تعداد نشریات | 41 |
تعداد شمارهها | 1,114 |
تعداد مقالات | 9,527 |
تعداد مشاهده مقاله | 17,194,416 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,034,544 |
کارکرد سلاح توپ در سرکوب شورشهای محلی و استمرار دولت متمرکز عصر صفوی | ||
پژوهشنامه تاریخ های محلی ایران | ||
مقاله 10، دوره 7، شماره دوم - پیاپی 14 - بهار و تابستان 98، مهر 1398، صفحه 161-176 اصل مقاله (573 K) | ||
نوع مقاله: pajoheshi | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/lhst.2019.41098.2110 | ||
نویسندگان | ||
مجتبی تبریزنیاتبریزی1؛ عبدالرسول خیراندیش* 2؛ عطاءالله حسنی3؛ رضا شعبانی4 | ||
1دانشجوی دکتری رشته تاریخ ایران بعد از اسلام، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران - ایران | ||
2استاد گروه تاریخ دانشگاه شیراز | ||
3استاد گروه تاریخ، دانشگاه شهید بهشتی | ||
4استاد گروه تاریخ، دانشگاه شهید بهشتی؛ استاد گروه تاریخ، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران - ایران | ||
چکیده | ||
توپ، به عنوان سلاح سنگین، جمعی، گران قیمت، نیازمند آموزش در بهکارگیری و صرف هزینه در ساخت، نگهداری و بهکارگیری، فقط میتوانست در انحصار و اختیار دولت مرکزی باشد. از دورة شاه تهماسب اول که نخستین تجربههای ساخت و بهکارگیری سازمانیافته و مؤثر آن در قشون صفوی ثبت شده تا دوران شاه عباس اول که بیشترین ساخت و کاربرد توپ در نبردها روی داده است، شواهد تاریخی نشان میدهند بهکارگیری این سلاح مدرن برای کنترل نیروهای گریز از مرکز، سرکوب حکام سرکش محلی و تثبیت و گسترش حاکمیت مرکزی، عاملی تعیین کننده و سرعتبخش بوده است. با ظهور نشانههای ضعف حکومت صفوی و آغاز شورشهای پراکندة اقوام سرحدی، توپچیان همواره بخشی از قشون را تشکیل میدادند، هرچند ناتوانی آنها در کاربرد مفید توپخانه در جنگ صحرا (رو در رو) موجب شکستهای قشون دولتی و سرانجام سقوط صفویان شد. در سرکوب حکمرانان محلی اگر «جنگ قلعه» روی میداد، قدرت ویرانگر گلوله و صدای غرّش توپ هر مقاومتی را در هم میشکست اما در «جنگهای صحرا و رو در رو»، در دورة صفوی مهارت کافی برای استفادة مؤثر و تعیین کننده از توپخانه حاصل نشد. روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانهای است. | ||
کلیدواژهها | ||
توپ؛ توپخانه؛ شورش؛ محلی؛ سرکوب؛ حکومت؛ صفوی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
The Function of the Cannon in Suppression of Local Revolts and the Continuation of the Centralized Government in Iran during the Safavid Era | ||
نویسندگان [English] | ||
Mojtaba Tabriziniya Tabrizi1؛ Abdolrasoul Kheirandish2؛ Ataollah Hassani3؛ Reza Shabani4 | ||
1Ph.D Student of Islamic History, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran-Iran | ||
2Professor of History Department, Shiraz University | ||
3Professor of History Department, Shahid Beheshti University | ||
4Professor of History Department, Islamic Azad University, Science and Research Branch , Tehran-Iran | ||
چکیده [English] | ||
The cannon, as a heavy, collective, expensive weapon, requiring training in the use and expense of construction, maintenance, and deployment could only be in the hands of the central government. Historical evidence suggests that the use of this modern weapon has been a decisive and accelerating factor in controlling centrifugal forces, suppressing local rogue rulers, and consolidating and expanding central sovereignty. As a result of the expansion of central government authority over all the Safavid territory gained through the shelling of the cannon, the reign of Shah Abbas I was accompanied by the least internal strife, and this resulted in great victories in the frontier battles (the conquest of Yerevan by Shah Safi and the conquest of Kandahar and the defense of it three times against the Mongolian government of India), which also relied on artillery fire. With the emergence of signs of weakness of the Safavid rule and the start of widespread border revolts, although the gunners have always been part of the army, their incapability in effectively use artillery in the fortress war (face to face war) led to the overthrown of the government army and eventually, the collapse of the Safavids. In the repression of local rulers if the "fortress war" took place, the destructive power of the bullets and the sound of cannon shattering would defeat any resistance, but in the " fortress war and face-to-face" wars, in the Safavid period, sufficient skill was used. The artillery was not effective and decisive. The research method is descriptive-analytical and based on library studies. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Cannon, artillery, riot, local, repression, government, Safavid | ||
مراجع | ||
اسکندربیگ منشی (1387). تاریخ عالمآرای عباسی. به اهتمام و تنظیم ایرج افشار. چاپ چهارم. تهران: امیرکبیر. بیانی، خانبابا (1353). تاریخ نظامی ایران دورۀ صفویه. تهران: ستاد بزرگ ارتشتاران. ذکاء، یحیی (1350). ارتش شاهنشاهی ایران، از کورش تا پهلوی. تهران: شورای ارتشی جشن دوهزار و پانصدمین سال بنیانگذاری شاهنشاهی ایران. روملو، حسنبیگ (1357). احسنالتواریخ. تصحیح عبدالحسین نوایی. تهران: بابک. شیرازی، عبدیبیگ (1369). تکملة الاخبار (تاریخ صفویه از آغاز تا 978ق). تصحیح عبدالحسین نوایی. تهران: نشر نی. فیگوئروا، گارسیا دسیلوا (1363). سفرنامۀ دن گارسیا دسیلوا فیگوئروا، سفیر اسپانیا در دربار شاه عباس اول. ترجمة غلامرضا سمیعی. تهران: نشر نو. قوزانلو، جمیل (1315). تاریخ نظامی ایران. تهران: مؤلف. قمی، احمد بن شرفالدین الحسین الحسینی (1363). خلاصةالتواریخ. تصحیح احسان اشراقی. تهران: دانشگاه تهران. کروسینسکی، یودا (1363). سفرنامۀ کروسینسکی: یادداشتهای کشیش لهستانی عصر صفوی (1725-1707)، نوشتۀ ژان آنتوان دوسرسو براساس یادداشتهای کروسینسکی. ترجمة عبدالرزاق دنبلی (مفتون). مقدمه و تصحیح مریم میراحمدی. تهران: توس. مستوفی، محمدمحسن بن محمدکریم (1375). زبدةالتواریخ. بهکوشش بهروز گودرزی. تهران: موقوفات دکتر محمود افشار یزدی. منجم یزدی، ملاجلالالدین محمد (1366). تاریخ عباسی یا روزنامۀ ملا جلال. به کوشش سیفالله وحیدنیا. تهران: وحید. نصیری، محمدابراهیم بن زینالعابدین (1373). دستور شهریاران (سالهای 1110-1105ق پادشاهی سلطان حسین صفوی). به کوشش محمدنادر نصیری مقدم. تهران: موقوفات دکتر محمود افشار. Amir Hassanpour: “Dimdim”, Iranica, Vol. VII, Fasc. 4, pp. 404-405. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 655 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 643 |