
تعداد نشریات | 41 |
تعداد شمارهها | 1,190 |
تعداد مقالات | 10,230 |
تعداد مشاهده مقاله | 19,286,377 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 13,326,968 |
منطق فازی و اعتباریات عملی در قضایای اخلاقی | ||
دوفصلنامه علمی حکمت صدرایی | ||
مقاله 4، دوره 10، شماره 2 - شماره پیاپی 20، شهریور 1401، صفحه 51-70 اصل مقاله (1.11 M) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/pms.2020.49416.1743 | ||
نویسندگان | ||
سیما ترابی دشتبیاض1؛ سید مرتضی حسینی شاهرودی* 2؛ علیرضا کهنسال3 | ||
1دانشجوی دکتری فلسفه و حکمت اسلامی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران | ||
2استاد فلسفه و حکمت اسلامی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران | ||
3دانشیار فلسفه و حکمت اسلامی، دانشگاه فردوسی، مشهد، خراسان رضوی، ایران | ||
چکیده | ||
سنخ قضایای اخلاقی از منظر علامه طباطبایی و اعتباری بودن «حسن و قبح» که مبنای آنهاست، حکایت از آن دارد که نمیتوان به ارزیابی و استنتاج قضایای اخلاقی با استفاده از منطق دوارزشی کلاسیک یا حتّی منطق چندارزشی ریاضی پرداخت. فیلسوف متبحّر در فقه و اصول به اطلاق در مفاهیم و نسبیت در مصادیق اخلاقی قائل است. قضایای اخلاقی اعتباری و تابع متغیّر پیوستۀ مصالح و مفاسد عام هستند. «منطق فـازی» یا «منطق ابهـام» الگویی از استدلالهای توأم با تقریب در ارزیابیهای انسانی به دست میدهد و میتواند با جایگزین کردنِ متغیّرهای زبانی با متغیّرهای عددی، مفاهیم، متغیّرها و سیستمهای نادقیق و مبهم بسیاری را به زبان ریاضی شبیهسازی نماید. «درستی» یک متغیر زبانی است؛ زیرا با عبارات «درست» و «خیلی درست» و «نسبتاً درست» و «نه خیلی درست» و «نادرست» و «نه خیلی درست و نه خیلی نادرست» و نظایر این ارزشگذاری میشود. در این نوشتار براساس بازنمایی مؤلفهای ارزشهای «درستـی» به عنوان یک متغیر زبانی اثبات میشود که تاکنون، منطـق فازی کاملترین مرجع شناختهشدۀ ارزشگذاری در قضایای اخلاقی، بهمنظور نیل به ارزیابیهای دقیق در تصمیمگیریهای پیچیدۀ انسانی است. | ||
کلیدواژهها | ||
واژگان کلیدی: منطق فازی؛ منطق کلاسیک؛ ادراکات اعتباری عملی؛ قضایای اخلاقی؛ حسن و قبح | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Fuzzy Logic and Practical Mentally_ posited (i’tibari) Sciences in Moral Propositions | ||
نویسندگان [English] | ||
Sima Torabi Dashtbayaz1؛ Seyyed Mortaza Hoseini Shahrudi2؛ Alireza Kohansal3 | ||
1Ph.D. Student of Philosophy and Islamic Wisdom, Ferdowsi University, Mashhad, Iran | ||
2Professor of Philosophy and Islamic Wisdom, Ferdowsi University, Mashhad, Iran | ||
3Associate Professor of Philosophy and Islamic Wisdom, Ferdowsi University, Mashhad, Iran | ||
چکیده [English] | ||
The nature of moral propositions from the point of view of Allameh Tabatabai and the validity of the "goodness and badness" that underlie them suggest that one cannot evaluate and deduce moral propositions by using either classical logic or even mathematical multi_valued logic. The philosopher proficient in jurisprudence believes in absoluteness in moral concepts and relativity in moral considerations. Moral propositions are constructional and follow the continuous variable of public interest and corruption. "Fuzzy Logic" or "The logic of ambiguity" provides a model of approximate arguments in human evaluations and can replace linguistic variables with numerical variables, concepts, variables, and many approximate and ambiguous systems and simulate in mathematical language. “Truth” is a linguistic variable because its values are linguistics such as true, very true, fairly true, not very true, untrue, not very true and not very untrue, etc. In this paper, based on the parametric representation of linguistic truth-values it is proved that so far, fuzzy logic has been the most perfect recognized reference in moral propositions for the purpose of achieving accurate evaluations of complex human decisions. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Keywords: Fuzzy Logic, Classical Logic, Practical Mentally-Posited (i’tibari) Sciences, Moral Propositions, Goodness and Badness | ||
مراجع | ||
ابن سینا، حسین (1375). اشارات و تنبیهات. ج 1. ترجمه و شرح حسن ملکشاهی. تهران: سروش.
بیشاپ، باب (1385). سایه های واقعیت. ترجمۀ علی ستودۀ چوبری. تهران: روشنگران.
