
تعداد نشریات | 41 |
تعداد شمارهها | 1,189 |
تعداد مقالات | 10,219 |
تعداد مشاهده مقاله | 19,255,259 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 13,305,162 |
سیاستهای زبانی و زبانهای اقلیت: واکاوی جایگاه زبانهای اقلیت در نظم فرهنگی- زبانی ایرانِ مدرن (از 1285 ه.ش تا به امروز) | ||
فصلنامه علمی - پژوهشی زبانشناسی اجتماعی | ||
مقاله 6، دوره 3، شماره 4 - شماره پیاپی 12، مهر 1399، صفحه 67-77 اصل مقاله (705.46 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/il.2020.48848.1300 | ||
نویسندگان | ||
کمال خالق پناه* 1؛ علی سنائی2 | ||
1استادیار جامعهشناسی، دانشگاه کردستان | ||
2کارشناسی ارشد جامعهشناسی، دانشگاه کردستان | ||
چکیده | ||
در نظم فرهنگی- زبانی ایران مدرن زبان همواره از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بوده است. زبان فارسی بهعنوان یکی از دالهای وحدتبخشِ ایرانیان در نتیجۀ سیاستهای زبانی، واجد جایگاه مهمی شد و این وضعیت، موقعیتهایی را برای زبانهای اقلیت تعیین کرد. در این پژوهش برآن بودهایم تا این نظم فرهنگی-زبانی را به مدد روش تحلیل گفتمان «لاکلائو» و «موفه» مورد واکاوی قرار داده و جایگاه زبانهای اقلیت را در یک صورتبندیِ گفتمانی مشخص کنیم؛ بنابراین به مدد اسناد، قوانین و اساسنامههای دولتی از زمان تأسیس مجلس شورای ملی (1285 ه.ش) تاکنون، نظم مذکور را مورد تحلیل قرار دادهایم. نتایج پژوهش حاکی از آن است که در هر سه دورۀ مورد بررسی (مشروطه، پهلوی، جمهوری اسلامی ایران)، زبان فارسی بهعنوان یکی از دالهای اصلی گفتمان سیاست فرهنگی و زبانهای اقلیت بهعنوان مسئلهای برای برساخت هویت ملی بازنمایی شدهاند. در دولت مشروطه سکوتی مبتنی بر انکار، در دولت پهلوی سکوتی مبتنی بر حذف و پس از انقلاب اسلامی حذفی ادغامی در قوانین و اسناد دولتی زبانهای اقلیت را دربرگرفته است. | ||
کلیدواژهها | ||
سیاست فرهنگی؛ گفتمان سیاست فرهنگیِ دولتی؛ سیاست زبانی؛ زبان فارسی؛ هویت ملی؛ زبانهای اقلیت؛ زبانشناسی اجتماعی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Language Policies and Minority Languages: Analysis of the Status of Minority Languages in the Cultural-Linguistic Order of Modern Iran: Since 1906 to the Present | ||
نویسندگان [English] | ||
kamal khaleghpanah1؛ Ali Sanaei2 | ||
1Assistant Professor of Sociology, University of Kurdistan | ||
2M.A in Sociology, University of Kurdistan | ||
چکیده [English] | ||
In the linguistic-cultural order of modern Iran, language has a significant role. Persian language as one of the unifying signifier of Iranians acquired a prominent place due to language policies which determine the position of minority languages, and this situation has provided opportunities for minority languages. The purpose of this study is to investigate the mentioned linguistic-cultural order based on Laclau and Mouffe's discourse analysis theory and also to determine the position of minority languages in this discursive formation. Therefore, this discourse order was analyzed based on the governmental documents, laws and statutes since the establishment of National Consultative Assembly (1906). The results show that in all three periods (Constitutional, Pahlavi and Islamic Republic of Iran) Persian language has been represented as one of the main signifiers of the cultural policy discourse and in addition, minority languages have been represented as challenges to the construction of national identity. In the laws and state documents, the minority languages have been subjected to “silence based on denial” in the constitutional state, “silence based on exclusion” in the Pahlavi state and “inclusive exclusion” after the Islamic Revolution. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Cultural policy, State cultural policy discourse, Language policy, Farsi language, National identity, Minority languages, Sociolinguistics | ||
مراجع | ||
اتابکی، تورج (1391)، تجدد آمرانه: جامعه و دولت در عصر رضاشاه، ترجمۀ مهدی حقیقتخواه. تهران: نشر ققنوس.
احمدیپور، طاهره (1390)، به سوی چارچوب سیاست زبانی ملی، زبانشناخت، پژوهشکدۀ علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال دوم، شمارۀ اول، صص 1-16.
اکبری، محمدعلی (1393)، تبارشناسی هویت جدید ایرانی: (عصر قاجاریه و پهلوی اول). تهران: نشر علمی فرهنگی.
تاجیک، محمدرضا (1379)، گفتمان و تحلیل گفتمانی، تهران: انتشارات فرهنگ گفتمان.
داوری اردکانی، نگار (1392)، جامعهشناسی زبان: برنامهریزی زبان فارسی و نگرشهای زبانی. تهران: نشر جامعهشناسان.
دورانتی، الساندرو (1395)، انسانشناسی زبانشناختی، ترجمۀ رضا مقدمکیا. تهران: نشر نی.
