تعداد نشریات | 41 |
تعداد شمارهها | 1,121 |
تعداد مقالات | 9,574 |
تعداد مشاهده مقاله | 17,376,483 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,124,920 |
بررسی کارکردهای وقف شوشتر در دورة پهلوی (1304-1357) | ||
پژوهشنامه تاریخ های محلی ایران | ||
مقاله 3، دوره 7، شماره دوم - پیاپی 14 - بهار و تابستان 98، مهر 1398، صفحه 45-58 اصل مقاله (599.71 K) | ||
نوع مقاله: pajoheshi | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/lhst.2019.40151.2087 | ||
نویسندگان | ||
پروین بیگمحمدی1؛ علی اکبر کجباف* 2؛ مرتضی نورایی3 | ||
1دانشجوی دکترای تاریخ ایران اسلامی، دانشگاه اصفهان | ||
2استاد گروه ، تاریخ دانشگاه اصفهان | ||
3استاد گروه تاریخ، دانشگاه اصفهان | ||
چکیده | ||
محیط مذهبی شوشتر سبب شد تا قبل از دورة پهلوی، مردم شوشتر سعی کنند بخش اعظم موقوفات خود را به ساخت، تعمیر و تدارک احتیاجات مساجد، مدارس و امامزادهها اختصاص دهند؛ بنابراین در این ادوار، کارکرد وقف بیشتر فرهنگی ـ مذهبی بود. در دورة پهلوی نیز، علیرغم تحول و دگرگونی شتابزده در عرصههای گوناگون اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی، مردم شوشتر همچنان به صورت کم و بیش، به مقولة وقف توجه نشان دادند. پژوهش حاضر، بر اساس روش توصیفی ـ تحلیلی و با تکیه بر اسناد وقفنامههای ادارة اوقاف شوشتر و منابع کتابخانهای، درصدد است به بررسی «کارکردهای وقف در شوشتر دورة پهلوی» بپردازد و علاوهبر آن، دریابد میزان، نوع و مصارف موقوفات در این بازه زمانی به چه صورت بوده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که، کارکردهای موقوفات، گرچه بیشتر فرهنگی ـ مذهبی است، اما همین کارکرد، در راستای سیاست ضدمذهبی حکومت پهلوی متحوّل شده و به صورت کمرنگی تداوم یافته؛ به طوری که براساس اسناد موجود، تنها 8 مورد سند وقفی در شوشتر تنظیم شده است. علاوهبر این، توجه به مسائل بهداشتی، به عنوان کارکرد اجتماعی وقف، به صورت محدود و توأم با کارکرد فرهنگی ـ مذهبی وجود داشته است. | ||
کلیدواژهها | ||
شوشتر؛ وقف؛ پهلوی؛ مساجد؛ امامزاده | ||
عنوان مقاله [English] | ||
The Functions of the Endowment of Shushtar during the Pahlavi Period (1925-1978) | ||
نویسندگان [English] | ||
Parvin Bayg Mohammadi1؛ Aliakbar Kajbaf2؛ Morteza Nooraie3 | ||
1Ph.D student in the history of Islamic Iran,Esfahan University | ||
2Professor of history departman, Esfahan University | ||
3Prof. of history departman, Esfahan University | ||
چکیده [English] | ||
Before Pahlavi period, religious environment of Shushtar has caused its people to try to devout the greatest part of their endowments to the construction, repair and provision of the requirements of mosques, schools and shrines; therefore, the most fundamental function of endowment has been of cultural – religious nature. In spite of the swift changes and modifications in the various social, cultural and economic aspects, the people of Shushtar had still paid more or less considerable attention to the tradition of endowment. The present study is an attempt to examine the “functions of endowment in Shushtar in Pahlavi period” based on a descriptive – analytical method and in accordance with all the endowment documents recorded in the Endowment Department of Shushtar and the available library resources. Moreover, the study is to find the amount, type and uses of the endowments in this particular time span. The results obtained reveal that although the functions had been of cultural – religious nature, they had continued with less emphasis due to the anti-religious policies of Pahlavi regime, in such a way that only 8 real endowment documents has been recorded in Shushtar. Furthermore, consideration of hygienic issues as one of the social functions of endowment has been present in a limited way and accompanied with the cultural – religious function. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Shushtar, waqf or endowment, Pahlavi, mosques, shrines | ||