ترابی دشت بیاض، سیما (1389). حسن و قبح اخلاقی از دیدگاه خواجه نصیرالدّین طوسی و علامه طباطبایی. پایاننامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه پیام نور مرکز تهران.
حائرییزدی، مهدی (بیتا). کاوشهای عقل عملی. تهران: مؤسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
طباطبایی، سیّدمحمّدحسین (1362الف). اصول فلسفه و روش رئالیسم. جلد 2. تهران: صدرا.
ـــــــــــ (1362ب). رسائل سبعه. قم: بنیاد علمی و فکری استاد علامه سیّدمحمّدحسین طباطبایی.
ـــــــــــ (1387). مجموعۀ رسائل. جلد 2. به کوشش سیّدهادی خسروشاهی. قم: موسسۀ بوستـان کتاب (مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم).
ـــــــــــ (1392). نهایت فلسفه. ترجمۀ مهدی تدیّن. قم: موسسۀ بوستان کتاب (مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم).
ـــــــــــ (1366). تفسیر المیزان. ج 2. ترجمۀ محمّدتقی مصباح یزدی. بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی. مرکز نشر فرهنگی رجاء.
ـــــــــــــ (1366). تفسیر المیزان. ج 5. ترجمۀ محمّدجواد حجتی کرمانی و محمّدعلی کرامی قمی. بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی. مرکز نشر فرهنگی رجاء.
ـــــــــــــ (1366). تفسیر المیزان. ج 6. ترجمۀ سیّدمحمّدباقر موسویهمدانی. بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی. مرکز نشر فرهنگی رجاء.
ـــــــــــــ (1366). تفسیر المیزان. ج 7. ترجمۀ سیّدمحمّدباقر موسوی همدانی. بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی. مرکز نشر فرهنگی رجاء.
ـــــــــــــ (1366). تفسیر المیزان. ج 8. ترجمۀ سیّدمحمّدباقر موسوی همدانی. بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی. مرکز نشر فرهنگی رجاء.
ـــــــــــــ (1366). تفسیر المیزان. ج 15. ترجمۀ سیّدمحمّدباقر موسوی همدانی. بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی. مرکز نشر فرهنگی رجاء.
غروی اصفهانی، محمّدحسین (بیتا). نهایه الدرایه. ج 2. تهران: انتشارات حکمت.
کاسکو، بارت (1377). تفکّر فازی. ترجمۀ علی غفاری. تهران: دانشگاه خواجه نصیرالدّین طوسی.
کلر، جی.جِی و یواس، کلیر و بی. یوآن. (1381). تئوری مجموعههای فازی. ترجمۀ محمّدحسین فاضل زرندی. تهران: دانشگاه امیرکبیر.
مصباح یزدی، محمّدتقی (1379). آموزش فلسفه. جلد 1. تهران: چاپ و نشر بینالملل سازمان تبلیغات اسلامی.
وارنوک، جان (1368). فلسفۀ اخلاق در قرن حاضر. ترجمۀ صادق آملی لاریجانی. تهران: مرکز ترجمه و نشر کتاب.
وحیدیان کامیاد، علی (1377). «روششناسی کاربرد منطق فازی در بینش اسلامی». مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، شمارۀ 5، صص 150- 145.
Dubios, D. and Prade, H. (1980). Fuzzy sets Systems theory and applications. New York: Academic Press. Klir, G.J. and B. Yuan (1996). Fuzzy sets, Fuzzy Logic and Fuzzy Systems. Selected Papers by Lotfi A. Zadeh. Singapoore: world Scientific. Tanaka, K. (1996). An Introduction to Fuzzy Logic Practical Applications. New York: Springer –Verlag. N. Huynh; T. B. Ho; Y. Nakamori (2002). "A parametric representation of linguistic hedges in Zadeh’s fuzzy logic". Elsevier, International Journal of Approximate Reasoning 30 pp: 203–223, [9/26/19]. Zadeh, L. A. (l973a). The concept of a linguistic variable and its application to approximate reasoning. Memorandum ERL-M 41l, Berkeley. ـــــــــــــــــ (1965). "Fuzzy Sets". Information and Control Journal, Vol. 8, pp: 338_353. ـــــــــــــــــ (1975). "The Concept of a Linguistic Variable and its Application to Approximate Reasoning _I". Information Sciences, Vol. 8, Issue 3, pp: 199_249 ـــــــــــــــــ (1988). "Fuzzy Logic". IEEE, vol. 21, pp: 83_93. Zimmerman, H. J. (1991). "Fuzzy Set Theory and its Applications". Boston, European Journal operation, Kluwer Academic press. ـــــــــــــــــ (1996). Fuzzy Set Theory and its Applications. (third edition) Boston: Kluwer Academic publishers. ـــــــــــــــــ (2001). Fuzzy Set Theory and its Applications. (4th edition) New York: Kluwer Academic Publishers | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 570 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 311 |