تعداد نشریات | 41 |
تعداد شمارهها | 1,121 |
تعداد مقالات | 9,574 |
تعداد مشاهده مقاله | 17,372,086 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 12,121,425 |
بررسی و تحلیل تکاپوهای ایل مُکری در مناسبات و تحولات سیاسی دورة افشاریه و زندیه (1148-1210ق) | ||
پژوهشنامه تاریخ های محلی ایران | ||
دوره 9، شماره دوم - پیاپی 18-بهارو تابستان 1400، مهر 1400، صفحه 95-110 اصل مقاله (738.28 K) | ||
نوع مقاله: pajoheshi | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30473/lhst.2021.8050 | ||
نویسندگان | ||
مسلم سلیمانی یان* 1؛ زلیخا امینی2 | ||
1استادیار گروه تاریخ، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه ایلام، ایلام ـ ایران | ||
2دکترای تاریخ ایران اسلامی، دانشگاه خوارزمی ، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
در سده دوازدهم هجری ایل کُرد مُکری، مهمترین ایل ناحیه ساوجبلاغ مُکری بود. موقعیت جغرافیایی، ساختار اجتماعی و توان بالای جمعیتی به ایل مُکری این امکان را میداد که در تحولات سیاسی و اجتماعی محیط پیرامون خود نقش مهمی را ایفا کند. تکاپوهای این ایل در منطقه مُکریان، آنان را وارد مناسباتی چندسویه میکرد که ایلات و طوایف منطقه و قدرت مرکزی طرفهای دیگر آن بودند. این تکاپوها ناحیه مُکریان را نقطه کانونی حوادث و تحولات متعددی ساخته بود. نوشتار پیشرو با روش توصیفی ـ تحلیلی میکوشد ضمن شناسایی تحولات درونی ایل مُکری، به تکاپوهای ایل مُکری در مناسبات و تحولات سیاسی دورة حکومتهای افشاریان و زندیان در سدة دوازده هجری بپردازد و بر پایه آنچه در منابع تاریخی سده دوازدهم بازتاب یافته (از حیث پایگاه اجتماعی و خاستگاه جغرافیایی) و همچنین با بهرهگیری از تحقیقات جدید به تحلیل موضوع بپردازد. نتایج تحقیق نشان میدهد که ایل مُکری در دورة حکومتهای افشاریه و زندیه در صدد بوده از یک سو ضمن همکاری با حاکمیت مرکزی وارد عرصه قدرت شود و در نتیجه حاکمیت را به تأمین امنیت، که از منظری کلان زمینهساز تحصیل و تکثیر منافع آنان در منطقه مُکریان بود وادار کند و از سویی دیگر در شرایط ضعف حکومت مرکزی، سیاست فعال منطقهای در پیش بگیرد تا با فراهم آوردن زمینههای لازم و کافی از جمله اتحاد با دیگر ایلات منطقه و مشارکت در صدر حاکمیت محلی به جایگاه برتر و کانونی در منطقه دست یابد. | ||
کلیدواژهها | ||
ایل مُکری؛ افشاریه؛ زندیه؛ مناسبات؛ تحولات سیاسی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Staudy and Analysis of Ilmokri Endeavors in the Relations and Political Developments of the Afshari and Zandi Periods (1148-1210 AH | ||
نویسندگان [English] | ||
moslem solimaniyan1؛ zoleikha amini2 | ||
2ilam univercity | ||
چکیده [English] | ||
In the twelfth century AH, Ilmokri was the most important tribe in the Savojbolagh region. Geographical location, social structure and high population power allowed Mokri tribe to play an important role in the political and social developments of Savojbolagh and its surrounding region. The endeavors of this tribe in Mokrian region caused them to have multilateral relations and the central power and other tribes of the region were on the other side. These endeavors had made Savojbolagh Mokri and Mokrian area the focal point of countless events and developments. This descriptive-analysis research not only examines the internal developments of Ilmokri but also studies the relations and political developments of Savojbolagh region during the rule of Afsharians and Zandians in the twelfth century AH. It analyzes the subject based on what is mentioned in the historical sources of the twelfth century (in terms of social status and geographical origin) as well recent investigations. The results of the research show that in the era of Afshari and Zandiyeh governments, Ilmokri was trying to seize power while cooperating with the central government, and as a result, forced it to provide security in a region that increased the interests of the Mokri tribe. On the other hand, considering the weakness of the central government, it wanted to pursue an active regional policy in order to provide the necessary and sufficient grounds, including alliance with other tribes in the region and participation as the head of the local government to achieve a superior and central position in the Savojbolagh region | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Ilmokri, Afshariyeh, Zandih, relations, political developments | ||
مراجع | ||
آقاجری و دیگران (1390). «شورش قلعه دمدم، چگونگی و علل آن در عصر شاهعباس»، فصلنامه تاریخ اسلام و ایران، سال 21. دورة جدید. ش 9 (پیاپی 91). ص 1-18.
آوری، پیتر (1387). «افشاریان»، در مجموعه تاریخ کمبریج (دورة افشار، زند و قاجار). جلد هفتم. ترجمة مرتضی ثاقبفر. جامی.