مراجع | ||
آبراهامیان، یرواند (1377). ایران بین دو انقلاب. ترجمة کاظم فیروزمند و دیگران. تهران: نشر مرکز. ابنبطوطه (1376). سفرنامه. ترجمة علی موحد. تهران: آگاه. احمد بن سلمان. ابوسعید (1358). مقدمهای بر فرهنگ وقف. تهران: انتشارات سازمان اوقاف. ادارة اوقاف کل خوزستان: سند آرشیو 3 شوشتر، سند آرشیو 4 شوشتر، سند آرشیو 5 شوشتر، سند آرشیو 9 شوشتر، سند آرشیو 10 شوشتر، سند آرشیو 12 شوشتر، سند آرشیو 13 شوشتر، سند آرشیو 15 شوشتر، سند آرشیو 27 شوشتر، سند آرشیو 29 شوشتر، سند آرشیو 31 شوشتر، سند آرشیو 32 شوشتر، سند آرشیو 33 شوشتر، سند آرشیو 34 شوشتر، 1-538-8 الف، 2-538-8 الف. اسدپور، حمید و دیگران (1396). «سنت نبوی وقف و جایگاه آن در حیات اجتماعی شوشتر از عهد صفوی تا قاجاریه». ماهنامه آفاق علوم انسانی. شماره هشتم. ص 1-26. امام شوشتری، محمدعلی (1331). تاریخ جغرافیایی خوزستان. تهران: امیر کبیر. امینی، علیرضا (1385). تحولات سیاسی اجتماعی ایران از قاجاریه تا رضاشاه. تهران: نشر قومس. بصیرتمنش، حمید (1375). «سیاست مذهبی حکومت رضاشاه» تاریخ معاصر ایران (مجموعه مقالات). کتاب دهم. موسسه پژوهش و مطالعات فرهنگی بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی. جزایری شوشتری، سیدعبدالله (1395). تذکره شوشتر. تصحیح مهدی کدخدای طراحی. اهواز: نشر ترآوا. دلفی موسوی، اکبر (1395). تاریخ کشتیرانی در کارون. اهواز: انتشارات ترآوا. دوبد، بارون (1371). سفرنامه لرستان و خوزستان. ترجمة محمدحسین آریا. تهران: علمی و فرهنگی. سازمان اسناد ملی ایران (1371). خشونت و فرهنگ: اسناد محرمانه کشف حجاب. به کوشش مدیریت پژوهش، انتشارات و آموزش تهران. تهران: سازمان اسناد ملی ایران. سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران (ساکما): سند شمارة 49621/293. سازمان اوقاف و امور خیریه (1396). قانون اوقاف. چاپ ششم. تهران: سازمان اوقاف و امور خیریه. سلیمیفر، مصطفی (1370). نگاهی به وقف و آثار اقتصادی- اجتماعی آن. مشهد: آستان قدس رضوی. شوشتری، میرعبداللطیف خان (1363). تحفه العالم و ذیل التحفه (سفرنامه و خاطرات میر عبداللطیف خان شوشتری). به اهتمام صمد موحد. تهران: طهوری. فلاحزاده، سیدحسن (1391). رضاخان و توسعه ایران. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. قاسمیزاده راوری، محمد (1396). نگاهی نو به آثار اجتماعی وقف. تهران: سازمان اوقاف و امور خیریه. قنبری مرداسی، جمیله (1395). کارکرد سنت وقف در خوزستان در دورة قاجار و پهلوی. کارشناسی ارشد تاریخ ایران اسلامی. دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده ادبیات و علوم انسانی. کریمی، قمر (1391). بررسی موقوفات دو شهر شوشتر و دزفول در دوره قاجار. کارشناسی ارشد تاریخ ایران اسلامی. دانشگاه الزهرا(س). دانشکده ادبیات، زبانهای خارجه و تاریخ. کشاورز، محمد (1388). بررسی انگیزههای واقفان در شهر تهران. فصلنامه میراث جاویدان. سال هفدهم. شماره 68. ص 100-109. لمبتون، ا.ک.س (1362). مالک و زارع. ترجمة منوچهر امیری. تهران: علمی و فرهنگی. مجموعه قوانین و مقررات اصلاحات ارضی خالصه و تعیین متصرفین اراضی دولتی. مریدی شوشتری، اکرم (1391). شوشتر یعنی خوبتر. اهواز: انتشارات ترآوا. مکی، حسین (بیتا). تاریخ بیست ساله. تهران: علمی. نجفی، محمدحسن (1392). جواهرالکلام. تهران: بینا. نوری، محمد (1389). «تحولات تاریخی و کارآمدی وقف در ایران». فصلنامه میراث جاویدان. ش 7. ص 31-52. واقعه کشف حجاب (1373). اسناد منتشر نشده از واقعة کشف حجاب در عصر رضاخان. به اهتمام مرتضی جعفری و دیگران. سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی. مؤسسه پژوهش و مطالعات فرهنگی. یوسفی، سکینه (1389). ویژهنامه نقش اصناف در انقلاب اسلامی. مشهد در انقلاب اسلامی. مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.
مصاحبه منصوری، غلامحسین. 53. (23/9/1396). کارمند اداره اوقاف شوشتر. شوشتر.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 568 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 748 |