رحیمی، مصطفی (1357)، قانون اساسی ایران و اصول دموکراسی. تهران: انتشارات امیرکبیر.
رسولی، حسین؛ دهقانی، رضا و کریمی، علیرضا (1396)، سیاستهای زبانی پهلوی اول در کردستان و پیامدهای آن (با تأکید بر مدارس)، فصلنامۀ مطالعات تاریخ فرهنگی، سال هشتم، شمارۀ 30، صص 78 - 98.
روستایی، محسن (1385)، تاریخ نخستین فرهنگستان ایران به روایت اسناد همراه با واژههای مصوب و گمشدۀ فرهنگستان (1314 - 1320 ش). تهران: نشر نی.
سارلی، ناصرقلی (1387)، زبان فارسی معیار. تهران: نشر هرمس.
سلطانی، سید علی اصغر (1383)، تحلیل گفتمان به مثابه نظریه و روش، فصلنامۀ علوم سیاسی، شمارۀ 28، صص 153 تا 180.
عبدالخانی، لنا (1390)، تأثیر دگرگونیهای سیاسی و سیاستگذاریهای زبانی بر وضعیت زبان در نظامهای توتالیتر سدۀ بیستم: با مطالعۀ موردی تاجیکستان، پایاننامۀ دکتری علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی.
فاضلی، نعمتالله و قلیچ، مرتضی (1392)، نگرشی نو به سیاست فرهنگی. تهران: نشر تیسا.
کسرایی، محمدسالار و پوزششیرازی، علی (1388). نظریۀ گفتمان لاکلائو و موفه، ابزاری کارآمد در فهم و تبیین پدیدههای سیاسی، فصلنامۀ سیاست (مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی). دورۀ 39، شمارۀ 3، صص 339- 360.
لاکلائو، ارنستو و موفه، شانتال (1393)، هژمونی و استراتژی سوسیالیستی به سوی سیاست دموکراتیک رادیکال، ترجمۀ محمد رضایی. تهران: نشر ثالث.
میلر، توبی و یودیس، گئورگ (1389)، سیاست فرهنگی، ترجمۀ نعمت الله فاضلی و مرتضی قلیچ. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
ناتل خانلری، پرویز (1395)، تاریخ زبان فارسی. تهران: نشر نو.
هال، استیوئرت (1391)، معنا، فرهنگ و زندگی اجتماعی، ترجمۀ احمد گلمحمدی. تهران: نشر نی.
یورگنسن، ماریان و فیلیپس، لوئیز (1395)، نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمۀ هادی جلیلی. تهران: نشر نی.
اساسنامۀ فرهنگستان ایران (1314) در نامۀ فرهنگستان، سال اول، فروردین و اردیبهشت 1322، شمارۀ اول.
اساسنامۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی (1368) در سامانۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی، بازیابی شده در 30 تیر 1398 ازhttp://apll.ir.
اصول کلی سیاست فرهنگی کشور (1371) در سامانۀ شورای عالی انقلاب فرهنگی. بازیابی شده در 30 تیر 1398 از http://www.sccr.ir.
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (1358).بازیابی شده در 30 تیر 1398 از https://rc.majlis.ir/fa/ content/iran_constitution
مجموعه مصوبات مجلس شورای ملی، سامانۀ قوانین مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی . بازیابیشده در 30 تیر 1398 ازhttp://rc.majlis.ir
مجموعه مصوبات مجلس شورای ملی، سامانۀ ملی قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران، معاونت حقوقی ریاست جمهوری، معاونت تدوین، تنقیح و انتشار قوانین و مقررات. بازیابیشده در 30 تیر 1398 http://www.qavanin.ir..
مصوبات شورای عالی آموزش و پرورش (1377) در مجموعه مصوبات شورای عالی آموزش و پرورش (مصوبات کلی و عمومی)، تهران: مؤسسه فرهنگی منادی تربیت.
نقشۀ مهندسی فرهنگی کشور (1392)، دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی در در سامانۀ شورای عالی انقلاب فرهنگی، بازیابی شده در 30 تیر 1398 از (http://www.sccr.ir).
Cemiloglu, D. (2009). Language policy and national unity: The dilemma of the Kurdish language in Turkey. College Undergraduate Research Electronic Journal. Retrieved from https://repository.upenn.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1115&context=curej Cobarrubias, J., & Fishman, J. A. (Eds.). (1983). Progress in language planning: International perspectives (No. 31). Walter de Gruyter. Cooper, R. L. (1989). Language planning and social change. Cambridge University Press. Deumert, A. (2000). Language planning and policy. In R. Mesthrie, J. Swann, A. Deumert, & W. L. Leap (Eds.) Introducing sociolinguistics (pp.384-418.). Edinburgh: Edinburgh University Press. Fernandes, D. (2012). Modernity and the linguistic genocide of Kurds in Turkey. International Journal of the Sociology of Language, 2012(217), 75-95. Kowalewska, M K. (2013). Iranian language policy: a case of linguistic purism. Investigationes Linguiticae. 22, 89-103 Laclau, E., & Mouffe, C. (1985). Hegemony and socialist strategy: Toward a radical democratic politics (2nd ed.). London: Verso. Tollefson, J. W. (1991). Planning language, planning inequality. New York: Longman. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,296 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 866 |