احمدی، حمید (1379). قومیت و قومگرایی در ایران؛ افسانه یا واقعیت. چاپ دوم. تهران: نشر نی.
ادیبالشعرا، میرزارشید (1346). تاریخ افشار. تصحیح پرویز شهریار افشار و محمود رامیان، تبریز: شورای مرکزی جشن ملی 2500ساله شاهنشاهی ایران در آذربایجان غربی.
استرآبادی، میرزامهدیخان (1341). جهانگشای نادری. به اهتمام عبدالله انوار. تهران: انجمن آثار ملی.
اسکندر، سعدبشیر (2008). قیامالنظام الماراتی فی کردستان و سقوط، السلیمانیه: بنکهی ژین.
اسکندرینیا، ابراهیم (1366). ساختار سازمان ایلات و عشایر و شیوه معیشت عشایر آذربایجان غربی. ارومیه: انتشارات انزلی.
اصفهانی، محمدمعصوم بنخواجگی (1382). خلاصةالسیر، تاریخ روزگار شاهصفی صفوی. به کوشش ایرج افشار. تهران: علمی و فرهنگی.
بدلیسی، شرفخان (1377). شرفنامه (تاریخ مفصل کردستان). به اهتمام ولادیمیر زرنوف. تهران: اساطیر.
بیات، عزیزالله (1373). کلیات جغرافیای طبیعی و تاریخی ایران. تهران: امیرکبیر.
برزویی، مجتبی (1378). اوضاع سیاسی کردستان (از سال 1258 تا 1325). با مقدمة براهیم یونسی. تهران: فکر نو.
پری، جان (1368). کریمخان زند. ترجمة علیمحمد ساکی. تهران: نشر نو.
ثواقب، جهانبخش؛ مظفری، پرستو (1393). «اوضاع سیاسی کردستان از مرگ نادر تا اواخر زندیه (سالهای 1160-1200ق)»، فصلنامة علمی ـ پژوهشی تاریخاسلام و ایران دانشگاهالزهرا. سال 24. دورة جدید. ش24 (پیاپی 114). ص 97-120.
خضری، سعید (1388). «جغرافیای مکریان در 4 سده اخیر». مجله تحقیقات تاریخی. دوره 24. ش 92. ص 129-164.
دنبلی، عبدالرزاق (1350). تجربهالاحرار و تسلیهالابرار. تصحیح حسن قاضی طباطبایی. تبریز: شفق.
دهقان، علی (1348). سرزمین زردشت (اوضاع طبیعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و تاریخی رضائیه). ارومیه: ابن سینا.
رجبی، پرویز (1376). کریمخان و زمان او. تهران: ندا.
رشید یاسمی، غلامرضا (1363). کُرد و پیوستگی نژادی او. تهران: امیرکبیر.
روژبیانی، محمدجمیل (1381). فرمانروایی مُکریان در کردستان. تهران: آنا.
سپهر، محمدتقی لسانالملک (1377). ناسخالتواریخ. به اهتمام جمشید کیانفر. تهران: اساطیر.
شعبانی، رضا (1383). تحولات سیاسی و اجتماعی ایران (افشاریه و زندیه). تهران: سمت.
صمدی، سیدمحمد (1377). نگاهی به تاریخ مهاباد. مهاباد: رهرو.
غفاری کاشانی، ابوالحسن (1369). گلشن مراد. به اهتمام غلامرضا طباطبایی مجد. تهران: زرین.
فوران، جان (1378). مقاومت شکننده. ترجمة احمد تدین. تهران: مؤسسه خدمات فرهنگی رسا.
عزاوی، عباس (1354). تاریخ الیزیدیه و اصل عقیدتهم. بغداد: [بینا].
کجباف و دیگران (1390). «تبیین و مقایسه کارکرد نخبگان سیاسی و ایلی کُرد در دورة صفویه و قاجار (1344-907ق/1925-1521م)». مجله پژوهشهای تاریخی دانشکده ادبیات وعلوم انسانی دانشگاه اصفهان. دورة جدید سال سوم. ش 3 (پیاپی11). ص 29-58
گلستانه، ابوالحسین بن محمدامین (1344). مجملالتواریخ. به اهتمام مدرس رضوی. تهران: کتابخانه ابنسینا.
مروی، محمدکاظم (1369). عالمآرای نادری. تصحیح محمدامین ریاحی. تهران: نشر علم.
مصطفی امین، نوشیروان (2006). تاریخ سیاسی کردها. ترجمة اسماعیل بختیاری. سلیمانیه: انتشارات بنکه ژین.
مکداول، دیوید (1383). تاریخ معاصر کرد. ترجمة ابراهیم یونسی. تهران: پانیذ.
موسوی نامی اصفهانی، محمدصادق (1368). تاریخ گیتیگشا. با مقدمة سعید نفیسی. تهران: اقبال.
مویر، ریچارد (1379). درآمدی نو بر جغرافیای سیاسی. ترجمة درهمیر حیدر و سیدیحیی صفوی. تهران: سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
میرزاسمیعا (1368). تذکرةالملوک. به کوشش محمد دبیرسیاقی. با تعلیقات مینورسکی. ترجمة مسعود رجبنیا. تهران: امیرکبیر. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 374 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 548 |