش نشان میدهد چهار شهرستان قصرشیرین، پاوه، سنقر و کرمانشاه در رتبههای اول تا چهارم و توسعهیافته هستند، سه شهرستان جوانرود، کنگاور و صحنه در رتبههای پنجم تا هفتم و در سطح نیمه توسعهیافته، پنج شهرستان دالاهو، هرسین، گیلانغرب، اسلام آبادغرب و سرپل ذهاب در رتبههای هشتم تا دوازدهم و درحال توسعه هستند و دو شهرستان روانسر و ثلاثباباجانی در رتبههای سیزده و چهارده و محروم از توسعه هستند. با توجه به نتایج مشخص شد در توزیع خدمات بهداشت و درمان و میزان برخورداری در سطح شهرستانهای استان کرمانشاه، تفاوت و نابرابری وجود دارد و وضعیت شهرستانها نسبت به هم متفاوت است و دیگر پژوهش حاکی از آن است بین نرخ شهرنشینی و فاصله از مرکز با وضعیت توسعه خدمات بهداشتی- درمانی همبستگی وجود ندارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سنجش؛ شاخص بهداشتی – درمانی؛ SAW؛ TOPSIS؛ روشهای ادغام؛ پیرسون؛ کرمانشاه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Measuring and analyzing inequal health services provision in Kermanshah province | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Saadi Mohammadi1؛ Chnoor Mohammadi2؛ Amjad Hedayat3 | ||
| 1Assistant Professor, Department of Geography, Payame Noor University | ||
| 2Department of Geography,Pyame noor University | ||
| 3Member of factuly of Social scinces, Pyame noor University | ||
| چکیده [English] | ||
| Among the numerous indicators of development, health index is one of the most important indicators of progress in each country, and to a large extent, the success rate of national development programs depends on achieving the objectives of this sector. Inequality in health and medical careness among the regions displays the differences in the extent of development of health facilities among cities, villages, regions and countries. The purpose of the present study was to investigate the spatial distribution of health indices in Kermanshah province and to identify the privileged and deprived counties in terms of health-medical situation. Based on aim, the present study is an applicable research and based on method it is a descriptive-analytical one. The sample of the present study includes 14 counties of Kermanshah province. Required data were extracted from the Population and Housing Census and the annual statistical report of 2015 of Kermanshah province. In order to determine the level of development of provincial counties in terms of per capita health-medical indicator, 41 variables were used and quantified. Shannon entropy method was applied to determine the importance of each variable. For data analysis, the SAW and TOPSIS models were applied. Also the mean rank, Brada and Copelend methods were used to integrate the results of the models (SAW, TOPSIS). Pearson correlation was used to show the relationship between urbanization rate and distance from the center of the province with the status of development of health services. The results of the present research indicated that four counties were located at develped category. They include: Qasarshirin, Paveh, Sunqor and Kermanshah, respectively. Three counties namely Javanrood, Kangavar and Sahneh were categorized as semi-developed, respectively. Dalahu, Harsin, Gilan-Gharb, Islamabad, and SarPul Zahab were classifies as developing counties. And finally, Ravansar and SalasBabajani were considered as deprived counties of Kermanshah province. According to the results, it was found that there is inequality and difference in distribution of health services among the counties of Kermanshah province and the conditions of counties are different from each other. Also, it was found that there were not any correlations between the rate of urbanization and distance fron the center of province with the development of health-medical services. