پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 41 |
| تعداد شمارهها | 1,103 |
| تعداد مقالات | 9,450 |
| تعداد مشاهده مقاله | 17,042,398 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 11,949,761 |
نقش تغییرات کاربری اراضی بر فرم فضایی جزایر حرارتی در شهر مشهد | ||
| برنامه ریزی توسعه کالبدی | ||
| مقاله 6، دوره 6، شماره 4 - شماره پیاپی 16، اسفند 1398، صفحه 93-104 اصل مقاله (1.3 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/psp.2020.6590 | ||
| نویسندگان | ||
| رحمان زندی* 1؛ مختار کرمی1؛ جلال طاهری2 | ||
| 1استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه حکیم سبزواری | ||
| 2دانشجوی کارشناسی ارشد آب و هواشناسی کاربردی، دانشگاه حکیم سبزواری | ||
| چکیده | ||
| طی چهار دهه اخیر رشد شتابان شهرنشینی سبب تغییر و تحول پدیدههای طبیعی تغییر و تحول شدهاند. این تغییرات در نهایت موجب تغییرات دمای سطح زمین شده است. هدف از این مطالعه بررسی رابطه تغییرات کاربری اراضی و تغییرات مکانی جزایر حرارتی شهر مشهد در بازه زمانی 1998 تا 2016 است. بدین ترتیب با استفاده از تصاویر ماهواره لندست، سنجنده (2016، 1998) دمای سطح زمین و میزان تغییرات کاربری اراضی شهر مشهد استخراج شد. همچنین بهمنظور شبیهسازی و پیشبینی گسترش از شهر مشهد از مدل CA مارکوف استفاده شده است. از سال 1998 - 2016 محدوده ساختهشده از 52/138 کیلومترمربع به 87/198 کیلومترمربع ، فضایی سبز از 49/46 کیلومترمربع به 98/29 کیلومترمربع، مرتع از 85/35 کیلومترمربع به 29/31 کیلومترمربع و زمینهای بایر از 71/100 کیلومترمربع و از به 62/64 کیلومتر تغییر کرده است. جزایر حرارتی از نظر تعداد و وسعت در سال 1998 وسعت کمتری و نیز همدمایی کمتری نسبت به سال 2016 داشتهاند. به طوری که در سال 1998 بیشترین دما بین 48-42 درجه سانتیگراد بوده که در سال 2016 بین 52-46 سانتیگراد رسیده است. با توجه به افزایش محدوده ساختهشده از سال 1998 تا 2016 جزایر حرارتی از خارج از شهر به داخل شهر انتقال پیدا کرده است و با سطوح سخت و غیرقابل نفوذ منطبق شدهاند. پیشبینی صورت گرفته تا سال 2030 نشان میدهد که رشد شهر بیشتر در نواحی شمالی غربی خواهد بود و در نواحی جنوبی با توجه به اینکه ارتفاعات قرار دارد شهر رشد کمتری خواهد داشت. | ||
| کلیدواژهها | ||
| کاربری اراضی؛ تغییرات فضایی؛ جزایر حرارتی؛ زنجیرهی مارکوف؛ مشهد | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The role of land use changes in spatial form of heat islands in Mashhad city | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Rahman Zandi1؛ Mokhtar Karami1؛ Jalal Taheri2 | ||
| 1Assistant Professor, Department of Geography, Hakim Sabzevari University | ||
| 2M.A. Student of Climatology, Hakim Sabzevari University | ||
| چکیده [English] | ||
| During the last four decades, the rapid growth of urbanization has dramatically transformed many natural phenomena. Such changes led eventually to changes in the Earth's surface temperature. The purpose of this study was to investigate the relationship between land use changes and spatial variations of thermal islands in Mashhad from 1998 to 2016. Thus, land surface temperature and land use changes of Mashhad were extracted using Landsat satellite imagery (1998- 2016). The CA Markov model has also been used to simulate and predict the expansion of Mashhad. From 1998 to 2016, the constructed area, green space, rangeland and barren lands are changed from 138.52, 46.49, 35.85 and 100.71 square kilometers to 198.87, 29.98, 31.29 and 64.62 square kilometers, respectively. Thermal islands in terms of number and extent in 1998 were less extensive and less synchronous than in 2016. In 1998 the maximum level of temperature was between 42 to 48 degrees Celsius but it reached 46 to 52 in 2016. With respect to the expansion of constructed area in the mentioned time period, the thermal islands are moved from outside of the city to the inside and have been overlapped with hard and impenetrable planes. The obtained results from the prediction illustrate that the expansion of city will occur in northwestern sides more than the others and it will be less in southern sides due to the existence of altitudes. | ||
| کلیدواژهها [English] | ||
| Land Use, Spatial Variations, Thermal Islands, Markov Chain, Mashhad | ||
| مراجع | ||
|
