
تعداد نشریات | 41 |
تعداد شمارهها | 1,145 |
تعداد مقالات | 9,843 |
تعداد مشاهده مقاله | 18,142,225 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,672,497 |
تکواژ جمع در گویش لری ممسنی: رویکرد بهینگی | ||
فصلنامه علمی - پژوهشی زبانشناسی اجتماعی | ||
مقاله 5، دوره 4، شماره 2 - شماره پیاپی 14، خرداد 1400، صفحه 53-70 اصل مقاله (1.35 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/il.2021.58221.1452 | ||
نویسندگان | ||
ایوب انصاری* 1؛ آرزو نجفیان2؛ محمد رضا احمدخانی2 | ||
1دانشجوی دکتری، گروه زبان شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. | ||
2دانشیار، گروه زبان شناسی، دانشگاه پیام نور ، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
در این مقاله تکواژ جمع و تکواژگونههای آن در گویش لری ممسنی مورد بررسی قرار گرفته است و فرایندهای واژ-واجی حاصل از اتصال آن به پایههای اسمی، در چارچوب رویکرد بهینگی، واکاوی شده است. این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی و شیوه گردآوری دادهها میدانی است. یافتهها نشان داد که اتصال تکواژگونه جمع /-æl/ به ستاکهای اسمی مفرد مختوم به همخوان، توأم با فرایند هجابندی مجدد است که محدودیت ALIGN-R ناظر بر آن است که جهت ارضاء محدودیت ONSET، نقض میشود. در بافت التقاء واکهای اسامی مختوم به /jæ/ و /-æl/ ابتدا فرایند درج همخوان میانجی /j/ و سپس طی فرایند ناهمگونی و تحت محدودیت OCP، حذف صورت میگیرد. در این رخداد، غلت /j/، همخوان میانجی زیر بنایی است که در نتیجه همگونی به واجگونههای میانجی//w، /-ɟ/ و /n/ بدل میشود. برخی ستاکهای اسمی مختوم به /æ/ با همخوان میانجی /j/ همگون شده و به واکه /ɪ/ تبدیل میشود. و در برخی دیگر جهت تمایز معنایی در واژههای همنام از محدودیتهای دسترسی دار به واژگانِ رویکرد بهینگی، استفاده شده است. در این بافت ها HIATUS، ONSET و NUC بالاترین رتبه را دارند. | ||
کلیدواژهها | ||
گویش لری ممسنی؛ تکواژ جمع/-æl/؛ تکواژگونه؛ فرایندهای واژ- واجی؛ واجگونههای میانجی؛ نظریه بهینگی؛ زبانشناسی اجتماعی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
The Analysis of the Plural Morpheme in Mamasani Lori Dialect: Optimality Approach | ||
نویسندگان [English] | ||
Ayoub Ansari1؛ Arezu Najafian2؛ Mohammadreza Ahmadkhani2 | ||
1PhD Student in Linguistics, Department of Linguistics, Payame Noor University , Tehran, Iran. | ||
2Associate Professor, Department of Linguistics, Payame Noor University , Tehran, Iran. | ||
چکیده [English] | ||
In this paper, the plural morpheme, its allomorphs and the morphonological processes resulting from its connection to nominal stems have been investigated in Mamasani Lori dialect based on the framework of optimality approach. The research method was analytical- descriptive and the method of data collection is a field study. The results showed that connection of the plural /-æl/ to the singular nominal stems ending in consonant is accompanied by a process of re-syllabification, which indicates that the ALIGN-R constraint is violated to satisfy the ONSET constraint. In the hiatus context of the vowels of nouns ending in /jæ/ and /-æl/, first the insertion process of intrusive consonant /j/ is occurred, then during the dissimilation process and OCP constraint, deletion process is taken place. In this study, the glide /j/ is the underlying intrusive consonant, which is changed in to its allophones /w/, /-ɟ/ and /n/. Some noun stems ending in /æ/ are assimilated to the intrusive consonant /j/ and changed to the vowel /ɪ/. In some others, in order to differentiate semantically in homonymous words, the optimal approach of Lexically-accessed Constraints was used. In these contexts, HIATUS, ONSET and NUC have the highest rankings. