
تعداد نشریات | 41 |
تعداد شمارهها | 1,145 |
تعداد مقالات | 9,842 |
تعداد مشاهده مقاله | 18,158,871 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,679,329 |
نگاهی به اوضاع سیاسی ـ اجتماعی سراوان در دورة معاصر | ||
پژوهشنامه تاریخ های محلی ایران | ||
مقاله 7، دوره 8، شماره اول -پیاپی 15-پاییز و زمستان 98، اسفند 1398، صفحه 123-144 اصل مقاله (513.47 K) | ||
نوع مقاله: pajoheshi | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/lhst.2020.34347.1924 | ||
نویسنده | ||
نصرت خاتون علوی* | ||
استادیار گروه آموزشی تاریخ، دانشگاه ولایت | ||
چکیده | ||
بررسی اوضاع سیاسی و اجتماعی سراوان در دورة قاجار و پهلوی یکی از مسائل مهم تاریخ معاصر ایران است که کمتر بدان پرداخته شده است. سراوان یکی از شهرهای جنوب شرقی ایران بود که در جریان رقابت کشورهای اروپایی بر سر کنترل و تسلط بر هندوستان، مورد توجه آنها قرار گرفت. اهمّیت سراوان در دورة معاصر بیش از همه به هنگام تعیین مرزهای بلوچستان نمایان شد؛ زیرا اختلاف بر سر مالکیت نواحی کوهک و اسپندک از موضوعاتی بود که مذاکرات مرزی ایران و انگلیس را با دشواری مواجه کرد. بعد از کودتای سوم اسفند 1299 و تشکیل ارتش منظم، دولت تا اندازهای متوجه بلوچستان شد. پس از برچیده شدن حکومتهای محلی به دست رضاشاه در بلوچستان، بهتدریج در سراوان پادگانهایی ایجاد و نظم و امنیت حاکم گردید.سؤال اساسی پژوهش این است که منطقة سراوان در رخدادهای سیاسی و اجتماعی، منازعات مرزی و مرزبندی ایران در دورة قاجار و پهلوی چه نقشی داشته است؟ یافتههایاین پژوهش نشان میدهد که موقعیت مرزی و جغرافیایی منطقۀ سراوان و همجواری با شبه قاره هند و ارتباطات سیاسی و اجتماعی با این منطقه برای دولت انگلیس اهمّیت بسیار داشته است، همچنین اهمّیت سراوان برای دولت قاجار و پهلوی، آن را به یکی از مهمترین مناطق کشور تبدیل کرده و باتوجه به قدرت حاکمان این منطقه و حضور در جریانات این دوره، مورد توجه حکومت مرکزی نیز قرار داشته است. پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی و با تکیه بر متون کتابخانهای و اسنادی از آرشیو ملی، به ارزیابی تاریخ سراوان در عصر حکومت قاجار و پهلوی پرداخته است. | ||
کلیدواژهها | ||
سراوان؛ بلوچستان؛ ناصرالدینشاه؛ رضاشاه؛ کوهک؛ دوست محمدخان؛ جالق؛ دزک | ||
عنوان مقاله [English] | ||
A Glimpse of Socio-Political Situation of Saravan in Contemporary Times | ||
نویسندگان [English] | ||
Nosrat Khatoun Alavi | ||
Assistant Professor of History Department, Velayat University | ||
چکیده [English] | ||
Saravan city socio-political situation during Qajar and Pahlavi dynasties is one of the major issues in the contemporary history of Iran which has been less studied. Saravanis one of the southeastern cities of Iran which got the attention of European countries during their competition over the control and domination of India. The importance of Saravan in the contemporary era has mostly appeared during the determination of Balochistan border since disagreements over the ownership of Kuhak and Esfandak areas was one of the subject matter since disagreements over the ownership of Kuhak and Esfandak areas was one of the subject matter that made Iran and Britain negotiations difficult. After 21 February 1921 coup d'état and subsequent formation of the regular army, the government partially realized Balochistan. After eradication of the local governments by Reza Shah in Balochistan to prevail security and order barracks gradually were created. The main question of the current research is that what was the role of Saravan in the socio-political occurrence, border disputes and Iran's delineation in the Qajar and Pahlavi periods? The findings of this study indicate that the borderline and geographic location of Saravan area and adjacent to the Indian subcontinent and socio-political relationships have been very important for the British government.Furthermore, the significance of Saravan for the Qajar and Pahlavi governments has made it to one of the most important regions of the country and due to the power of the rulers of this region and the event occurred in this period, has got the attention of the central government. The present study is conducted by using a descriptive-analytical method and based on library materials as well as documents from the National Archives to assess the history of Saravan in the period of Qajar and Pahlavi governments. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Saravan, Balochistan, Naseroddin Shah, Reza Shah, Kuhak, Dost Mohammad Khan, Jalq, Dezak | ||