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| measurement, health-medical index, SAW, TOPSIS, Integration methods, Pearson, Kermanshah | ||
| مراجع | ||
|
آهنگری، عبدالمجید و بغلانی، مریم (1395). تعیین درجه توسعهیافتگی شهرستانهای استان خوزستان از نظر شاخصهای بهداشتی – درمانی در دو مقطع زمانی 1387 و 1392. مجله اقتصاد و توسعه منطقهای، 23 (11)، 151 – 131. اسلامی، سیفاله (1391). تعیین و محاسبه درجه توسعهیافتگی استانهای کشور طی دو مقطع (1385-1375). مجله اقتصادی- ماهنامه بررسی و سیاستهای اقتصادی، 12(1) ، 68-41. بهرامی، رحمت الله (1394). تحلیلی بر میزان توسعهیافتگی بخش بهداشتی و درمانی شهرستانهای استان کردستان با استفاده از روش تاپسیس خطی. فصلنامه اطلاعات جغرافیایی (سپهر)، 24 (96)، 49- 39. بهرامی، رحمت الله و نوری، کامران (1396). تحلیل ادراکی از شاخصهای توسعه خدمات بهداشتی – درمانی در استان کردستان. فصلنامه اندیشه جغرافیایی، 9 (17)، 137- 119. تقدیسی، احمد، پیری، سیامک و بهاری، عیسی (1391). تحلیل و سطحبندی شاخصهای توسعه خدمات بهداشتی – درمانی با استفاده از تحلیل عاملی و تکنیک خوشه‌ای(مطالعه موردی: شهرستانهای استان گیلان). فصلنامه آمایش محیط، 5 (18)، 176- 145. توکلینیا، جمیله، کانونی، رضا، خاوریان گرمسیر، امیررضا و پاسبان عیسی‌لو، وحید (1394). تحلیل نابرابری‌های توسعه منطقهای در بخش بهداشت و درمان استان اردبیل. فصلنامه برنامهریزی منطقهای، 5 (18)، 14- 1. رهنما، محمدرحیم و امیرفخریان، مصطفی (1392). تحلیل دسترسی فضایی به خدمات بهداشتی درمانی در شهر مشهد. فصلنامه برنامهریزی توسعه کالبدی، 1 (3)، 4- 61. رضایی، محمدرضا، مختاری، صادق و کشتکار، لیلا (1396). ارائه مدل تلفیقی جهت اولویتبندی زیرساختهای توسعه گردشگری مطالعه موردی: شهرستانهای استان چهار محال و بختیاری، مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، 6(22)، 17-1. سالنامه آماری سال (1394). سازمان مدیریت و برنامهریزی استان کرمانشاه. سلطان‌حسینی، محمد، سلیمی، مهدی، سلیمی، منصوره و لطفی، مجتبی (۱۳۹۲). اولویتبندی اثرات اجتماعی واقتصادی اماکن ورزشی بر محیط شهری (مطالعه موردی: شهر یزد). مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای، 4 (16)، ۸۸-65. صادقیفر، جمیل، سیدین، سیدحسام، انجم‌شعاع، مینا، رجبی اسوکلایی، قاسم، موسوی، سید‌میثم و آرمون، بهرام (1393). تعیین درجه توسعهیافتگی شهرستانهای استان بوشهر از نظر شاخصهای بهداشتی درمانی با استفاده از روش تاکسونومی عددی. مجله علوم پزشکی رازی، 21 (118)، 91-81. صارمی، حمیدرضا و توتزاری، سهیلا (1393). سنجش و ارزیابی سطوح برخورداری مناطق شهری کلانشهر تهران با استفاده از تکنیک TOPSIS. فصلنامههویت شهر، 18(8)، 60 -47. عطایی، محمد (1389). تصمیمگیری چند معیاره. شاهرود: دانشگاه صنعتی شاهرود. غیاثوند، ابوالفضل و معزیفر، حسن (1390). مقایسه روشهای تعیین درجه توسعهیافتگی شهرستانهای استان خراسان جنوبی. فصلنامه علوم اقتصادی، 5(17)، 188- 165. غضنفرپور، حسین، کاکادزفولی، امین و کاکا دزفولی، انیس (1396). ارزیابی و تحلیل فضایی شاخصهای توسعه خدمات بهداشتی و درمانی شهرستانهای استان فارس با استفاده از روشهـای تـرکیبـی چنـد شـاخصـه SAW)،VIKOR ،(TOPSIS. فصلنامه جغرافیا (برنامهریزی منطقهای)، 7 (2)، 110 – 91. کلانتری، خلیل (1394). مدلهای کمی در برنامهریزی (منطقهای، شهری و روستایی). تهران: