پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 41 |
| تعداد شمارهها | 1,139 |
| تعداد مقالات | 9,776 |
| تعداد مشاهده مقاله | 17,929,941 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,535,439 |
تطبیق نظریه «اختلاف حقایق وجودی» در حکمت مشاء با نظریه «اتحاد حقیقت وجود و اختلاف مراتب آن» در حکمت متعالیه | ||
| دوفصلنامه علمی حکمت صدرایی | ||
| مقاله 7، دوره 8، شماره 1 - شماره پیاپی 15، آذر 1398، صفحه 107-119 اصل مقاله (676.74 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/pms.2019.46278.1699 | ||
| نویسندگان | ||
| علیرضا فارسی نژاد* 1؛ امید ارجمند2 | ||
| 1استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران (نویسنده مسئول) | ||
| 2دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران. | ||
| چکیده | ||
| ملاصدرا در برخی آثار خود مدعی است که میان قول به اتحاد حقیقت وجود و اختلاف مراتب آن در حکمت متعالیه با قول به اختلاف حقایق وجودی در حکمت مشاء، تخالفی نیست. نوشتار حاضر با هدف بررسی و تبیین این ادعا، به روش تحلیلیـانتقادی به تحقیق پرداخته است. مشائیان سه قسم تمایز را برشمردهاند؛ تمایز به تمام ذات، تمایز به جزء ذات و تمایز به عوارض ذات، که اختلاف حقایق وجوی را نمیتوان در هیچ کدام از این سه دسته قرار داد. از اینرو برای تبیین اختلاف حقایق وجودی به سراغ نوع چهارم تمایز، یعنی تمایز تشکیکی میرویم. ابنسینا تشکیک در ماهیت را ابطال کرده و بهصورت صریح به تشکیک در وجود نپرداخته است. اما تصریحات وی به مباحثی همچون شدت و ضعف وجود و رابطه علی و معلولی وجودات، مؤید این مطلب است که برای تبیین اختلاف حقایق وجودی، میتوان تشکیک خاصی وجود را به ابنسینا نسبت داد. پس میتوان گفت ادعای ملاصدرا مبنی بر عدم تخالف میان نظریه اختلاف حقایق وجودی مشائیان و رأی خودش، یعنی اتحاد حقیقت وجود و اختلاف مراتب آن (تشکیک خاصی وجود)، ادعای درستی است و بلکه میتوان ادعا کرد که میان این دو نظریه عینیت برقرار است. | ||
| کلیدواژهها | ||
| حکمت مشاء؛ تمایز به تمام ذات؛ تمایز به جزء ذات؛ تمایز به عوارض ذات؛ اختلاف حقایق وجودی؛ حکمت متعالیه؛ تشکیک خاصی وجود | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Comparison of the Theory of "the Difference between Existential Truths" in Peripatetic Philosophy with the Theory of "the Unity of the Truth of Existence and the Differences of its Levels" in the Transcendental Wisdom | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Alireza Farsinezhad1؛ Omid Arjomand2 | ||
| 1Assistant Professor of Islamic Philosophy and Theology, Faculty of Theology and Islamic Sciences, Shiraz University, Shiraz, Iran(corresponding author). | ||
| 2Ph.D. Student of Islamic Philosophy and Theology, Faculty of Theology and Islamic Sciences, Shiraz University, Shiraz, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Mulla Sadra has claimed in some of his writings that there is no difference between the unity of the existence and the difference of it in the transcendentalist wisdom, with the theory of difference of existential truths in the peripatetic philosophy. The present article aims to investigate and explain this claim by analytical-critical method. The Mashayyans have counted three type distinctions: the distinction to all nature, the distinction in nature and the distinction between the effects of nature, that the difference between existential cannot be placed in any of these three categories. Hence, in order to explain the difference between existential, we go to the fourth type of distinction, namely, gradation of distinction. Ibn Sina has revoked gradation of nature and has not explicitly discussed about gradation of existence. But his points to topics such as the Severity and weakness of existence and the Principle of causation, suggest that, in order to explain the difference between existential, one can attribute a gradation of existence to Ibn Sina. Therefore, it can be said that Mulla Sadra's claim that there is no discrepancy between the theory of the difference between existential of the Mashayyans and his theory, namely, the unity of the existence and The difference of it (gradation of existence), is a correct claim, but It can be said that this is the same between these two theories. | ||