مراجع | ||
اداره کل اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه. نامه یکی از اخبار نگارههای کرمان. اسناد 1313. کارتن 25. پوشه 14. ص 16. ابراهیمی، مریم (1388). تحولات سیاسی و اجتماعی سیستان و بلوچستان (1320 تا 1332 شمسی). تهران: سازمان انتشارات بخارا. افشار سیستانی، ایرج (1366). نگاهی به تاریخ سیستان و بلوچستان. بی جا: ناشر امین خضرایی. افشار سیستانی، ایرج (1371). بلوچستان و تمدن دیرینه آن. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. افشار سیستانی، ایرج (1366). مقدمهای بر شناخت طوایف سرگلزایی و بارکزایی سیستان و بلوچستان. تهران: نشر هنر. پاتینجر، هنری (1348). مسافرت سند و بلوچستان. ترجمة شاهپور گودرزی. بیجا: دهخدا. پیرنیا، حسن (1389). تاریخ ایران. چاپ دهم. تهران: نامک. تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه. اسناد سال 1292. کارتن 14. پوشه 16. ص 7 و کارتن 15. پوشه 15. ص 23. ترنریو، پیوکارلو (1363). رقابتهای روس و انگلیس در ایران و افغانستان. ترجمة عباس آذرین. تهران: علمی و فرهنگی. جهانبانی، امان الله (1336). عملیات قشون در بلوچستان. بیجا: بینا. جهانبانی، امان الله (1338). سرگذشت بلوچستان و مرزهای آن. تهران: ارتش. جانب الهی، سعید (1367). «فنون کوچنشینان بلوچ در سازگاری با محیط زیستن نمونه عشایر سراوان». فصلنامه تحقیقات جغرافیایی. شماره 9. مشهد: آستان قدس رضوی. رزمآرا، علی (1320). جغرافیای نظامی مکران. تهران: چاپخانه دایره ی جغرافیای ارتش. رساله جغرافیا و تاریخ بلوچستان (بیتا). نشریه فرهنگ ایران زمین. جلد 28. روزنامه حبل المتین. شماره 42. سال چهاردهم. جمادی الاول 1325/ ژوئن 1907. هندوستان: کلکته. روزنامه حبل المتین. شماره دوم. دوشنبه 2 شعبان 1315ق/ 27 دسامبر 1897 م.هندوستان: کلکته. روزنامه حبل المتین. شماره 42. 5 جمادی الاول 1325ق، مظابق با ژودن 1907 م. هندوستان: کلکته. زند مقدم، محمود (1378). حکایت بلوچ. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. سالار بهزادی، سید عبدالرضا (1348). بلوچستان در سالهای 1307 تا 1310 هجری شمسی. تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار. سرافرازی، عباس (1382). وضعیت سیاسی و اجتماعی بلوچستان در دورة قاجاریه. تهران: دانشگاه شهید بهشتی. سپاهی، عبدالودود (1385). بلوچستان در عصر قاجار. تهران: گلستان معرفت. سپاهی، عبدالودود (1382). «بلوچستان در سفرنامههای دورة قاجار». کتاب ماه تاریخ و جغرافیا. سپاهی، عبدالودود (1383)، «تاریخ سراوان در یک نگاه». روزنامه زاهدان. ش پیاپی 15 تا 18 دیماه. سیاسر، قاسم (1384). مناسبات سرداران، علما، تحصیل کردگان بلوچ با دولت مدرن. زاهدان: تفتان. شهبخش، عظیم (1373). پژوهشی در تاریخ معاصر ایران. شیراز: نوید شیراز. فرح، سید مهدی (1371). تاریخ سیاسی افغانستان (نظری به مشرق). تهران: بی نا. کرزن، جورج ناتائیل (1363). ایران و قضیه ایران. ترجمة غلامعلی وحید مازندرانی. تهران: علمی و فرهنگی. گروسی، عبدالله (1374). جغرافیای تاریخی ناحیه بمپور و بلوچستان. تهران: جهاد دانشگاهی. لمپتون، ر. ک. س (1362). مالک و زارع. ترجمه منوچهر امیری، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. محمود، محمود (1353). تاریخ روابط خارجی ایران و انگلیس در قرن نوزدهم میلادی. 8 جلد، تهران: انتشارات اقبال. مجتهدزاده، پیروز (1378). امیران مرزدار و مرزهای خاوری ایران. ترجمة حمیدرضا ملک نوری. تهران: شیرازه. مرکز اسناد و دیپلماسی وزارت امور خارجه. 1270ق. پوشه 5. مرکز اسناد و دیپلماسی وزارت امور خارجه. 1287ق. پوشه 17. مرکز اسناد و دیپلماسی وزارت امورخارجه. 1288ق. پوشه 25. مرکز اسناد و دیپلماسی وزارت امور خارجه. اسناد سال 1287ق. پوشه 25. مرکز اسناد و دیپلماسی وزارت امور خارجه. 1287ق. پوشه 39. مرکز اسناد و دیپلماسی وزارت امور خارجه. 1287ق. پوشه 13. مهدویان، ایرج (1352). مقدمهای بر جامعه شناسی مردم بلوچستان. شاهرضا: پیوند. محمود، محمود (1353). تاریخ روابط خارجی ایران و انگلیس در قرن نوزدهم میلادی. 8 جلد، تهران: اقبال. هدایت، رضاقلیخان (1339). روضةالصفای ناصری. تهران: کتابفروشیهای مرکزی، پیروز، خیام. یغمایی، اقبال (1355). بلوچستان و سیستان. تهران: وزارت فرهنگ و هنر. Aitchison, c. (1865).a collection of treaties, engagements and sanadsrelationg to india and neighbouring countries. vol. vii. Calcutta: o. t. cutter, military orphan press. Ahmadzahi.M. n. k. (1995) tarikh e baioch o balochistan (in urdo). Quetta: united printrrs. Goldsmid, f(1873), gentralasia and its question, London: Edward standford. Mari, k. b. (1974) serch lights on baloches and balochistan. Karachi: royal book company.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 690 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,829 |