انتشارات فرهنگ صبا. محمدی، جمال، احمدیان، مهدی، علیزاده، جابر و جمینی، داوود (1391). تحلیل فضایی توسعه شاخصهای بهداشتی درمانی در استان آذربایجان غربی. فصلنامه رفاه اجتماعی، 12(47)، 180-153. محمدی ده‌چشمه، مصطفی، پرویزیان، علیرضا و مهدی علیزاده (1396). استخراج و سنجش شاخصهای شهر سالم در مناطق هشت گانه شهر اهواز. نشریه پژوهش و برنامهریزی شهری، 8 (29)، 178-161. مختاری، محمد و هندیانی، عبداله (1397). اولویتبندی درجه توسعهیافتگی شهرهای جدید استان تهران (پرند، پردیس، اندیشه، هشتگرد) به روش تاکسونومی. مجله علوم جغرافیایی، 14(28)، 248- 229. مرکز آمار ایران (1394). ( (www.amar.org.ir. مقیمی، معصومه و تقیزاده یزدی، معصومه (1396). به کارگیری روشهای تصمیمگیری چند شاخصه برای رتبهبندی اقتصادی مناطق شهری جهت احداث مراکز تجاری(مطالعه موردی: شهر تهران). فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری، 5 (20)، 51- 39. منتظر، فرامرز و شاهرخیفر، زینب (1397). سنجش میزان برخورداری از شاخصهای بهداشتی - درمانی با تأکید بر رویکرد توسعه پایدار (مطالعه موردی: شهرستانهای استان اردبیل. مجله جغرافیا و روابط انسانی، 1 (1)، 217- 197. ملکی، سعید و احمدی، رضا (1394). تأثیر فاصله از مرکز بر میزان توسعهیافتگی شهرستانهای استان خوزستان. فصلنامه آمایش محیط، 9 (32)، 22-1. نامدار اردکانی، محمد جعفر و هوشیاری، ابراهیم (1395). سطحبندی شهرستانهای استان فارس از نظر شاخصهایبهداشتی و خدمات شهری با استفاده از روش اسکالوگرام. مجله علوم پزشکی زانکو، 17 (52)، 54- 45. یزدانی، محمدحسن و فرامرز منتظر (1396). بررسی شاخصهای بهداشتی و درمانی استانهای و مناطق دهگانه کشور ایران. مجله بهداشت و توسعه، 6 (4)، 301- 290. Alvaredo, F. and Gasparini, L. (2013). Recent Trends in Inequality and Poverty in Developing Countries. Documento de Trabajo Nro 151, Universidad Nacional De Laplata. Barton, H., & Tsourou, C. (2004). “Urbanisme et santé”, Un guide de l'OMS pour un urbanisme centré sur les habitants, Rennes: Association internationale pour la promotion de la Santé et du Développement Durable.
El-Zein, A., Jabbour, S., Tekce, B., Zurayk, H.,Nuwayhid, I., Khawaja, M., ... & Hogan, D. (2014). Health and ecological sustainabilityin the Arab world: a matter of survival.
Fang, P., Dong, S., Xiao, J., Liu, C., Feng, X., & Wang, Y. (2010). Regional inequality in health and its determinants: evidence from China. Health Policy, 94(1), 14-25.
Haroon, Jamal. (2015). Spatial disparities in socioeconomic development: the case of Pakistan. Pakistan Development Review, vol. 55 (4), 421-435.
Chen, T., Tsao, C. (2008). The interval-valued fuzzy TOPSIS method and experimental analysis. Fuzzy Setsand Systems, 159 (11), 1410 –1428.
Nilsson, T. and Bergh, A. (2012). Income Inequality and Individual Health: Exploring the Association in a Developing Country. Reserch Institute of Industrial Economics,
IFN Working Paper No. 899, Stockholm, Sweden, 1-32.
Schumpeter, J. (2012). The theory ofeconomic development. Transaction publisher London.
Sun, S. Jiaying, Ch. Magnus, J. Paul, K. Ling, X. Yaoguang, ZH. Kristina, B. (2011). Regional differences in health status in China: Population health-related quality of life results from the National Health Services Survey 2008. Health & Place, 17 (2), 671.
Whitead, M. & Dahlgren, G. (1991). What can we do about inequalities in health. The lancet, Vol 338, 1059–1063. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 650 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 728 |
||