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Mamasani Lori dialect, Plural morpheme /-æl/, Allomorph, Morphophonological processes, Intrusive allophones, Optimality theory, Sociolinguistics | ||
مراجع | ||
احمدخانی، محمدرضا (1387). بررسی جابهجایی واجی در زبان ایرانی میانه و ایرانی جدید، از دیدگاه همزمانی، تاریخی و نظریۀ بهینگی. ادبیات عرفانی و اسطورهشناختی، دورۀ 4، شمارۀ 12، 11-30. بدخشان، ابراهیم و محمد زمانی (1392). تحلیل و توصیف فرایند حذف در زبان کردی (گویش کلهری). پژوهشهای زبانشناسی،سال پنجم، شمارۀ 1 (پیاپی 8)، 19-30. بیجنخان، محمود. (1384). واجشناسی نظریۀ بهینگی. تهران: سمت. پالیزبان، کرم الله، آرزو نجفیان، فاطمه کرمپور و محمدرضا احمدخانی (1398). تفاوت رفتاری فرایندهای واجی و واژ-واجی در چارچوب رویکرد بهینگی: بررسی فرایند تضعیف در گویش کردی ایلام. مطالعات زبانها و گویشهای غرب ایران، دورۀ 7 ، شمارۀ 26، 17-32. جم، بشیر (1394). تبیین تغییر تلفظ فعل پیبستی /-ast/ در بافتهای گوناگون در چارچوب نظریۀ بهینگی. پژوهشهای زبانی، دورۀ 6، شمارۀ 1، 21-40. جم، بشیر (1399). تلفظ تکواژ جمعِ «ها» در زبان فارسی. جستارهای زبانی، دورۀ ۱۱، شمارۀ ۴، ۳۶۳-۳۸۹. حسن دوست، محمد (1389). فرهنگ تطبیقی-موضوعی زبانها و گویشهای ایرانی نو، جلد دوم. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی حسندوست، محمد (1393). فرهنگ ریشهشناختی زبان فارسی، جلد سوم، ر-ق. تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی. رضایی، والی و محمد خیرخواه (1394). ردهشناسی ترتیب واژه در گویش لری بویراحمدی. فصلنامۀ ادبیات و
زبانهای محلی ایرانزمین، دورۀ 1، شمارۀ 4، 41-58. زمانی، محمد و ابراهیم بدخشان (1393). تأثیر محدودیت رعایت توالی رسایی بر فرایندهای واجی و آوایی زبان کردی (گویش کلهری). پژوهشهای زبانشناسی تطبیقی،دورۀ 4، شمارۀ 8، 35-45. شقاقی، ویدا و تهمینه حیدر پور بیگدلی (1390). رویکرد نظریۀ بهینگی به فرایند تکرار با نگاهی بر واژههای مکرر فارسی. پژوهشهای زبانشناسی، دورۀ 3، شمارۀ 4، 45-96. صادقی، وحید (1398). درج همخوان برای جلوگیری از التقاء واکهها در زبان فارسی: یک بررسی آوایی. پژوهشهای زبانی، سال 10، شمارۀ1، 83-104. صفری، ابراهیم (1395). توصیف و تحلیل فرایندهای واجی گویش گالشی: رویکرد بهینگی. جستارهای زبانی. دورۀ 7، شمارۀ 2 (پیاپی 30)، 143-163. طاهری، اسفندیار (1399). روند دستوریشدگی پسوندِ جمعساز /-gal/ در زبانهای ایرانی. زبانپژوهی، دورۀ 12، شمارۀ 37، 197-217. کامبوزیا، عالیه کرد زعفرانلو (1382). فرایند تضعیف در زبان فارسی. مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، دورۀ 36، شمارۀ 3، 73-83. کامبوزیا، عالیه کرد زعفرانلو ، فرزانه تاجآبادی و فردوس آقاگل زاده (1394). جایگاه تکیه در تکواژهای وابستۀ زبان فارسی. پژوهشهای زبانی، دورۀ 6، شمارۀ 1، 61-80. گل دوست، روشنک (1389). توصیف و تحلیل دو فرایند کشش جبرانی و هماهنگی واکهای در گویش پسیخانی: رویکرد بهینگی. جستارهای زبانی، دورۀ 7، شمارۀ 3 (پیاپی 31)، 149-169. میردهقان، مهین ناز و شیرین مهمانچیان ساروی (1390). آرایش واژگانی در جملات خبری گویش آتنی (ساروی) در چارچوب نظری بهینگی. پژوهشهای زبان و ادبیات تطبیقی، دورۀ 2، شمارۀ 3 (پیاپی 7)، 53-83. یوسفی، جلال. (1383).دانش بومی استفاده از بلوط در شهرستان ممسنی. پایاننامۀ کارشناسی ارشد،دانشگاه تهران.