| کلیدواژهها [English] | ||
| Peripatetic philosophy, Distinction to all the Essence, the Distinction to all Essence, the Distinction in Nature, the Distinction between the Effects of the Essence, Transcendent Wisdom, Gradation of Existence | ||
| مراجع | ||
|
ابراهیمی دینانی، غلامحسین (1367). شعاع اندیشه و شهود در فلسفه سهروردی. تهران: حکمت. ابنسینا (1382). الاضحویة فى المعاد. تهران: شمس تبریزى. ـــــــ. (1375). الاشارات و التنبیهات. قم: بیدار. ـــــــ. (1404د). التعلیقات. بیروت: مکتبة الاعلام الاسلامى. ـــــــ. (1404الف). الشفاء (الالهیات). قم: کتابخانه آیةالله المرعشى. ـــــــ. (1404ب). الشفاء (الطبیعیات). قم: کتابخانه آیةالله المرعشى. ـــــــ. (1404ج). الشفاء (المنطق). قم: کتابخانه آیةالله المرعشى. ـــــــ. (1371). المباحثات. قم: بیدار. احسن، مجید (1390). «تشکیک خاصی از منظر ابنسینا و شیخ اشراق». ماهنامه معرفت، ش 166، ص13-24. اکبریان، رضا؛ پوربهرامی، اصغر؛ سعیدی مهر، محمد؛ افضلی، علی (1396). «تشکیک و تشابه وجود نزد ابنسینا و توماس آکوئیناس». فصلنامه معرفت فلسفی، شماره 55، ص 47-74. ایراندوست، محمدحسین (1394). «شالوده تشکیک وجود در آرای ابنسینا با تأکید بر متن المباحثات». فصلنامه حکمت اسلامی. شماره .، 125-146. تبریزی، ملارجبعلی(1386). اصل الاصیل (اصول آصفیه). تصحیح و مقدمه عزیز جوانپور هروی و حسن اکبری بیرق. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. تفتازانى، سعدالدین (1409 ق). شرح المقاصد. قم: افست. حائری مازندرانی، محمد صالح (1335). حکمت بوعلی. بیجا. حسنزاده آملی، حسن (1386). رساله الجعل. قم: قیام. حسینی، احمد؛ اکبریان، رضا (1390). «تشابه یا تشکیک مفهوم وجود: مقایسه نظریات ارسطو و ابنسینا در مسئله معنای وجود». دوفصلنامه حکمت سینوی. شماره 46. رازی، قطب الدین (1384). تحریر القواعد المنطقیة فى شرح الرسالة الشمسیة. قم: بیدار. سبزواری، ملاهادی (1369). شرح المنظومه. تهران: نشر ناب. ـــــــ. (1360). التعلیقات على الشواهد الربوبیة. مشهد: مرکز نشر دانشگاهی. سربخشی، محمد (1387).«تشکیک در سه مکتب فلسفی». معرفت فلسفی. ش 20، ص11-52. سوزنچی، حسین (1384) «تاریخچه نظریه تشکیک وجود». رهنمون، ش11و12، ص93-118. سهروردی، شهاب الدین (1380). مجموعه مصنفات. تصحیح هانری کربن. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. طباطبایى، محمد حسین (1430ق). نهایة الحکمة، قم: مؤسسه نشر اسلامی. الطوسی، خواجه نصیرالدین (1375). شرح الاشارات و التنبیهات مع المحاکمات. قم: نشر البلاغه. عبودیت، عبدالرسول (1394). درآمدی بر نظام حکمت صدرایی. تهران: سمت. ـــــــ. (1395). نظام حکمت صدرایی (2): تشکیک در وجود. قم: مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی. علوی، سید محمد کاظم (1387)، «سه اصل تمایز در سه نظام فلسفی». اندیشه دینی. ش29، ص1-20. ـــــــ. (1391). «تشکیک وجود و قول به تباین در فلسفه ابنسینا». خردنامه صدرا، ش70، ص25-40. کیایی، نرگس (1390). بررسی نظریه تباین ذاتی موجودات در ابنسینا و متکلمین اشعری. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی. مطهری، مرتضی (1391). مجموعه آثار. تهران: صدرا. ملاصدرا (1354). المبدأ و المعاد. تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران. ـــــــ. (1360). الشواهد الربوبیة فى المناهج السلوکیة. مشهد: مرکز نشر دانشگاهی. ـــــــ. (1981م). الحکمة المتعالیة فى الاسفار العقلیة الاربعة. بیروت: دار احیاء التراث العربی. ـــــــ. (بیتا). الحاشیة على الهیات الشفاء. قم: بیدار. ـــــــ. (بیتا)، تعلیقه بر حکمت الاشراق. چاپ سنگی. میرداماد، محمدباقربن محمد (1381). مصنفات میرداماد. به اهتمام عبدالله نورانی. تهران: انجمن آثار و مفاخر ایران. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 518 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 587 |
||