امیری، رضا، علیمحمدی، عباس و علوی پناه ، سیدکاظم (1386). مطالعه تغییرپذیری فضایی زمانی حرارت در ارتباط با کاربری/پوشش زمین در منطقه شهری تبریز با استفاده از دادههای حرارتی و انعکاسی TM و ETM لند ست. مجله محیط شناسی، 33( ۴۳)، ۱۲۰-۱۰۷. داداش پور، هاشم، رفیعیان، مجتبی و جهان زاد، نریمان (۱۳۹۸). تدوین الگوی بهینه کاربری اراضی با رویکرد اکولوژیک در مجموعه شهری مشهد. فصلنامه برنامهریزی توسعه کالبدی، ۴(۱۳)، ۷۱-۸۲. سلطانی مقدس، ریحانه (۱۳۹۸). پیامدهای مکانی- فضایی تغییر کاربری اراضی سکونتگاه های روستایی(مطالعه موردی: شهرستان قرچک - استان تهران). فصلنامه برنامهریزی توسعه کالبدی، ۴(۱۴)، 94-79. رمضانی، نفیسه و رضا، جعفری (۱۳۹۳). آشکارسازی تغییرات کاربری و پوشش اراضی در افق ۱۴۰۴ با استفاده از مدل زنجیرهای CA مارکوف (مطالعه موردی: اسفراین). فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، ۲۹(4)، 96-83. رنگزن، کاظم، فیروزی، محمدعلی، تقیزاده، ایوب و مهدیزاده، رامین (۱۳۹۰). بررسی و تحلیل نقش کاربری در فلاحزاده، فاطمه (1388). مطالعه روند دمای میکرو اقلیم شهر یزد. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه یزد. واحدیان بیکی، لیلا، پوراحمد، احمد، و سیف الدینی، فرانک (۱۳۹۰). اثر توسعه فیزیکی شهر تهران بر تغییر کاربری اراضی منطقه 5. فصلنامه علمی- پژوهشی نگرشی نو در جغرافیای انسانی، 4(1)، 44-29. ولیزاده کامران، غلام نیا، خلیل، عینالی، گلزار و موسوی، محمد (1396). برآورد دمای سطح زمین و استخراج جزایر حرارتی بـا اسـتفاده از الگـوریتم پنجره مجزا و تحلیل رگرسیون چند متغیره (مطالعه موردی شهر زنجان). نشریه پژوهش و برنامهریزی شهری، 8(30)، 50-35. Feizizadeh, B., Blaschke, T., Nazmfar, H., Akbari, E., & Kohbanani, H. R. (2013). Monitoring land surface temperature relationship to land use/land cover from satellite imagery in Maraqeh County, Iran. Journal of Environmental Planning and Management, Vol. 56, No,9, s1290-1315. Gallo, K. P., McNab, A. L., Karl, T. R., Brown, J. F., Hood, J. J., & Tarpley, J. D. (1993). The use of NOAA AVHRR data for assessment of the urban heat island effect. Journal of Applied Meteorology, Vol.32, No.5, 899-908.
Guan, D., Li, H., Inohae, T., Su, W., Nagaie, T., & Hokao, K. (2011). Modeling urban land use change by the integration of cellular automaton and Markov model. Journal of Applied Ecological Modelling, Vol.222. 3761-3772.
Jiang, J., & Tian, G. (2010). Analysis of the impact of land use/land cover change on land surface temperature with remote sensing. Journal of Applied Procedia environmental sciences, Vol.2, 571-575.
Liu, L., & Zhang, Y. (2011). Urban heat island analysis using the Landsat TM data and ASTER data: A case study in Hong Kong. Remote Sensing, Vol.3, No.7, 1535-1552.
Matson, M., Mcclain, E. P., McGinnis Jr, D. F., & Pritchard, J. A. (1978). Satellite detection of urban heat islands. Journal of Applied Monthly Weather Review, Vol.106, No.12, 1725-1734.
Rao, P. K. (1972). Remote sensing of urban" heat islands" from an environmental satellite. Bulletin of the American meteorological society, Vol.53, No.7, 647-648.
Rose, A.L., M. D. Devadas. (2009). Analysis of land surface temperature and land use/land cover types using remote sensing imagery a case internal city, India. The seventh International Conference on Urban Climate, 29 June - 3 July 2009, Yokohama, Japan.
Roth, M., Oke, T. R., & Emery, W. J. (1989). Satellite-derived urban heat islands from three coastal cities and the utilization of such data in urban climatology. International Journal of Remote Sensing, Vol.10, No.11, 1699-1720.
Sobrino, J. A., Jimenez-Munoz, J. C., & Paolini, L. (2004). Land surface temperature retrieval from LANDSAT TM 5. Remote Sensing of environment, Vol.90, No.4, 434-440.
Tan, J., Zheng, Y., Tang, X., Guo, C., Li, L., Song, G., ... & Chen, H. (2010). The urban heat island and its impact on heat waves and human health in Shanghai. International journal of biometeorology, 54(1), 75-84.
Wang, S. Q., Zheng, X. Q., & Zang, X. B. (2012). Accuracy assessments of land use change simulation based on Markov-cellular automata model. Procedia Environmental Sciences, Vol.13, 1238-1245.
Weng, Q., & Yang, S. (2004). Managing the adverse thermal effects of urban development in a densely populated Chinese city. Journal of Environmental Management, Vol.70, No.2, 145-156.
Xiao, J., & Moody, A. (2005). A comparison of methods for estimating fractional green vegetation cover within a desert-to-upland transition zone in central New Mexico, USA. Remote sensing of environment, Vol.98, No. 3, 237-250.
Zhan, Q., Meng, F., & Xiao, Y. (2015). Exploring the relationships of between land surface temperature, ground coverage ratio and building volume density in an urbanized environment. The International Archives of Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, Vol.40, No.7, 255.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 468 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 763 |
||