Bakovic, E. (2000). Harmony, dominance, and control. Ph.D. dissertation, Department of Linguistics, Rutgers University.
Boersma, P. (1999). Phonology-semantics interaction in OT, and its acquisition. In R. Kirchner, W. Wikeley, & J. Pater (Eds), Papers in experimental and theoretical linguistics,(vol. 6) (pp. 24-35). University of Alberta, Edmonton.
Burzio, L. (1996). Surface constraints versus underlying representations. In J. Durand & B. Laks (Eds.), Current trends in phonology: Models, and methods (pp. 123-142). Manchester, UK: European Studies Research Institute, University of Salford.
Chomsky, N., & Halle, M. (1968). The sound pattern of English. New York: Harper & Row.
Cole, J., & Hualde, J. I. (2011). Underlying representations. In M. van Oostendorp, C. J. Ewen, E. Hume, & K. Rice (Eds.), The Blsckwell companion to phonology (pp. 1-26). Wiley-Blackwell.
Hon Hunt, E. (2009). Acoustic characterization of the glides /j/ and /w/ in American English. PhD dissertation. Cambridge, MA: Massachusetts Institute of Technology.
Kager, R. (1999). Optimality theory. Newyork: Cambridge University Press.
Katamba, F., & Stonham. J. (2006). Morphology. Red Globe Press
Lombardi, L. (1996). Positional faithfulness and voicing assimilationin optimality theory. Ms., University of Maryland, College Park.
Lombardi, L. (1999). Positional faithfulness and voicing assimilation in Optimality Theory. Natural Language & Linguistic Theory, 17, 267–302.
McCarthy, J. J. (1988). Feature geometry and dependency: A review. Phonetica, 38, 84-108.
McCarthy, J. J. (1993). A case of surface constraints violation. Linguistics Department Faculty Publication Series, 23, 169-195.
McCarthy, J. J. (2006). Morphology: Optimality Theory. Oxford Encyclopedia of Language and Linguistics, (Vol. 8). Available at:
McCarthy, J. J. (2008). Doing optimality theory. Malden, MA, and Oxford, UK: Blackwell.
McCarthy, J. J. (2011). Autosegmental spreading in optimality theory. In J. A. Goldsmith, E. Hume, & L. Wetzels (Eds.), Tones and Features (pp. 195-222) Berlin, Germany: Walter de Gruyter.
McCarthy, J., & Prince, A. (1995). Faithfulness and reduplicative identity. In J. Beckman, L. W.Dickey, & S. Urbanczyk (Eds.), University of Massachusetts occasional papers in linguistics 18, (pp. 249-384). Amherst, MA: GLSA Publications.[Available on Rutgers Optimality Archive, ROA-103].
Medeiros, B. (2007). Vogais nasais do português brasileiro: reflexões preliminaries de uma revisita. Revista de Letras, 72, (pp. 165-188).
Prince, A., & Smolensky, p. (1993/2004). Optimality theory: Constraint interaction in generative grammar. Technical Report, Rutgers University Center for Cognitive Science and Computer Science Department, University of Colorado at Boulder (1993); Malden, MA: Blackwell (2004).
Smolensky, P. (1996/2000). The initial state and richness of the base in Optimality Theoryʼ, unpublished manuscript, Johns Hopkins University.
Stevens, K. N. (1998). Acoustic phonetics. Cambridge, Massachusetts: MIT Press.
Stevens, K. N. (2002). Toward a model for lexical access based on acoustic landmarks and distinctive features. Journal of the Acoustical Society ofAmerica, 111(4), 1872-1891. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 537 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 440 |